در باره تاریخ ایران همه می دانند که سالهای نخستین قرن بیستم این کشور دستخوش تحولات مهمی بود که سرانجام موجب نهضت مشروطیت شد. در این نهضت تاثیرگذاری چند جانبه منطقه قفقاز اعم از عناصر و افراد و گروه ها بوضوح مشاهده می شد. برخی از سازمانها و گروههایی که در این دوره بوجود آمدند با خارج از ایران از جمله با قفقاز ارتباط داشتند. تعداد قابل ملاحظه ای از ایرانیان بر اثر فقر اقتصادی و بیکاری و ظلم و اختناقی که در ایران آن زمان حکمفرما بود به قفقاز تحت سلطه روسیه تزاری مهاجرت کردند و مسلما تمام حوادثی که در روسیه روی می داد مانند انقلاب 1905 . م بر مهاجرین و به دنبال آن بر انقلابیون داخل ایران تاثیر می گذاشت. ایرانیان مهاجر پس از مدتی اقامت در قفقاز متوجه عقب ماندگی های کشورشان می شدند. اینان حزبی را تحت عنوان اجتماعیون عامیون در باکو ایجاد کردند. این حزب با سازمان همت وابسته به حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه و آزادیخواهان گرجی ارمنی روس و مسلمانان ارتباط داشت. در اوایل انقلاب مشروطیت حزب اجتماعیون عامیون شعبه های محلی خود را در شهرهای مختلف ایران ایجاد نمود و همواره با قفقاز در ارتباط بود. ارتباط آزادیخواهان ایران و قفقاز در واقع مخفیانه بوده و به واسطه روزنامه ها انتباهنامه ها و شبنامه ها انجام می پذیرفت و البته رفت و آمدها هم وجود داشت. در زمان استبداد صغیر اینان بودند که به نام مجاهدین قفقاز به ایران آمدند و در مبارزات انقلابی شرکت جستند. سوسیال دموکراتهای قفقاز در دفاع از تبریز تصرف تهران و در تمام حوادث بعدی انقلاب مشروطیت ایران نقش موثری بازی کردند و تعداد چندی از آنان در این راه جان خود را از دست دادند.