موضوع رساله حاضر«بررسی عوامل موثر برایجادوتکوین موسسات خیریه(رفاهی- بهداشتی) دردوره رضاشاه»است،که باتوجه به ماهیت رشته تاریخ ازنوع«پژوهش توصیفی وتحلیلی »، برمبنای روش کتابخانه ای است.بامراجعه،مطالعه وبررسی منابع وپژوهش های تاریخی، اسنادومدارک آرشیوی،نشریات اعم ازروزنامه هاومجلات،خاطرات ومجموعه قوانین ومذاکرات مجلس شورای ملّی؛مطالب موردنیازگردآوری وسپس به تدوین وتجزیه وتحلیل آنهاپرداخته شده است.اطلاعات مذکورپاسخ گوی این مطلب است که شرایط اقتصادی،سیاسی،اجتماعی ایران در دوره رضاشاه چه تأثیری برایجادوتکوین موسسات خیریه داشته است؟ نظام فکری وسیاست های حاکمیت،مبنی برتغییرات گسترده وبنیادین که درعناصری نظیر؛ ملی گرائی،عرفی گرائی ونظامی گری تبلوریافت، باهدف ایجاددولت پیشرفته نوین،با تأسی ازالگوی پیشرفت های به عمل آمده درعرصه بین الملل ومهم ترازهمه کشورهمسایه،ترکیه، به اقدامات وبرنامه هائی از سوی دولت منجرشدکه یکی ازحوزه هائی که دررونداین اقدامات دستخوش تحول وتغییرات مهم گردید؛حوزه فعالیت موسسات خیریه بود. دراین چرخه تحول،عوامل تأثیرگذاری را می توان برشمردکه درایجادوتکوین بخش های مختلف موسسات خیریه رفاهی- بهداشتی،سهم عمده ای ایفانمودند. بهبودشرایط اقتصادی منتج ازرشدصنعتی کشوروتلاش برای رسیدن به جامعه نوینی که به واسطه زندگی شهرنشینی،با اقتضائات وخواسته های اجتماعی جدیدروبه روبود،ازجمله این عوامل فرضی شمرده می شودکه رساله حاضردرمقام تبیین آن،مصمم است تااقتضائات وپیامدهای آن رابه آزمون بنشیندوپاسخ مناسب رابیابد. یکی ازپیامدهای زندگی جدید،رسیدگی به کاستی های اجتماعی دربخش های رفاهی– بهداشتی ازسوی دولت وبه عنوان وظیفه ای تعیین شده به شمار می رفت که باایجادحکومت مرکزی مقتدربه تدوین واجرای قوانین وصدور دستورات متعدد به اقصی نقاط کشورتوجه واهتمام ویژه می نمود. برقراری امکانات وشرایط لازم رفع مشکلات وکاستی های اجتماعی فوق الذکروبامحوریت اقدامات عام المنفعه ای که تمام گروه های نیازمندازآن منتفع شوند،دراولویت برنامه های حاکمیت قرارگرفت.سیاست مبتنی بر توجه به ناسیونالیسم وعرفی گری دولت نیزدراین امربسیاربااهمیت تلقی می شد.چراکه دراین برهه باتحدیدفعالیت های مذهبی وکارهای مبتنی برتمایلات دینی مردم وروحانیان، بخش عمده ای ازبروزاحساسات وعواطف انسانی مردم که درقالب های سنتی مبادرت به انجام کارهائی چون خیرات ومبرات،اطعام فقراوبه طورکلی آن چه که درحیطه اقدامات خیریه و عام المنفعه می گنجید، تحت الشعاع قرارگرفت ودستخوش التهاب ناشی ازسرکوب این بخش از معنویات جامعه گردید.بررسی انجام شده دراین رساله،ازمتمرکزنمودن امور خیریه در قالب های غیرمذهبی حکایت می کند.رویکردجدیددستگاه حکومتی رضاشاه،عرصه رافراتراز حوزه های مذهبی فراهم نمودوبانظارت دولت،درراستای رفع مشکلات وکاستی هائی که از قبل وجودداشت والبته روندشهرنشینی نوین دربروزشرایط نامناسب زندگی وگسترش تکدی گری ونیازمندی اقشارفاقدتخصص ورانده شده ازروستاهاوزمین های کشاورزی به آن دامن زده؛ خیل گروه های آسیب پذیرراافزون ترساخته بود.اقتدارگرائی دولت وتلاش برای استقرارنظام عرفی گرادرعرصه های مختلف،موجب گردیدهم سوبااین اقدامات دولتی،همیاری وهمکاری تازه ای بین مردم ودولت مشاهده شودکه درنتیجه آن دروضعیت امورعام المنفعه وخیریه بهبودچشم گیری مشاهده می شود.امری که اینک باتصدی دولت واجرای نظامنامه های مدون وبرپایه اهداف بنگاه ها،مراکزوموسسات مختلف خیریه(رفاهی– بهداشتی) حاصل شد.

جنگ جهانی اول که در ابتدای قرن بیستم آغاز شد. سبب درگیری های گسترده میان کشورهای استعمارگر اروپائی شد. این کشورها، در دوجبهه با عناوین اتحاد مثلث (متحدین ) و اتفاق مثلث (متفقین ) در جنگ رو به روی هم ایستادند. بهانه شروع این جنگ بزرگ، کشته شدن ولیعهد اتریش به دست جوانی از بوسنی در سارایوو بود. بیشتر کشورهای اروپایی در این جنگ درگیر شدند. اهداف استعماری این کشورها و حضور اقتصادی ،سیاسی و نظامی آنان در کشورهای دیگر به ویژه کشورهای حوزه خاورمیانه سبب سرایت جنگ به این نواحی نیز شد. در همان ابتدای جنگ که مقارن با تاجگذاری احمد شاه قاجار نیز بود، دولت و مجلس ،بی طرفی ایران را در این جنگ اعلام نمودند؛ اما با توجه به موقعیت استراتژیک ایران برای کشورهای درگیر که از سویی راه ورود به مناطق تحت سلطه انگلستان و از سوی دیگر راه ارتباط عثمانی با کشورهای مسلمان به شمار می آید، هم چنین فقدان دولتی مقتدر و نیروی نظامی کارآمد، به این بی طرفی از سوی دول درگیر اهمیتی داده نشد و ایران صحنه کارزار میان این دولت ها شد. با پیوستن عثمانی به متحدین و تمسک به شعار اتحاد اسلامی،که از سوی دولت مردان آن کشور مطرح گردید، هم چنین ورود هیات های آلمانی به ایران و اقدامات تخریبی آنان بر علیه روس و انگلیس، جنوب و شمال ایران تحت اشغال روس و انگلیس در آمد. با ورود روس ها به ایران و تهدید حمله به تهران کمیته دفاع ملی تشکیل شد. تشکیل این کمیته سبب تمرکز مقاومت ها در دست سران دمکرات و دوستی بیشتر با آلمان ها شد. کمیته در مسیر حرکت به سوی غرب و دوری گزیدن از سپاهیان روس، به کرمانشاه رسید و این شهر پذیرای سیل مهاجرین از سراسر ایران گشت. در این پژوهش تلاش شده تاثیرات آنی جنگ جهانی اول بر ایالت کرمانشاه مورد بررسی قرار گیرد.این تاثیرات هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ اجتماعی، تا مدت ها در زندگی مردم و شرایط شهر نمود داشت. اسناد و گزارشات بر جای مانده از آن دوره تا حد زیادی تاثیرات جنگ را بازگو می کند. این رساله در چهار فصل تدوین شده است. فصل اول به کلیات تحقیق می پردازد و سعی شده منابع دسته اول تا حد امکان در این بخش مورد بررسی قرار گیرد. فصل دوم به آغاز جنگ در جهان که در سال 1914م آغاز گشته پرداخته و به صورت مختصر،شمه ای از وضعیت ایران در هنگام جنگ، اثرات جنگ بر جهان و ایران، وضعیت هر کدام از طرفین درگیر جنگ در ایران، واکنش ایرانیان در مقابل نیروهای درگیر تا سال آخر جنگ، یعنی سال 1918 م ، اختصاص یافته است . در فصل سوم، وضعیت کرمانشاه در دوران جنگ، دلایل توجه نیروهای درگیر به این شهر، وضعیت عشایر کرمانشاه و واکنش آنان در قبال هر کدام از طرفین درگیر،واکنش مردم در قبال مهاجرین و کمیته دفاع ملی، دست به دست گشتن شهر توسط روس ها و ترک ها و وضعیت شهر در دوران تسلط هر یک از این نیروها مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم با تکیه بر اسناد اثرات جنگ جهانی اول بر کرمانشاه در دو بخش اقتصادی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است که با توجه به اسناد بازخوانی شده به برخی جنبه ها هم چون وضعیت گمرک ،تجارت ،غارت و چپاول در روستاها و شهرها توجه بیشتری شده است. در خلال نگارش این رساله طی چندین بار مسافرت به تهران، به مراکز پژوهشی، کتابخانه ها و مراکز اسناد متعددی از جمله؛ مرکز اسناد و کتابخانه مجلس شورای اسلامی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ، کتابخانه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران مراجعه شد . که صمیمانه از همکاری مسئولین محترم مراکز مذکور تشکر می نمایم. در مراجعه به برخی مراکز اسناد از جمله مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امور خارجه مشکلاتی وجود داشت. و به سختی استفاده از اسناد این مرکز ممکن شد. در مراجعه به بخش نشریات کتابخانه مجلس شورای اسلامی نیز به دلیل تعمیرات در آن قسمت امکان استفاده میسر نگردید.

موضوع مورد بررسی در این پژوهش سلطنت های متقارن و متناوب در سلسله اشکانی است.سلطنت های متقارن؛منظور از این واژه سلطنت چند شاه با یکدیگر و منظور از سلطنت های متناوب:سلطنت شاهانی است که مدتی از سلطنت فاصله گرفته و دوباره به سلطنت باز می گردند این شاهان به طور کل خود را شاهنشاه می نامند و بر روی سکه های این شاهان واژه شاهنشاه دیده می شود.در چهار دلیل کلی علل به وجود آمدن این نوع سلطنت ها که در پایان نیز منجر به انحطاط سلسله اشکانی و همچنین باعث روی کار آمدن سلسله ساسانی می شوند را می توان این عوامل دانست:1-ضعف در قدرت شاه و دخالت بیگانگان و قوم مادر(پارت)2-اداره کشور به صورت ملوک الطوایف3-نداشتن دین واحد و سیاست تسلمح وتساهل و نارضایتی مغان4-مجلس مهستان،مجلس بزرگان و خاندان های ذی نفوذ است این چهار دلیل بخش های جزئی تری را در زیر مجموعه خود قرار می دهند که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت کلمات کلیدی:اشکانیان،مهستان،مغان،سکه،متقارن،شاهنشاه،مجلس

این پایان نامه با عنوان حضور اشکانیان در سوریه و بین النهرین به نگارش درآمده است که به جنبه های مختلف حضور اشکانیان در این سرزمین ها پرداخته شده است . بر طبق اصول علمی تمام پایان نامه ها در فصل اول کلیات طرح نگاشته شده و در پنج فصل مختلف تاثیر حضور اشکانیان در سوریه و بین النهرین براوضاع سیاسی ، اقتصادی و فرهنگ و هنر این مناطق بررسی شده است . برای پی بردن به اهمیت بین النهرین و سوریه ، جغرافیا و پیشینه تاریخی این سرزمین ها در فصل دوم به نگارش درآمده که به ویژگی های مهم جغرافیایی ، سیاسی ، اقتصادی و بازرگانی مناطق مورد بررسی پرداخته شده است .فصل سوم پایان نامه به دو بخش تقسیم شده که بخش اول شامل اوضاع سیاسی اقتصادی و دینی و خاستگاه اشکانیان و بخش دوم به حضور اشکانیان در سوریه و بین النهرین از تاسیس اشکانی و کوتاه کردن دست سلوکیان از قیام ارشک تا ابتدای سلطنت مهرداد دوم (یا تا پایان اردوان اول) از 250 پیش از میلاد تا 124 پیش از میلاد است . و فصل چهارم به حضور اشکانیان در سوریه و بین النهرین از اعتلای دولت اشکانی و رقابت بین ایران و روم و جنگهایی که رخ داده که بتوانند بر این مناطق تسلط پیدا کنند و حضور اشکانیان در دوران انحطاط اشکانی بر این سرزمین ها می پردازد . و در فصل پنجم به تاثیری که حضور اشکانیان در بین النهرین بر روی هنر و آثار باقی مانده مانند هترا، دورااورپوس و ... گذاشته پرداخته شده است .

برنامه ی اصلاحات ارضی یکی از رخدادهای مهم عصر پهلوی دوم است، که در سال 1340ه.ش به اجرا درآمد و منجر به وقوع پیامدهایی در عرصه ی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در ایران شد. موضوع پایان نامه حاضر به بررسی روند و پیامدهای این رخداد در بیرجند اختصاص دارد. این پایان نامه از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول درباره ی کلیات پایان نامه که شامل بیان مسئله، سوال و فرضیه، هدف، اهمیت تحقیق و نقد وبررسی منابع می باشد. در فصل دوم روند و پیامدهای اصلاحات ارضی در ایران بیان شده است و در فصل سوم نیز روند و پیامدهای این رخداد در بیرجند بررسی شده است. اصلاحات ارضی در سه مرحله در سراسر کشور از جمله شهرستان بیرجند اجرا شد. اجرای این برنامه به مدت 10 سال به طول انجامید. اجرای مراحل اصلاحات ارضی در بیرجند به صورت محدود و پراکنده بود و روستاهای زیادی را در برنگرفت. در مرحله ی اول تعدادی از مالکان بیرجند که املاک آن ها از شش دانگ بیشتر بود اراضیشان مشمول اصلاحات ارضی شد و آن ها مقداری از اراضی خود را به دولت واگذار کردند. با اجرای مرحله دوم اصلاحات ارضی در بیرجند مالکان از میان 5 بند الحاقی به قانون اصلاحات ارضی بیشتر بند اجاره و تشکیل واحدهای سهامی زراعی را انتخاب کردند و در این مرحله انتخاب بند دوم یعنی فروش اراضی به کشاورزان کمتر بود. در نتیجه مقدار زمینی که به کشاورزان فروخته شد بسیار کم بود. مرحله سوم اصلاحات ارضی را که در نتیجه نارضایتی کشاورزان از بند اجاره داری مرحله دوم، به اجرا گذاشتند، در بیرجند نیز اجرا شد. در این مرحله تمامی اراضیی که در مرحله دوم به کشاورزان اجاره داده شده بود به آن ها فروخته شد و چون در مرحله دوم بیشتر اراضی وقفی اجاره داده شده بود، در نتیجه در این مرحله بیشتر اراضی وقفی و تعداد کمی از اراضی مالکان فروخته شد. اجرای این برنامه یک سلسله پیامدهایی در زمینه ی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در منطقه به دنبال داشت. از جمله این پیامدها می توان به نابرابری اقتصادی در نتیجه ی توزیع نابرابر زمین و عدم افزایش درآمد کشاورزی زارعان، کاهش نقش کشاورزی در اقتصاد منطقه، کاهش جمعیت روستایی در نتیجه ی مهاجرت شمار زیادی از روستاییان به شهرها و تغییرات اساسی در بعد ارزشی جامعه روستایی بیرجند و افزایش قدرت و نفوذ حکومت مرکزی در روستاها و در نهایت افزایش تابعیت مردم از حکومت مرکزی و مانند آن ها اشاره کرد. بررسی روند اصلاحات ارضی و پیامدهای آن در شهرستان بیرجند موضوع این پایان نامه می باشد. تألیف این پایان نامه براساس روش تحقیق تاریخی و بر مبنای ترکیبی از روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. روش گردآوری داده ها در این پژوهش کتابخانه ای و میدانی بوده است و علاوه بر کتاب ها و مقالات اسناد متعددی در ارتباط با موضوع مورد مطالعه باز خوانی و تحلیل شده است اصلاحات ارضی یکی از رخدادهای مهم مربوط به دوره ی پهلوی دوم می باشد، که با هدف ایجاد تغییر در نظام کشاورزی ایران، که مهم ترین مشخصه ی آن وجود مناسبات ارباب- رعیتی میان مالکان غایب از روستا و زارعان سهم بر بود، به اجرا درآمد و به دنبال آن تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خاصی به وقوع پیوست. از جمله می توان به نابرابری در توزیع زمین ، درآمد و سطح زندگی دهقانان و هم چنین به نابرابری های سیاسی و اجتماعی اشاره کرد. اگرچه قانون اصلاحات ارضی موفق به کاهش نفوذ و قدرت مالکان نشد، اما سلطه ی آنان را درهم شکست و قدرتشان را به حکومت مرکزی منتقل کرد. مهم ترین نتیجه سیاسی اصلاحات ارضی افزایش نفوذ حکومت مرکزی در روستاها بود. برنامه اصلاحات ارضی در سه مرحله در سراسر کشور اجرا شد. مرحله ی اول، شامل تقسیم اراضی بزرگ مالکان بود. مرحله ی دوم اصلاحات ارضی با هدف حفظ نظام سهم بری بدون تغییر در نظام زمین داری در سال 1344ه.ش به اجرا درآمد، در این مرحله از تقسیم اراضی مالکان تا حدی جلوگیری می کردند و بیشتر به دنبال اجاره دادن اراضی بودند. این امر موجب نارضایتی و خصومت کشاورزان نسبت به مالکان و حکومت مرکزی گردید، که آنان را مجبور نمود برای حفظ موقعیتشان در نگرش خود نسبت به کشاورزان تجدید نظر نمایند، این گونه بود که مرحله ی سوم اصلاحات ارضی را اجرا نمودند و به مستأجران اجازه دادند که زمین های اجاره ای خود را از مالکان خریداری کنند و یا مالکان به تقسیم زمین براساس بهره ی مالکانه میان خود و کشاورزان بپردازند.

جنگ جهانی دوم در سپتامبر1939م( شهریور1318) آغاز شده و به سرعت در بخش های وسیعی از جهان گسترش یافت. هر چند متفقین حضور نیروهای امنیتی – اطلاعاتی آلمان را دستاویز حمله به ایران قراردادند، با این حال ضرورت پشتیبانی و یاری رسانی لجستیکی، نظامی و تسلیحاتی به روسیه شوروی در برابرحملات گسترده آلمان از طریق خاک ایران، و نیز حفظ منافع نامشروع انگلستان در مناطق نفتی ایران از مهم ترین دلایل اشغال کشور ما در بحبوحه ی جنگ جهانی دوم بود . به این ترتیب ایران در ( 3 شهریور 1320 ) 25 اوت 1941 مورد تجاوز نظامی قرار گرفت و به سرعت اشغال شد. این پژوهش با توجه به اسناد ارائه شده می کوشد تا با بازتاب دادن اوضاع اجتماعی ایران در جنگ جهانی دوم ، نقش متفقین را در کمبود مواد غذایی با تکیه بر اسناد در ایران باز شناسد. یافته های این پژوهش نشان می دهد اوضاع روانی ناشی از اشغال ایران به وسیله متفقین ، کمبود وسایل حمل و نقل برای انتقال غلات از مناطق زراعی کشور به شهرهایی مثل تهران در نتیجه به اختیار در آمدن این وسایل به وسیله متفقین برای نقل و انتقال ادوات نظامی و پرسنل نظامی خود، اختصاص بخش زیادی از محصولات زراعی کشور برای مصرف پرسنل تحت امر متفقین، قاچاق بخش قابل ملاحظه ای از محصولات زراعی کشور به عراق و روسیه، استفاده ابزاری انگلستان از کمبود مواد غذایی و تشدید آن جهت براندازی کابینه قوام، ممانعت انگلیسیها از واردت غلات از هندوستان. استفاده روسیه از شرایط پیش آمده و صادرات غله مناطق حاصل خیز آذربایجان و شهرهای شمالی ایران به روسیه و جلوگیری از انتقال آن به تهران، نمونه های از نقش متفقین در کمبود ارزاق عمومی در طی دوران جنگ جهانی دوم در ایران است. واژگان کلیدی: جنگ جهانی دوم، متفقین ، اشغال نظامی، مواد غذایی، قحطی.

نهضت مشروطه با هدف ایجاد قانون و عدالت و استقلال به وقوع پیوسته بود. این جنبش منافع سیاسی و اقتصادی فراوان دول همجوار ایران را که از سال ها قبل به گسترش نفوذ خود در کشور پرداخته بودند، با تحدید رو به رو می ساخت. بنابراین در این دوره در مقابل تهاجمات و نقض استقلال ایران از سوی بیگانگان و دست نشاندگان آنان در داخل کشور، ملی گرایانی پدید آمدند که در راه استقلال کشور مبارزه می کردند. پژوهش حاضر واکنش ها و عکس العمل های استقلال خواهانه ی ایرانیان از مشروطه تا جنگ جهانی اول، در سطح مجلس، مطبوعات و مردم در ضمن طرح سوالاتی درباره ی شیوه ها و الگوهای واکنش های اجتماعی و سیاسی ایران به ارزیابی نقش اندیشه های مذهبی (دفاع از بیضه ی اسلام از سلطه ی غیرمسلمانان) و آرمان های ملی – میهنی و تلفیق این دو تفکر (ایرانیت و اسلامیت) و تأثیر آن بر روی استقلال طلبی ایرانیان پرداخته است. در پژوهش حاضر پس از گردآوری و مطالعه ی منابع کتابخانه ای و آرشیوی، داده ها با روش توصیفی تحلیلی بررسی شده است. نتیجه ی حاصل از این پژوهش نشان می دهد ایرانیان برای حفظ استقلال خود در مقابل دولت های متجاوز، الگوهایی برگزیدند که کاربرد آن ها تنها مختص آن زمان نبوده است و از ارتکاب به اقدامات هیجانی و احساسی و غیر هدفمند که تنها باعث تحلیل نیروی مقاومت می شود پرهیز نمودند. الگوهایی همچون دست یازیدن به اعتراض های دیپلماتیک به نهادهای متمدن بشری همچون دادگاه لاهه و دولت های اروپایی و آگاه کردن ملت های دیگر نسبت به تعدیات دولت هایی مثل روس و انگلیس به ایران با اقداماتی همچون تحریم جشن عید نوروز، تحریم کالاهای کشور متجاوز، تکیه بر اقتصاد ملی، حفظ استقلال و اصالت عناصر فرهنگی، مشارکت خودجوش مردم در ایجاد ارتش ملی برای مقاومت مسلحانه با جنبه ی تدافعی از آن جمله است.

تربیت بدنی و ورزش قدمتی به وسعت تاریخ بشریت دارد ودر تمام ادوار تاریخی و تمدنهای باستان خاصه وجه نظامی آن پررنگتر از دیگر وجوه آن بوده است.ایرانیان بنا به تعالیم پیامبرشان زرتشت به سلامتی جسم به همراه روح اهمیت می دادند و علاوه بر جنبه نظامی تربیت بدنی به جنبه های مذهبی،سرگرمی و تفریحی آن توجه داشتند.با ورود اسلام به ایران همین منوال ادامه پیدا کرد با این تفاوت که اهمیت نظامی آن بیشتر در نظر گرفته شد اما بازی و سرگرمی چون گذشته در تربیت بدنی و ورزش جایی نداشت.تربیت بدنی و ورزش نوین مانند سایر اموری بود که از غرب گرفته شد وبعد از مشروطه به ویژه در دوره رضا شاه همسو با تحولات حکومت به عنوان یک نهاد جدید مطرح گردید وبه عنوان عاملی تأثیر گذار در روحیه اجتماعی مردم ایران گردید این تحقیق به بررسی شکل گیری نهادها ی تربیت بدنی و ورزش دوره پهلوی به همراه تعداد ادوار حضور ورزشکاران ایران زن و مرد دربازیهای المپیک و میادین بین المللی با توجه به منابع کتابخانه ای واسناد تاریخی پرداخته است و فعالیتهای ورزشی زنان به عنوان قشری تأثیر گذاردر جامعه مورد مطالعه قرار گرفته است.

دوره قاجار، عصر اوجِ رواجِ القاب در ایران بوده است؛ دوره ای که بیش از نیمی از بزرگان، شاهزادگان، روحانیون، تجّار و حتی کارمندان اداری، دارای لقب بودند. اعطای القاب و دریافت آن به گونه ای بود که فرد با ارتقا درجه و یافتن منصب بالاتر یا شغلی مهم تر، به لقب مهم تری دست می یافت؛ چنان که میرزا یحیی خان برادر میرزا حسین خان سپهسالار ابتدا لقب معتمدالملک یافت و بعدها ملقب به مشیرالدوله شد. بدین ترتیب، هدف این پژوهش بررسی چگونگی اعطای القاب مشابه در دوره قاجار در خانواده های مختلف و به عبارت دیگر مشیرالدوله ها است. بنابراین این پایان نامه برای پاسخگویی به سوال اصلی تحقیق با روش تحلیلی و اسنادی به بررسی موضوع مورد بحث یعنی لقب مشیرالدوله پرداخته است و به این نتیجه دست یافت: از سیاست های دولت در اعطای لقب، دریافت وجوه و پر کردن خزانه خالی بود که متأسفانه به بیراهه کشیده شد. لقب مشیرالدوله در اصل نام شغل بود یعنی کسانی که به وزارت خارجه می رسیدند این لقب را دریافت می کردند و در تاریخ قاجار شش نفر به نام های میرزا جعفرخان مهندس باشی، میرزا محسن خان، میرزا حسین خان سپهسالار و برادرش میرزا یحیی خان، میرزا نصرالله خان و پسرش حسن پیرنیا، لقب مشیرالدوله را دریافت کردند. بدین گونه شناسایی القاب متعدد در دوره قاجار امری ضروری است که محققان را در شناخت درست رجال قاجار یاری می رساند.

روند گسترش اسلام در ایران در آغاز روندی آرام و تدریجی داشت. روند پذیرش اسلام در میان ایرانیان تا پایان عصر خلفای راشدین (40 ه. ق) در مقایسه با دوره امویان چشمگیر بوده است. ولی پس از آن با روی کار آمدن خلفای اموی این روند به کندی گراییده است، امویان خلافت را به سلطنت تبدیل کرده و شعارهای جاهلی مانند برتری عرب بر عجم را زنده کردند. سیاست سرداران و کارگزاران خلافت بنی ‎امیه با تاکید بر قوم محوری سبب شد گرایش روز افزون ایرانیان به دین اسلام که تا تصرف خراسان استمرار داشت، دچار رخوت و سستی شود. حجاج ‏بن یوسف ثقفی یکی از عمال عبدالملک خلیفه اموی توانست با اقدامات سخت گیرانه ی خود در عراق و ایران حکومت اموی را مستحکم کند. وی با اجرای سیاست های اقتصادی مانند اخذ جزیه از نومسلمانان و افزایش مالیات ها در کوتاه مدت باعث درآمد برای خلافت و در دراز مدت باعث ایجاد نارضایتی و شورش در نقاط مختلف شد و پذیرش اسلام در میان ایرانیان در مدت بیست سال حکومتش روند کندی یافت و حتی در بعضی ایالات مردم پس از پذیرش اسلام دوباره به کیش خود بازگشتند. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی تاریخی، حکومت حجاج بن یوسف و تأثیر اقدامات وی بر روند گسترش اسلام در ایران مورد بررسی قرار گیرد. واژگان کلیدی: بنی‎امیه، حجاج ‎بن یوسف ثقفی، عبدالملک‎ بن مروان، اسلام، ایران.

زرتشتیان در طول تاریخ به گبران، مجوسان و بهدینان معروفند. این پژوهش ضمن بررسی حیات اجتماعی و اقتصادی زرتشتیان ایران در دو دوره صفویه و قاجاریه، به بررسی تطبیقی شرایط عمومی آنها در این دو دوره می پردازد تا از خلال این مطالعه تطبیقی به پاسخ این پرسش برسد که آیا، شرایط اجتماعی و اقتصادی زرتشتیان ایران در دوره قاجاریه در قیاس با دوره صفویه آیا تفاوتی کرده است یا خیر؟ اگر تفاوتی وجود دارد چرا و چگونه بوجود آمده و نتایج این تغییرات برای جامعه زرتشتی ایران چه بوده است.

چکیده ندارد.