نام پژوهشگر: امیر اعتمادشهیدی

مدل ترکیبی سیستم استنباط فازی و الگوریتم ژنتیک (fis-ga) در پیش بینی مشخصات امواج و مقایسه آن با anfis و روشهای تجربی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و صنعت ایران - دانشکده مهندسی عمران 1385
  مرتضی زنگانه   امیر اعتمادشهیدی

پیش بینی مشخصات امواج یکی از موضوعات مهم در مهندسی سواحل و بنادر می باشد. امروزه ابزار محاسبات نرم به عنوان یک ابزار جدید پیش بینی امواج بکار گرفته می شود. یکی از این روش هایی که اخیرا" مورد استفاده قرار گرفته است روش مدلسازی anfis می باشد. anfisیک مدل مبتنی بر سیستم استنباط فازی است که پارامترهای بخش فرض و نتیجه قوانین اگر-آنگاه فازی توسط یک مدل شبکه عصبی تنظیم می شود. از آنجا که الگوریتم یادگیری شبکه عصبی مبتنی بر استفاده از روشهای بهینه سازی بر مبنای شیب توابع ((gradient based می باشد، امکان محبوس شدن جواب نهایی الگوریتم یادگیری و نتیجتا"پارامترهای تنظیم شده در نقاط بهینه موضعی وجود دارد. بنابراین استفاده از روشهای جستجو یا بهینه سازی تکاملی نظیر الگوریتم ژنتیک برای کاهش مشکل فوق قابل بررسی است. مدل سیستم استنباط فازی-الگوریتم ژنتیک (fis-(ga توسعه یافته در این مطالعه یک سیستم استنباط فازی (fis) از نوع سوگنو می باشد که پارامترهای شکل توابع عضویت و بخش نتیجه قوانین فازی آن توسط ga تنظیم و بهینه سازی می شوند. نحوه کار مدل fis-ga مانند anfis می باشد، با این تفاوت که الگوریتم ژنتیک یک روش جستجوی تصادفی بوده و امکان محبوس شدن جواب (مقادیر پارامترها) در نقاط بهینه موضعی در آن کمتر می باشد. در مدلfis-ga نیز روند بهینه سازی پارامترها بر اساس استفاده از یک مجموعه ای از داده های ورودی-خروجی است. براساس این داده ها پارامترهای توابع عضویت و بخش نتیجه قوانین اگر-آنگاه مدل fis در آن به گونه ای انتخاب می شود که مقدار خطای مدل در برآورد داده های متغیر خروجی یا همان متغیر بخش نتیجه قوانین فازی حداقل باشد. در این پژوهش کارایی مدلهای مبتنی بر ترکیب سیستم استنباط فازی و الگوریتم های بهینه سازی و یادگیری نظیر الگوریتم ژنتیک و شبکه عصبی در پیش بینی مشخصات امواج مورد بررسی قرار گرفته و سپس با روشهای تجربی ارایه شده برای پیش بینی مشخصات امواج مقایسه شده اند. ابتدا با استفاده از داده های میدانی ثبت شده در دریاچه میشیگان مربوط به سالهای 2001 تا 2003 مدلهای فازی جهت پیش بینی پارامترهای ارتفاع موج شاخص و پریود قله طیف طراحی گردیده است. در این مدلها تابع غیر خطی معرف ارتفاع و پریود موج بر حسب متغیرهای سرعت باد، طول موجگاه و... در قالب مجموعه ای از قوانین اگر-آنگاه فازی بیان می شود. در فرآیند ساخت مدلهای فازی، در ابتدا بمنظور بهینه سازی تعداد قواعد فازی و محاسبه توابع عضویت، از تکنیک خوشه بندی داده ها که در آن پارامتر های روش خوشه بندی با استفاده از الگوریتم ژنتیک بهینه می شود استفاده شده است. در ادامه پس از ساخت fis با ساختار معلوم، با استفاده از الگوریتم ژنتیک یا شبکه های عصبی پارامترهای شکل توابع عضویت در بخش فرض قوانین و همچنین پارامترهای خطی بخش نتیجه قوانین مدل fis بهینه سازی شده اند. سپس با استفاده از اطلاعات میدانی ثبت شده سال 2004 دریاچه میشیگان مدلهای fis-ga، anfis و روشهای تجربی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. نتایج روشهای تجربی نشان می دهد که تمامی روشهای تجربی به غیر از روش spm ارتفاع و پریود موج را بطور میانگین دست پایین پیش بینی می کنند و در بین روشهای تجربی، روش smb مناسبترین روش برای پیش بینی پریود موج و روشspm مناسب ترین روش برای پیش بینی ارتفاع موج می باشد. نتایج مدلهای فازی نشان می دهد که مدل anfis تعمیم یافته که در آن ساختار قوانین اگر-آنگاه فازی آن با الگوریتم ژنتیک بهینه شده است دارای دقت بیشتری در پیش بینی امواج می باشد. همچنین در مواقعی که خوشه بندی داده ها صورت نگیرد مدل fis-ga عملکرد بهتری در مقایسه با مدل anfis خواهد داشت. علاوه بر آن مدلهای fis-ga و anfis هر دو بر مدلهای تجربی پیش بینی مشخصات امواج برتری دارند.

مقایسه فرمول های تجربی و مدل عددی ce-qual-w2 در شبیه سازی پراکنش و نفوذ شوری خورهای رودخانه ای
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و صنعت ایران - دانشکده مهندسی عمران 1384
  محمود حاجیانی   امیر اعتمادشهیدی

شوری یکی از شاخصه های مهم کیفی آب و تاثیر گذاری بر روی اکوسیستم آبزیان خورهای رودخانه ای می باشد. افزایش شوری تاثیرات ناخوشایندی بر روی محیط زیست و اکوسیستم آبزیان دارد. این تاثیرات تنها به کیفیت آب های سطحی مورد استفاده در مصارف شرب، کشاورزی و صنعت خلاصه نمی شود بلکه در پاره ای از موارد کاهش کیفیت آب های زیر زمینی را بدنبال خواهد داشت. با توجه به محدودیت منابع آب های سطحی مورد استفاده، کنترل پدیده انتقال شوری یکی از مسائل مهم در مهندسی محیط زیست و حفاظت مناطق ساحلی می باشد. بگونه ای که تعیین طول و میزان نفوذ شوری به بالادست خورهای رودخانه ای از فاکتور بسیار مهم در مدیریت مناطق ساحلی می باشد. مدل های عددی، تجربی و مطالعات میدانی از جمله روش های رایج در تعیین طول و میزان نفوذ شوری و تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر روی شوری می باشند. در این مطالعه پدیده انتقال شوری در خور رودخانه ای سوان استرالیا نورد بررسی قرار گرفته است. از بین مدل های عددی، مدل ce-qual-w2به عنوان مدل مناسب جهت شبیه سازی شوری این خور برگزیده شده است . ابتدا از صحت عملکرد این مدل توسط یک مثال ساده اطمینان حاصل شده است. سپس از مدل برای شبیه سازی شوری بازه ای از خور رودخانه ای سوان به طول 30 کیلومتر استفاده شده است. با اعمال شرایط مرزی واقعی و واسنجی و صحت سنجی مدل، طول نفوذ شوری برای شرایط مختلف هیدرولوژیکی بدست آمده است. در ادامه فرمول های تجربی ارائه شده است توسط rigter (1973) ، fischer (19740، von os and abraham (1990) و savenije (1993) نیز برای تعیین نفوذ شوری استفاده شده است. در انتها طول نفوذ شوری مدل عددی و مدل های تجربی با هم مقایسه شده و فرمول های تجربی مناسب برای خور رودخانه ای سوان برگزیده شده است.