در این رساله به بحث ازدواج ایرانیان با اتباع خارجه و تاثیر آن در تابعیت پرداخته شده است . ازدواج یکی از موضوعات مهم حقوقی خصوصی است و تابعیت هم یک رابطه سیاسی و معنوی بین فرد و دولت متبوع اوست که در حقوق بین الملل خصوصی از آن بحث می شود. کوشش شده است که تعارض قوانین در مورد تابعیت زن شوهردار در سیستم قانونی ایران و سایر کشورها بررسی شود و قواعد مختلفی که در کشورهای مختلف درخصوص تابعیت زن شوهردار اعمال می شود به تفصیل بررسی شده است . ازدواج ایرانیان با اتباع خارجه اعم از زن و مرد چه در داخل ایران و چه در خارج و آثار آن درخصوص تابعیت زن ایرانی و خارجی بررسی شده است همچنین به تبعات سویی که بعضی از ازدواجهای غیررسمی برای ایرانیان و عمدتا زنان در برداشته است اشاره شده است . اینگونه ازدواجها بیشتر بین زنان ایرانی با مردان افغانی و یا در کشورهای غربی بین اتباع ایران با اتباع کشورهای غربی اتفاق افتاده است . از طرف دیگر ازدواج ایرانیان با اشخاص بدون تابعیت که در اصطلاح حقوق بین الملل خصوصی به آنها آپاترید گفته می شود بررسی شده است و نظر قانونگذار ایران نسبت به اینگونه ازدواجها بیان شده است . از آنجا که زنان بیشتر در معرض سوء استفاده و زوال حق هستند پیشنهاد شده است که قانونگذار با وضع قوانینی، حمایت از این گروه را بر عهده بگیرد اگرچه در این زمینه گامهایی برداشته شده است اما هنوز قوانین حمایتی مخصوصا فرض ازدواج زن ایرانی با خارجیان کامل نیست . از طرف دیگر بسیاری از ازدواجهای زنان ایرانی با مردان خارجی به علت عدم آگاهی و قوانین و یا بر اثر تاثیر رسوم و عرف و عادات محلی یا برای عدم برخورد با تشریفات قانون به صورت غیررسمی اتفاق افتاده است و چون حمایت از اتباع وظیفه هر دولتی است باطل شناختن آنها موجب لطمه به حیثیت زنان و فرزندان ناشی از چنین ازدواج و جامعه ایران می باشد لذا بر قانونگذار است که اینگونه ازدواجها را به رسمیت بشناسد تا حمایت کامل را از زنان ایران نموده باشد. همچنین به تعریف تابعیت و روشهای مختلف کسب تابعیت پرداخته شده است . انواع خارجیان مقیم ایران بر شمرده شده و تعریف گردیده است تقلب نسبت به قانون در ازدواج با خارجیان بررسی شده و به بررسی آثار مشروعیت یا عدم مشروعیت آن پرداخته شده است .