در عالم نگارگری شکلها و رنگها غیر از آن چیزی است که در دید مادی به نظر می رسد عامل این امر را باید در جهان بینی شرقی جست که متکی به عالم فرا واقعی است وبدیهی است که اندیشه موجد هر اثر هنری است بنابراین نگارگر باید چنین عالمی را بسازد و نگارگر مکتب هرات با مهارت تمام توانسته است این اندیشه را بر سطحی دو بعدی بنشاند. بطوریکه در دوره صفویان کم کم از قوت این مهارت کاسته شد. این اصل ( عدم واقعی گرایی ) علاوه بر مناظر و چشم اندازهای دیگر در پیکرها و حتی در رنگ نیز متجلی گشته است استفاده از رنگهای نوری که درخشانترین آنها طلا می باشد در اکثر کارهای مکتب هرات دیده می شود دلیل این مدعا ها را می توان با مقایسه آثاری نظیر شاهنامه بایسنقری و دیگر آثار این مکتب با آثار دوره ها ی قبلی اثبات کرد. درخشندگی ، غنای رنگی ، پختگی رنگ ، ترکیبهای جدید رنگی ، استحکام در ترکیب بندی - تنظیم هندسی بسیار ظریف ، تاکید بر عامل هم زمانی ، بیان فضای درونی وبیرونی و در اواخر بدعت در رنگ آمیزی ، ابداع موضوعات جدید ، تحرک در پیکرها و بالاخره نمایاندن انسان بعنوان عنصر اصلی نمونه ای از خصوصیات بارز این مکتب می باشد.نگارگر ایرانی درصورتی می تواند موارد فوق را در قالب اصول زیباشناسی ارائه دهد که از زیرساختی هندسی برخوردار باشد به عبارتی هر آنچه که براساس زیبایی بنا شده منطبق با معیارهای هندسی و ریاضی می باشد .