نام پژوهشگر: عبدالله فروزانفر
عبدالله فروزانفر نهله غروی نایینی
از جمله مسائل مهم و قابل توجه در قرآن، طرح داستان انتهای پیشین است . در میان این داستانها، داستان آدم (ع) از آن جهت که مبدا پیدایش انسان برمی گردد داستانی مهم و فهم آن شایان توجه و دقت است . فهم داستان ل دم و چگونگی ظهور، هبوط و زندگانی او می تواند تاثیری شگرف در زندگی انسان داشته باشد. داستان آدم از جمله داستانهایی است که در تورات نیز مطرح شده است . در این پژوهش ، داستان فوق در دو کتاب آسمانی قرآن و تورات به مقایسه گذاشته شد و وجوه اشتراک و افتراق آن دو مورد بررسی قرار گرفت . بدین منظور، ابتدا پس از مطالعه سرگذشت آدم در قرآن و تورات ، مراحل سیر داستان استخراج شد. پس از قرار دادن هر کدام در فصلی جداگانه، ابتدا نظر قرآن مطرح شد و سپس با تورات مقایسع گردید. مراحلی از قبیل: مبدا خلقت آدم، دمیدن روح الهی در او، تعلیم اسماء، خلقت حوا، بهشت ، درخت ممنوعه، عهد، عصیان و هبوط آدم، در هر دو کتاب موجود است . اما مراحلی همچون: خلافت آدم، سخن فرشتگان، سجده آنها، تلقی کلمات ، توبه آدم، اجتباء و اصطفاء او در تورات ذکر نگردیده است . پس از تطبیق مراحل موجود در هر دو کتاب نتیجه شد که هم نکات مشترک و هم وجوه ممیزه ای بین این دو کتاب آسمانی وجود دارد. نکات مشترک از آن جهت که منشا هر دو کتاب و حیانی بوده، و از طرف دیگر قرآن نیز به وجود احکام صحیح در تورات گواهی داده است "و کیف یحکمونک و عندهم التوراه فیها حکم الله" (مائدهˆ43). وجوه ممیزه نیز از آن جهت که تورات مورد دستبرد و تحریف قرار گرفته و خرافات زیادی توسط علمای یهود در آن راه یافته است . در پایان، سرگذشت فرزند آدم مطرح شد و مسائلی از قبیل: قربانی، علت ، نوع و سبب پذیرش قربانی، چگونگی آگاهی هابیل و قابیل از پذیرش قربانی، علت قتل هابیل، عکس العمل هابیل در برابر تصمیم برادر بر قتل او، کیفیت ازدواج فرزندان آدم و تعلیم بنی آدم در دو کتاب فوق مورد بررسی قرار گرفت . در این قسمت نیز هم نکات مشترک و هم وجوه افتراقی بین دو کتاب وجود داشت .