نام پژوهشگر: بخشعلی لطیفی

مطالعه فرایندهای فرسایشی حاکم بر حوضه آبخیز قوری چای در (دشت مغان)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1378
  بخشعلی لطیفی   محمدرضا ثروتی

کاربرد و نقش جغرافیا در امور مختلف ، بویژه در برنامه ریزی های ناحیه ای و مطالعات زیربنایی در مورد پروژه های عمرانی (ناحیه ای، ملی، منطقه ای) بدون تردید به تجربه اثبات و بر همگان آشکار شده است . ژئومورفولوژی به عنوان یکی از شاخه های مهم جغرافیایی طبیعی، بضرورت مفاهیم و اهداف به تعریف علم جغرافیا را در بردارد و هدف نهایی آن انسان است . با توجه به اینکه علم ژئومرفولوژی، شکل، مواد تشکیل دهنده سطح زمین و فرایندهای موثر بر آن را مطالعه می کند، می تواند نتایج تغییرات در آمایش سرزمین را درک و پیش بینی نماید و از این رو ژئومورفولوژی امروزه پایه و اساس بیشتر علوم و مطالعات مربوط به آن از جمله طرحهای سدسازی، مطالعات منابع طبیعی، آبخیزداری، بیابان زدایی، مبارزه با فرسایش ، مکان یابی طرحهای صنعتی و کشاورزی، طرحهای حفاظت محیط زیست ، و برنامه ریزی های محیطی دیگر به حساب آمده و می تواند در پیش بینی آثار احتمالی طرحای مختلف و یا در تعدیل این آثار، در استراتژیهای توسعه به سیاستگذاران کمک نماید. این علم با استفاده و بهره گیری از رشته های دیگر از جمله، زمین شناسی، اقلیم، هیدرولوژی بدنبال یافتن راه حلهای مشکلات مختلف اقتصادی، اجتماعی و ... زندگی انسان می باشد. یکی از مهمترین مطالعاتی که در زمینه ژئومرفورلوژی صورت می گیرد، مطالعه فرسایش خاک است . با توجه به اینکه آثار و پیامدهای فرسایش خاک از جمله کاهش حاصلخیزی خاک زمینهای کشاورزی و مرتعی، آلودگی، رسوبگذای در خارج از محل، بد منظره کردن چشم انداز طبیعی، پرشدن مخازن سدها و ایجاد سیلاب است ، آنان را مجبور نموده است که به مطالعه این موضوع و فرایندهای حاکم بر آن و راههای مبارزه با آن بپردازند تا بتوانند گامی در جهت نیل به حفاظت محیط زیست و بهره برداری بهینه از منابع و در نهایت به توسعه اقتصادی و رفاه انسانی بردارند. و از مشکلات اقتصادی و اجتماعی جوامع بشری که ناشی از آن است ، بکاهد. این تحقیق در راستای همین موضوع به مطالعه فرایندهای فرسایشی حاکم بر حوضه آبخیز قوری چای در دشت مغان پرداخته و با بررسی و مطالعه عوامل مختلف زمین شناسی، اقلیم، هیدرولوژی، پوشش گیاهی و ... فرایندهای متعدد را در حوضه مورد نظر شناسایی نموده و راه حل هایی را برای مبارزه با آن پدیده یعنی فرسایش ارائه می کند. تحقیق حاضر در شش فصل ارائه شده است . در فصل اول به کلیات تحقیق شامل موقعیت و وسعت حوضه، طرح مسئله ... اشاره می گردد. فصل دوم شامل مبحث زمین شناسی و لیتولوژی آن است . و در فصل عوامل و پارامترهای مختلف اقلیمی دما، بارش ، باد و ... مورد بحث قرار می گیرد. فصل چهارم مربوط به مبحث ژئومروفولوژی است که به مبحث ژئومورفولوژی ساختمانی و کمی و بررسی اشکال و فرایندهای فرسایشی پرداخته می شود. فصل پنجم خاک و پوشش گیاهی را شامل می شود. فصل ششم به نتیجه گیری از مباحث فصول فوق الذکر و آزمون فرضیات و پیشنهادات اختصاص یافته است . در پایان هم در قسمت پیوستها، عکس ، جداول، ضمیمه می باشد.