نام پژوهشگر: علی خوش منش

بررسی و نقد نمایشنامه های رضا کمال شهرزاد . پروژه عملی : نگارش نمایشنامه آتش در دام
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر 1380
  امیر جعفری   فرهاد ناظر زاده کرمانی

بررسی انتقادی ادبیات نمایشی گذشته ایران و شناخت نویسندگان آنها ، به منظور بهره گیری از تجربه های نمایشی این نویسندگان و آشکارسازی بخشهای فراموش شده تاریخ تئاتر ایران و ثبت این بخشها ، ضرورت دارد، زیرا اطلاعات موجود و پژوهشهای انجام شده در این زمینه ، اندک هستند. این موضوع در باره رضا کمال شهرزاد و آثارش نیز صدق می کند. رضا کمال شهرزاد ، ازنمایشنامه نویسان دوره رضا شاه است که نمایشنامه های بسیاری نوشته است . او از پیروان مکتب رومانتیک در ادبیات نمایشی ایران است و بیشتر نمایشنامه هایش را با الهام از داستانهای ادبی ، تاریخی نوشته است که تعداد بسیار اندکی از آنها به چاپ رسیده اند. تاکنون به جز یک تک نگاری که فقط به معرفی زندگی و آثار رضا کمال شهرزاد پرداخته ، هیچگونه پژوهشی در نقد و ارزیابی آثار نمایشی او صورت نگرفته است . بنابراین برای روشن نمودن جایگاه نمایشنامه های او در ادبیات نمایشی ایران و آگاهی از تجربیات فنی اش در نمایشنامه نویسی ، پس از مصاحبه با افراد صاحب نظر و یافتن سه نمایشنامه : شب هزار و یکم ، عباسه و عزیز و عزیزه ، با ذکر شرایط سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی دوره حیات رضا کمال شهرزاد و معرفی زندگی و آثارش ، نمایشنامه های یاد شده براساس آرا نمایشی و انتقادی ارسطو در فن شعر ، مورد نقد و ارزیابی قرار گرفتند. نتیجه اینکه ، رضا کمال شهرزاد ، با توجه به شرایط زمانی و مکانی اش ، نویسنده ای پرکار و نوآور است و در نمایشنامه هایش با وجود برخی کمبودهای تکنیکی ، به نکات قابل توجهی دست یافته است که در صورت یافتن دیگر آثار نمایشی اش ، لزوم پژوهش در باره آنها هنوز وجود دارد.