چکیده هر عرف برای هر جنسیتی ویژگی های متفاوت و متنوعی را در نظر دارد .بین عرف و جنسیت ها نیز ارتباطی متقابل برقرار است ، لیکن در عین چنین ارتباطی اختلاف و تنوع آداب و عرف ها نیز جایگاه ویژه خود را داراست.بررسی موضوع تنوع آداب و اخلاق و عرف های مختلف اجتماعی در میان گرایش های جنسیتی و سلایق گوناگون از یک سو و ارتباط آن با سلایق دینی جامعه، خصوصاً اسلام از سوی دیگر و همچنین ، چگونگی تأثیرگذاری این مسائل بر اخلاق همسران در محیط خانواده از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پایان نامه، از روش توصیفی – تحلیلی و شیوه جمع آوری اطلاعات با رویکردی کتابخانه ای برای دستیابی به اهداف استفاده شده است و به دو موضوع عرف و جنسیت با توجه به قرآن ، روایات و رفتارهای اجتماعی به خوبی توجه شده و نگاه آن منابع به موضوع مزبور بدست آمده است. نتایج تحقیق گویای آن است که قرآن و روایات ، عرف اجتماعی را در جوامع مختلف تا حدی که با مبانی و روشهای دینی متعارض نباشد، می پذیرد و حتی برخی از عرف های رفتاری ، از دین اسلام نشأت گرفته اند ،که زن و مرد با عمل کردن به این عرف ها در محیط خانواده ، به مثابه دو بال برای ارتقای اخلاق خانوادگی عمل خواهند کرد.مقوله جنسیت ، نیز در کنار عرف، دارای تأثیرگذاری فراوانی است .چنانچه خصوصیات اخلاقی و رفتاری شایسته ای که در آیات و روایات برای زن و مرد بیان شده است، از یک سو و تفاوت های جنسیتی در بین زن و مرد از سوی دیگر ، بستری مناسب را برای رشد و تکامل فردی آنان و بهبود اخلاق خانوادگی همسران،در محیط خانواده فراهم می آورد. همچنین علاوه بر این، عرف و جنسیت تاثیری متقابل بر اخلاق خانوادگی همسران دارد ، چنانچه، اگر زن و مرد خود را به خصوصیات جنسیتی متناسب با فطرت و مذکور در قرآن کریم و روایات معصومین (ع) آراسته نمایند و متقابلا به عرف های رفتاری متناسب و هماهنگ با این خصوصیات همت گمارند، این امور، سبب تامین نیازها ی درونی زن ، مرد و همسر می شود. پس در نهایت بر اخلاق خانوادگی همسران و بهبود روابط فی مابین و استحکام خانواده تاثیر مطلوبی دارد.

باسمه تعالی چکیده علامه محمدتقی مجلسی، فقیه، محدث و عارف بزرگوار دوره صفویه ،دارای آثار متعدد علمی از جمله شروح فارسی و عربی بر کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق است. وی در دو کتاب لوامع صاحب قرانی و روضه المتین و سایر آثار حدیثی خود با بهره گیری از آیات قران کریم، احادیث اهل بیت، تاریخ، لغت و .... احادیث اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم را توضیح داده و آنها را تبین کرده است. هدف از تالیف این رساله دستیابی به مبانی و روش های فقه الحدیثی مجلسی اول است، بنابراین در فصل اول مشتمل بر کلیات و ادبیات تحقیق، واژه شناسی عنوان رساله را به طور کامل بررسی و توضیح داده ایم. سپس در فصل دوم برای دستیابی به ویژگی های شخصی مجلسی و شخصیت علمی، فرهنگی او فضای فرهنگی، اجتماعی و علمی دوران صفویه را به اندازه ضرورت و نیاز ارزیابی و تحقیق کرده ایم. در فصل سوم؛ ضمن معناشناسی و ارائه تعریف از مبانی، قواعد و روش؛ مبانی فقه الحدیثی مجلسی را از میان آثارش استخراج و در سه یعد مبانی اندیشه و اعتقاد, مبانی پذیرش روایات و مبانی دلالت روایات دسته بندی و توضیح داده ایم. در فصل چهارم؛ فصلی است که به قواعد فهم احادیث از دیدگاه مجلسی در دو گروه قواعد عام و قواعد خاص در فهم احادیث بدین شرح پرداخته شده است. قواعد عام عبارتند از: قواعد ادبیات عرب، قواعد حدیثی شناسی و قواعد منبع شناسی. قواعد خاص در فهم حدیث مشتمل بر قواعد خاص برای فهم احادیث مرتبط با قرآن؛ قواعد خاص برای فهم احادیث کلامی و قواعد خاص برای فهم احادیث فقهی و اصولی. در فصل پنجم به روش ها و راه های فهم هر حدیث به صورت دقیق و جزیی با بهره گیری از علوم (دانش های) ادبی، بازیابی یا خانواده حدیث و سند و طریق شناسی (تصحیح سند) اشاره و توضیحات لازم ارایه شده است. در فصل ششم یکی از موضوعات مبتلا به در فقه و حدیث شیعه یعنی ؛ تقیه، را با شیوه بررسی موضوعی به طور کامل و مستوفی بررسی و ارزیابی نموده ایم تا توانمندی مجلسی در ارائه مباحث به صورت موضوعی مشخص شود. در بخش نتیجه گیری از مجموع فصول ضرورت تمایز بین مبانی، قواعد و روش های فهم حدیث اثبات شده است. ضمنا هریک از موارد مذکور به خودی خود دارای اهمیت و از دیدگاه مجلسی از تقسیم بندی های فراوانی برخوردار است که به تفکیک در رساله به آن اشاره شده اشت. کلید واژه:

جهاد موضوعی انسانی است که در اسلام دارای جایگاه ارزشی و دینی است. این موضوع تا حدی اهمیت دارد که از اجزای فروع دین قرار گرفته و مسلمانان نسبت به آن اعتقاد و باور یقینی و قلبی داشته و همواره حضور خود را در عرص? جهاد، توفیقی از جانب خدای تعالی دانسته اند. این عمل در قرآن مهم بوده و در آیات فراوانی بدان اشاره شده است. بنابراین باتوجه به ارزش والای جهاد، برای دستیابی به روحی? جهادی، «ویژگیهای جهاد و جهادگر از منظر قرآن و روایات» به ترتیب فصول زیر در این پایان نامه بررسی شده است. فصل اول به کلیاتی از جهاد، همچون تعریف جهاد، فلسف? جهاد و... اختصاص دارد. فصل دوم به شاخصه هایی از جهاد در قرآن و روایات، همچون محوریت الله، دفاع ازحق، عزت و سربلندی و... پرداخته شده است. فصل سوم به شاخصه هایی از جهادگر در قرآن و روایات، همچون ایمان به خدا و روز قیامت، اخلاص در عمل، تقوا، صبر و استقامت و ... اختصاص دارد. فصل چهارم آثار و برکاتی(مادی و معنوی) از جهاد در قرآن و روایات، همچون افزایش رزق الهی، ایجاد مسرت و شادی در دنیا، تقویت و شکوفایی استعدادها، تقرب به خدای تعالی، هدایت یافتن و .... بررسی شده است. در فصل پنجم آسیب ها و خطراتی که حرکت های جهادی را تهدید می کند، با استناد به آیات قرآن و روایات معصومین(ع) مورد بررسی قرار گرفت و آسیب هایی همچون فدا نمودن هدف اصلی در راه رسیدن به اهداف فرعی، واضح نبودن علت جهاد برای جهادگران، ترویج شایعات، عدم روشنگری و رفع شبهه از جهادگران و.... معرفی گردیده است.

هنگامی که روح بی قرار و طبع ناآرام دو انسان بالغ، در سایه ازدواج آرام می گیرد، آن چه این پیوند مقدس را هم چنان برقرار و استوار نگه می دارد؛ تعاملات صحیحی است که هریک از همسران، در طول زندگی مشترک خود، در حوزه های مختلف با یکدیگر دارند. با عنایت به این مساله، در این نوشتار، سعی شده تا به این بخش مهم از اخلاق خانواده، با رویکرد جدید سبک زندگی مطلوب همسران در سه حوزه شناختی، رفتاری و عاطفی از منظر اخلاق اسلامی و تحلیل تاثیر هر سه حوزه بر یکدیگر، پرداخته شود. در حوزه شناختی، نوع نگاه فرد به هستی و انسان، نقش محوری داشته و تاثیر عمیقی که این جهان بینی در شکل گیری باورها و اعتقادات فرد و به تبع، بر نحوه برخورد صحیح و انسانی او با همسر می شود، قابل تامل است و می توان بر مبنای هستی شناسی و انسان شناسی اسلامی، سه اصل مهم امنیت، خود مهار گری و قداست، را استنباط و تبیین کرد. حسن معاشرت یا به تعبیر قرآن، معاشرت به معروف، مبنای اخلاقی مهمی است که در حوزه رفتاری، نقش محوری و اساسی داشته و تمامی رفتارهای اخلاقی ممکن را در بر می گیرد که مصادیق آن، در کتب بزرگان اخلاق و در آیات و روایات، فراوان نام برده شده و در این رساله نیز به اهم آن ها، در سه زیر مجموعه اصول رفتاری تکریم، تغافل و تقابل، اشاره شده است. در حوزه عاطفی، سه نگره یا سه سطح ازعشق، بر اساس آیات ، روایات و متون دینی استنباط شده است؛ این نگره ها عبارتند از: نگره جنسی، نگره روحانی و نگره حقیقی؛ در نهایت، بر مبنای محوری نگره روحانی از عشق، سه اصل سکونت، مودت و رحمت، تبیین و تحلیل شده است. هم چنین ارتباط و تعامل سه حوزه با یکدیگر، مساله مهم و قابل تاملی است که بر اساس نظریات دانشمندان اسلامی و نیز روان شناسان، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.