در این پژوهش، ضرورت تصحیح برونراند نرمال (nmo) در داده های لرزه ای بازتابی مورد بحث قرار گرفته و انواع روش های تحلیل سرعت به عنوان ابزار مورد نیاز برای تصحیح برونراند نرمال معرفی می شوند. با مقایسه نتایج روش های مرسوم، روش ضریب شباهت به خاطر ویژگی هایی مثل پایداری نسبت به تغییرات دامنه بر حسب دورافت و قدرت تفکیک بهتر در رویداد های متقاطع، وگستر? دینامیکی کوچک، به عنوان بهترین روش تحلیل سرعت برای برونراند هذلولی انتخاب شد. اگرچه روش ضریب شباهت به عنوان متداولترین روش اندازه گیری همدوسی، طیف سرعت با دقت خوبی را فراهم می آورد، اما تمایل به پهن شدگی پیک های سرعت، هنگامی که زمان رسید ها افزایش می یابد، تعیین دقیق سرعت را مشکل می کند. همچنین این روش در تشخیص رویدادهای متداخل در یک پنجره زمانی کوتاه، وجود پدیده معکوس شدگی پلاریته و در حالت های با لایه بندی نازک درست عمل نمی کند. بنابراین در این پژوهش روش تحلیل سرعت شباهت جزئی خودران با قدرت بالا معرفی گردید که بر پایه شباهت جزئی می باشد و با ضریب شباهت وزن دار شده است. این روش از تکنیک خودرانی برای چینش تصادفی ردلرزه ها درون پنجره زمان استفاده می کند تا جابه-جایی موجک ها را از حالت افقی بهتر نشان دهد و ضریب شباهت جزئی را بیشینه، و در نتیجه قدرت تفکیک طیف سرعت را افزایش دهد. سپس برنامه روش های ضریب شباهت و شباهت جزئی خودران با قدرت تفکیک بالا در نرم افزار matlab نوشته شد و بر روی داده های مصنوعی در حضور انواع فاکتورهای موثر بر تحلیل سرعت اعمال گردید و مشاهده شد که روش شباهت جزئی خودران با قدرت تفکیک بالا بر خلاف روش ضریب شباهت تحلیل سرعت را با وضوح بسیار بهتری انجام می دهد. نتایج اعمال این روش بروی داده های واقعی شبیه داده های مصنوعی بود. با توجه به هزین? قابل مقایس? این روش با روش ضریب شباهت و تحلیل سرعت دقیق تر و در نتیجه تصحیح برونراند بهتر، لزوم استفاده از این روش اثبات گردید

معمولاً در مراحل مختلف پردازش داده های لرزه ای فرض بر آن است که داده لرزه ای بصورت منظم در مکان و زمان نمونه برداری شده است. با توجّه به فن آوری های مورد استفاده در برداشت داده های لرزه ای، این داده ها در امتداد زمان بصورت کاملاً منظّم و به اندازه ی کافی متراکم نمونه برداری می شوند. اما اغلب در عمل به دلیل محدودیت های عملیاتی، عدم دسترسی به نقطه ی مورد نظر، نقص دستگاهی و یا گاهاً مسائل مالی و اقتصادی در امتداد مکان فرض فوق صادق نمی باشد. از طرف دیگر ثابت شده است که نتیجه ی بسیاری از پردازش های لرزه ای موجود به منظّم بودن و تراکم مناسب داده های ورودی بستگی دارد. از این رو امروزه درونیابی داده های لرزه ای و بازسازی آنها بر روی یک شبکه با نمونه برداری منظم، یکی از حلقه های مهم از زنجیره ی پردازش داده های لرزه ای و از مهم ترین بحث های رایج در تحقیقات این حوزه بشمار می آید. لزوم امر درونیابی موجب تولّد روش های مختلفی برای انجام این امر گردیده است. در بسیاری از نرم افزارهای پردازش لرزه ای موجود، این کار با انتقال مستقیم ردلرزه ها (گاهاً با اعمال تغییرات جزئی روی ردلرزه ها) که به خانک بندی (binning) معروف است صورت می گیرد. این عمل یکی از منابع اصلی ایجاد خطا در مقاطع لرزه ای است. از طرف دیگر روش های محاسباتی دیگری نیز جهت درونیابی و بازسازی داده های لرزه ای بر روی یک شبکه ی منظّم مورد استفاده قرار گرفته اند. دسته ای از این روش ها و به کمک قوانین فیزیک انتشار امواج و با حل معادله ی موج و رابطه ی کیرشهف، داده های لرزه ای را بر روی نقاط موردنظر بازسازی می کنند. علیرغم قابلیّت و کارایی این گونه روش ها، نیاز به داشتن اطّلاعات اولیّه دقیق در مورد مدل سرعت و زمین شناسی محیط و محاسبات زیاد استفاده از آنها را محدود می سازد. تاکنون روش های ریاضیاتی دیگری نیز با استفاده از طرّاحی فیلتر پیشگو و تبدیلات ریاضیاتی و روش هایی نیز با استفاده از کاهش مرتبه ی ماتریس داده ها جهت درونیابی داده های لرزه ای مورد استفاده قرار گرفته اند. هر کدام از این روش ها با توجّه به فرض های مورد استفاده، حجم محاسبات، نوفه ، نوع نمونه-برداری و تراکم داده ی ورودی محدودیت هایی در اجرا و نقایصی در نتیجه ی نهایی خود دارند. یکی از تبدیلات مهم و رایج در ریاضیات و بحث پردازش سیگنال که در شاخه های متعدد علوم و مهندسی مورد استفاده قرار می گیرد تبدیل فوریه است. در لرزه شناسی پس از بدست آوردن طیف فوریه ی داده، می توان آن را بر روی هر شبکه ی دلخواهی بازسازی کرد. نمونه برداری نامنظّم سبب می شود که انرژی هر فرکانس موجود در داده به سایر فرکانس ها نشت کرده و در طول طیف فوریه پخش گردد. در این پایان نامه پس از معرّفی روشی برای محاسبه ی طیف فوریه که از نشت فرکانسی جلوگیری می-کند، با برنامه نویسی در محیط متلب (matlab) ، برنامه ای تدوین و از آن برای درونیابی انواع داده های لرزه ای استفاده می-شود. پردازش دیگری که در فن آوری های امروزی مورد استفاده قرار می گیرد تعقیب تطابق نام دارد. این پروسه جهت تبدیلات زمان فرکانسی و یافتن محتوی فرکانسی سیگنال ها معرّفی شده است. در ژئوفیزیک از تعقیب تطابق برای ایجاد نشانگر لرزه ای تک بسامد استفاده شده است. در این تحقیق پس از معرفی آلگوریتمی جهت تجزیه ی سیگنال های نامنظّم با استفاده از تعقیب تطابق، نرم افزاری را در محیط متلب بر اساس آن تدوین و انواع داده های لرزه ای دو بعدی را درونیابی می کنیم. فرض همدوس بودن رویداد های لرزه ای و تنک بودن طیف فرکانسی که اساس کار روش های درونیابی تبدیل فوریه ی ضدنشت و تعقیب تطابق است همواره در داده های لرزه ای موجود صادق است. توانایی و سادگی بسط این روش ها به ابعاد بالاتر سبب افزایش چشمگیر دقت نتایج آنها می شود. در کنار سادگی و قابل فهم بودن این روش ها، عدم نیاز به اطلاعات اولیه نظیر توزیع سرعت و تعداد و شیب رویدادهای زمین شناسی، بازسازی داده های کاملاً نامنظّم، حذف دگرنامی، بازسازی داده ها در محل های اصلی بصورت دقیق و سرعت قابل قبول نسبت به برخی از روش های موجود حاکی از توانایی بالای آنها است. نتایج حاصل از اعمال این روش ها برروی انواع داده های لرزه ای مصنوعی و واقعی در این تحقیق کارایی و قابلیت این روش ها را نمایان می سازد.

منطقه مورد مطالعه در شمال استان آذربایجان غربی، در شمال شهر ماکو و در جنوب روستای آداغان، در شمال روستای علی آباد واقع شده است. فاصله شهرستان ماکو با تبریز 250 کیلومتر و با شهرستان ارومیه 275 کیلومتر می باشد. نهشته های پرمین در ایران به خصوص در البرز – آذربایجان برونزدهای گسترده‎ای دارند. در این زون، سه واحد سنگ‎چینه‎ای به نام‎های سازند دورود (در زیر)، روته (در وسط) و نسن (در بالا) معرف توالی‎های پرمین ‎هستند. این سازندها هر یک به تنهایی یک چرخه رسوبی کامل ‎هستند که میان دو سطح فرسایشی جای دارند. در بین سه سازند یاد شده، به ویژه در البرز باختری و آذربایجان، چرخه دوم پرمین (سازند روته به سن مرغابین) بیشترین رخنمون را دارد و چنین استنباط می‎شود که در زمان رسوبگذاری سازند روته، دریای پرمین بیشترین گسترش را داشته است. سازند روته در سراسر نواحی دره روته حدود 230 متر ضخامت دارد، ولی در دره کرج این ضخامت به حدود 300 متر می رسد. در برخی نواحی بویژه در مناطقی که قسمتهای بالائی سازند روته فرسایش یافته و یا بوسیله نهشته های سازند شمشک بصورت همشیب و با نبود چینه ای پوشیده می شود، اندازه گیری ضخامت واقعی آن امکان پذیر نمی باشد. در نواحی شمالی آذربایجان بویژه، در نواحی ماکو و مراغه این ضخامت از 700 متر نیز تجاوز می کند. نهشته های پرمین در منطقه ماکو شامل سنگ آهک های خاکستری تیره با ضخامت حدود 926 متر می باشد که بر اساس مطالعات لیتوستراتیگرافی می توان به سه واحد: سنگ آهک های بلروفون دار ، سنگ آهک های چرت دار و سنگ آهک های توده ای کریستالیزه و دولومیتی تقسیم کرد. مرز زیرین نهشته های پرمین به صورت هم شیب با سازند ایلانقره و مرز بالایی آن به صورت ناپیوستگی زاویه دار با سازند قم می باشد بر اساس مطالعات میکروفاسیس و محیط رسوبی، 9 میکروفاسیس مربوط به زیر محیط های پهنه جذر و مدی، لاگون، سدی، دریای محصور و باز (رمپ درونی )، رمپ میانی و رمپ بیرونی شناسایی شده که وابسته به یک محیط رمپ هموکلینال می باشند.

در لرزه نگاری معمولاً از گیرنده های قائم استفاده می شود، مواردی هم هست که بسته به هدف لرزه نگاری نیاز به اطلاعات امواج برشی هم است از اینرو از هرسه مولفه گیرنده در ایستگاه های استفاده می گردد (لرزه نگاری سه مولفه ای یا 3c). خروجی این گیرنده ها این امکان را به ما می دهند تا نحوه قطبش امواج لرزه ای را در هر ایستگاه مشخص کنیم، میتوان بدین وسیله جنبش واقعی سطح زمین را حین داده برداری تعیین نمود و به ما کمک میکند تا جهت وشکل موج دریافتی را تعیین کنیم و انواع موجها را با دقت وصحت بیشتر از هم مشخص کنیم . دو پارامتر مهم در این مطالعه زاویه سمت افقی و راستای قطبش میباشد. روش تجزیه طیفی یک عنوان کلی و جامع است که بسیاری از روشها و مطالعات را به شکل گسترده شامل می شود. گستردگی دامنه کاربرد هر یک از زیر مجموعه های تجزیه طیفی بکار رفته در شاخه های مختلف نشان دهنده اهمیت آن است. کاربرد آن در تعیین ساختارهایی همچون ریف، کانال های مدفون رودخانه ای، سیستم تکتونیکی مخزن، لایه های نازک مخزنی، مخازن هیدروکربن و سایه های بسامد پایین مخازن گازی و تضعیف نوفه است. اساس این روش برمبنای نمایش محتوای بسامدی هر رد لرزه در مرکز زمانی آن صورت می گیرد. روش های متعدد آن عبارتند از تبدیل فوریه، تبدیل فوریه زمان کوتاه (stft)، تبدیل موجک و امثال اینها، که هر یک دارای ویژگی، مزایا و معایب خاص خود می باشند. تبدیل فوریه امکان بررسی محتوای بسامدی سیگنالهای پایا را فراهم میکند، اما برای سیگنالهای ناپایا، از جمله سیگنال لرزه ای، که محتوای بسامدی آنها با زمان تغییر میابد با استفاده از تبدیل فوریه روی پنجره های زمانی کوچکی صورت میگرفت. این روش تحت عنوان تبدیل فوریه زمان کوتاه شناخته میشود. محاسبه طیف زمان- بسامد از این روش احتیاج به یک پنجره زمانی از پیش تعیین شده دارد که این امر باعث تفکیک پذیری زمان- بسامد ثابت می شود. با توسعه تبدیل s بر روی مبانی تبدیل فوریه این مشکل حل شد. . تبدیل s ابزار مفیدی برای تحلیل توزیع زمان- بسامد محلی با استفاده از یک پنجره وابسته به بسامد می باشد. مزیت تبدیل s بر تبدیل فوریه زمان- کوتاه این است که تحلیل - پایین یک پنجره زمانی بلندتر استفاده می کند. ما علاوه بر آن به عنوان موضوع اصلی روش مد تجربی را در مطالعات خود بررسی کردیم. تجزیه ی مد تجربی یک روش انطباقی به منظور تحلیل سیگنالهای نا ایستا و غیر خطی است. وظیفه اش جدا سازی نوسانات سریع وکند به صورت محلی میباشد. ما از سه روش فوق برای بدست آوردن پارامترهای قطبش استفاده می کنیم ودر نهایت نتایج مورد مقایسه قرار میگیرد. هدف ما در این پایان نامه مطالعه پارامترهای راستای قطبش و زاویه ی سمت افقی با استفاده از مولفه های کرنش و بیان آنها بصورت نمایش زمان-بسامد با قدرت تفکیک بالاتر و دقت بیشتر از روش مرسوم استفاده از ضرایب فوریه است. و با اینکار در مراحل بعد توسط مفسران میتوان مقاطع لرزه ای بهتری را با جدایی بهتر امواج سطحی و نوفه از پیکره ای با استفاده از روشهای جدید تجزیه طیفی و درجه قطبش امواج ایجاد کرد زیرا قدرت تفکیک ودقت نمودارهای زمان-بسامد قطبش افزایش میابد ومسیر امواج وتفییرات سرعت در لایه های مختلف به خوبی تعیین میگردد. روش ceemd بهترین نتیجه با بالاترین دقت وقدرت تفکیک نسبت به روش مرسوم تبدیل فوریه کوتاه و تبدیل s بدست داد.

هدف از انجام این پایان نامه بررسی نحوه استفاده از روش توموگرافی لرزه ای درون چاهی جهت تعیین توزیع سرعت وکیفیت سنگ در پروژه های مهندسی است.توموگرافی لرزه ای یکی از روش های ژئوفیزیکی برای بررسی ویژگی های زیر سطحی است. واژه توموگرافی از واژه یونانی تومو، به معنای برش گرفته شده است. این واژه برای اولین بار در تصویر سازی پزشکی برای توصیف فرایند به تصویر کشیدن بافت های درونی بدن بکار برده شد. بعداً این اصطلاح توسط جامعه ژئوفیزیک در کارهای لرزه ای، الکتریکی، مغناطیسی و غیره بکار برده شد. توموگرافی لرزه ای میان چاهی در سال 1972 برای اولین بار توسط استوک و وودز ارائه شد. از این روش برای کارهای مهندسی نظیر سد سازی، تونل سازی، آب های زیر زمینی، اکتشاف و استخراج معادن و غیره استفاده می شود. برای حل مسائل توموگرافی لرزه ای درون چاهی دو مرحله پیشرو و وارون وجود دارد. در مرحله پیشرو، هدف ایجاد مدل پیش فرض برای ساختار زمین است، ودر مرحله وارون مدل اولیه با استفاده از داده های مشاهده شده آنقدر تغییر می یابد تا اختلاف داده های محاسبه شده و مشاهده شده به حداقل برسد. پارامترهای زیادی می تواند بر روی سرعت و میرایی امواج لرزه ای تأثیر بگذارد، که از آن جمله می توان به کیفیت سنگ، عمق، چگالی، میزان تخلخل و تراوایی، اشباع شدگی و غیره را نام برد. در این پایان نامه نحوه توزیع سرعت و میرایی در بین گالری های ساختگاه سد بختیاری با استفاده از روش توموگرافی تعیین شده است. برای اعتبار سنجی نتایج حاصله از برداشت توموگرافی، از مقادیر لوژن اندازه گیری شده در گمانه های ساختگاه سد استفاده شده است. در نهایت مقاطع سرعت بوسیله مقاطع میرایی بدست آمده مقایسه شده و ارتباط بین سرعت لرزه ای و میرایی لرزه ای بحث شده است. در اغلب مقاطع با افزایش سرعت لرزه ای مقدار لوژن و مقادیر نسبی میرایی کاهش پیدا می کند.نتایج حاصله نشان می دهد که سرعت در اغلب مقاطع بالا بوده لذا احتمال نشت از آنها پایین است با این حال با توجه به اینکه اغلب شکستگی های اصلی در راستای موازی رودخانه بوده و تاثیر آنها در مقاطع توموگرافی پایین است لذا بایستی بررسی های دقیق تر زمین شناسی برای بررسی احتمال نشت از آنها و بررسی ناپایداری های احتمالی صورت گیرد.

تداخل سنجی لرزه¬ای روشی است که بوسیله¬ی آن با همبستگی ردلرزه¬های موجود ناشی از چشمه¬های کنترل شده یا تصادفی، ردلرزه¬های جدیدی ساخته می¬شود. مسیر و زمان سیر ردلرزه¬ی ساخته شده از روی ردلرزه¬هایی که باهم همبسته شده-اند تعیین می¬شود. امواج شکست مرزی به گونه¬ای سیر می¬کنند که همبسته¬کردن داده¬های شکستی دو دریافت¬کننده برای هر چشمه¬ی هم امتداد با آنها پاسخ یکسانی از نظر زمانی و مسیر سیر (چنانچه چشمه¬ها در یک سوی دریافت¬کننده¬ها باشند)، ایجاد می¬کند. به این پاسخ ایجاد شده رسید شکست مجازی می¬گویند. در این پایان نامه از یکسان بودن رسیدهای شکست مجازی بین دو دریافت¬کننده برای افزایش نسبت سیگنال به نوفه داده-های شکست مرزی، استفاده شده¬است. به این ترتیب که برانبارش رسیدهای شکست مجازی تمام چشمه¬ها موجب تقویت سرموج¬ها و تضعیف نوفه¬ها می¬گردد. پس از برانبارش با انجام همامیخت بین رسید شکست مجازی و داده¬های دریافت¬کننده¬ی نزدیک به چشمه¬ها می¬توان داده¬های دریافت¬کننده¬ی دورتر را بازیابی کرد که به آن رد لرزه¬ی فوق مجازی می¬گویند. به همین دلیل تداخل سنجی بکارگرفته شده در این کار را تداخل سنجی فوق مجازی نامیده¬اند. برای بررسی هرچه بهتر تداخل سنجی فوق مجازی ابتدا این روش برروی داده¬های ساختگی با نوفه¬های همدوس و ناهمدوس اعمال شده¬است. سپس برروی داده¬های حقیقی، مولفه¬ی p و sh، بکار رفته و نسبت سیگنال به نوفه برای قبل و پس از اعمال روش نیز محاسبه گشته¬است. نتایج بدست آمده نشان می¬دهند که تداخل سنجی فوق مجازی در افزایش نسبت سیگنال به نوفه کارایی بسیار خوبی دارد و می¬تواند بعنوان یک روش برای بهبود وضوح رسیدهای اولیه مورد استفاده قرار گیرد. نسبت سیگنال به نوفه رکوردها بعد از اعمال تداخل سنجی فوق مجازی بزرگتر از یک بوده و در دریافت¬کننده¬های دورتر از چشمه¬ها این افزایش نسبت به قبل از اعمال روش، بسیار چشمگیر بوده¬است.

روش های لرزه نگاری از روش های بسیار مفید ژئوفیزیکی هستند، بویژه اگر بخواهیم انتشار امواج در محیط های الاستیک را بطور کامل بررسی کنیم. با این وجود آنچه که در مسائل اکتشافی موردنظر است، به طریق تجربی و با محاسبات ساده ای قابل اجراست. به همین منظور اطلاع وآشنایی از مدل های مربوط به ناهنجاری ها و نمودارهای زمان - مسافت مربوط به این ناهنجاری ها می تواند ما را در درک صحیح از پدیده های زیر سطح زمین یاری نمایند. متد لرزه ای شکست مرزی، بر اساس تجزیه و تحلیل از اولین ورودی ها و در اکتشافات نزدیک به سطح زمین مورد استفاده قرار می گیرد. برای تعیین انتشار سرعت های لرزه ای زیر سطحی، تفسیر اولین ورودی ها ضروری می باشد که روش مورد استفاده معمول، روش جمع - منها برای مدل های ساده است. اما مدل های پیچیده مستلزم روش های قدرتمند دیگری همچون روش متقابل تعمیم یافته است. اخیراً هم انگلسفلد اثر حفره زیر سطحی را روی اولین ورودی ها، در مدل های مختلف از معادله آیکونال بررسی کرده است. درعملیات مختلفی که برای شناسایی عوارض زیر سطحی انجام می گیرد، در بسیاری موارد روش های ژئوفیزیکی مفید بسیاری برای آشکارکردن حفره و اشیاء زیرسطحی وجود داشته و در بعضی موارد روش لرزه ای شکستی تنها راه ممکنه برای شناسایی این عوارض می تواند باشد. به همین منظور آشنایی با انواع مدل های احتمالی و بررسی گراف های آنها می-تواند بسیار مفید باشد. در این تحقیق مدل سازی مستقیم تعدادی از پدیده های زمین شناسی معمول در مطالعات لرزه نگاری شکست مرزی با روش کوتاهترین مسیر انجام شده است. و همچنین اثر آنومالی های حاصل از این پدیده ها همچون حفره یا جسم مدفون دایره ای نیز بررسی شده است، نمودارهای زمان- مسافت مربوط به چند مدل زمین شناسی رایج، همچون لایه های افقی و شیبدار، بالازدگی ، پایین افتادگی و انواع گسل خوردگی ترسیم، و روی تغییرات منحنی های حاصله بحث شده است. نتایج نشان می دهد که با نفوذ توده های پرسرعت در داخل لایه های سطحی، منحنی زمان - مسافت دچار انحنا به سمت محور افقی شده و شیب آن کاهش می یابد. در مواردی که توده های مذکور دارای سرعتی کمتر از لایه های سطحی هستند، شیب منحنی زمان - مسافت افزایش یافته و با گذر از آنومالی منحنی زمان - مسافت به حالت اولیه خود بر می گردد. در ادامه به منظور بررسی روش توموگرافی و قابلیت های آن، منحنی های زمان - مسافت حاصه از مدل پیشرو توسط روش توموگرافی بررسی و مدل سازی زمین انجام شده است. همچنین به منظور بررسی صحت نتایج حاصله از داده های مصنوعی، از نتایج حاصل از داده های طبیعی برای مقایسه استفاده گردید، و این نتایج نشان از نزدیکی و انطباق نتایج حاصله از داده های طبیعی با داده های مصنوعی دارند. در ضمن نتیجه ی حاصله از توموگرافی نشان می دهد که در اکثر موارد روش توموگرافی نتایج خوبی داشته و هر مدل زمین شناسی، منحنی زمان - مسافت خاصی دارد که آگاهی از این منحنی های زمان- مسافت می تواند اطلاعات ارزشمندی، همچون شناسایی عوارض و آنومالی های زیرسطحی، داشتن دید اولیه جهت مطالعات صحرایی در زمین شناسی اقتصادی جهت شناسایی اندازه و جایگاه توده های معدنی و همچنین تفسیر داده های لرزه ای، در اختیار مفسرین ژئوفیزیک قرار دهد. روش توموگرافی در مدل هایی که عمق زمین مورد بررسی محدود است، جواب های بسیار مطلوبی را در اختیار کاربر قرار می دهد. در مجموع این روش برای پی بردن به نحوه قرارگیری لایه ها در عمق های کم و انجام اکتشافات کم عمق برای داشتن دید اولیه نسبت به زمین، بسیار مفید است.

اهمیت و نقش تعیین کننده نوع لیتولوژی سازندها در بررسی مخازن نفت و گاز، ایجاب می¬کند که از هرگونه اطلاعات برای پی بردن به این خواص استفاده شود. معمولاً برای تعیین لیتولوژی از دو روش مستقیم (آنالیز مغزه) و غیر مستقیم (ارزیابی داده-های نمودارهای چاه¬پیمایی) استفاده می¬شود. این روش¬ها مستلزم صرف هزینه و وقت زیادی می¬باشند. بنابراین به دلایل اقتصادی فقط تعداد کمی از چاه¬های یک میدان دارای مغزه می¬باشند، ولی نمودارهای چاه¬پیمایی برای اکثر چاه¬ها در دسترس-اند. در این مطالعه داده¬های لرزه¬ای میدان نفتی هندیجان به همراه نگارهای موجود از 7 چاه این میدان به کار گرفته شد تا پس از استخراج روابط موجود بین نشانگرهای لرزه¬ای و مقادیر حجم کوارتز، کلسیت، دولومیت، شیل و انیدریت در محل چاه¬ها، از این روابط برای تخمین حجم هر کدام از لیتولوژی¬های ذکر شده، در فواصل چاه¬ها استفاده شود. بعد از بررسی¬های کلی داده¬ها، یک خط لرزه¬نگاری انتخاب و روش¬های برگردان لرزه¬ای ( شامل روش¬های وارون¬سازی خارهای پراکنده، برپایه مدل و باند محدود) بر آن اعمال گردید که از بین این روش¬ها، روش بر پایه مدل نتایج بهتری را ارائه نمود. سپس با استفاده از نشانگرهای لرزه¬ای و شبکه¬های عصبی مصنوعی که امروزه یکی از دقیق¬ترین ابزارهای پیش¬بینی در صنعت نفت می¬با¬شند، مدل لیتولوژی برای هر کدام از لیتولوژی¬های ذکر شده در بالا ارائه گردید. هم¬چنین در این مطالعه نشان داده شد که شبکه عصبی pnn دارای نتایج بهتری نسبت به شبکه¬های mlfn و rbf و نیز روش رگرسیون چندنشانگری (mar) می¬باشد.

ساخت مدل سه بعدی استاتیکی مخزن یکی از مراحل اساسی در برنامه ریزی توسعه میادین نفت و گاز می باشد. با اکتشاف مخازن جدید، اولین موضوعی که پس از ارزیابی سیال درجای آن اهمیت پیدا می کند، نحوه تولید و طرح توسعه آن است. مدل سازی از جمله ابزارهای مهمی است که در این زمینه به کار گرفته می شود. تخلخل و تراوایی از مهمترین پارامترهای پتروفیزیکی مخازن می باشند که ارزیابی دقیق آنها به عنوان یک ابزار موثر برای کارشناسان صنعت نفت در مطالعه مخازن، فرآیند تولید و مدیریت مخزن محسوب می شود.