در بررسی و تحلیل علمی از تغییرات اجتماعی در مفهوم عام آن می توان عوامل و شاخص های گوناگونی را در نظر گرفت . در تعیین جایگاه این عوامل قطعا" نقش و سهم پاره ای از این عوامل و شاخص ها بیش از سایرین ارزیابی می گردد. توسعه اجتماعی از جمله جریانات عمده و تعیین کننده دوران اخیر در ایران و بسیاری دیگر از کشورهای جهان تلقی می گردد. بررسی فوق در صدد است تا معلوم کند که آیا شهرنشینی تاثیر ویژه ای بروی رویکرد توسعه شهری داشته است و یا خیر؟ متغیر اصلی وابسته در این تحقیق عبارت است از توسعه اجتماعی که در قالب متغیرهایی چون احساس تکلیف شهروندی، آمادگی پذیرش عقاید دیگران، خود شکوفایی، قانونگرایی، احساس تعلق به اجتماع و نیز مشارکت سیاسی مورد توجه قرار گرفته است . برای تبیین علمی موضوع روند توسعه اجتماعی، شهرنشینی بعنوان یک متغیر مستقل در نظر گرفته شده است . بعنوان مثال شغل متغیری در مساعدت تبیینی از مفهوم شهرنشینی کاربرد لازم را در مقام یک متغیر مستقل حاصل کرده است . ساعات کار و سابقه اشتغال در شهر خود بیانگر میزان درجه شهروندی افراد در نظر گرفته شده است . رضایت از مسکن با توجه به کیفیت ، متراژ، تملک و یا رهن خود متغیر مستقل دیگر تعریف شده است . در این بررسی متغیر رفاه اجتماعی با استفاده از سنجش بهره مندی افراد از امکانات و خدمات شهری از قبیل پارک ، باشگاههای ورزشی، سینما و یا مراکز خرید پوشاک و خوراک و استفاده از وسایل نقلیه شهری نیز مورد استفاده قرار گرفته است .