کوه های کارستی شاهو در جنوب استان کردستان و شمال استان کرمانشاه واقع شده اند. این کوه ها با داشتن سنگ مخزن مناسب آهکی و میزان بارندگی نسبتاً بالا شرایط مساعدی را برای توسعه کارست در این ناحیه از زاگرس مرتفع فراهم نمود اند. اگرچه در این ناحیه چندین چشمه کارستی بزرگ وجود دارد، اما تا کنون مطالعه ای در خصوص تأثیر شکستگی ها بر روی جریان آب زیرزمینی در حوضه این چشمه ها انجام نشده است. در این تحقیق سعی شده است ضمن مطالعه خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی چشمه های تلوکسان، قلوز و روانسر، خصوصیات ساختاری حاکم بر حوضه آبگیر چشمه های روانسر، شیخ علاالدین، سرحوض و تلوکسان و تأثیر این خصوصیات بر جریان آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سیستم غالب جریان در چشمه های مطالعه شده از نوع سیستم مجرایی می باشد که توسعه کارست در چشمه تلوکسان بیش از چشمه های روانسر و قلوز می باشد. آب چشمه های مورد مطالعه با داشتن متوسط هدایت الکتریکی برابر 289 میکروموس بر سانتیمتر از لحاظ کیفی مناسب بوده و دارای مجموع دبی 15 متر مکعب در ثانیه می باشند که بیشترین دبی مربوط به چشمه تلوکسان با متوسط دبی حدود 4000 لیتر بر ثانیه می باشد. همچنین مطالعات توأم هیدروژئولوژیکی و ساختاری هر دو موید این نکته هستند که میزان توسعه یافتگی کارست در حوضه آبگیر چشمه روانسر کمتر از دیگر چشمه های مطالعه شده می باشد و توسعه کارست در این چشمه در امتداد ساخت های تکتونیکی عمده صورت گرفته است. نتایج حاصله از مطالعه شکستگی ها منطقه نشان می دهد که در تمامی موارد میزان میانگین بازشدگی دهانه درزه ها بالاتر از 30 میلی متر می باشد که بیانگر نقش بارز درزه ها در نفوذ آب به درون آبخوان کارستی می باشد. به علاوه میانگین طول شکستگی های پیمایش شده در بیشتر موارد بیش از 40 متر بوده که در هدایت آب درون سفره کارستی بسیار مهم می باشد.

ناحیه چهل دختر واقع در شمال خاوری شهرستان شاهرود، بخشی از حاشیه جنوبی البرز خاوری می باشد. مطالعات چینه نگاری در این منطقه وجود واحدهای سنگی پالئوزوئیک، مزوزوئیک و سنوزوئیک با روند ساختاری شمال خاوری- جنوب باختری تا خاوری- باختری را تأیید می نماید. تمامی چین های مورد بررسی بجز تاقدیس سرخ چشمه که نتیج? چین خوردگی واحدهای آهکی کربونیفر زیرین (سازند مبارک) می باشد، حاصل چین خوردگی سنگ های رسوبی مربوط به دوره ترشیری می باشند. چین های مطالعه شده، طبق رده بندی فلوتی بر مبنای زاوی? بین دو یال (fleuty 1964)، به طور عمده در رد? باز (open) و تعداد محدودی از آنها در رد? ملایم قرار می گیرند. بر اساس شیب سطح محوری و میل لولا نیز جایگاه چین ها در دو رد? ایستاده و تقریباً افقی (upright sub-horizontal) و ایستاده با میل ملایم (upright gently plunging) و به تعداد محدودتری در رد? چین های با سطح محوری پرشیب با میل ملایم (steeply inclined gently plunging) قرار دارند. گسل های با راستای شمال خاوری- جنوب باختری همچون گسل ابر، میقان، خیج و کلاته بن، دارای سازوکار معکوس چپ بر و گسل های با راستای شمالی- جنوبی دارای سازوکار راست بر می باشند. این آرایش هندسی و الگوی حرکتی آنها با الگوی دگرشکلی ترافشارشی چپ گرد ناحیه ای انطباق دارد. سیمای زمین ریختی منطق? مورد مطالعه تا حد زیادی تحت تأثیر عناصر ساختاری (چین ها و گسل ها) قرار دارد. گسل های معکوس و چین ها، عوامل اصلی شکل دهند? زمین ریخت بخش های شمالی بوده و ریخت شناسی نسبتاً پست بخش های میانی و جنوبی متأثر از گسل هایی با مولف? چیر? راستالغز (گسل های میقان و خیج) می باشد. فعالیت های نو زمین ساختی با نشانه هایی همچون پرتگاه های گسلی، جابجایی آبراهه ها، چشم? تراورتن ساز، جابجایی مخروط افکنه ها و همچنین دگرریختی سازندهای جوان و نهشته های کواترنری قابل مشاهده است.

در این پژوهش گسلش فعال و لرزه خیزی محدوده شهر قم (محدوده ای به شعاع 150 کیلومتر به مرکزیت شهر قم) مورد ارزیابی قرار گرفته است. نقشه گسل های فعال منطقه بر پایه اطلاعات نقشه-های زمین شناسی 1:100000، تصاویر ماهواره ای و مطالعات پیشین تهیه گردید. رژیم تکتونیکی منطقه فشاری همراه با برش راست بر می باشد و گسل ها روند کلی شمال باختری-جنوب خاوری (روند زاگرسی)، خاوری-باختری، شمال خاوری-جنوب باختری دارند. گسل های با روند زاگرسی سازوکار معکوس راست گرد دارند. در مطالعات صحرایی انجام شده مشخص گردید که سطوح گسل های رخنمون یافته اغلب جوان بوده و خش لغزهای موجود بر روی سطح گسل به طورکامل مشخص است. از جمله شواهد جوان بودن گسل ها به افرازهای گسلی، آبراهه های جابجا شده، مورفولوژی مخروط افکنه ها، پشته های مسدود کننده، تصاویر ماهواره ای، حوضه آبریز نامتقارن، دره های v شکل، قطع شدگی عوارض و ... می توان اشاره نمود. در این مطالعه تعدادی از گسل های فعال و تأثیرگذار در لرزه خیزی شهر قم مورد قطعه بندی قرار گرفت . توان لرزه زایی هر یک از قطعات تعیین گردید. همچنین بر اساس اطلاعات لرزه ای موجود برای گسل های منطقه، اعم از زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی، و شواهد نوزمین ساختی فعالیت گسل های منطقه درجه بندی گردید. گسل های قم-زفره، کوشک نصرت، راندگی شمال تهران، راندگی شمال اشتهارد، گرمسار، ایپک، مهرآباد، ایندس، بیدهند، کهریزک، شمال ری، جنوب ری و میم-قه به عنوان گسل فعال قطعی معرفی می شود. کلمات کلیدی: قم، گسل فعال، نوزمین ساخت، قطعه بندی، درجه فعالیت

ناحی? اردل- دوپلان بخشی از زون رسوبی- ساختاری زاگرس مرتفع را شامل می شود که به لحاظ جغرافیایی در جنوب باختری شهرکرد واقع می باشد. در این تحقیق دگرریختی های واحدهای سنگی رخنمون یافته در پهن? مورد مطالعه اعم از چین خوردگی و گسلش با نگاه ویژه به دگرریختی نوزمین ساختی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی وضعیت چینه شناسی این منطقه وجود توالی-هایی از سنگ های پرکامبرین، پالئوزوئیک، مزوزوئیک و سنوزوئیک را نشان می دهد.. گسل های اصلی این منطقه مانند گسل اردل، دوپلان، برآفتاب، مریک، چاه سرخه و بهشت آباد دارای روند شمال-باختری تا جنوب خاوری و سازوکار امتدادلغز راست بر می باشند و همچنین گسل های کردان، دشتک و میلی با روند خاوری- باختری، سازوکار معکوس را نشان می دهند. بررسی وضعیت چین خوردگی در این ناحیه با توجه به نقشه های زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و برداشت های میدانی نشان می-دهد که روند عمومی چین خوردگی ها شمال باختری- جنوب خاوری تا خاوری- باختری است که این تغییر روند، ناشی از تغییرات در سمت حرکت صفح? عربی و در نتیجه تغییر در روند محور بیشین? فشارش می باشد. نتایج بدست آمده از بررسی وضعیت میدان تنش، با استفاده از چین ها و تحلیل لغزش گسل ها، نشان می دهد که جهت تنش بیشینه از شمال خاوری- جنوب باختری به شمالی- جنوبی و از پلیوسن پسین به بعد، شمال، شمال باختری- جنوب، جنوب خاوری تغییر کرده است. این میدان تنش با سازوکار چیر? راستالغز راست بر برای گسل های با روند شمال باختری- جنوب-خاوری و با سازوکار چیر? معکوس برای گسل هایی با روند خاوری- باختری سازگاری دارد.

ناحیه تلمادره واقع در خاور شهرستان کیاسر، بخشی از حاشیه جنوبی البرز خاوری می باشد. مطالعات چینه نگاری در این منطقه وجود واحدهای سنگی پالئوزوئیک، مزوزوئیک و سنوزوئیک با روند ساختاری شمال خاوری- جنوب باختری را تأیید می نماید. چین های ناحی? مورد مطالعه، بر اساس تقسیم بندی فلوتی (fleuty, 1964) بر مبنای زاویه بین یالی، به طور عمده در رده باز (open) و به تعداد محدودتری در رده ملایم (gentle) و تنگ (tight) قرار دارند. بر اساس شیب سطح محوری و میل لولا نیز جایگاه چین های این ناحیه در رده ایستاده با لولای افقی (upright- horizontal)، پرشیب با میل ملایم (steeply inclined- gently plunging) و خوابیده (recumbent) قرار می‎گیرند و به تعداد محدودتری در دیگر رده ها قرار دارند. گسل هایی با راستای شمال خاوری- جنوب‎باختری همچون گسل بادله، اروست، لنگر، اگره و کوات، دارای سازوکار معکوس چپ بر می‎باشند. این آرایش هندسی و الگوی حرکتی آنها با الگوی دگرشکلی ترافشارشی چپ گرد ناحیه ای انطباق دارد. فعالیت های نو زمین ساختی با نشانه هایی همچون پرتگاه های گسلی، جابجایی آبراهه ها، چشمه تراورتن ساز، تغییر سیستم فرسایشی رودخانه ها و همچنین دگرریختی سازندهای جوان و نهشته های کواترنری قابل مشاهده است. بررسی هیدروژئوشیمیایی چشم? تراروتنی باداب سورت، نشان دهنده مخزن آهک دولومیتی (سازند خوش ییلاق) برای این چشمه است. همچنین فعالیت گسل بادله باعث شده است که چشمه باداب سورت نهشته های خود را بر روی سازند شمشک بر جای گذارد.

منطق? دشت بو، در شمال باختری شهرستان دامغان، بخشی از نیم? جنوبی البرز خاوری است. مطالعات چینه نگاری در این منطقه، وجود واحدهای سنگی مزوزوئیک و سنوزوئیک را با راستای کلی شمال‎خاور – جنوب باختر تأیید می نماید. چین خوردگی واحدهای سنگی را در بلوک های محدود به گسل ها می توان مشاهده نمود. چین های مطالعه شده، طبق رده بندی فلوتی بر مبنای زاوی? بین دو یال، به طور عمده در رد? باز (open) و تعداد محدودی از آنها در رد? ملایم (gentle) و بسته (close) قرار می‎گیرند. بر اساس شیب سطح محوری و میل لولا نیز جایگاه چین ها در دو رد? ایستاده با میل ملایم (upright-gently plunging) و پرشیب با میل ملایم (steeply inclined- gently plunging) قرار دارند. گسل های اصلی منطقه (میلا، مهتاب و صبور) با راستای شمال خاور- جنوب‎باختر، دارای سازوکار معکوس چپ بر و گسل های عرضی شمال تویه و چشمه قلقل با راستای شمال شمال باختر- جنوب‎جنوب خاور، دارای سازوکار معکوس راست بر و گسل دشت بو با راستای تقریبی شمالی – جنوبی دارای سازوکار کنونی چپ بر، می باشند. آرایش هندسی و الگوی حرکتی گسل ها و چین خوردگی واحدهای سنگی، با الگوی دگرشکلی ترافشارشی چپ گرد ناحیه ای انطباق دارد. گسل های عرضی منطقه، همانند گسل های اصلی از نوع پی سنگی نمی باشند و آن ها را می توان به عنوان گسل های پارگی (tear fault) مرتبط با کمربندهای چین خورده-رانده معرفی نمود. ارتباط هندسی و حرکتی گسل های عرضی و اصلی به گونه ای است که گسل های اصلی را می توان گسل انتقالی (transfer fault) برای گسل های عرضی در نظر گرفت. سیمای زمین ریختی منطقه به طور عمده تحت تأثیر عوامل ساختاری به خصوص گسل ها می باشد؛ گسل های میلا، مهتاب، شمال تویه و چشمه قلقل با سازوکار غالب معکوس خود تأثیر زیادی بر شکل‎گیری ارتفاعات منطقه داشته اند. واژه های کلیدی: دشت بو- گسل های اصلی- گسل های عرضی- گسل پارگی

منطقه آهوان، در شمال خاوری شهر سمنان، بخشی از نیم? جنوبی البرز خاوری می باشد. مطالعات چینه¬نگاری در این منطقه، وجود واحدهای سنگی مزوزوئیک و سنوزوئیک با راستای کلی شمال ‎خاوری- جنوب باختری تا خاوری- باختری را تأیید می نماید. سیمای زمین ریختی منطقه به طور عمده تحت تأثیر عوامل ساختاری (چین ها و گسل ها) و جنس واحدهای سنگی می باشد؛ چین¬های مطالعه شده، طبق رده¬بندی فلوتی بر مبنای زاوی? بین دو یال، به طور عمده در رد? باز (open) و ملایم gentle)) و تعداد محدودی از آنها در رد? بسته close)) قرار می‎گیرند. بر اساس شیب سطح محوری و میل لولا نیز جایگاه چین¬ها عمدتاً در دو رد? ایستاده با میل ملایم (upright-gently plunging) و ایستاده با میل افقی (upright-horizontal) قرار دارد. چین خوردگی در واحدهای سنگی جوان مانند کنگلومرای هزاردره بسیار ملایم و زاوی? بین یالی خیلی زیاد است. گسل های طولی منطقه با راستای شمال خاوری- جنوب‎ باختری تا خاوری- باختری (رین شمالی، رین جنوبی، قرنتول، نمرد و ابراهیم آباد) دارای سازوکار معکوس چپ بر و راستالغز چپ بر می باشند. گسل های عرضی نیز در دو گروه عمده با روند شمال، شمال باختر- جنوب، جنوب خاور و شمال خاوری- جنوب باختری قابل مشاهده بوده که به ترتیب دارای سازوکار راستالغز راست¬بر و چپ بر می¬باشند. ساختارهای منطقه حاصل فازهای زمینساختی قدیم و نوزمینساختی است؛ به طوریکه جنبش های شیب لغز (معکوس)، قدیمی و جنبش های غالب امتدادلغز، جوان می باشد. جنبش های جوان با اعمال میدان تنش با جدیدترین جهت امتداد محور بیشین? فشارش با موقعیت بدست آمد? n15?e هماهنگ است. برخی از گسل های جوان و کوچک در الگوی برشی های ریدل مرتبط با گسل های بزرگتر قرار می گیرند و تعدادی از گسل های بزرگ، گسل های پیش ساخته ای می باشند که طبق وضعیت هندسی خود نسبت به میدان تنش جدید، با سازوکارهای متفاوت واکنش نشان داده اند.

بلندی‎های شمال شاهرود (منطق? مطالعاتی)، بخشی از نیم? جنوبی البرز خاوری است. مطالعات چینه‎نگاری در این منطقه، وجود واحدهای سنگی مزوزوئیک را با راستای چیر? شمال خاور- جنوب باختر نشان می‎دهد. دامن? جنوبی این بلندی‎ها تحت پوشش نهشته‎های کواترنری است که شهر شاهرود بر روی آن‎ها بنا شده است. در این پژوهش شکستگی‎های موجود در این واحدهای سنگی مورد بررسی قرارگرفتند. علاوه بر راندگی شاهرود که نتیج? فرآیندهای زمین ساختی قدیمی است، گسل‎های نوزمین‎ساختی دیگری همچون گسل کواترنری شاهرود با سازوکار راستالغز چپ ‎بر، گسل‎های شرق آبشار و غرب آبشار به ترتیب با سازوکار امتدادلغز راست بر و چپ بر شناسایی شدند. امتداد این گسل‎ها به ترتیب شمال خاوری- جنوب باختری، شمال باختری- جنوب خاوری و شرقی-غربی است. مهم‎ترین رویداد گسلش شناسایی شده در این پژوهش، گسل کواترنری شاهرود با سازوکار راستالغز چب‎بر و درازایی در حدود 60 کیلومتر از شاهرود تا دامغان است. وجود گسل راندگی شاهرود همراه با گسل‏های نزدیک به قائم دارای خش خط‎های متقاطع نشان دهند? چندین فاز گسلش است که جدیدترین آن‏ها مولفه امتدادلغز غالب دارد. رخداد گسلش با سازوکارهای متفاوت نشانگر تغییرات میدان تنش در طول زمان است. محاسبات تنش دیرین بر مبنای تحلیل لغزش گسل‏ها با تکیه بر داده‎های نوزمین‎ساختی، موقعیت تنش‎های اصلی 1?، 2? و 3? را به ترتیب 05/001، 80/238 و 08/092 نشان داد. به نظر می‏آید این میدان تنش که همراه با جنبش گسل کواترنری شاهرود بوده است شکستگی‎های به نسبت کوچکتری را از نوع برشی‎های ریدل همراه داشته و همچنین گسل‎های از پیش ساخته را به جنبش مجدد کشانده است. گسل‏های پیش ساخته مطابق وضعیت هندسی خود نسبت به میدان تنش جدید واکنش‏های جنبشی متفاوت داشته‎اند.

به منظور ارزیابی تنسور تنش دیرین در جنوب باختر بروجرد (لبه شمالی زاگرس مرتفع) تحلیل 114 سطح لغزش گسل و 70 داده سازوکارکانونی زمین لرزه (مربوط به شمال باختر زاگرس) با تکنیک وارونگی و استفاده از روش دو وجهی های عمود بر هم مورد ارزیابی قرار گرفت. تحلیل اولیه داده ها وجود بیش از یک فاز تنشی را در ناحیه نشان می دهد، بنابراین در اولین مرحله زیر مجموعه داده های همگن که هرکدام مرتبط با یک فاز تنش می باشند از مجموعه داده های ناهمگن جدا شدند و تانسور تنش تعیین شد. تحلیل داده ها نشان می دهد که رژیم تنش امتدادلغز با موقعیت محور های اصلی 026/32، 180/55و289/12 به ترتیب برای 2σ،1σ و 3σ و نسبت تنش 0.7 از زمان پلیوسن و رژیم تنش فشارشی با موقعیت های محورهای اصلی 167/07، 076/11 و 290/77 به ترتیب برای 2σ،1σ و 3σ و نسبت تنش 0.6 پیش از پلیوسن در منطقه حاکم بوده است. قرارگیری منطقه مورد مطالعه در بین دو گسل درود و نهاوند میدان تنش کششی را به صورت محلی نشان می دهد. موقعیت تنش های اصلی فاز امتدادلغز برای داده های دوران داده شده 2σ،1σ و 3σ به ترتیب 202/00، 332/90 و 112/00 و برای فاز فشارشی 347/01، 257/02 و 108/88 به دست آمد. علاوه بر روش تحلیل لغزش گسل ها، با استفاده از سازوکار کانونی زمین لرزه ها میدان تنش جاری در بخش شمال باختر زاگرس با تکنیک وارون سازی و میانگین گیری محور های p وt تعیین شد. موقعیت تنش های اصلی 2σ،1σ و 3σ در زاگرس مرتفع357/00، 092/72، 270/21 و در زاگرس چین خورده 030/06، 120/10، 290/80 به دست آمد. با استفاده از روش وارون سازی در زاگرس مرتفع موقعیت محور های اصلی تنش 2σ،1σ و 3σ به ترتیب 350,04 ، 103,81 ، 260,08 و نسبت تنش 0.1 محاسبه شد. تانسور تنش در بخش زاگرس چین خورده با تعیین موقعیت محور های اصلی تنش 1σ،2σ و 3σ به ترتیب 039,03 ، 129,04، 272,85 و نسبت تنش 0.8 محاسبه شد. در نهایت نتایج حاصل از دو روش میانگین گیری و وارون سازی داده های لغزشی با هم مقایسه شد، نتایج بدست آمده از هر دو روش تقریباً یکسان می باشد. میدان تنش حاصل براساس سازوکار کانونی زمین لرزه ها موید تسهیم کرنش است که به موجب آن میدان تنش در زاگرس چین خورده به صورت معکوس و در زاگرس مرتفع به صورت امتدادلغز به دست آمده است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت رژیم تنش دیرین و جاری، بر مبنای داده های سازوکار کانونی زلزله ها، و سطوح لغزش گسلی در دامنه خاوری سبلان در شمال باختری ایران صورت گرفته است. تحلیل وارون سازی هر دو گروه داده ها بر اساس روش دووجهی های عمود بر هم و تفکیک داده ها بر مبنای آنالیز محورهای p وt انجام شد. میدان تنش جاری با استفاده از داده های سازوکار کانونی زمین لرزه ها در محدوده شمال باختر ایران، به کمک روش میانگین گیری و وارون سازی انجام شد. موقعیت محور های اصلی 1?،2?،3? در غرب دریای خزر به ترتیب 39،080؛ 10،300؛ 53،266 تعیین شد. همچنین موقعیت محور های اصلی 1،2،3 در شرق بلوک آذربایجان به ترتیب 07،313؛ 72،056؛ 57،220 مشخص شد. با استفاده از وارون سازی داده های سازوکار کانونی زمین لرزه ها در زون1 (باختر خزر) محور های اصلی تنش 1،2،3 به ترتیب 049,24 ؛ 316,06 ؛ 214,65 و فاکتور شکل میدان 0/47 و برای زون 2 (شرق بلوک آذربایجان) موقعیت محور های اصلی تنش 1،2،3 به ترتیب 149,06 ؛ 250,64 ؛ 056,26 و فاکتور شکل میدان 0/69 به دست آمده است. در نهایت نتایج حاصل از دو روش میانگین گیری و وارون سازی داده های لغزشی با هم مقایسه شد، نتایج بدست آمده از هر دو روش تقریباً یکسان می-باشد. نتایج تحلیل داده های سطوح لغزش گسلی بر مبنای 221 سطح لغزش گسلی در 7 محدوده بر روی واحد های آذرین و رسوبی سنوزوئیک نشان دهنده سه فاز تنشی از دوره ائوسن تا کواترنری است. سامانه تنش اول مربوط به بعد از ائوسن با راستای محور فشارش شمال خاوری - جنوب باختری موقعیت محور های اصلی تنش 1،2،3 به ترتیب 057,05 ، 314,68 ، 149,22 و فاکتور شکل میدان 0/38به دست آمد. سامانه تنش دوم مربوط به بعد از پلیوسن با راستای محور فشارش شمال خاوری- جنوب باختری و موقعیت محور های اصلی تنش1،2،3 به ترتیب 032,00 ، 122,31 ، 302,59 و فاکتور شکل میدان 0/45 تعیین شد. موقعیت محور های اصلی تنش 1،2،3 برای داده های مربوط به کواترنری به ترتیب 128,07 ، 273,82 ، 038,05 و فاکتور شکل میدان 0/61 محاسبه شد. نتایج تحلیل داده های لغزش گسل در واحدهای کواترنری با نتایج تحلیل داده های لرزه ای هم خوانی کاملی دارد.

منطقه ی مورد مطالعه بخش کوچکی از حاشیه جنوبی البرز مرکزی است. و در شمال، شمال خاور شهرستان آرادان و در فاصله بین دره شمال جلیل آباد تا دره عبداله آباد واقع شده است. در این منطقه رخنمون هایی از سازندهای سنوزوئیک شامل قرمز زیرین، قم، قرمز بالایی، کنگلومرای هزار دره و نهشته های کواترنری قابل مشاهده است. روند ساختارهای زمین شناسی منطقه، اعم از چین ها و گسل‎ها، خاوری - باختری تا شمال خاوری - جنوب باختری است. چین های مطالعه شده، طبق رده‎بندی فلوتی بر مبنای زاویه ی بین دو یال (fleuty 1964)، به طور عمده در رده ی باز و تعداد محدودی از آنها در رده ی ملایم و بسته قرار می گیرند. بر اساس شیب سطح محوری و میل لولا، چین‎ها در چهار رده ی ایستاده و با میل تقریباً افقی (upright- sub-horizontal plunging)، ایستاده با میل ملایم (upright - gently plunging)، پرشیب با میل تقریباً افقی (steeply inclined- sub horizontal plunging) و شیب متوسط با میل ملایم (moderately inclined- gently plunging) قرار می گیرند. گسل های اصلی منطقه مانند گرمسار، سرخ کلوت، f2 و f3 دارای روند خاوری - باختری و سازوکار معکوس با مولفه راستالغز چپ بر می باشند. بر روی برخی گسل ها مانند: f5, f4, f3, f2 گواه‎های مربوط به دو مرحله جنبش به ثبت رسیده است. به طوری که جنبش های شیب لغز (معکوس)، حاصل فاز قدیمی و جنبش های امتداد لغز حاصل فاز جوان تر می باشند. محاسبات تنش دیرین بر مبنای تحلیل لغزش گسل‏ها، (که تمامی آن ها بر روی سازند قم اندازه گیری شده است) موقعیت تنش‎های اصلی 1?، 2? و 3? را به ترتیب 345/10، 077/06و198/78 نشان داد. که موید حاکمیت رژیم تنشی چیره ی فشاری در بازه زمانی نوزمین ساختی است.

چکیده ندارد.

یکی از مهمترین مواردی که در مطالعه بر روی سازندهای کارستی همواره هزینه و وقت مهندسین را معطوف خود داشته است، تعیین رژیم جریانی در این نوع از آبخوان های سازند سخت می باشد. با توجه به اینکه روش های معمول در این زمینه یا هزینه بر هستند و یا نیاز به زمان زیادی برای به نتیجه رسیدن دارند، لذا ارائه روش هایی که زمان و هزینه کمتری صرف می کنند می تواند بسیار راهگشا باشد. تحقیق پیش رو بر این پایه استوار است که بتواند این زمان و هزینه را به حالت بهینه نزدیک تر نماید. به این منظور دو محدوده مطالعاتی چشمه گیلاس و دشت بو انتخاب گردیده است. هدف از انتخاب این دو محدوده، مقایسه آن ها از نظر درجه توسعه کارست می باشد. محدوده مطالعاتی چشمه گیلاس در شمال غرب مشهد در استان خراسان رضوی واقع شده است. سازندهای زمین شناسی اصلی که موجب پیدایش آبخوان شده اند مزدوران و شوریجه می باشند. محدوده دشت بو در جنوب غرب دامغان در استان سمنان قرار دارد. این منطقه به لحاظ زمین شناختی از سازندهای میلا، الیکا، شمشک، دلیچای، لار، فجن و زیارت تشکیل شده است. در هر یک از دو حوضه آبگیر چشمه گیلاس و دشت بو یک چشمه وجود دارد که تخلیه کننده آب زیرزمینی از آبخوان های مورد مطالعه می باشند. تعیین خصوصیات هیدروژئولوژیکی سفره های کارستی تحت بررسی با استفاده از این دو چشمه انجام گرفته است. همزمان با آن بررسی های ساختاری و مطالعه بر روی هندسه خطواره ها در هر دو حوضه نیز انجام شده است. مطالعات انجام شده در هر یک از حوضه ها نشان داده اند که رژیم جریانی در آبخوان دشت بو کاملاً افشان بوده و در آبخوان چشمه گیلاس از نوع مختلط می باشد. همچنین در حوضه چشمه گیلاس به دلیل شیب کم درزه ها آب نفوذ یافته زمان بیشتری در زون غیر اشباع بوده و شرایط برای کارستی شدن این آبخوان مساعدتر است. خصوصیات آماری هندسه درزه ها در دو حوضه نشانگر این واقعیت هستند که در چشمه گیلاس شدت شکستگی بیشتر بوده و دیگر ویژگی های آماری هندسه درزه ها توجیه کننده مساعد بودن شرایط برای گسترش پدیده های کارستی در چشمه گیلاس می باشد.

بر پایه مطالعه تفضیلی دورسنجی ، ساختاری و ریخت زمین ساختی در نیمه جنوبی البرز خاوری در فاصله بین گسل عطاری در جنوب و گسل آستانه در شمال دستاوردهای تازه ای در خصوص عناصر زمین ساختی این پهنه مانند گسل های دامغان ، عطاری و آستانه بدست آمده و به اظهار نظریات تازه ای در زمینه گسترش و تکه بندی مجموع گسل دامغان و عطاری و اصلاح و تکمیل دیدگا های قبلی در مورد گسل آستانه منجر گردید.به علاوه در این مطالعه ضمن کشف و تایید جنبش کواترنری گسل های فوق ، گسل های کواترنری تازه ای مانند فروسیلیس ، رین و دروار برای نخستین بار شناسیایی و معرفی شدند .همه این گسل ها شیب نزدیک به قائم و بجزگسلهای رین و ده ملا - سیاه کوه از نظام گسلی دامغان که روند خاوری - باختری دارند ، دارای روند شمال خاوری - جنوب باختر می باشند.جنبش کواترنری تمامی آنها عمدتا راستالغز چب بر است.بر مبنای یافته های سینماتک در مقیاسهای متفاوت و با رشهای نوین تحلیل لغزش گسل که در آن موقعیت سطوح لغزش و بردار لغزشی ، فاکتور شکل بیضوی تنش اصطکاک داخلی توده سنگ دخالت دارند، میدان تنش کواترنری در منطقه مورد مطالعه بازسازی گردید