نام پژوهشگر: کیومرث خالقی

فعالیت سازمان ملل متحد در قلمرو حق آزادی بیان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده حقوق 0
  کیومرث خالقی   ابراهیم بیگ زاده

فعالیت سازمان ملل متحد در قلمرو حق آزادی بیان، در قالب منشور بعنوان سند موسسش ، دارای مشخصه هایی می باشد که در یک ارزیابی در راستای اجراء حق آزادی بیان مثبت تلقی می شوند. اصل حاکمی که در تمام فعالیتهای سازمان مدنظر می باشد، اصل اجراء حق آزادی بیان و استثناء بودن محدودیتهای وارد بر آنست . سازمان ملل متحد از زمان تاسیس تلاش نموده است تا فعالیت برای تامین احترام عمومی به حق آزادی بیان را بر مبنایی منطقی و مطابق با صلاحیتها و قدرتهایش ، در زمینه های تهیه استانداردها، حمایت و تسهیل در اجرای حق آزادی بیان متمرکز نماید. فعالیت سازمان در این خصوص از تهیه استانداردها از طریق نهادهای صلاحیتدار آغاز شد و با شیوه های حمایتی و ابزار تسهیل در اجرا، دنبال شد. آنچه حاصل آمده، ترکیبی کارآمد برای فعالیتهای همه جانبه در قلمرو حق آزادی بیان است . در ارزیابی راجع به فعالیت سازمان ملل در ترکیب یاد شده می توان بیان داشت که با توجه به پذیرش لزوم تعریفی جهانشمول از حق آزادی بیان، سازمان در ارائه تعریفی در این زمینه موفق بوده است و وجود ماده اختلاف در مواردی، نافی توفیق در فعالیت مزبور نیست . اما درخصوص مفهوم حق بر ارتباط، از مشتقات حق آزادی بیان، هنوز تعریفی جهانشمول بدست نیامده است . درباب علت این امر، علاوه بر مشکلات عمومی جهت تامین احترام به حق آزادی بیان، می توان به خواسته مشروع کشورهای در حال توسعه برای ایفاء نقش متعادل در جریان ارتباطات اشاره کرد، که با تلاش برای استقرار نظم نوین ارتباطات دستیابی به تعریفی جهانشمول از حق بر ارتباط قابل پیش بینی است . درخصوص تقویت جریان آزادی بیان نیز فعالیت سازمان با قدرت ادامه دارد. آنچه سازمان در جریان فعالیتش ره می پیماید حرکت بسوی هرچه تخصصی کردن توجه به مسائل حق آزادی بیان است ، لذا ارکان اصلی سازمان پس از تعیین سیاستهای کلی، مادی نمودن آن سیاستها را به نهادهای تخصصی در این زمینه واگذار می نمایند، که وضعیت حاضر آن تمرکز فعالیتها در یونسکو است . درخصوص تهیه استانداردها، سازمان با توجه به پتانسیلهایی که در آن یافت می شود راه درازی را در پیش دارد، هرچند تامین وفاق عمومی در سطح بین المللی برای هریک از مسائل جزئی با مشکلات و سختیهای فراوانی همراه است . در زمینه حمایت از حق آزادی بیان شیوه های موجود با ابتنای ماهیت سازمان بر "همکاری" تناسب دارد. لذا استقرار شیوه هایی که نوعا ماهیت قضایی دارند، مثل شیوه رسیدگی به شکایات در کمیته حقوق بشر، یا رسیدگی به شکایات برابر سیستم اروپایی حقوق بشر، که مبتنی بر "همبستگی" است ، با توجه به ساختار سازمان امکانپذیر نیست . در خاتمه بیان می شود که هدف سازمان برای استقرار حق آزادی بیان بعنوان ارزشی جهانی در اسناد مختلف تنظیم شده از سوی آن، با توجه به شناخت منشا حقوق طبیعی برای حق آزادی بیان اعلام شده است . اما دستیابی به هدف مزبور، پایان طریقی است که از ایجاد کمترین مخرج مشترک میان ملل آغاز می شود و طی این طریق میسر نخواهد بود، مگر بر مبنای فعالیتی عظیم از جنبه فرهنگی که سازمان ملل متحد ابزارهای آن را در حد کفایت در اختیار دارد.