نام پژوهشگر: علیرضا هویدا
لیلا هاشمی نسب علیرضا هویدا
راهبردهای شناخته شده اصول اخلاق حرفه ای، تأثیر مثبت خود در رویارویی با چالش های حرفه ای را اثبات کرده است. کانون توجه پژوهش حاضر، تبیین موانع ارتقاء اخلاق حرفه ای کتابداری است. به منظور انجام این پژوهش، 45 نفرازکتابداران کتابخانه های دانشگاهی و عمومی شهر کاشان، به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. با درنظرگرفتن چهار فرضیه بین شرایط اداری، اقتصادی-اجتماعی، علمی-آموزشی، فردی،فرهنگی،شغلی، حقوقی با میزان رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداری به تفکیک شرایط فردی(سن،جنس،تحصیلات) کتابداران رابطه معناداری وجود دارد، و بین شرایط اداری، اقتصادی-اجتماعی، علمی-آموزشی، فردی، فرهنگی، شغلی، حقوقی با میزان رعایت اصول اخلاق کتابداری به تفکیک موقعیت استخدامی (قراردادی، رسمی، پیمانی، شرکتی، و روزمزدی)کتابداران رابطه معناداری وجود دارد، بین عوامل موثربر افزایش میزان رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداری رابطه معناداری وجود دارد، بین عوامل موثربر کاهش میزان رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداری رابطه معناداری وجود دارد، به بررسی دیدگاه کتابداران با استفاده از پرسشنامه پرداخته شد. برای رد یا تأیید فرضیات، از آزمون فریدمن و مجذور کا، استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که بین شرایط اداری، اقتصادی-اجتماعی ، علمی-آموزشی، فردی، فرهنگی، شغلی، حقوقی با میزان رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداری به تفکیک شرایط فردی (سن،جنس،تحصیلات)کتابداران رابطه معناداری وجود ندارد، و بین شرایط اداری، اقتصادی-اجتماعی، علمی-آموزشی، فردی، فرهنگی، شغلی، حقوقی با میزان رعایت اصول اخلاق کتابداری به تفکیک موقعیت استخدامی (قراردادی، رسمی، پیمانی، شرکتی، و روزمزدی) کتابداران رابطه معناداری وجود ندارد. بین عوامل موثر بر افزایش میزان رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداری رابطه معناداری وجود دارد. بین برخی عوامل موثربر کاهش میزان رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداری رابطه معناداری وجود دارد و رابطه معناداری بین برخی دیگر از عوامل موثربر کاهش میزان رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداری وجود ندارد. درنهایت با استفاده از نظرات کتابداران و نتایج یافته ها، مهم ترین موانع ارتقاء اخلاق حرفه ای فهرست شدند و همچنین راهکارها و پیشنهاداتی نیز ارائه شد.
زهرا حقیقی علیرضا هویدا
چکیده مقدمه: مدیریت مالی از مسائل بسیار با اهمیت در سازمان ها و از جمله کتابخانه های دانشگاهی است. آگاهی مسئولان این کتابخانه ها، از روش های علمی و نوین بودجه بندی و بکارگیری صحیح آن ها،موجب رشد کیفی مدیریت و کارایی کتابخانه های دانشگاهی خواهد شد. روش پژوهش: در این پژوهش چگونگی بودجه بندی و نحوه اجرای آن در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مستقر در تهران در سال 1390 مورد بررسی قرار گرفته است، جامعه آماری شامل 11 کتابخانه مرکزی دانشگاهی می باشد. روش بررسی این پژوهش پیمایشی– تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به وسیله پرسشنامه انجام گردیده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از جداول آماری، درصد گیری و آزمون دقیق مربع کا به عمل آمده است. یافته ها: حاصل تحقیق نشان می دهد که تنها یک کتابخانه حسابداری مستقل از حسابداری دانشگاه دارد. نیمی از کتابخانه ها از نتایج تجزیه و تحلیل آمار فعالیت های خود هنگام تهیه و تنظیم بودجه استفاده نموده اند. بیش از نیمی از کتابخانه ها، از شیوه بودجه بندی برنامه ای برای کتابخانه های خود استفاده نموده اند. کمتر از ? مسئولان کتابخانه ها، دوره آموزشی حسابداری و مدیریت مالی را گذرانیده اند. بیش از نیمی از کتابخانه ها از شیوه بودجه بندی خود رضایت دارند. میزان هماهنگی و تشریک مساعی لازم دفتر بودجه و تشکیلات دانشگاه با کتابخانه، هنگام تهیه و تنظیم بودجه و میزان حمایت دفتر مرکزی دانشگاه از بودجه پیشنهادی کتابخانه در حدود 60 درصد می باشد. میزان برخورداری از اختیار عمل و استقلال، هنگام هزینه نمودن بودجه مصوب کتابخانه در حدود 80 درصد می باشد. بیش از نیمی از کتابخانه ها عنوان داشته اند، که هنگام هزینه نمودن بودجه مصوب، قوانین مالی مشکل ساز می باشد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق باعث می شود تا مدیران کتابخانه های مرکزی به اصول اولیه، اهمیت و نقش مدیریت مالی نظاره ای دوباره داشته و به داوری نتایج این تحقیق بنشینند زیرا نتایج این پژوهش چهارچوب اولیه ای هستند برای تفکر در مورد آینده کتابخانه های مرکزی دانشگاهی در شهر تهران.
راضیه سلیمانی علیرضا هویدا
چکیده یکی از ابزارهای اصلی ذخیره و بازیابی اطلاعات است که نقش برجسته ای در دسترسی به حجم فزاینده محتوای منابع اطلاعاتی دارد. برای اینکه چکیده رسالت خود را به درستی ایفا کند، باید مطابق استانداردهای خاص آن نگاشته شود. گسترش تعداد نشریات و مقالات منتشرشده در حوزه علوم قرآن و حدیث باعث شده است که امکان مطالعه و آگاهی از محتوای همه آنها برای پژوهشگران این حوزه میسر نباشد. در این بین چکیده نویسی ابزار مفیدی برای یافتن اطلاعات مورد نیاز با صرف کمترین زمان و هزینه می باشد. اما درحال حاضر به نظر می رسد چکیده نویسی این مقالات در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. ایزو 214 از جمله استانداردهای چکیده نویسی است که چکیده را از لحاظ محتوا، نحوه ارائه و سبک مورد ارزیابی قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان مطابقت چکیده های فارسی مقالات نشریات علمی - پژوهشی علوم قرآن و حدیث منتشره در سال های 1387 تا 1389 با استاندارد ایزو 214 انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 8 عنوان نشریه علمی - پژوهشی علوم قرآن و حدیث (40 مجلد و 333 چکیده) می باشد. نوع پژوهش توصیفی و به روش پیمایشی است. داده ها با استفاده از سیاهه وارسی استخراج یافته از استاندارد گردآوری شده و با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس. مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین مطابقت چکیده های فارسی نشریات علوم قرآن و حدیث، با استاندارد ایزو 214، 38/69% است. همچنین در میان نشریات جامعه مورد بررسی مشخص شد که پژوهش دینی (4/82%) بیشترین میزان مطابقت و پژوهشنامه قرآن و حدیث (63/64%) کمترین میزان مطابقت را با استاندارد داشته است. از میان ملاک های بررسی شده نیز ملاک "محل قرار گرفتن چکیده" (100%) بیشترین میزان مطابقت و ملاک "بیان روش در چکیده" (21/13%) کمترین میزان مطابقت با استاندارد را داشته است.
راحله احمدیان علیرضا هویدا
چکیده مقدمه: حوزه علمیه نامی است که به مراکز آموزش دینی در جهان اسلام و به ویژه در میان شیعیان اطلاق می شود. مدارس علمیه را نخستین موسسه های آموزش عالی و کتابخانه های وابسته به آنها را در زمره قدیمی ترین انواع کتابخانه ها در تمدن اسلامی دانسته اند. کتابخانه های حوزوی در مدارس علمی و دیگر مراکز و موسسات پژوهشی و آموزش عالی حوزوی به وجود می آیند. بررسی های صورت گرفته در منابع چاپی و الکترونیکی حاکی از این واقعیت است که به رغم جایگاه تاریخی و ماهیت چندوجهی کتابخانه های حوزوی پژوهش های مستقل فراوانی در زمینه بررسی وضعیت این گونه کتابخانه ها در ایران صورت نگرفته است. شهر قم پس از پیروزی انقلاب اسلامی مرکز علوم اسلامی گردیده و در این شهر مدارس علمیه ، پژوهشگاه ها و موسسات پژوهشی وجود دارد که دارای کتابخانه های تخصصی در زمینه علوم اسلامی می باشند. اساسی ترین مساله ای که انجام چنین پژوهشی را ضرورت می بخشد کنکاش در این موضوع است که اصولا کتابخانه ها ی وابسته به حوزه علمیه شهر قم با توجه به پیشینه آموزشی و پژوهشی حاکم بر آنها در شرایط فعلی در چه وضعیتی قرار دارند. در پژوهش حاضر، ابتدا وضعیت کتابخانه های وابسته به حوزه علمیه شهر قم، به لحاظ نیروی انسانی، مجموعه، سازماندهی منابع، خدمات و تجهیزات بررسی شده است و سپس میزان رضایت کاربران کتابخانه های یاد شده از وضعیت موجود مورد سنجش قرار گرفته است. روش پژوهش: جامعه کتابخانه ای پژوهش حاضر، شامل 14 کتابخانه حوزوی می باشد و پژوهشگر نمونه های آماری مورد نیاز خود را از میان کاربران عضو کتابخانه های مورد مطالعه به شیوه تصادفی انتخاب نمود(280 کاربر). روش بررسی این پژوهش پیمایشی بوده و تحلیل اطلاعات با استفاده از جداول آماری، درصد گیری و آزمون دقیق مربع کا با استفاده از نرم افزار spss مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت . سیاهه وارسی و پرسشنامه رضایتمندی، دو ابزاری بودند که جهت بررسی وضعیت و سنجش میزان رضایتمندی کاربران کتابخانه های وابسته به حوزه علمیه شهر قم از سوی پژوهشگر مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که 30 درصد نیروی انسانی این کتابخانه ها افراد متخصص در زمینه کتابداری و اطلاع رسانی هستند، منابع موجود در کتابخانه های مورد مطالعه عمدتا مواد چاپی از نوع کتاب و مجله و قالب های الکترونیکی منابع نظیر دیسک های آموزشی و دیسک های متن درسی هستند، مجموعه منابع کتابخانه ها غیر از خرید از راه وقف و اهدا تامین می شوند، در تمام کتابخانه های مورد بررسی از فهرست نویسی به وسیله رایانه و از نظام رده بندی (کنگره یا دیویی) استفاده می شود. طبق آمارهای به دست آمده میزان رضایت پاسخ گویان از مجموعه منابع کتابخانه ها درحد 85 درصد، میزان رضایت از تجهیزات و امکانات در حد 81 درصد، میزان رضایت از کارمندان درحد 58 درصد، میزان رضایت از شیوه های دسترسی به منابع در حد 71 درصد و درنهایت میزان رضایت کلی کاربران از امکانات و خدمات کتابخانه های مورد بررسی درحد 66 درصد است.
سحر فریدون علیرضا هویدا
هدف: هدف از پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت کتابخانه های عمومی وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از دیدگاه مدیران و کتابداران است. روش: روش پژوهش پیمایشی - تحلیلی است.جامعه مورد مطالعه مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری است .روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای است که از 22 منطقه شهرداری تهران از هر منطقه یک کتابخانه در نظر گرفته شده است و مجموع جامعه آماری 22 مدیر کتابخانه و 58 کتابدار است و از دو پرسشنامه محقق ساخته به عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است، جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است و یافته های پرسشنامه توسط نرم افزار اس.پی.اس.اس (نسخه16) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: در این پژوهش کتابخانه از لحاظ برنامه ریزی در کتابخانه، وضعیت شغلی و استخدامی، مدیریت بودجه و نیروی انسانی، مدیریت انتخاب و خرید منابع اطلاعاتی،مدیریت سازماندهی منابع، ارائه خدمات،اشاعه دانش، رضایت از سخت افزار ، نرم افزار و شبکه در کتابخانه، فناوری های اطلاعاتی و اینترنت در کتابخانه،مدیریت در زمینه( ایجاد انگیزه در کتابداران و مشورت با آنها و درستی تقسیم وظایف،تهیه گزارش آماری) مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج نشان می دهد 66% مدیران و 62% کتابداران از وضعیت برنامه ریزی در کتابخانه، -77%مدیران و کتابداران از وضعیت شغلی و استخدامی خود در کتابخانه،41%مدیران از وضعیت بودجه و نیروی انسانی کتابخانه ،89%مدیران و 67%کتابداران از وضعیت انتخاب و خرید منابع اطلاعاتی در کتابخانه،84%مدیران و 77%کتابداران از مدیریت فهرستنویسی و سازماندهی منابع،58%مدیران و 60%کتابداران از وضعیت ارائه خدمات در کتابخانه،78%مدیران و 72%کتابداران از وضعیت اشاعه دانش در کتابخانه، 63%مدیران و کتابداران از سخت افزار،نرم افزار و شبکه های داخلی کتابخانه،75%مدیران و 66%کتابداران از فناوری های اطلاعاتی در کتابخانه ،66%مدیران و 64%کتابداران از وضعیت اینترنت کتابخانه و 76% مدیران و 70% کتابداران از مدیریت کتابخانه در زمینه(،مدیریت ایجاد انگیزه در کتابداران و مشورت با آنها و درستی تقسیم وظایف،تهیه گزارش آماری) رضایت دارند.
سیده زهرا عزیزی زاویه علیرضا هویدا
چکیده هدف از پژوهش حاضر ارزیابی قابلیت های بازیابی اطلاعات در 10نرم افزار علوم اسلامی مرکز تحقیقات کامپیوتری نورتوسط کاربران بر اساس معیارهای ارزیابی استخراج شده از متون مرتبط فارسی و انگلیسی است. این پژوهش از طریق میدانی و با روش ارزیابانه و با استفاده از سیاهه وارسی (37 مولفه ) و پرسشنامه(107 سوال) وبا مشارکت200نفر از کاربران (136 مردو64 زن) در رشته های فقه،علوم قرآن وحدیث صورت گرفته است. 9/78% از کل افراد دارای تحصیلات حوزوی و 2/31% از شرکت کنندگان در این پژوهش را اساتید و اعضای هیئت علمی دارای تحصیلات دانشگاهی تشکیل می دهند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که وضعیت های بازیابی اطلاعات در نرم افزارها در سطح پایین قرار دارد. برترین نرم افزارها از نظر بیشترین میزان استفاده عبارتند از: جامع التفاسیر(41%)، جامع فقه اهل البیت 2(25%)جامع الاحادیث(5/22%)، جامع فقه اهل البیت 2/1 (24%)و درایه النور(15%)می باشند..همچنین در بررسی نرم افزارها بااستفاده از سیاهه وارسی نرم افزار جامع فقه اهل البیت2با61/84%در رتبه اول ودرختواره فقه با84/28%در رتبه آخر قرار دارد.در بخش ارزیابی کاربران نیز جامع التفاسیربا امتیاز6/24ودرختواره فقه با امتیاز5/1به ترتیب در مرتبه اول وآخر قرار دارند. با استفاده ازآزمون مربع کا مشخص شد میان نگرش طلاب حوزوی و دانشگاهیان در استفاده از نرم افزارها تفاوت معنی داری وجود ندارد. میانگین کل وضعیت های بازیابی اطلاعات نیز در شاخص های چهارگانه بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای فقه و اصول، حدیث و قرآن با یکدیگر یکسان نیست.همچنین میانگین کل در بخش ارزیابی مهارت کاربران5/24 µ=و نیز بخش موافقت و عدم موافقت با تکنولوژی نرم افزارها 13/28 µ=می باشد که در مجموع درحد متوسط به بالا ارزیابی شد.از جمله ایرادات نرم افزارها از دید کاربران می توان به :کم بودن کتب اصولی ، عدم نصب در محیط مکینتاش،اشکال در جستجوهای عبارتی،وجود غلط های تایپی و...اشاره نمود. از جمله پیشنهادات این پژوهش بالا بردن قابلیت های پژوهشی نرم افزارها،برداشتن حساسیت به نوع تایپ کلمه ،اضافه کردن کتبی مانند جامع الاحادیث شیعه ،گنجاندن امکانات ریشه وایجاد فهرست موضوعی وکارشناسی شده برای نرم افزارهامی باشد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. کلیدواژه ها: بازیابی اطلاعات، نرم افزارهای علوم اسلامی، قرآن، فقه، مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری علوم اسلامی.
نفیسه آذری علیرضا هویدا
هدف پژوهش حاضر ارزیابی و مقایسه کتابخانه های دیجیتالی اسلامی از دیدگاه رابط کاربر و قابلیت های جستجو می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام گرفته است. در این پژوهش به منظور ارزیابی از سیاهه وارسی شامل ده معیار جستجو، انسجام، راهنمایی، نمایش اطلاعات، طراحی صفحه، راهبری، کنترل کاربر، زبان رابط کاربر، تصحیح خطا و سادگی که دارای 151 مولفه می باشند، استفاده شد. جامعه مورد مطالعه شامل 5 کتابخانه دیجیتالی که در حوزه علوم اسلامی فعالیت داشتند (3 کتابخانه دیجیتالی داخلی و 2 کتابخانه دیجیتالی خارجی) بود. نتایج پژوهش نشان داد که در مجموع از بین معیارهای ارزیابی مورد مطالعه، معیار سادگی با 97 درصد رعایت مولفه ها، بالاترین و معیار جستجو با 22 درصد رعایت مولفه ها پایین ترین میانگین رعایت مولفه های معیارهای ارزیابی را در بین کتابخانه های دیجیتالی مورد بررسی دارا بوده اند. هم چنین آزمون فرضیه نشان داد که بین رعایت هر یک از معیارهای ارزیابی در بین دو کتابخانه دیجیتالی که بالاترین درصد رعایت معیارها را داشته اند، اختلاف معنی داری وجود ندارد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان میدهند که کتابخانه های دیجیتالی مورد بررسی از لحاظ قابلیت های جستجو در وضعیت بسیار نامطلوبی هستند. این کتابخانه ها به لحاظ رعایت معیارهای راهنمایی، نمایش اطلاعات و کنترل کاربر وضعیت نسبتاً نامناسبی دارند؛ اما در زمینه معیارهای انسجام، طراحی صفحه، راهبری، زبان رابط کاربر و تصحیح خطا در وضعیت مناسب و در مورد معیار سادگی در وضعیت بسیار خوبی قرار دارند. بنابراین متولیان و طراحان کتابخانه های دیجیتالی اسلامی باید به این موارد توجه نموده و در جهت ارتقای وضعیت فعلی بکوشند.
آسیه سادات موسوی علیرضا هویدا
پژوهش حاضر با هدف تعیین سنجش هوش فرهنگی و رابطه آن با رضایت شغلی کتابداران کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی شهر تهران انجام شده است. هوش فرهنگی دامنه جدیدی از هوش است که ارتباط بسیار زیادی با محیط های کاری متنوع دارد.یکی از این محیط های متنوع، کتابخانه های عمومی می باشند . هوش فرهنگی به افراد اجازه می دهد تا تشخیص دهند دیگران چگونه فکر می کنند و چگونه به الگوهای رفتاری پاسخ می دهند، از طرفی رضایت شغلی به عنوان یکی از نگرش های مهم شغلی می تواند بر میزان تعهد سازمانی افراد اثر مطلوب یا نامطلوب داشته باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی بود که در کل 45 پرسشنامه عودت داده شد. . داده های موردنیاز پژوهش از طریق پرسشنامه گرد آوری شده و برای تجزیه و تحلیل جامعه آماری، از آزمون پیرسون استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که استراتژی هوش فرهنگی کتابداران با میانگین 5/7(در مقیاس لیکرت از10)، دانش هوش فرهنگی با میانگین 5/7 ،انگیزش هوش فرهنگی با میانگین9/7 و رفتار هوش فرهنگی با میانگین 7/7 می باشند که در این بین استراتژی هوش فرهنگی با کمترین میانگین در پایین ترین سطح قرار دارد. به طور متوسط هوش فرهنگی کتابداران با میانگین 1/7 (در مقیاس لیکرت از 10)یعنی 71% در سطح بالایی قرار دارد . همچنین کتابداران رضایت از شغل خود را با میانگین 8/5 در حد متوسط اعلام کرده اند که از همبستگی آن با هوش فرهنگی نشان داده شد که سطح معناداری 095/0 می باشد و چون سطح معنا داری بیشتر از مقدار می باشد، بنابراین بین دو متغیر هوش فرهنگی و رضایت شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی رابطه خطی وجود ندارد. در نهایت بین استراتژی، دانش و رفتار هوش فرهنگی با رضایت شغلی هیچ گونه ارتباطی وجودندارد، تنها بین بعد انگیزش هوش فرهنگی با رضایت شغلی ارتباط معناداری وجود دارد.
پریسا میرزایی علیرضا هویدا
هدف: پژوهش حاضر دو هدف کلی را دنبال می کند نخست تعیین وضعیت عملکرد مدیریت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های شهر تبریز و دوم بررسی کارآمدی مدل تعالی سازمانی در محیط کتابخانه ها. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و روش به کار رفته در آن، پیمایشی است. در این پژوهش گردآوری داده ها از پرسش نامه استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل 6 نفر از روسای کتابخانه های مرکزی شهر تبریز و 45 نفر از کتابداران کتابخانه های مرکزی می باشد. کتابخانه های مرکزی شهر تبریز شامل کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ، دانشگاه سراسری تبریز، شهید مدنی آذربایجان، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه سهند و دانشگاه پیام نور می باشد. در این پژوهش برای تحلیل داده ها از نرم افزار اس.پی.اس.اس و جدول های و نمودارهای ارائه شده برای نمایش داده ها ، از طریق بسته نرم افزاری آفیس، استفاده شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان دهنده عملکرد بالاتر از میانگین مورد انتظار بود. در مورد کتابداران امتیاز کل کتابداران از 1000 امتیاز مدل تعالی سازمانی 45/625 امتیاز و امتیاز کل مدیران 61/750 امتیاز می باشد. نتیجه گیری: از آنجا که یکی از اهداف پژوهش حاضر بررسی کارآمدی مدل تعالی سازمانی در محیط کتابخانه هاست نتایج این پژوهش نشان می دهد که تمامی فرآیند این بررسی از ساخت پرسش نامه تا کسب نتایج نشان دهنده قابلیت اجرای الگوی تعالی سازمانی و پرسش نامه ساخته شده، برای استفاده در کتابخانه هاست. کلیدواژه ها: کیفیت سنجی، مدیریت، کتابخانه های مرکزی، مدل ای اف کیو ام، دانشگاه های شهر تبریز.
زکیه عرب شیبانی علیرضا هویدا
ارزیابی اصطلاحنامه، ضامن بقا و پویایی آن است. مطابقت اصطلاحنامه با استانداردهای ملی و بین المللی، یکی از شیوه های ارزیابی است. اصطلاحنامه های علوم اسلامی به عنوان تنها اصطلاحنامه های منتشر شده در این زمینه، اهمیت ویژه دارند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اصطلاحنامه های علوم اسلامی فارسی با استاندارد ایزو 1-25964 است. جامعه پژوهش عبارتند از: اصطلاحنامه های کلام اسلامی، منطق، فلسفه اسلامی، اصول فقه، اخلاق، علوم قرآنی، علوم حدیث. ارزیابی اصطلاحنامه ها از چهار دیدگاه کنترل واژگان، روابط معنایی، نمایش و مدیریت اصطلاحنامه صورت گرفته است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و از سیاهه وارسی به عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است. در نرم افزار اس پی اس اس صفحه ای برای گردآوری و تحلیل داده ها طراحی شد. در بخش کنترل واژگان، از هر اصطلاحنامه 450 اصطلاح انتخاب شد. در هر مولفه چنانچه استاندارد رعایت شده بود، به آن کد یک، درصورت عدم رعایت استاندارد، کد 2 و در صورتی که فاقد مولفه مورد نظر بودند، به آن کد صفر اختصاص داده شد. فراوانی و میزان رعایت استاندارد، مبنایی برای امتیاز دهی به مولفه ها قرار گرفت. در بخش کنترل واژگان، بیشترین میزان رعایت استاندارد به اصطلاحنامه فلسفه (70 %) و بعد از آن به اصطلاحنامه های اصول فقه و کلام اسلامی (65%) مربوط می شود. اصطلاحنامه های علوم قرآن و اخلاق 5/62% و اصطلاحنامه های منطق و علوم حدیث 55% استاندارد را رعایت کرده اند. اصطلاحنامه های علوم اسلامی از نظر روابط معنایی در وضعیت مطلوب قرار داشتند. تأکید استاندارد بر تشکیل کمیته اصطلاحنامه و برگزاری جلسات منظم، به منظور تصویب اصطلاحات و روابط میان آنها زیر نظر خبرگان هر رشته است که این امر در اصطلاحنامه های علوم اسلامی رعایت شده است. نمایش و مدیریت اصطلاحنامه های علوم اسلامی به ترتیب 68% و 8/81% با استاندارد مطابقت داشتند.
آزاده زیارتی علیرضا هویدا
مقدمه و هدف: حوزه های علمیه از جمله مراکز اصلی تولید و اشاعه دانش دینی در جهان اسلام محسوب می شوند و نقش حیاتی در پیشبرد سطح علمی جامعه دارند. مدیریت دانش به عنوان عاملی برای رقابت گرایی و حیات سازمان ها، فرصتی را نیز برای کتابخانه ها به ویژه کتابخانه های حوزوی جهت بهبود اثربخشی خود به وجود آورده است. به منظور بررسی مدیریت دانش در کتابخانه های وابسته به حوزه علمیه قم، مدل بکوویتز و ویلیامز به جهت مناسب تر بودن آن برای محیط های غیرانتفاعی همچون کتابخانه ها انتخاب شده است. این مدل شامل هفت مولفه یافتن، به کارگیری، یادگیری، تسهیم، ارزیابی، ایجاد/ نگهداری و حذف دانش است. روش/ رویکرد پژوهش: روش انجام پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی و جامعه ی آن، تمام کتابداران شاغل در 8 کتابخانه وابسته به حوزه علمیه قم (50 نفر) و مدیران (8 نفر) در سال 1392 بود. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بر اساس مولفه های مدل بکوویتز و ویلیامز بود. روایی پرسش نامه توسط استاد راهنما تأیید و به منظور پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ 98/. استفاده شد. یافته ها: یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد بررسی مدیریت دانش بر اساس مدل بکوویتز و ویلیامز کتابخانه های وابسته به حوزه علمیه قم در حد پایین تر از اندازه متوسط است، به طوری که از بین مولفه های مورد بررسی، مولفه یافتن دانش با 11/3 در حد بالاتر از متوسط، ایجاد/ نگهداری دانش با 3 در حد متوسط، به کارگیری دانش با 84/2، یادگیری دانش با 54/2، تسهیم دانش با 41/2، ارزیابی دانش با 91/2، و حذف دانش با 68/2 در حد پایین تر از متوسط بودند. افزون بر این بین دیدگاه مدیران نسبت به اعمال مدیریت دانش تفاوت معنی داری وجود ندارد اما بین دیدگاه کتابداران تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: بیشتر مولفه های مدل بکوویتز و ویلیامز در کتابخانه های وابسته به حوزه علمیه قم در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و نیاز به برنامه ریزی و توجه بیشتر به خصوص برای اشتراک و یادگیری دانش دارد. همچنین با توجه به اهمیت روزافزون دانش در سازمان هایی همچون حوزه های علمیه، اجرای برنامه های مدیریت دانش موجبات خدمات رسانی بهتر خواهد شد.
ساره یزدانی علیرضا هویدا
شرکت ها و موسسات دانش بنیان، شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری های برتر تشکیل می شوند. با توجه به اهمیت بالای اطلاعات در سازمان ها، شناسایی روند تولید، ذخیره، گردآوری و اشاعه اطلاعات و به طور کلی جریان اطلاعات در این شرکت ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی جریان اطلاعات در شرکت های دانش بنیان شهر یزد از دیدگاه مدیران و کارشناسان می پردازد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و با رویکرد تحلیلی انجام شده است. این پژوهش شامل 15مدیر و 34 کارشناس شرکت های دانش بنیان مستقر در شهر یزد است؛ که در زمینه های فنی-مهندسی مشغول به فعالیت هستند. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه محقق ساخته است که بعد از تأیید روایی و پایایی، بین دو گروه جامعه آماری توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، ازروش آماری توصیفی و استنباطی نظیر فراوانی، درصد، مقیاس لیکرت و آزمون مربع کا استفاده شده است. با توجه به یافته ها، در مجموع اختلاف نظر معنی داری بین دیدگاه مدیران در مورد عوامل موثر بر سازمان دهی اطلاعات، دست یابی به اطلاعات و تسهیل بخشی جریان اطلاعات در شرکت های تحت مدیریت شان وجود ندارد. طبق نظر کارشناسان در مجموع بین کارشناسان در مولفه های روزآمدسازی اطلاعات، ارتقاء اطلاعات و انگیزه های استفاده از اطلاعات اختلاف نظر معنی دار وجود دارد؛ و در مولفه های موارد تسهیل بخشی جریان اطلاعات، دسترس پذیری و موانع دسترسی به اطلاعات، اختلاف نظر معنی داری وجود ندارد. مدیران با برطرف کردن موانع تکنیکی و فنی، تأمین انواع منابع اطلاعاتی مورد نیاز، تشویق کارشناسان به انتشار آثار علمی و ایجاد و تجهیز کتابخانه شرکت، می توانند گام موثری در بهبود جریان اطلاعات شرکت های تحت مدیریتشان بردارند.
سعیده اکبری داریان ماندانا صدیق بهزادی
پژوهش حاضر به روش توصیفی و با هدف تعیین میزان انطباق برگه های عنوان فارسی با استاندارد ایزو 1086 انجام شد. همچنین مشخص گردید در کدام گروه از طبقه بندی منابع در ایزو (اعم از تالیفی ، مترجم ، فروست دار ، مجموعه چند جلدی ، چند زبانه ، گزارش کنفرانسها) و در چه سالهایی (بین سالهایی 1374 تا 1378 ) استاندارد بیستر رعایت شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد: بالاترین میانگین درصد عنوان رعایت استاندارد در کتابهای منتشر شده فارسی بین سالهای 1374-78 مربوط به کتابهای چند جلدی با 94/8 درصد انطباق و پایین ترین میزان انطباق مربوط به کتابهای چند زبانه با 14/3 درصد می باشد و در مورد کتابهای تالیفی 69/5 درصد ، مترجم 38/6 درصد، فروست دار 38 درصد و گزارش کنفرانسها 46/7 درصد می باشد.بالاترین میانگین درصد رعایت استاندارد در کتابهای تالیفی مربوط به سال 1377 با 77/2 درصد و پایین ترین میزان مربوط به سال 1378 با 70/1 درصد می باشد. بالاترین میانگین درصد رعایت استاندارد در کتابهای مترجم مربوط به سال 1375 با 63/4 درصد و پایین ترین میزان مربوط به سال 1376 با 43/7 در صد می باشد. بالاترین میانگین درصد رعایت استاندارد در کتابهای فروست دار مربوط به سال 1374 با 48/4 و پایین ترین درصد مربوط به سال 1375 با 31/1 درصد می باشد. بالاترین میانگین درصد رعایت استاندارد در کتابهای چند جلدی مربوط به سالهای 1376 ،1377 با 100 درصد و پایین ترین درصد مربوط به سال 1374 با 90 درصد می باشد. بالاترین میانگین درصد استاندارد در کتابهای چند زبانه مربوط به سال 1376 با 100 درصد و پایین ترین میزان مربوط به سالهای 1374 ، 1375، 1377 با صفر درصد می باشد. بالاترین میانگین درصد رعایت استاندارد در گزارش کنفرانسها مربوط به سال 1378 با 7/66 درصد و پایین ترین میزان مربوط با سال 1374 با 3/33 درصد می باشد.