مثل انواع و اقسام مختلفی دارد و به وجوه مختلفی بیان می شود که در این سطور مختصرا به آنها اشاره می شود: -1 بعضی از آنها در حین سخنرانی بیان شده و بدلیل مقبولیت و اشتهار در میان مردم، از نسلس به نسلی منتقل شده است مثل: "کلم اللسان انکا من کلم الحسام" که اکثم بن صیفی آن در حین خطبه ای برای مردم ایراد نموده است . -2 بعضی از آنها بدون مقدمه و فی البدایته در مقام جواب دادن آمده است . همچون گفته امیرالمومنین (ع) به مردی که از روی نفاق او را مدح می کرد. ایشان فرمودند: "انا دون هذا و فوق ما فی نفسک " -3 بعضی از امثال دارای سجع هستند همچون: "حفظ اللسان راحه الانسان." -4 برخی از امثال از تشبیه استفاده می کند همچون: "جلیس السوء کالقنن ان لم یحرق قومک دخته." -5 بعضی از آنها برای مبالغه و غلو کردن آمده است و در زبان عربی غالبا بر وزن افعل می آید که بعد از آن مفضل عنه ذکر می شود مثل "اظهر من الشمس " و این گونه امثال در زبان فارسی بیشتر همراه با کلمه "مثل" است همچون: مثل برق. -6 در بعضی از آنها قول و یا عمل به انسان نسبت داده می شود همچون قول امری قیس : "رضیت من الغنیمه بالایاب ." -7 و در برخی از امثال قول یا عمل به حیوان یا بی جان نسبت داده می شود، همچون: "صفها عمل ضان با ضلافها."-8 و برخی از امثال مرجع قول و یا عمل در آن به انسان و غیرانسان است ، همچون: "سمن مکتبک یا کلک ." -9 بعضی از امثال از صنایع لفظی و معنوی بهره می گیرند همچون: "الشرط املک علیک ام لک " که بین دو کلمه "املک " "ام لک " جناس برقرار است . -10 در بعضی از امثال روح فکاهه و تمسخر نهفته است که صورتی شبیه به کاریکاتور را در ذهن ایجاد می کند همچون: "الاغ بی شاخ می گشت دو گوش از دست داد" و یا دست از پا درازتز آمدن". -11 اسلوب و روشهای بیان امثال فراوان است که به ذکر مختصری از آن اشاره شد. پس از انواع مختلف آن می توان به خبری، انشائی استفهامی، تعجبی، پرسشی و ... اشاره کرد که ایجاز و صدق مورد و معانی کثیر در تمام آنها موجود است .