نام پژوهشگر: مهدی خورشیدی
عاطفه ابویسانی مهدی خورشیدی
تنش سرما موجب تغییر در فرایندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه می گردد. کاهش دما سبب افزایش رادیکال های فعال اکسیژن می شود و افزایش این رادیکال ها سبب تغییر در ساختار غشاء، مقدار پروتئین ها و ترکیبات درون سلول می شود، بنابراین شناسایی و به کار بردن ترکیباتی که بتوانند تحمل گیاهان را به تنش های محیطی از جمله سرما افزایش دهند بسیار حائز اهمیت است، تحقیقات نشان داده است در هنگام بروز تنش، پلی-آمین ها درجهت بهبود پاسخ دفاعی گیاه افزایش قابل ملاحظه ای می یابند. هدف از این پژوهش بررسی تیمار پوترسین، بر افزایش تحمل به سرما در گیاه بادرشبو است، آزمایش با استفاده از تیمار پوترسین (یک میلی مولار) در سه گروه (گروه اول: شاهد بدون پوترسین، گروه دوم: یک میلی مولار پوترسین اضافه شده به محلول غذایی و گروه سوم: یک میلی مولار پوترسین که بصورت محلول پاشی هرروزه به مدت یک هفته) انجام شد، سپس گیاهچه ها در تنش سرما در دو دما (?12و ?5) به مدت سه روز قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد قرار گرفتن گیاه در دمای پایین سبب افزایش میزان مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن تولید شده نسبت به گیاه شاهد می شود، استفاده از پوترسین در این دماها مقدار این ترکیبات را کم می کند. میزان کلروفیل a وb در پی تنش سرما کاهش معنی داری نشان نداد ولی استفاده از پوترسین سبب افزایش مقدار کلروفیلb می شود، مقدار پروتئین گیاه در نتیجه تنش سرما کاهش نشان داد و استفاده از پیش تیمار پوترسین در این دماها سبب افزایش این ترکیبات گردید. ترکیباتی از قبیل فلاونوئیدها، کارتنوئیدها، ترکیبات فنلی و قندها نیز با تنش سرما کاهش یافته و پیش تیمار پوترسین در این دماها مقدار این ترکیبات را افزایش می دهد .در واقع می-توان گفت قرارگرفتن گیاه بادرشبو در شرایط تنش سرما سبب وارد آمدن آسیب به گیاه می شود و استفاده از پوترسین یک میلی مولاردر این دما سبب کاهش اثرات مخرب ناشی ازتنش سرما بر روی این گیاه می شود.
آزاده شرافتمندجور مهدی خورشیدی
رازیانه(foeniculum vulgare) ، گیاهی است چند ساله، علفی، معطر و پایا از خانواده چتریان که منشأ آن نواحی مدیترانه و جنوب اروپا گزارش شده است و به دلیل کاربرد های متعدد آن(داروسازی، صنایع غذایی و آرایشی) در حال حاضر در اکثر نقاط جهان کشت می شود. بررسی عصاره های استخراج شده از این گیاه نشان می دهد که قادر به خنثی کردن رادیکال های آزاد حاصل از واکنشهای اکسیداسیون می باشند. حضور ترکیبات فنولیک و اسید های چربی مانند اولئیک و پالمتیک در قسمت-های مختلف این گیاه می تواند در فعالیت آنتی اکسیدانی آن سهیم باشند. امروزه علاقه بشر به استفاده از آنتی اکسیدانت های طبیعی به عنوان جایگزین آنتی اکسیدانت های مصنوعی آفزایش یافته است از این رو در این مطالعه هدف ما بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی این گیاه در اثر هورمون های جنسی پستانداران مانند استرادیول و پروژسترون می باشد. این ترکیبات جزء ترکیبات استروئیدی می باشند که در بسیاری از فرآیند های فیزیولوژیکی حائز اهمیت هستند، در این تحقیق استرادیول و پروژسترون در دو غلظت (یک میکرومولار و یک نانو مولار) بر برگ های رازیانه به مدت یک هفته روزانه اسپری گردید. نتایج نشان داد که بین تیمار های اعمال شده اختلاف معنی داری وجود دارد. مقایسه میانگین ها نشان داد که تیمار استروژن با غلظت 9-10 مولار و تیمار پروژسترون با غلظت 6-10 مولار بیشترین تأثیر را بر خصوصیات فیزیولوژیکی داشته است. مقدار مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن با تیمارهای استرادیول و پروژسترون کاهش یافت است. هم چنین در هردو تیمارهورمونی مقدار فعالیت آنزیم های کاتالاز و گایاکل پراکسیداز آفزایش را نشان داده است . مقدار کاروتنوئیدها، فلاوونوئیدها و آنتوسیانینها افزایش یافت که این نشان دهنده فعالیت آنتی اکسیدانی خیلی بالا می باشد. عصاره های متانولی تیمار های استروژن و پروژسترون ic50 کمتری داشته و این نشان دهنده فعالیت آنتی اکسیدانی خیلی بالا می باشد
اکرم شنوایی زارع مهری بهنام نیا
امروزه گیاهان دارویی از گیاهان مهم اقتصادی هستند که در طب سنتی و مدرن صنعتی مورد استفاده و بهره برداری قرار می گیرند. از طرفی تنش شوری یکی از اصلی ترین عوامل محدودکننده رشد و تولید محصولات کشاورزی می باشد و براساس برآوردهای انجام شده 50 درصد اراضی دنیا با مشکل شوری مواجه می باشند. بنابراین بررسی اثرات تنش شوری بر روی گیاهان دارویی حائز اهمیت می باشد. هدف این پژوهش بررسی اثر سالیسیلیک اسید در کاهش اثرات ناشی از تنش شوری در گیاه شیرین بیان در دو مرحله جوانه زنی و رویشی است. غلظت های مورد استفاده در این پژوهش 50، 100و200 میلی مولار کلرید سدیم و 01/0 و 1/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید بود. نتایج حاصل از آزمایش در مرحله جوانه زنی نشان داد که پارامترهای مورفولوژیکی گیاه از جمله طول و وزن تر و خشک گیاهچه با افزایش شوری کاهش پیدا کرد و سالیسیلیک اسید این اثرات را کاهش داد. برای بررسی در مرحله رویشی، تیمارهای مختلف شوری وسالیسیلیک اسید به محیط هیدروپونیک حاوی محلول غذایی هوگلند اضافه شد. پس از 3 روز برخی از پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که وزن تر و خشک گیاه با افزایش شوری کاهش پیدا کرد پارامترهای بیوشیمیایی نظیر رنگیزه های فتوسنتزی و پروتئین با افزایش غلظت کلریدسدیم کاهش و دیگر پارامترهای بیوشیمیایی نظیر آنتوسیانین، پرولین، h2o2، mda، قندهای احیایی وفعالیت آنزیم گایکول پراکسیداز افزایش پیدا کرد. مقدار ترکیبات فنلی در برگ با افزایش غلظت کلرید سدیم کاهش و در ریشه افزایش پیدا کرد. همچنین نتایج حاصل نشان دهنده نقش سالیسیلیک اسید در رفع آسیبهای ناشی از تنش شوری در گیاه شیرین بیان می باشد.
صفیه ابراهیمی مهری بهنام نیا
پیشرفت های صنعتی روز به روز سبب افزایش غلظت فلزات سنگین درمحیط زیست می شود ، از این رو به منظور تعیین سطح مقاومت گیاه شیرین بیان به تنش فلزات سنگین درصدد برآمدیم از کلرید کادمیوم که سبب ایجاد تنش فلزی برای گیاه می شود استفاده کنیم. همچنین برای افزایش مقاومت و توانایی گیاه برای مقابله با تنش فلز سنگین از هورمون سالیسیلیک اسید به عنوان یک محرک رشد استفاده گردید. کادمیوم یک عنصر غیر ضروری بالقوه سمی و یک آلوده کننده ی مهم محیطی می باشد. کادمیوم از طریق فعالیت های کشاورزی، صنعت، معدنکاری، استفاده از آفت کش های محتوی فلز و کودهای شیمیایی وارد خاک های کشاورزی می شود. در این راستا در تحقیق حاضر، تاثیر کلرید کادمیوم و سالیسیلیک اسید و همچنین برهمکنش آنها روی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه شیرین بیان مورد بررسی قرار گرفت، برای اعمال تنش از کلرید کادمیوم در غلظت های صفر، 40، 70 و 100 میکرومولار و سالیسیلیک اسید در غلظت های صفر، 02/0 و 2/0میلی مولار استفاده شد. نتایج نشان داد که گیاهان رشد یافته در محیط حاوی کادمیوم، کاهش معنی داری در وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، و میزان کلروفیل و کاروتنوئیدها نشان دادند. در عین حال میزان قندهای محلول، پروتئین، پرولین، آنتوسیانین، مالون دآلدهید، ترکیبات فنولی، آنزیم گایاکول پراکسیداز و پراکسید هیدروژن و انباشت کادمیوم در ریشه و بخش هوایی افزایش معنی داری نسبت به شاهد داشت. تیمار سالیسیلیک اسید 02/0 میلی مولار، در غلظت های پایین کلرید کادمیوم سبب بهبود تنش شد ولی در غلظت های بالا تاثیر چندانی در بهبود تنش نداشت. در این پژوهش نشان داده شد که گیاه شیرین بیان ایرانی قادر است تا حدود 40 میکرومولار کادمیوم را در محلول غذایی تحمل کند ولی غلظت های بالاتر کادمیوم سبب کلروز در برگ ها و ایجاد تنش می شود، همچنین این گیاه قادر است مقادیر بالایی از عنصر کادمیوم را از محیط به داخل بافت های خود جذب کند.
شیوا رضایی کهخا مهری بهنام نیا
تنش خشکی به عنوان یک عامل محدود کننده تولیدات گیاهی است. بنابراین ترکیبات زیادی در زمینه به حداقل رساندن اثرات سوء این تنش استفاده شده است. یکی از این ترکیبات که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد، اسید سالیسیلیک است. در این پژوهش ابتدا بذر گیاه شیرین بیان در سینی های نشا حاوی پیت ماس کاشته شد و بعد از ظهور برگ پنجم به محیط کشت هیدروپونیک انتقال داده شد. پس از کامل شدن پنجمین برگ اصلی، تیمار اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 0/03و 0/3 میلی مولار) و peg در چهار سطح (0، 1/2 ، 1/4 و 1/6 مگاپاسکال ) اعمال گردید. سپس اثرات سالیسیلیک اسید و تنش خشکی بر پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه شیرین بیان مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دادند که تنش خشکی و تیمار 0/3 میلی مولار سالیسیلیک اسید وزن خشک و تر ریشه و برگ را کاهش داد. در آزمایشات بیوشیمیایی مقدار رنگیزه های فتوسنتزی، ترکیبات فنلی، آنتوسیانین ها، قندهای احیاء کننده، پروتئین، پرولین، مالون دآلدئید و پراکسید هیدروژن و gpox مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار پراکسیداسیون لیپید، قندهای احیاءکننده و پرولین در گیاهان افزایش یافت که نشان دهنده تنش ناشی از خشکی بر گیاه و فعال شدن مکانیسم های دفاعی در این شرایط است. کاهش میزان پروتئین در این شرایط نشان دهنده آسیب ناشی از این تنش بر سنتز پروتئین و افزایش تجزیه آن است. از طرف دیگر تعدیل کاهش پروتئین، رنگیزه های فتوسنتزی و قندها و افزایش این پارامترها و فعالیت شیمیایی نشان دهنده نقش sa بر افزایش مقاومت این گیاه در برابر تنش خشکی می باشد. بنابراین سالیسیلیک اسید در غلظت های پائین تر از 0/3 میلی مول در رفع آسیب اکسیداتیو نقش دارد؛ولی غلظت 0/3 میلی مولار sa اثرات تنشی ناشی از تنش خشکی را تشدید می کند.
فاطمه حامدی مهدی خورشیدی
گیاهان برای مقابله با تنش شوری استراتژی¬های متفاوتی را در پیش می¬گیرند که می¬توان به انباشتن انواع اسمولیت¬های سازگار، افزایش فعالیت آنزیم¬های آنتی اکسیدانی، حمایت از فعالیت فتوسنتز و حفظ هموستازی یون¬ها اشاره کرد. تحقیقات بسیاری نشان داده است که ترکیبات پلی¬آمینی به عنوان تنظیم کننده¬های رشد گیاهی علاوه بر اینکه در فرایندهای متابولیسمی حیاتی نقش مهمی بازی می¬کنند، در هنگام بروز تنش¬ها نیز در جهت بهبود پاسخ¬های دفاعی گیاه افزایش قابل ملاحظه¬ای در درون گیاه می¬یابند. هدف از انجام این پژوهش بررسی برهم¬کنش پوترسین و نمک برروی گیاه بادرنجبویه از طریق مطالعه برروی برخی از پارامترهای بیوشیمیایی می¬باشد. جهت تحقق این هدف گیاه بادرنجبویه در گلدان¬های حاوی پرلیت¬، پیت و کوکوپیت با درصدهای متفاوت رشد یافت. پس از طی دو ماه که گیاهچه¬ها به مرحله 7 الی 8 برگی رسیدند تیمار شوری وپوترسین به طور همزمان و در طی دو هفته اعمال شد. در این پژوهش از غلظت¬های 25 و 100 میلی¬مولار کلرید سدیم و 1 میلی¬مولار پوترسین استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلطت شوری، برخی از پارامترهای بیوشیمیایی از قبیل رنگیزه¬های فتوسنتزی، پروتئین، قندهای احیاء¬کننده و ترکیبات فنولی سیر نزولی داشته و افزودن پوترسین به شکل اگزوژن از اثرات بازدارنده تنش شوری در بسیاری از پارامترهای یاد شده کاسته است. همچنین میزان h2o2 و mda در حضور نمک افزایش یافته که با افزودن پوترسین، این ترکیبات کاهش معنی¬دار یافت. به طور کلی می¬توان گفت که استفاده از پوترسین اگزوژن توانسته تا حدودی اثرات مخرب ناشی از تنش را در گیاه بادرنجبویه کاهش دهد.
عاطفه محمدخانی حسین بهنیافر
در این پژوهش، عصاره¬ی¬گیاه عشقه برای نخستین بار به¬منظورکاهش زیستی نانوذره¬های نقره مورد استفاده قرار می¬گیرد. نانوذره¬های فیتوسنتز¬ شده با درصدهای وزنی 3 و 5 به کمک دستگاه فراصوت در شبکه¬های اپوکسی به-طور یکنواخت پراکنده می¬شوند. برای سنتز شبکه¬های اپوکسی از روش پخت حرارتی رزین دی¬گلیسیدیل¬اتر¬بیس-فنول a (dgeba) با سخت¬کننده¬ی 4، 4 – دی¬آمینو¬دی¬فنیل¬سولفون (dds) استفاده می¬شود. نمونه¬های سنتز¬ شده شامل گرماسخت اپوکسی فاقد نانوذره (en/ag-0) و نیز نانوآمیزه¬های اپوکسی/ نقره (en/ag-3 و en/ag-5) با آنالیز¬های ft-ir، uv-vis، sem، tem، tga، xrd بررسی می¬شوند. به¬علاوه، به¬منظور مطالعه پیرامون اثرات ضدباکتریایی نانوذره¬های نقره¬ی بارگذاری شده، رشد و تکثیر دو باکتری شناخته شده یعنی استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیاکولی در آگاری مغذی شامل نانوآمیزه¬های شبه¬دیسکی حاصل ارزیابی می¬شود.
مژگان تقربیان وحید پوزش
افزایش آلاینده های محیطی به ویژه فلزات سنگین، زاییده صنعتی شدن جوامع بشری است.گیاه پالایی که همانا استفاده از گیاهان برای جذب، تجمع و سمیت زدایی آلاینده ها از طریق فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی می باشد، از جمله راه کارهای کم هزینه و مطمئنی است که همواره برای حذف و یا کاهش غلظت های عناصر سنگین توصیه می شود. نیکل و آرسنیک از جمله عناصرطبیعی هستند که به فرمهای مختلف در محیط زیست، رودخانه ها، دریاچه ها، اقیانوس ها، خاک، هوا، آب آشامیدنی و همچنین در پیکر گیاهان و حیوانات وجود دارند. همچنین از مهم ترین عناصر سرطان زا می باشند. هدف از این پژوهش ارزیابی توان گیاه پالایی گیاه دارویی گشنیز(coriandrum sativum) در جذب عناصر سمی نیکل و آرسنیک می باشد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار سطح عنصر نیکل شامل 500،200،100،0 میکرومولار و چهار سطح عنصر آرسنیک شامل 250،150،50،0 میکرومولار و در شش تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که بخش هوایی گیاه گشنیز نسبت به ریشه مقدار کمتری از فلزات سنگین نیکل و آرسنیک را جذب کرده و این کاهش به علت مصارف تغذیه ای اندام هوایی گشنیز توسط انسان از اهمیت بالایی برخوردار است.
بهارک بهمنی مهدی خورشیدی
در این پژوهش خاصیت ضد میکروبی گیاهان پونه سای البرزی و اسطوخودوس و مرزنگوش از خانواده نعناع و گل راعی از خانواده گوتیفرال در غلظت های مختلف بر روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس، سالمونلا انتریتیدیس، اشریشیاکلی و باسیلوس سرئوس به روش انتشار دیسک و رقت لوله ای مورد بررسی قرار گرفت و حداقل غلظت مهارکنندگی(mic) و حداکثر غلظت کشندگی(mbc) بر روی میکروارگانیسم ها اندازه گیری گردید و سپس جهت ارزیابی بهتر، تاثیر عصاره گیاهان با آنتی بیوتیک های موثر بر باکتری ها مقایسه شد. در مرحله بعد خواص فیتوشیمیایی عصاره گیاهان مانند وجود آنتوسیانین، تانن، آلکالوئید و فنل و خواص آنتی اکسیدانی آن ها با دو روش قدرت احیاء کنندگی و مهار رادیکالهای آزاد (dpph) بررسی شد.
فریبا عسگری حسین بهنیافر
در این پژوهش، عصاره ی گیاه بادرنجبویه برای نخستین بار به منظور کاهش زیستی نانوذرات نقره مورد استفاده قرار می گیرد. نانو ذره های فیتوسنتز شده با درصدهای وزنی 1 و 2 درصد نقره در پلی آنیلین به طور یکنواخت پراکنده می شوند. برای سنتز پلی آنیلین از روش بین سطحی استفاده می شود که در این روش آمونیوم پرسولفات به عنوان اکسیدانت در هیدروکلریک اسید به مونومر آنیلین اضافه می شود. در نهایت نمونه-های سنتز شده شامل نانو آمیزه های پلی آنیلین- نقره با آنالیز های ftir، uv-vis، sem، tem، tga،xrd بررسی می شوند. به علاوه، به منظور مطالعه پیرامون اثرات ضد باکتریایی نانو ذره های نقره بارگذاری شده، رشد و تکثیر دو باکتری شناخته شده، استافیلوکوکوس اورئوس و کلیسلا پنومونیه در آگاری مغذی شامل نانو آمیزه-های شبه دیسکی حاصل ارزیابی می شود. کلیدواژه: فیتوسنتز، نانو آمیزه های پلی آنیلین-نقره، رفتار ضد باکتریایی، استافیلوکوکوس اورئوس و کلبسلا پنومونیه.
مهدی خورشیدی احمد محمودزاده
این تحقیق با هدف بررسی پوشش گیاهی، خاک و ظرفیت از دیدگاه مرتع در قسمتی از دره شهدا ارومیه بنام نژدره صورت گرفت . نژدره یکی از دره های فرعی دره شهدا با وسعت بیش از 700 هکتار، با طول جغرافیایی 45 درجه و 50 دقیقه و 40 ثانیه و 45 درجه و 10 دقیقه و 40 ثانیه و عرض جغرافیایی 37 درجه و 15 دقیقه و 30 ثانیه و 37 درجه و 16 دقیقه و 50 ثانیه، با ارتفاع متوسط 1800 متر از سطح دریا و با میانگین بارندگی سالانه 475 میلیمتر می باشد. در این تحقیق با استفاده از معیار چهره شناختی (فیزیونومیک) ده تیپ گیاهی مشخص شد. سپس در هر تیپ با استفاده از طرح سیستماتیکی - تصادفی از پوشش گیاهی نمونه برداری گردید. همچنین در هر تیپ سه نمونه خاک سطحی جهت تعیین عمق، ساختمان، بافت ، رنگ و ph برداشت شد و در نهایت با بررسی پوشش گیاهی در بهار، تابستان، و پاییز، گرایش و وضعیت تیپ ها از دید مرتعی تعیین و با دخالت دادن میانگین میزان بارندگی سالانه، ظرفیت تیپ ها برآورد گردید. نتایج حاصله به تفکیک به قرار زیر هستند: پوشش گیاهی: در ترکیب گونه ای نژدره، 51 خانواده گیاهی با غالبیت خانواده کاسنی (12 درصد) و سپس خانواده های گندمیان و چلیپاییان مشخص گردید. در طیف زیستی فانروفیت ها 8/3 درصد، کامه فیت ها 5/5 درصد، همی کریپتوفیت ها 53/1 درصد و کریپتوفیت ها 13/1 درصد ترکیب گیاهی نژدره را تشکیل می دهند. غالبیت شکل زیستی تروفیت ها، همی کریپتوفیت و کریپتوفیت نشانگر اقلیم استپی سرد در مکان مطالعاتی است . همچنین کلاسهای فرکانس گیاهان نشان می دهند که تمام تیپ ها دارای ترکیب غیریکنواخت هستند. خاک : عمق سطحی از حداقل 24 سانتیمتر در دامنه های صخره ای تا بیش از 96 سانتیمتر در کف دره می باشد. ساختمان خاک عموما دانه ای است ph خاک بعلت وجود لایه های سنگ آهکی و دولومیتی قلیایی بوده و بین 7/5 - 8/5 متغیر است . بافت خاک عموما لومی و بندرت رسی است . رنگ خاک نیز از قهوه ای قرمز و قهوه ای زرد تا قهوه ای تیره متغیر است . از لحاظ مرتع: چرای سنگین و حضور برخی از گیاهان مهاجم در تعدادی از تیپ ها و از طرف دیگر فرسایش خاک و عاری شدن سطح خاک از پوشش گیاهی، سبب گردیده که تمام تیپ ها دارای گرایش منفی باشند. برآورد ظرفیت از طریق تعیین وضعیت مرتع و رابطه آن با بارندگی (بعلت عدم امکانات قرق و چرای دایم دامهای محلی) صورت گرفت و در این برآورد متوسط بارندگی ده سال متوالی لحاظ گردید. در مجموع برای مکان مطالعاتی ظرفیت 3450 واحد دامی در ماه برآورد شد. همچنین نقشه های پوشش گیاهی، هیپسومتریک ، طبقات شیب ، جهت های جغرافیایی و تیپ های گیاهی نیز تهیه و ترسیم شدند.