نام پژوهشگر: صالح شهابی وند
صالح شهابی وند ابراهیم محمدی گل تپه
کادمیوم یک فلز سنگین سمی برای گیاهان و انسان بوده که از طریق ریشه در محصولات زراعی تجمع کرده و بر سلامتی انسان تاثیر میگذارد. نقش قارچ های مایکوریز آربوسکولار در کاهش تنش فلزات سنگین در خاک های آلوده به این عناصر مشخص شده است. همچنین piriformospora indica، بعنوان قارچ محرک رشد در اکثر گونه های گیاهی شناخته شده و نقش موثری در کاهش اثر تنش های زیستی و غیر زیستی در میزبان بر عهده دارد. در مطالعه گلدانی و در اتاقک رشد، اثرات قارچ های مایکوریز آربوسکولار glomus mosseae و آندوفیت ریشه p. indica (بصورت تنها یا توام) بر میزان همزیستی ریشه، پارامترهای رشد، فلورسانس کلروفیل a، میزان کادمیوم اندام هوایی و ریشه، پراکسیداسیون لیپید، میزان آنتی اکسیدان های غیر آنزیمی، میزان فعالیت و بیان ژن آنزیمهای آنتی اکسیدان در گندم رقم سرداری39 در چهار سطح کادمیوم (0، 0.3، 0.6 و 0.9 میلی مولار) در خاک و با چهار تکرار انجام گرفت. با افزایش میزان کادمیوم در خاک، در گیاهان غیر کلونیزه، کاهش پارامترهای رشدی، افزایش پراکسیداسیون لیپید و میزان کادمیوم اندام هوایی و ریشه و نیز تغییر در سطوح آنتی اکسیدان ها مشاهده شد. گیاهان تیمار شده با g. mosseae دارای میزان کادمیوم کمتر در ریشه بوده، در حالی که گیاهان تیمار شده با p. indica دارای کادمیوم بیشتر در ریشه در مقایسه با گیاهان فاقد تیمار قارچی بودند. هر چند که هر دو قارچ میزان کادمیوم اندام هوایی را کاهش دادند. گیاهان تلقیح شده با g. mosseae و p. indica (بصورت تنها یا توام) دارای رشد بیشتر، پراکسیداسیون لیپید کمتر و میزان آنتی اکسیدان بالاتر نسبت به گیاهان فاقد تیمار قارچی بودند. نتایج نشان داد که تلقیح قارچ های مذکور باعث افزایش مقاومت گندم رقم سرداری 39 به تنش کادمیوم در خاک های آلوده میشود، هرچند که تاثیر قارچ p. indica در تخفیف اثرات سمی کادمیوم بیشتر از g. mosseae بود.
هما نورا فرخ کریمی
گیاه شابیزک یا آتروپا بلادونا، یک گیاه علفی چندساله است و مهمترین منبع اقتصادی برای بدست آوردن تروپان آلکالوئیدهای دارویی مانند هیوسیامین و اسکوپولامین در خانواده سلاناسه است. اسکوپولامین و پیش ساز آن، هیوسیامین دارای کاربرد پاراسمپاتولیتک و مهارکننده رقابتی استیل کولین هستند. در این پروژه اثر piriformospora indica، قارچ آندوفیت ریشه¬ و افزایش دهنده رشد گیاهان، بر رشد و تولید آلکالوئیدهای گیاهچه¬های شابیزک و سوسپانسیون سلولی آن بررسی شد. گیاهچه¬ها و سوسپانسیون سلولی شابیزک به مدت دوهفته با قارچ p. indica همزیست شده و سپس مقدار اسکوپولامین و آتروپین تولید شده به وسیله کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا ((hplc اندازه¬گیری شد. همچنین، بیان دو ژن مربوط به آنزیم¬های محدود کننده سرعت شامل پوترسین n-متیل ترانسفراز (pmt) و هیوسیامین 6-?- هیدروکسیلاز (h6h) با استفاده از rt-pcr بررسی شد. افزایش چشمگیری در پارامترهای رشد، مقدار تروپان آلکالوئیدها و بیان ژن دو آنزیم کلیدی درگیر در بیوسنتز تروپان آلکالوئیدها، شامل pmt و h6h، در مقایسه با نمونه¬های شاهد مشاهده شد. افزایش رشد و میزان آلکالوئیدهای مشاهده شده، هماهنگ با میزان افزایش بیان دو ژن اصلی بیوسنتز آلکالوئیدها بود. این نتایج نشان می¬دهد p. indica مقادیر آتروپین و اسکوپولامین گیاه شابیزک و سوسپانسیون سلولی آن را (تا چندین برابر) افزایش می¬دهد. قارچ p. indica می¬تواند در غیاب گیاه میزبان تکثیر شود و درنتیجه می¬تواند برای افزایش متابولیت¬های ثانویه و زیتوده در گیاه شابیزک بکار رود. مطالعه¬ی اخیر روشی موثر برای تولید صنعتی آتروپین و اسکوپولامین به وسیله¬ی کشت گیاه شابیزک در مقیاس وسیع و بدون استفاده از ریشه مویین در بیوراکتور، فراهم می¬کند.