به نام خداوندجان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین(بوستان سعدی) برای نزدیک شدن هرچه بیشترخواننده ی معاصربه متون قدیم ادبیات کلاسیک،که ازبسیاری اصطلاحات قرون گذشته،به دوراست،ابتدا باید ظاهرسخن هرگوینده مشخص شود و سپس به جنبه های دیگرکارآنها پرداخته شود.بدین منظوردراین رساله بهتوضیح وجداسازی صورخیال شعر منوچهری پرداخته شده است تاگامی باشدبرای نزدیک ترشدن هرخواننده به شعراین شاعرطبیعت .مهمترین عنصر صور خیال در شعر منوچهری تشبیه است که بدلیل احاطه ی گسترده ی او برتصاویر طبیعی ، ازانواع متنوعی برخوردارشده است.یکی از انواع تشبیهات او که در کار دیگران به ندرت یافت می شود تشبیهات تلمیحی است ، تصویرهایی برخاسته از اساطیراسلامی وایرانی وتلمیحاتی به بعضی از آیات قرآن .همچنین در دیوان او با نمونه های وسیعی از صنعت تشخیص روبرو هستیمکه با به کار بردن آنها ، این شاعر خلّاق با نهایت استادی وصفهای خود از طبیعت را ،سرشار از زندگی وپویایی کرده است. بعلاوه پس از تشبیه ،استعاره ومجازوکنایه درشعراوقابل دقت وتأملند .او با هنرمندی ، با ترکیب صفتها ،خود را تصویرسازی مبتکّر معرفی می کند. بی شک وصف طبیعتی که او بیان کرده ، در این عصر صنعت که غول آلودگی هوا، آب و صدا ، جان آدمیان را به خطر انداخته ، بهشت گمشده ای است که شاید فقط بتوان در دیوان او جستجو کرد.

چکیده بدلیل اینکه خداینامه و تقریبآ همه ی متون تاریخی و ادبی در زبان پهلوی و نیز برگردان فارسی و عربی آنها از دست رفته اند، شاهنامه مهمترین چشمه ی آگاهی ما در بسیاری از زمینه ها چون تاریخ و جغرافی و ادب و هنر و رسم های خانوادگی و آیین های اداری و کشوری در ایران باستان به شمار می رود. همچنین شناخت فرهنگ و آداب اصیل ایرانی که از دیر باز تا کنون با انسان همراه بوده است و بخشی از عقاید مردم را به همراه داشته است، ارزشمند و قابل تقدیر است. فردوسی شاعر بزرگ حماسه سرای ایران نیک توانسته است بسیاری از آیین کهن ایران را در قا لب نظم ابیات برای ما به یادگار بگذارد. برای آشنایی با عادات و آداب کهن ایرانی، لازم است تاریخچه ای از فرهنگ و عقاید مردمی کهن را بررسی کرد و در تکاپو با این آداب به گوشه هایی از آن که ما تحت عنوان آیین جشنها و سوگواریها و شراب و ازدواج و ... ایران باستان در شاهنامه به آن می پردازیم، باید پرداخت. حال این سوال در ذهن ایجاد می شود که ایران گرایی در شاهنامه فردوسی چگونه تبیین می شود و هدف از این تحقیق چیست؟ مطالعه تک تک ابیات شاهنامه و اثبات ایران دوستی فردوسی و اینکه شاهنامه فقط شرح جنگهای ایرانیان نمی باشد بلکه مجموعه ای از آئین های ایرانیان و اخلاقیات و آرمان آنها می باشد. ماحصل این تحقیق و تفحص این بود که کتاب شاهنامه صرفاً حماسی نبوده بلکه کتابی تعلیمی و گاه غنایی است دیگر اینکه ایرانیان علاقه ی وافری درحفظ بعضی از این آئین و رسومات داشته اند به طوری که بعد از گذشت زمانی طولانی هنوز آدابی را در جای جای زندگی خود مشاهده می کنیم.

جمالزاده یکی از نویسندگان پیشرو در زمین? ادبیات داستانی است که کتاب ها و یادداشت های پراکنده قابل توجهی از او به جا مانده است. اولین نکته ای که در مطالع? هر اثر جمالزاده جلب توجه می کند، زبان و سبک خاص نویسندگی اوست که سرشار از کنایات و ضرب المثل هاست و به قول دکتر محجوب یکی از نویسندگانی است که همراه با صادق هدایت در جمع آوری و حفظ فرهنگ عامیانه تلاش کرده است. دربار? جمالزاده و آثار و افکار او کتب بسیاری نوشته شده است، اما آنچه که تاکنون به آن پرداخته نشده مشخص کردن کنایات و ضرب المثل ها و استعارات (عامیانه ها) زبان اوست که علاوه بر اینکه به خواننده کمک می کند تا سخن او را بفهمد، راهی است برای آشنایی با این اصطلاحات که در داستان و به طور ملموس بکار رفته اند.در این رساله پنج کتاب جمالزاده: یکی بود و یکی نبود، تلخ و شیرین، قص? ما به سر رسید، سر و ته یک کرباس، کشکول جمالی، از لحاظ کاربرد کنایات و اصطلاحات عامیانه و ضرب المثل ها بررسی می شوند و با استفاده از فرهنگ های تخصصی: امثال و حکم(علامه دهخدا)، فرهنگ کنایات سخن(دکتر حسن انوری)، داستان های امثال (دکتر حسن ذوالفقاری)، فرهنگ فارسی عامیانه(ابوالحسن نجفی)، فرهنگ لغات عامیانه(سید محمدعلی جمالزاده)، فرهنگ عوام(امیرقلی امینی). به توضیح آنها پرداخته شده است.وحاصل کار در نمودارهای مشخص شده که میزان کاربرد کنایه و ضرب المثل و عبارات عامیانه در هر کتاب به طور مجزا نشان داده می شود و سپس روی هم رفته میزان استفاد? جمالزاده از این عناصر در پنج کتاب مقایسه شده است.

چکیده در این پایان نامه به بررسی ادبیات تعلیمی کودک و نوجوان در اشعار محمدتقی بهار، پروین اعتصامی، جبار باغچه بان، عباس یمینی شریف و محمود کیانوش پرداخته شده است. در بحث مطالعات نظری این رساله، ابتدا ادب و ادبیات، سپس ادبیات تعلیمی و پس از آن ادبیات کودک و نوجوان از حیث کاربردی و معناشناسی مورد بررسی قرار می گیرند. پس از آن تاریخچه ادبیات کودکان و نوجوانان از ابتدا تاکنون و خصوصاً از زمان مشروطه مورد بررسی قرار گرفته و به بیان شرح حال مختصری از هر شاعر پرداخته شده است. بدلیل اینکه ادب تعلیمی یکی از مهم ترین و قدیم ترین انواع ادبی بوده که هدف اصلی آن آموزش یک فن به معنای خاص و یا آموزش علوم به معنای عام بوده است در این رساله به طور اختصار به بررسی سیر ادب تعلیمی در ایران پرداخته شده و سپس به موضوع این پایان نامه که بررسی ادبیات تعلیمی خاص کودک و نوجوان در شعر شاعران مذکور است، خواهیم رسید. آنچه امروزه به عنوان ادب تعلیمی کودک و نوجوان مطرح است تقریباً از دوره مشروطیت آغاز شده، اگرچه قبل از آن نیز، کمابیش کتبی برای آموزش فنون خاص برای نوجوانان نوشته شده بوده، (مانند نصاب الصبیان ابونصر فراهی در علم لغت و عروض)، اما جنبش مشروطیت آن چنان که در ادبیات فارسی موثّر بود طبعاً راهگشای ادبیات کودکان نیز بوده است. گروهی از نویسندگان که با ادبیات غرب در ارتباط بودند گرچه منظورشان کودکان نبود و رسالتی دیگر داشتند اما از ادبیات کودکان نیز غافل نماندند، کارشان گرچه برای اطفال تفننی بود ولی به هر حال امروز، اشعاری از بهار و دیگران برای سنین دبستان به جا مانده است. اما از آنجا که امروزه روانشناسان و مربیان کودک و نوجوان برای آثار تألیفی این طیف تقسیم بندی گروه های سنی را قائل شده و رمز کارآمدی آثار تألیفی کودکان و نوجوانان را رعایت خصوصیات گروه های سنی و نیازهای هر گروه می دانند، در این رساله، گروه های سنی با توجه به این موارد تعیین شده اند.

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): اطناب به معنای طولانی کردن کلام است و در اصطلاح علم معانی همان دراز کردن سخن است که اگر به مقتضای حال مخاطب باشد، مفید است. اطناب همچون ایجاز یکی از مهم ترین صنایعی است که کلام را بلیغ، رسا و موثر می سازد و آن را به مقتضای جال مخاطب و مناسب با احوال و در خور موضوع بحث می گرداند، در بحث اطناب به موارد: ایغال، تکرار به جهت تأکید، اعتراض یا حشو، ایضاح بعد از ابهام، ذکر خاص بعد از عام، مسائل حکمی، کلمه، مترادفات، تذییل و تتمیم پرداخته می شود که بر حسب آمار به دست آمده مشخص می شود که بیشترین موارد موجود در مثنوی مربوط به تمثیل هایی است که مولوی برای تأیید مطالبش به آوردن آن ها اقدام کرده است زیرا همچنان که می دانیم غرض اصلی مولوی توضیح و تبیین یک مطلب است که زنجیره ی حکایت های پی در پی او در مثنوی، هر کدام استدلال و تأییدی برای همان موضوع اولیه است و بدین ترتیب است که بسیاری از عرفا و مثنوی شناسان سراسر مثنوی را یک مطلب واحد می دانند که از تسلسل حکایات حاصل می شود. در حقیقت مولوی قصه گویی را ظرفی برای بیان اغراض خود قرار داده و تکیه اصلی و اساسی او بر مظروف است، که مخاطبان مثنوی به فراخور قابلیت درکشان هر یک نصیب خویش می برند. اما آنچه که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است دلایل اطناب یعنی طولانی شدن کلام مولاناست که یکی از مباحث مهم پیرامون مثنوی است و اگرچه گاهی اطناب را مخّل کلام دانسته اند اما آنچه در این رساله یافت شد بیشتر از نوع اطناب هایی است که برای افاده ی کامل سخن لازم بوده اند. اطناب از نوع تکرار در درجه دوم قرار دارد، سومین مورد اطناب مسائل حکمی است که ذهن آگاه مولوی آن ها را توضیح می دهد، علاوه بر موارد فوق، موارد دیگر اطناب از قبیل اطناب نوع ذکر خاص بعد از عام بررسی شده اند که نتایج حاصله به شکل نمودارهایی در پایان رساله نشان داده شده است. واژگان کلیدی: ایغال، حشو، ایضاح بعد از ابهام، تکرار به جهت تأکید، ذکر خاص بعد از عام، تکمیل

ضرورت انجام این پژوهش در واقع بررسی یک دهه از ادبیات نوجوان است که بازه ی زمانی هشتاد تا نود را در بر می گیرد که به جرات می توان گفت در این دوره ادبیات خاصه شعر وداستان برای این گزوه سنی جدی گرفته شد یا به عبارتی گروه سنی نوجوان درجامعه ی ادبیات دیده شد و دغدغه های او در شعر و داستان راه پیدا کرد . در ابتدای دهه ی هشتاد جشنواره های شعر و داستان نوجوان برگزار شد و حتی در جچشنواره های معتبر مانند شعر فجر نیز شاخه ی شعر نوجوان باز شد. در حالیکه ژانر شعر نوجوان در گذشته در دل شعر کودک پنهان شده بود. برای کودک و نوجوان فعالیت کرده است و در دهه ی هشتاد با شعار سی روز تعطیلی ، سی رمان دست به انتشار رمان های نوجوان زد. با بررسی اجمالی رمان های برگزیده در دهه ی هشتاد که نماینده جریان داستان در ایران هستند به نکته ی قابل توجهی دست یافتم و آن میل اندیشه های رمان به سمت اسطوره گرایی اس. با بررسی بیش از 50 رمان برگزیده در سال های اخیر روشن گردید که شخصیت های خلق شده داستان های نویسنده گان ایرانی به سمت مانایی و ماندگار شدن حرکت کرده و از حیث مضمون و محتوی نیز نویسنده ها ، تلاش در اسطوره سازی واسطوره آفرینی داشته اند. حتی با بررسی ساختار زبانی رمان ها نیز نمونه های بسیار شایانی درساخت زبانی جملات ونوع روایت داستان ها به چشم خورد که در آن نویسنده تلاش خود را دراین زمینه داشته است. بنابراین در این پژوهش سعی شده تا به مدد نظریه ی «لوی استروس» و «رولان بارت» ، نظریه پرداز غرب در خصوص تعریف اسطوره در ادبیات امروز به نگرش های مدرن در باب سیال بودن ذهنیت اسطوره ای درادبیات نوجوان و فراوانی مفاهیم اسطوره ای در رمان هایدهه ی هشتاد و گرایش رو به رشد نویسندگان این دهه دراسطوره سازی واسطوره آفرینی درادبیات نوجوان پرداخت شود. لذا با این رویکرد به بررسی و تحلیل عناصر اسطوره آفرین در ساختار و محتوای آثار تولید شده در ادبیات نوجوان دهه ی هشتاد پرداختم. در ریخت شناسی آثار تولید شده دراین حوزه دو عنصر «روایت گری» و « توصیف» از اهمیت خاصی در باب اسطوره سازی برخوردارند. در این پژوهش برای ملموس شدن و عملی کردن مباحث انتزاعی ، شواهد و مثال هایی از چند رمان و برگزیده در نظر گرفته شده که دراین بازه زمانی موفقیت هایی را در جامعه ی ادبی کسب کرده اند. اهداف کلی : الف) ثبت ارزش ها و تبادل تجربیات در بخش راهکارهای انتقال مفاهیم اسطوره در ذهن کودک و نوجوان امروز ب) توجه به اسطوره پردازی وضرورت این امر در ادبیات و نوجوان ج) گشودن راهی مناسب برای علاقه مندان به موضوع پژوهش د)معرفی دانش اسطوره شناسی به عنوان علمی مستقل اهداف جزئی الف) مقایسه ی نظرات و دیدگاه های منتقدان و صاحب نظران عرصه ی ادبیات نوجوان ب)پی بردن به اندیشه های شاعران یا نویسندگان کلاسیک و مدرن که درارایه اسطوره در ادبیات نوجوان وایجاد گر ی ذهنی نوجوان درباب اسطوره پردازی موفق بوده اند. ج) تبیین اندیشه ها و دیدگاه های شاعران و نویسندگان در باب موضوع مورد پژوهش بعد از انجام این پژوهش نتیجه گرفتم که درادبیات نوجوان دهه ی هشتاد درایران ذهنیت اسطوره ای بطور ناخودآگاه در اغلب داستان ها توسط نویسنده خلق شده و روند رو به رشدی دراین دهه داشته است طبیعت نقش پررنگی درشعر ها و داستان ها پیدا کرده اتس و ابزار آنیمیسم وشخصیت بخشی از ابزارهای مهم نوسنده ها در این دهه بوده است اما نکته قابل توجه این است که هیچ گاه به طور جدی دراین حزه کار نشده است. مبانی نظری تحلیلی دراین حوزه وجود ندارد. تنها کتابی که در این سال ها در حوزه ی تحلیل شعر نوجوان به عنوان منبع در بازار مکتاب ایران موجود است کتاب «از این باغ شرقی» است. لذا امیدواریم در سال های آینده کمبود منابع نظری در حوزه ی ادبیات نوجوان درایران رفع شده و نیاز این شاخه از ادبیات نیز جدی گرفته شود.

حماسه یکی از انواع ادبی است و به معنای شرح دلاوری های یک قوم است که در راه اهداف گروهی و خواسته های هماهنگشان انجام می شود. یکی از مسائلی که در حماسه مطرح است ، رجز خوانی هایی است که به صورت گفتگوی شفاهی یا کتبی بین پهلوانان و حریفان رد و بدل می شود و قصد آن شناساندن خود یا نژاد و نسب خود و بیان دارایی ها و به طور کلی میزان توانمندی های خویش است در برابر حریف که هدف اصلی از ذکر همه ی این موارد در حقیقت تضعیف روحیه ی طرف مقابل و در عوض قوی کردن روحیه ی خویشتن است . هدف این پایان نامه ، مقایسه ی انواع رجز و میزان تفاخرات بکار برده شده در مبحث رجز و بیان مقاصد رجز و رجز خوانی در دو اثر حماسی شاهنامه ی فردوسی و حمله ی حیدری است . روش این پژوهش ، اسنادی و روش گرد آوری آن ، فیش برداری و روش تجزیه و تحلیل داده ها ، تحلیل محتوایی است . طی این تحقیق به طور کلی به 16 نوع رجز در شاهنامه برخوردیم که با رجز های کتاب حمله ی حیدری مقایسه شده اند ؛ فصلی جداگانه نیز به بررسی «رجز» در پیغام ها و نامه ها که بین پادشاهان و پهلوانان قبل از بروز جنگ رد و بدل می شده ، اختصاص داده شده است . کلید واژه ها : اسطوره- حماسه - حماسه ی ملی - حماسه ی مذهبی - گفتگو- رجز نتیجه گیری: دراین پایان نامه سه هدف مورد نظر بوده است که عبارتند از: الف- انواع رجز و میزان تفاخرات به کار برده شده در مبحث ر جز و رجز خوانی درکتاب شاهنامه و حمله حیدری مقایسه می شوند. بعد از بررسی در این دو کتاب ،مشاهده شد که انواع رجز و میزان تفاخرات، در کتاب شاهنامه از بسامد بالاتری برخوردار است. ب-مقاصد رجز و رجز خوانی در این دو اثر حماسی مورد بحث قرار می گیرد. بعد از مطالعه در این دو کتاب ، به این نتیجه رسیدم که به طور کلی 16 مورد تفاخر در این دو اثر حماسی وجود دارد ، ولی در کتاب حمله حیدری ، به عنوان یک اثر حماسی مذهبی ، بسیاری از این موارد ،نظیر: تفاخر به نژاد ، تفاخر به خاندان مادری و تفاخر به دارایی ، یافت نشد. ج-رجز هایی که به شکل غیر حضوری(کتبی یا شفاهی)یعنی در قالب نامه (کتبی)یا پیغام (شفاهی) ،به حریف ارسال می شوند نیز، مورد بر رسی قرار می گیرند بعد از مطالعه و بررسی درکتاب شاهنامه و حمله حیدری ، به این نتیجه رسیدم که در بخش نامه ها نیز، تعداد و انواع رجز ها در کتاب شاهنامه، از بسامد بالاتری برخوردار است و در کتاب حمله حیدری ، فقط در قسمت «تهدید حریف در نامه» ، یک مورد مشاهده شد. دربخش پیغام ها نیز ، بعد از مطالعه در این دو اثر حماسی ، به این نتیجه رسیدم ، که هیچ نمونه ای از انواع رجز در پیغام ، در کتاب حمله حیدری ، وجود ندارد ؛ در حالی که این مورد در کتاب شاهنامه به شکل نسبتاً چشمگیری مشاهده می شود.

مسعود سعد و فرخی یزدی از جمله شعرایی هستند که سرآمد شعرای حبسیه سرایند به مناسبت زندانی شدن و دوره های طولانی حبس توضیحات آنها (از دلایل به زندان افتادن ها و چگونگی شکل و فضای زندان ها و انواع شکنجه هایی که در زندان ها می دیده اند) درخور توجه است، این رساله به بررسی متشابهات این دو شاعر می پردازد اگر چه آنها در دو دوره ی کاملاً متفاوت از یکدیگر می زیسته اند، و بنابه دلایل کاملاً متفاوت نیز به زندان دچار شده بودند. بدین منظور ابتدا زندگی نامه ی هر کدام از شعرا بررسی شده است تا نقاط روشن و مهم زندگی آنها دریافت شودو سپس به دیوان های شعر این دو شاعر پرداخته شده است و با توجه به مطالعات نظری و جستجوی در اشعار این دو شاعر موضوعاتی که در شعر آن ها به نوعی مشترک بوده است از ابیات استخراج شده و سپس با توجه به اهمیّت موضوعات طبقه بندی و مرتب شده اند، و در پایان نتیجه گیری که از مقایسه ی اشعار دو شاعر آمده است بصورت نمودار هم نشان داده شده است.

از موضوعاتی که همواره در طول داستان نویسی، توجه نویسندگان را به خود معطوف داشته است، مسئله ی جنگ، دفاع و پایداری در برابر تهاجم دشمنان هر سرزمین بوده است. جنگ و ارزش های مرتبط به آن باعث به وجود آمدن نوع ادبی خاصی به نام ادبیات پایداری شده است. سال های جنگ و پس از آن، خاطره ی دلاوری های مردمی را زنده نگه می دارد که همه به نوعی از خط مقدم تا پشت جبهه ها را حمایت کردند. در این پایان نامه به تطبیق ادبیات داستانی با موضوع جنگ در دو کشور ایران و ویتنام پرداخته می شود تا نقاط مشترک و الهاماتی را که ممکن است هر کدام از این دو نوع از یکدیگر گرفته باشند، بررسی کنیم. زیرا همچنان که می دانیم، قبل از حمله ی عراق به ایران، کشور ویتنام در جریان جنگ جهانی دوم، بعد از اینکه از استعمار فرانسه خارج شد، به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد؛ و در سال 1965، آمریکا با هدف اتحاد دو ویتنام با ویتنام شمالی وارد جنگ شد و در طی شانزده سال جنگ، حدود 3 میلیون ویتنامی کشته شدند. لذا عناصر داستانی را از کتاب های «زمین سوخته» اثر «احمد محمود» و «پل معلق» از «محمدرضا بایرامی» در حوزه ادبیات پایداری ایران و «هون دات» از «آنه دوک»، و «اندوه جنگ» از «بائو نینه» در حوزه ادبیات جنگ ویتنام بررسی گردیده است که گرچه روایت اصلی هر چهار کتاب در محدوده ی جنگ است، اما روایت های فرعی دیگری به موازات روایت اصلی وجود دارند که در این پایان نامه به آن ها پرداخته شده است. در فصل اول این تحقیق بیان مسئله، اهداف و سوالات پژوهش و... آورده شده است. در فصل دوم ابتدا به بررسی عناصر داستانی از کتاب های مختلف ادبیات داستانی پرداخته شده و سپس مباحثی در مورد ادبیات پایداری و جنگ ایران و ویتنام ذکر شده است. در فصل سوم روش پژوهش این پایان نامه توضیح داده شده است. در فصل چهارم با تطبیق موارد به دست آمده در فصل دوم با چهار کتاب اصلی پایان نامه عناصر داستانی آن چهار کتاب استخراج شده و به تفسیر و تبیین آن ها پرداخته شده است. در فصل پنجم به ذکر اشتراکات و اختلافات و نتیجه ای که از بررسی این چهار کتاب حاصل شده، اختصاص یافته است. در پایان این فصل موارد به دست آمده از تطبیق چهار کتاب با یکدیگر در نمودارهای مجزایی ترسیم شده است.

غلامحسین ساعدی،امین فقیری،فتح الله بی نیازو صادق چوبک از نویسندگان ادبیات داستانی معاصرند که آثار قابل توجهی دراین زمینه نوشته اند که تا کنون مورد نقد و بررسی بسیار واقع شده اند،اما آنچه که در رابطه با آثار این نویسندگان تا کنون در نظر گرفته نشده است،بررسی جامعه شناختی این آثار است از لحاظ جامعه شناسی روستایی. این رساله به نقد و بررسی مضامین روستایی درآثار چهار نویسنده (غلامحسین ساعدی«عزاداران بیل»)(امین فقیری«دهکده ی پر ملال»)(فتح اللّه بی نیاز«حلقه نفوذ ناپذیر گرگهای خاکستری»)( صادق چوبک«انتری که لوطیش مرده بود»)می پردازد و تلاش می کند به این پرسشها پاسخ دهد: 1-در آثار فوق تفکر و دیدگاه مردم روستا با توجه به کتب جامعه شناسی روستایی چگونه نشان داده شده است؟ 2-شاخصه های ادبیات روستایی در آثار بررسی شده کدام است؟ این پژوهش با روش اسنادی (کتابخانه ای)انجام گرفته و جامعه آماری آن همه آثار این نویسندگان است و حجم نمونه آن چهار کتاب«عزاداران بیل»از «غلامحسین ساعدی»،«دهکده ی پرملال» از امین فقیری»،«حلقه نفوذ ناپذیر گرگهای خاکستری» از فتح اللّه بی نیاز»،«انتری که لوطیش مرده بود» از صادق چوبکاست.لازم به ذکر است که بررسی این کتب با توجه به کتب جامعه شناسی روستایی انجام گرفته است برای جمع آوری اطلاعات از ابزار فیش برداری استفاده شده است.ابتدا کتب جامعه شناسی روستایی مورد مطاله قرار گرفته اند و سپس با توجه به آنها نمونه ها از این چهار کتاب فیش برداری و استخراج شده اند و پس از طبقه بندی و توضیح ثبت نهایی شده اند برای مثال موارد استخراج شده عبارتند از:اعتقادات،آداب و رسوم،غذاها،پوشش،مشاغل،حمل و نقل،مکان ها،وسایل و امکانات،و... وحاصل کار بر روی نمودارها و جداولی ترسیم شده است.

موضوع این پایان نامه جلوه های بدیع و زیبایی شناسی در اشعار قیصر امین پور، حسن حسینی و سلمان هراتی است. در ابتدا به تعاریف مهم مانند بیان، بدیع وصناعات لفظی ومعنوی پرداخته شد، سپس بیوگرافی سه شاعر شرح داده شده است. میزان بهره گیری سه شاعر از صناعات بدیع همراه با اشعار آنها مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این پژوهش زیبایی و بدیع وصناعات شعری عامل مهم ماندگاری یک شعر دانسته شده و ارتباط اشعار سه شاعر نامبرده با جنگ و همچنین تأثیر زمان بر اشعار آنها مورد بررسی قرار گرفته شده است. با ارزیابی آن ها مشخص شد شعرای جدید کمتر از شعرای قدیم از این صنایع استفاده نموده اند. البته از میان سه شاعر فوق قیصر امین پور بیشتر از دو شاعر دیگر از صناعات استفاده نموده است.

در این پایان نامه به نحوه پیدایش ترانه ، مراحل تکامل ، پیشرفت و رسیدن آن به شکل امروزین ، پرداخته شده است . معرفی کوتاه دستگاههای موسیقی سنتی و همچنین مضامین ترانه های فاخر و ارزشمند سه تن از ترانه سرایان دوره طلایی ترانه ( دهه 30 تا 50 که بخشی از ادبیات معاصر را در بر می گیرد ) فصل چهارم پایان نامه را به خود اختصاص داده است . محتوای این ترانه ها شامل مضامین عاشقانه ، عارفانه ، شکواییه ، حسرت و افسوس ، طبیعت ، مرثیه ، اجتماعی ، ملی و میهنی و تعلیمی است که در ترانه های هر سه وجود دارد و عشق مضمون غالب در ترانه های هر سه نفر است . توجه و علاقه خاص هر سه به مضامین شعری شاعران کلاسیک بخصوص حافظ و سپس مولوی ، باباطاهر، خیام ، سعدی و حتی شاعران دوره نو همچون مشیری و شهریار کاملا مشهود است و بیشتر تصویرسازی های ایشان بر همان سبک و سیاق است و البته این گرایش به صورت اقتباس در ترانه های ایشان نمود پیدا کرده است و این نشان از آگاهی ایشان نسبت به ادبیات کلاسیک و مدرن دارد که به همراه ذوق لطیف و قدرت بیانی که دارند توانسته اند شعر قرن 7 و 8 را به شکل امروزی و ترانه بیان کند . معینی کرمانشاهی در سرودن ترانه های تابلو و مناظره توانا و چیره دست است. ترقی در سرودن ترانه ها از زبان طبیعت و برقراری ارتباط با واژگان موسیقی استاد است و بالاخره رهی نیز در تصویرسازی های نو در ترانه مهارت دارد. استفاده از تشبیهات ساده و روان و سپس استعاره مکنیه در ترانه هایشان بسیار است و پس از آن آرایه هایی چون تلمیح ، مراعات نظیر، تضاد ، جناس و ... آمده است . از آنجایی که ترانه بر روی یک قطعه موسیقی اجرا می شود و قابلیت تغییر وزن در یک ترانه وجود دارد دست ترانه سرا در سرودن ترانه به تناسب قدرت و توانایی باز است و همه مسائل روزمره بشری را ( از هر دست که باشد ) می توان از راه سرودن ترانه به مردم نشان داد.

در سرزمین تاریخی فارس، شاعرانی بسیار ظهور کردند که گاه نام آنان در سایه¬سار مشاهیری چون «سعدی» و «حافظ» پنهان مانده است. این شاعران گمنام، نه تنها برای مردم این سرزمین که حتّی برای اهل ادب هم ناشناخته مانده¬اند. به همین سبب، این پژوهنده، زندگی، احوال و آثار این شاعران را در محدوده¬ی زمانی ابتدای قرن ششم تا پایان دهم هجری قمری از میان کتب تاریخی و تذکره¬های کهن، جمع¬آوری نموده و آثار بازمانده از آنان را مورد تحلیل ادبی و ساختاری قرار داده است و برای پاسخ به این سوال که «شعر شعرای سرزمین فارس از قرن ششم تا دهم از نظر ادبی- ساختاری چگونه بوده است؟» زندگی، احوال، مذهب و ممدوحان این شاعران گمنام را شرح و بررسی کرده و پس از ذکر آثار آنان، محتوا و درون¬مایه، تقلیدها و نظیره¬سرایی¬ها، صور خیال و صنایع بدیعی و سبک شعری اشعار باقی¬مانده را تحلیل نموده و ساختار زبانی را از نگاه آوایی، لغوی و نحوی مورد بررسی قرار داده است.

شاهنامه فردوسی یکی از بزرگترین منابع حماسی اسطوره ای ما است که برای دریافت بسیاری از مطالب پنهان تاریخی ، حماسی و اسطوره ای، محل مراجعه محققین قرار می گیرد. هدف نگارنده در این پژوهش ، بررسی تغییرات اساطیر کهن ایرانی است که برای دستیابی به این منظور شواهد از شاهنامه فردوسی ذکر می شوند. فصل اول این تحقیق به بیان مساله و اهداف و روش تحقیق اختصاص یافته است. درفصل دوم، به طور مختصر به بحث حماسه و اسطوره و نظریه های مختلف درباره اسطوره پرداخته شده، تا جایگاه و ضرورت این علم مشخص شود. در فصل سوم روش شناسی پژوهش ذکر شده است. در فصل چهارم ابتدا هر مورد اسطوره ای از پیدایش تا نمود آن در شاهنامه بر اساس متون کهن پهلوی و کتاب اوستا و سپس منابع متاخر از جمله قرآن کریم ریشه یابی شده است و پس از آوردن توضیحات آن کتب درباره هر مطلب، ابیات شاهد یافت شده در شاهنامه ، با آنها انطباق داده شده است و پس از ابیات، توضیحات مربوط به هر مطلب آورده شده است.

"رمانس قصه خیالی منثور و یا منظومی است که به وقایع غیرعادی یا شگفت انگیز توجه کند و ماجراهای عجیب و غریب و عشقبازیهای اغراق آمیز یا اعمال سلحشورانه را به نمایش گذارد" (میر صادقی. 1390، 22) با توجه به تعریف یا تعاریفی که از رمانس ارئه می شود، هزارو یک شب را می توان یک رمانس کامل به حساب آورد حکایتهای هزارو یک شب در واقع سر شار از وقایع غیر عادی و شگفت انگیز است وعشقهای اغراق آمیز دران موج میزند .هزارو یک شب در واقع همان داستانهای شفاهی سینه به سینه نقل شده ی نسلها است،که در ظاهر از زبان شهرزاد و برای حفظ جان خود نقل می شود. در این پایان نامه تلاش شده است تا موتیف ها یا بن مایه های داستانی این کتاب از طریق پیگیری شواهد اصلی آنها در داستان ها مشخص شود،بنابر این پس از ذکر توضیحات کوتاهی از ادبیات شفاهی و ادبیات داستانی و قصه و عناصر داستانی و بخصوص موتیف (که کار عمده این پایان نامه است) در بخش دوم،به بررسی انواع بن مایه ها و تقسیم بندی آنها پرداخته شده است که جزئیات این کوشش در فصل آخر بطور دقیق از طریق ارئه نمودار ها در قسمت نتیجه گیری مشخص شده است.

شهر آشوب یکی از انواع شعر فارسی بوده است که در ستایش یا نکوهش اهل یک شهر یا ولایت یا شخصی خاص و یا حرفه ای سروده می شده است. بعدها این مفهوم به اشعاری نیز که بر خلاف روند فکری و اجتماعی روزگار سروده می شده، اطلاق شده است زیرا این سروده ها نیز اوضاع حاکم را به آشوب می کشیدند. در این پایان نامه به مقایسه ی شهرآشوب های زنانه در اشعار مهستی گنجوی و فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی پرداخته شده است و نشان داده شده که اگرچه این سه شاعر زن در دوره های مختلف تاریخی زندگی می کرده اند اما هم در جنبه ی سرودن شعرهای عاشقانه و هم در زمینه ی بیان اشعار اجتماعی اشتراکات بسیاری دارند که در خور توجه است.

در این پژوهش ، به بررسی آن دسته از آثار منثور فارسی می پردازیم که همگی نوشته ی نویسندگانی اند که در دربار های مختلف ، در دیوان رسالت به عنوان دبیر مشغولبه کار بوده اند . دربارها مساله و مشغله ی نوشتن را بر اساس سنتی پادشاهی ، برمبنای ساز و کار اجازه در قلمرو خود به مثابه یک امتیاز مطرح کردند. همین طبقه بندی نسبت آنها را باحکومت ،در بار و طبقات دیگراجتماع نشان می دهد . با ورود دبیران از شغل دیوانی به نوشتار علمی ـ ادبی ، در بار همچنان این طبقه بندی و نگرش خود را حفظمی کند تا به ترویج ایدئولوژی خود مشروعیت ببخشد . این پژوهش که بر مبنای نظریات روایت در ایران و تمدن اسلامی به ویژه القصاص و المذکرین انجام گرفته است نشان می دهد که نویسندگان در این طبقات و مراتب آن چگونه با طیف گوناگونی از مخاطبان ارتباط برقرار می کنند و نوشتارشان دگرگون می شود . این پژوهش یافته های خود را مدیون داده های سه اثر شاخص زبان فارسی یعنی کلیله و دمنه ، مرزبان نامه و تاریخ بیهقی است که با رویکرد گفتمانی بررسی شده اند.

این پایان نامه شامل پنج فصل است که در فصل اول به کلیات طرح پرداخته شده است و در فصل دوم توضیحات و نظریه های ادبی در مورد سبک های خراسانی و عراقی و هندی ذکر شده و سپس زمینه های پیدایش هر سبک و خصوصیات سبکی از لحاظ محتوا و اندیشه بررسی شده است و نیز تحولات زبانی و صنایع ادبی این سبک ها و علل عمده ی تغییرات هر سبک به سبک دیگر مورد توجه قرار گرفته است. پس از آن به طور گسترده تر به شعر معاصر از عصر مشروطه و نیمه ی اول دوره ی رضا شاهی (واقع گرایی) پرداخته شده و سپس نیمه ی دوم عصر رضاشاهی تا 1357 (فراواقع گرایی) و در آخر به شعر شاعرانی (واقع ستیز) از سال 1345 تا امروز- به موازات فراواقع گرایی- پرداخته شده، و ضمن بررسی تحولات اجتماعی این دوره ها، خصوصیات سبکی هر دوره همانند سه دوره ی پیشین مورد توجه واقع شده است. در فصل سوم توضیحات پژوهشی پایان نامه ذکر شده و در فصل چهارم به تطبیق سبک های دوره های کهن با شعر معاصر و ذکر شاعران برجسته ی هر دوره و تشابهات آن ها پرداخته شده است. مهمترین دستاوردهای فصل چهارم در قالب پاسخ به فرضیه های اولیه ی تحقیق ارائه می شوند.

چکیده: داستان ها و قصّه های عامیانه، از مهمترین بازمانده های ادبیات شفاهی مملکت ما هستند که به تازگی گام هایی در جهت حفظ و ثبت آن ها برداشته شده است. امروزه ، برای درک بهتر هر داستان، به بررسی عناصر تشکیل دهنده ی آن ها پرداخته می شود تا از این راه، هم هدف گوینده مشخّص تر شود و هم حلاوت های داستانی بهتر آشکار شوند. این پایان نامه به منظور نشان دادن نقاط مشترک ادبیات داستانی در داستان های کوتاه «مشدی گلین خانم» و رمانس« حسین کرد شبستری» به بررسی عناصر داستانی و عامیانه های این دو کتاب پرداخته است.در فصل اول پایان نامه کلیات طرح بررسی شده است و در فصل دوم در قسمت مطالعات نظری ادبیات داستانی ، فولکلور ، قصه ، نقالی و عیّاری بررسی شده اند و سپس مرور کوتاهی بر عناصر داستانی داشته ایم. در فصل سوم به روش شناسی تحقیق پرداخته ایم .ابتدا بن مایه ی هر داستان ذکر شده است و به دلیل اینکه پیرنگ خطّ سیر اصلی داستان را دنبال می کند از ذکر خلاصه که جنبه ی تکراری پیدا می کرد،خودداری شده است.در قسمت تعیین بحران به بررسی بحران های اساسی و تأثیرگذار هر داستان پرداخته شده است و اگر در قسمت بحران با نوعی از کشمکش روبه رو بوده ایم. به آن اشاره شده است و سپس گره گشایی ذکر شده است. در بررسی شخصیت ها، شخصیت های اصلی ، فرعی ، حیوانی و بی جان در هر داستان ذکر شده اند. در بحث روایت، لحن داستان و گفت و گو و زاویه دید گوینده و مستقیم بودن یا نبودن گفتگوها توضیح داده شده است. صحنه های موجود در هر داستان بر اساس اولویت، تکرار و اهمیّت بیان شده اند. در بیشتر داستان ها جنبه سرگرمی وجود دارد به اضافه جنبه آموزندگی آن که در مواردی که دیده شده ذکر گردیده است. لازم به ذکر است که لغات و کنایات و ترکیباتی که به صورت عامیانه، در ضمن داستان یافت شده اند در پایان فصل چهارم با توضیحات لازم و در فهرست های جداگانه آورده شده اند. فصل پنجم در قسمت نتیجه گیری ، به مقایسه دو کتاب و وجوه تشابه فکری ، فرهنگی و اجتماعی، اختصاص یافته است.چارچوب نظری مورد استفاده برای تحلیل های فصل چهارم بر اساس نظریه عناصر داستانی میر صادقی است و همچنین روش تحقیق به شیوه توصیفی – تحلیلی و روش کار به صورت اسنادی – کتابخانه ای است. کلید واژه ها: ادبیات داستانی، (قصه رمانس) فولکلور( ادبیات عامیانه) قصه های عامیانه، نقالی، عیّاری، عناصر داستانی.