مقدمه: اختلال خواب و مشکلات روانی یکی از شکایات شایع در دوران بارداری بوده و با عوارض نوزادی و زایمانی همراه است. استفاده عمومی از داروهای شیمیایی در درمان این مشکل مورد تائید نمی باشد. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر کرم لاوندر با یا بدون شستشوی پا بر کیفیت خواب، اضطراب زنان باردار (پیامدهای اولیه) استرس، افسردگی، خستگی، طول بارداری و وزن هنگام تولد (پیامدهای ثانویه) پرداخته است. مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی دو سوکور، 141 زن باردار 28-25 هفته به روش بلوک بندی تصادفی در یکی از سه گروه دریافت کننده کرم لاوندر و شستشوی پا، کرم لاوندر به تنهایی یا پلاسبو به میزان 2 گرم هر شب به مدت دو ماه قرار گرفتند. کیفیت خواب با استفاده از پرسشنامه شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ (psqi: pittsburgh sleep quality index) و سطح اضطراب، افسردگی و استرس با استفاده از پرسشنامه dass-21 (depression, anxiety, stress) قبل از مداخله، 4 و 8 هفته پس از مداخله و خستگی با استفاده از پرسشنامه ارزیابی چند بعدی خستگی (maf: multidimensional assessment of fatigue) قبل از مداخله و 6 هفته پس از مداخله ارزیابی شد. از آزمون های کروسکال- والیس و مدل خطی عمومی برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج: امکان پیگیری سه نفر در هفته چهارم و چهار نفر در هفته هشتم وجود نداشت. در مقایسه با گروه پلاسبو ، نمره کلی کیفیت خواب هم در گروه کرم لاوندر و شستشوی پا در هفته 4 (8/1- تا 3/4- :, 95% confidence interval 1/3- :(adjusted difference و هفته 8 (4/1- تا 5/4- ،9/2-) و هم در گروه کرم لاوندر در هفته 4 (6/1- تا 7/4-, 5/3-( و هفته 8 (6/1- تا 7/4- ،1/3-) بطور معنی داری کمتر بود، ولی بین دو گروه مداخله تفاوت معنی داری وجود نداشت. در دو گروه شستشوی پا و کرم لاوندر و کرم لاوندر به تنهایی در مقایسه با پلاسبو نمره اضطراب در هفته 8 (1/0- تا 6/2- ،4/1-( و (4/0- تا 9/2- ،7/1-)، افسردگی (9/1- تا 6/4- ،2/3) و (0/1- تا 7/3- ، 4/2-) و استرس (5/1- تا 7/4- ،1/3-) و (1/1- تا 3/4- ،7/2-) بطور معنی داری کمتر از گروه پلاسبو بود. اما در هفته 4 نمره اضطراب در گروه کرم لاوندر به تنهایی (7/0- تا 9/3- ،3/2-) و استرس در هر دو گروه مداخله (5/0- تا 1/4- ،3/2-)، (1/0- تا 7/3- ،9/1-) کمتر از گروه پلاسبو بود. بین دو گروه مداخله در 4 و 8 هفته پس از شروع مداخله از نظر نمرات اضطراب، افسردگی و استرس تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت. بین سه گروه از نظر نمره خستگی قبل و 6 هفته پس از مداخله با وجود کاهش نمره کلی خستگی تفاوت معنی داری وجود نداشت. همچنین از نظر طول بارداری و وزن هنگام تولد تفاوت آماری بین سه گروه معنی دار نبود. نتیجه گیری: کرم لاوندر با یا بدون شستشوی پا میتواند در بهبود کیفیت خواب و کاهش سطح اضطراب، استرس و افسردگی زنان باردار موثر باشد.