نام پژوهشگر: مهدی جلالی
علی رضا حاجی آبادی محمد حسن رستمی
وجوه و نظائر یکی از ضرورت های اولیه برای مترجمان قرآن کریم است.با توجه به گوناگونی موارد استعمال واژه ها در زبان عربی ، همواره با این واقعیت روبرو هستیم که گاهی یک واژه در جمله ای معنایی می دهد که همان واژه در جمله دیگر معنایی متفاوت و حتی گاهی متضادّ دارد و تنها با قرینه های مختلف می توان به مفهوم درست آن واژه پی برد . وجوه و نظائر از جمله دانش هایی است که به عنوان پیش نیاز فهم و تفسیر قرآن کریم به شمار می رود و یکی از مباحث مهم علوم قرآنی است که راه احتمال را در فهم معانی قرآن باز نموده و گاهی موجب اشتباه و گاه دستاویزی برای فتنه جویان شده است. وجوه و نظائر در قرآن نشان دهنده آن است که این کتاب عظیم دارای لایه های مختلف معنایی است . بنابراین فهم دقیق قرآن منوط به فهم وجوه و نظائر است. امّا مترجمان در ترجمه واژه ها گاه دچار غفلت شده و یک واژه را که در موارد گوناگون معنای متفاوتی دارد همه جا به یک معنا ترجمه کرده یا وجه معنایی واژه را متناسب با معنای ذکر شده در کتب وجوه قرآن ترجمه نکرده اند. ما در این پژوهش،وجوه معنایی ده واژه فتنه، تأویل ، هدی ، دین ، سوء ، آیه ، أمّه، عزیز، رحمه ، ظلم را در 5 ترجمه مشهور قرآن (مکارم،فولادوند،مجتبوی،خواجوی،صادقی تهرانی) مورد بررسی قرار داده و به کفایت ها و کمبودهای مترجمان اشاره خواهیم کرد.
طیبه شاکری مهدی جلالی
این رساله که با عنوان بررسی دلالی روایات تفسیری امام کاظم علیه السلام در قرآن کریم، انجام پذیرفته، در چهار فصل: کلیات، نگاهی به تفسیر روایی ،نگاهی گذرا به حیات سیاسی ،فرهنگی و اجتماعی امام کاظم (ع) وعرضه احادیث تفسیری امام(ع) همراه با بررسی دلالی آنها، تنظیم گردیده است. فصل کلیات شامل مقدمه پژوهش میباشد،در فصل دوم به تفسیر روایی پر داخته که بررسی تفسیر روایی،امتیازات و آفات آن،روایات تفسیری،اقسام ودلالت آن،روایات تفسیری امام کاظم(ع)،بیان مضمون وبررسی دلالی آن را شامل می شود.فصل سوم،نگاهی گذرا به زندگانی امام کاظم(ع)از نظر اجتماعی،سیاسی وفرهنگی است. در فصل چهارم که بدنه اصلی پایان نامه است روایاتی که از امام کاظم (ع)در ذیل آیاتی از سوره هایی از قرآن کریم وارد شده از کتب روائی شیعه مخصوصا بحارالانوار و کافی جمع آوری وسپس مورد بررسی دلالی قرار داده ایم . در بررسی دلالی با توجه به مضامین احادیث به کتب لغت، تفسیر و شروح کتب حدیثی مراجعه و نکاتی که به فهم مضمون احادیث کمک می کرد نقل نموده ایم.در احادیث فراهم آمده در این تقحیق117 حدیث ذیل121 آیه عرضه وبررسی شده اند. که از نظر دلالت با توجه به معیارهای فهم حدیث مطالعه و مورد ارزیابی قرار داده ایم .
مجید سعادتی غلامرضا رییسیان
پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی روش تفسیر تربیتی و روش تفسیر اجتماعی در دو تفسیر احسن الحدیث و نمونه سامان یافته است. برای انجام این مقایسه، پانزده موضوع تربیتی و پانزده موضوع اجتماعی انتخاب نمودیم، و برای هر موضوع آیاتی از قرآن را برگزیدیم. سرانجام، مقایسه میان مطالب دو تفسیر، ذیل آیات منتخب صورت گرفت. این مقایسه در دو بُعد محتوا و روش انجام گرفت. در بُعد روش، کوشش مولفان دو اثر را بر پایه ی سه شاخص أ. تکیه بر بافت آیات (خود متن)، ب. تکیه بر شأن نزول آیات (زمینه ی تاریخی متن)، و ج. تکیه بر گزارشهای تاریخی و روایات (داده های فرامتنی) مقایسه نمودیم. در بُعد محتوا، این مقایسه با تکیه بر سه شاخص، أ. میزان پوشش موضوع، ب. قابل فهم بودن مطالب برای مخاطب عام، و ج. آشنا بودن مطالب بیان شده با ذهن و زبان مخاطب صورت پذیرفت. مقایسه ی صورت گرفته نشان داد که تفسیر نمونه، چه در بُعد تربیتی و چه در بُعد اجتماعی، رویکردی جامع گرا و کل نگر به آیات دارد و ضمن پوشش وسیع تر ابعاد پیام آیات، به استخراج اصول و قواعدی کلی در حین تفسیر دست می زند؛ حال آنکه این وجه در تفسیر احسن الحدیث کمرنگتر به چشم می خورد. نیز در تفسیر نمونه بیش از تفسیر احسن الحدیث بر شأن نزول آیات تکیه شده بود. در مورد سایر شاخص ها اختلاف معناداری میان دو تفسیر مشاهده نشد.
مهدی جلالی محمود حبیب نژاد روشن
به منظور پیش بینی جریان رودخانه در حوزه های آبخیز طی سالیان متمادی روشهای مختلفی ابداع گردیده که کارایی آنها نیز به اثبات رسیده است. یکی از این مدلهای شیبه سازی، شبکه های عصبی مصنوعی است که می تواند با دقتی در خور توجه واقعیات موجود را به تصویر بکشد. در این تحقیق به منظور شبیه¬سازی دبی به بررسی و تاثیر پارامترهای هواشناسی بر روی جریان رودخانه قره آغاج پرداخته شد. برای این منظور از آمار دبی، بارش و دمای ماهیانه ایستگاههای موجود حوزه با طول دوره آماری 23 سال (83-1360) استفاده گردید. داده های موجود پس از نرمال سازی به سه دسته آموزش، صحت سنجی و آزمایش تقسیم و به 5 صورت متفاوت و 9 مدل با استفاده از شبکه عصبی پرسپترون چند لایه با قانون پس انتشار خطا و توابع یادگیریlm و gdx مورد آزمون قرار گرفتند. بهترین آرایش شبکه با استفاده از تابع یادگیری lm به صورت 1-21-9 با مقادیر ضریب همبستگی 1 و 1 بترتیب برای داده های آموزش و تست و برای تابع یادگیری gdx نیز به صورت 1-13-7 با مقادیر ضریب همبستگی 94/0 و 96/0 حاصل گردید. نتایج حاصل بیانگر تاثیر پارامترهای هواشناسی مانند دما و بارش روی جریان خروجی حوزه و اختلاف بسیار ناچیز بین داده های شبیه سازی شده با مقادیر مشاهداتی می باشد. همچنین شبکه های عصبی در شبیه سازی جریان رودخانه با تابع یادگیری lm کارایی بهتری را نشان داد.
مهدی جلالی مهرداد فروتن
چکیده: روش های بدون المان با توجه به مزایایی که نسبت به روش های المان محور دارند، در سال های اخیر جایگاه ویژه ای در حوزه ی مسائل مکانیک جامدات پیدا کرده اند. در این پایان نامه یک روش جدید بدون المان برای تحلیل استاتیکی استوانه fgm بکار گرفته شده است. خواص مکانیکی استوانه بکار گرفته شده در راستای شعاع استوانه و طبق پروفیل های مختلفی تغییر می کند. این روش بر پایه ی تقریب بدون المان حداقل مربعات متحرک و فرم ضعیفِ معادله تعادل بنا نهاده شده است. با توجه به استفاده از فرم ضعیف، انتگرالگیری با استفاده از شبکه پس زمینه و روش گوس انجام می گیرد، که پایداری بیشتر حل را نتیجه می دهد. شرایط مرزی اساسی با استفاده از روش تبدیل اعمال می شود. در این روش با استفاده از ماتریس تبدیل، توابع شکل تصحیح شده، سپس به راحتی روش اجزاء محدود شرایط مرزی اعمال می شود. استفاده از موارد فوق در کنار هم منجر به توسعه روشی جدید، پایدار و قوی برای حل بسیاری از مسائل شده است. در این پایان نامه روش بکار گرفته شده برای اولین بار در زمینه تحلیل استاتیکی استوانه های fgm استفاده شده که مزیت بزرگ این روش در تعمیم آن برای استوانه های با طول کوتاه می باشد. در این پایان نامه اثر ابعاد هندسی، شرایط مرزی و اثر نوع تغییر خواص مکانیکی بر میدان جابجایی و میدان تنش برای استوانه های بلند (شرایط کرنش صفحه ای) و استوانه های کوتاه بدست آمده است، و این نتایج با نتایج تحقیقات قبلی مقایسه و مطابقت بسیار خوبی نیز مشاهده شده است، که نشان از کارآمد بودن روش بکار گرفته شده می باشد.
روح الله نجفی مهدی جلالی
رساله حاضر 16 مورد از مهم ترین تقابل های ادّعا شده میان قرآن و علم را گزینش نموده و به بررسی تفصیلی آنها می پردازد. گزاره های مزبور عبارتند از آفرینش شش روزه آسمان ها و زمین ، هفتگانه و طبقه طبقه بودن آسمان ها ، امکان شکاف برداشتن آسمان ، امکان افتادن آسمان بر زمین ، حرکت خورشید در فلک ، غروب خورشید در چشمه ای داغ یا گل آلود ، رجم شیاطین واجنّه با شهاب های آسمانی ، ریزش تگرگ از کوههایی در آسمان ، مسطّح انگاشتن زمین ، ساکن انگاشتن زمین ، تقدّم خلقت زمین بر آسمانها، وجود زمین های هفت گانه، زوجیّت همه موجودات، استقلال خلقت انسان از دیگر انواع، اختصاص جنسیت دانی جنین به خداوند و خروج منیّ از میان کمر و استخوانهای سینه.» (8 گزاره نخست به آسمان و اجرام آسمانی،4 گزاره بعد به زمین و 4 گزاره پایانی به موجودات زنده ارتباط می یابند. ) در مورد گزاره هایی از این سنخ، برخی برآنند که خداوند برای ابلاغ وجا انداختن پیام خود از باورهای علمی معهود در نزد مخاطبان اولیه وحی بهره برده است. هر چند که پاره ای از این باورها با واقعیت امر تطابق نداشته اند. برخی دیگر نیز بر آن شده اند که اساساً خداوند از آسمان برای انسان کتابی فرو نفرستاده است، بلکه این انسان بوده که در زمین به جستجوی حقیقتی غایی و مطلق برآمده و در این راه به تجارب و آموزه هایی متعالی - والبته خطاپذیر- دست یافته است. به باور این قلم، منزّه دانستن قرآن از گزاره های کاذب وخلاف واقع ، پیامد منطقی تصدیق آن به عنوان کلام باری است. در نتیجه دو پیش فرض یاد شده در ترازوی قرآن باوران وزنی ندارند. با این همه از تلاش برای بازسازی فهم عرفی مخاطبان اولیه وحی گریزی نیست. چرا که خداوند در قرآن با ذات خود نجوا نمی کند، بلکه با انسان سخن می گوید. اگر خداوند با انسان سخن می گوید، نمی تواند بیرون از تاریخ بایستد و سخن بگوید. چرا که هیچ زبانی فرا تاریخی نیست، بلکه ارتباط زبانی در یک بافت تاریخی و در یک زمان ومکان معین قابل تعریف شدن است. ارتباط زبانی به معهودات ذهنی مخاطب تکیه دارد و فرایندی کاملاً دوسویه است . بدینسان قرآن مبین از الفاظ وجملات خود، معانی یا مصادیقی را اراده نمی فرماید که امکان فهم آن برای مخاطبان مستقیمش وجود نداشته باشد. از دیگر سو ممکن است که ملاحظه ظرف تاریخی نزول وپیشینه و زمینه آموزه های قرآن ، حلّ تقابل های مطرح شده را با دشواری روبرو سازد. برخی بر این باورند که هر گاه علم قطعی با ظاهر آیه ای موافق نباشد، می توان از ظاهر آن دست کشید و تأویل آن را معتبر شمرد. راقم این سطور، بدون داوری در صحت یا سقم این مبنا ، استفاده از آن را در صورت ضرورت و برای برونشد از اشکال های مفروض ، متعیّن دانسته است.
مالک محمدزاده مهدی جلالی
روش تفسیری علامه طباطبایی در حوزه دانش تفسیر اسلامی و نظریه تفسیری ریکور در حوزه هرمنوتیک معاصر، دو اندیشه خاص در مشرق و مغرب زمین است. از آنجا که رویکرد تفسیری علامه نسبت به متن قرآن در میان مفسران، رویکردی خاص است و از سوی دیگر، رویکرد ریکور به متن در میان هرمنوت ها رویکردی ویژه می باشد؛ لذا تطبیق این دو دیدگاه که هر کدام به نوعی در حوزه خود ویژه اند، شایسته است. بنابراین هدف پژوهش حاضر این است که پس از بررسی و تبیین مبانی علامه طباطبایی و ریکور در تفسیر متن، به سنجش و تطبیق دیدگاه آن دو در این زمینه بپردازد. در این پژوهش، به تبیین روش تفسیری علامه طباطبایی که معروف به تفسیر قرآن به قرآن است پرداخته ایم. و سپس نظریه تفسیری ریکور را که متن محوری و امکان برآمدن تفاسیر نامحدود معتبر از متن است، با توجه به سه حوزه هستی شناسی، روانکاوی و ساختارگرایی موضوع پژوهش قرار داده و سرانجام با توجه به باور علامه طباطبایی و ریکور به گونه ای از استقلال متن، وجوه اشتراک و افتراق نظریه تفسیری آن دو را واکاوی نموده ایم.
ساره پاکدل نوقابی حسن نقی زاده
روایات معصومان (ع) ، دومین میراث گرانسنگ فرهنگی ، و منبعی برای آگاهی از معارف الهی ودین شناسی هستند . بهره مندی از این منبع غنی در جهت تبیین ارزش ها و احکام دینی ، نیازمند به شرح و تفسیر متون و فهم دقیق مراد و مقصود معصوم (ع) است . از همین رو، تبیین راهکارهای چگونگی فهم حدیث و استخراج قواعد فقه الحدیثی ، امری ضروری می نماید . اما پیامبر(ص) و ائمه اهل بیت (ع) ، خود نخستین کسانی هستند که به شرح و تبیین مراد احادیث و مبانی و روش های فهم متون آن ها توجه نموده و رهنمودهای ارزشمندی در این خصوص ، ارائه فرموده اند . این پژوهش در پی کشف و استخراج اصول و مبانی فهم حدیث در کلام معصومین (ع) است ، و نگارنده در قالب شانزده اصل ، به معرفی و توضیح برخی از این اصول و مبانی پرداخته و کوشیده است دلالت اخبار و احادیث را در مورد هریک ، بررسی نماید .
مریم عامریون مهدی جلالی
چکیده: مقدمه: بررسی های به عمل آمده نشان داده است که هورمون های تیروئیدی لازمه تکامل طبیعی بسیاری از اندام های بدن محسوب می شوند و از آنجا که پوست بزرگترین ارگان بدن و همچنین مهم ترین ارگان در محافظت از بدن در برابر محیط خارجی می باشد، بررسی اثرات گسترده هورمون های تیروئیدی بر تکوین این اندام می تواند قابل توجه باشد. با توجه به اهمیت مطالب ذکر شده، در این مطالعه سعی شده است با تکیه بر تکنیک ایمونوهیستوشیمی، به بررسی اثرات هیپوتیروئیدی مادری بر تکوین پوست جنین پرداخته شود. مواد و روش ها: رت ها در چهار گروه هیپوتیروئید، هیپرتیروئید، هیپوتیروئید تیمار شده با تیروکسین و کنترل قرار گرفتند. در گروه هیپوتیروئید، هیپرتیروئید و هیپوتیروئید تیمار شده با تیروکسین، رت ها 14 روز قبل از جفت گیری به ترتیب در معرض داروهای ضدتیروئیدی پروپیل تیواوراسیل (ptu) و با دوز 50 میلی گرم در هر لیتر آب آشامیدنی، داروی تیروکسین با دوز 1 میلی گرم در لیتر وهر دوی این داروها به طور همزمان و با دوزهای ذکر شده، قرار گرفتند. پس از 14روز از رت های مادر تست خون گرفته شد و در صورت تغییر مناسب سطح هورمونی آن ها، به همراه رت های نر به قفس های مخصوص جفت گیری منتقل شدند. پس از حاملگی و زایمان، از پوست ناحیه پشت نوزادان یک و10 روزه جهت انجام مطالعات ایمونوهیستوشیمی و استریولوژی، نمونه برداری شد. نتایج: در این مطالعه، در اکثر بخش های پوست، در افراد هیپوتیروئید افزایش معنی دار بیان لامینین و در افراد هیپرتیروئید کاهش معنی دار بیان آن مشاهده شد. همچنین کاهش معنی دار تعداد فولیکول های مو و ضخامت اپی درم نیز در افراد هیپوتیروئید مشاهده شد. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه در تایید مطالعات دیگر، نشان داد که هیپوتیروئیدی مادری باعث کاهش معنی دار ضخامت اپی درم و تعداد فولیکول های مو و در نتیجه باعث ایجاد کم مویی در نوزادان می شود. همچنین هیپوتیروئیدی مادری باعث بروز تغییرات گسترده در بیان لامینین در بخش های مختلف پوست می شود.. این در حالیست که هیپرتیروئیدی مادری باعث ایجاد نتایج عکس در بیان لامینین می شود. در واقع هورمون های تیروئیدی باعث تنظیم منفی بیان لامینین می شوند. به عبارت دیگر افزایش سطح هورمون های تیروئیدی باعث کاهش بیان لامینین می شود و برعکس. بنابراین تغییر در سطح هورمون های تیروئیدی مادری، می تواند باعث ایجاد تغییرات گسترده ای در پوست نوزاد شود.
سمیه تهجدی مهدی جلالی
مقدمه و هدف: نیکوتین ترکیب اصلی سیگار محسوب می شود که می تواند به راحتی از سد خونی- جفتی عبور کند و در اندام های درحال تکوین جنین تجمع یابد. بعلاوه نیکوتین در دوران شیردهی وارد شیر می شود و نوزاد را تحت تأثیر قرار می دهد. مطالعات نشان داده است که کلاژن iv یکی از مهمترین اجزاء غشای پایه ی عروق در اندام های مختلف جنین از جمله مغز محسوب می شود. در این مطالعه تأثیر تجویز نیکوتین مادری روی کلاژن iv غشاء پایه ریزعروق قشر مغز نوزادان موش بوسیله تکنیک ایمونوهیستوشیمی مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش ها: موش های مادهی حاملهی balb/c به دو گروه تجربی و دو گروه کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی اول روزانه mg/kg 3 نیکوتین به طور داخل صفاقی از روز 5 حاملگی تا روز زایمان دریافت کرد. گروه تجربی دوم همان میزان از نیکوتین را طی حاملگی و 10 روز پس از آن (شیردهی) دریافت نمودند. در مورد گروه کنترل نیز مشابه این عمل فقط با تجویز نرمال سالین انجام شد. در پایان برش هایی از نواحی پریتال قشر مغز به منظور بررسی شدت واکنش پذیری کلاژن نوع iv, مورد مطالعه ایمونوهیستوشیمی قرار گرفت. بعلاوه، تراکم ریزعروق در قشر پریتال و قد و وزن نوزادان به منظور انجام مطالعات مورفومتریک، اندازه گیری شد. نتیجه: شدت واکنش پذیری کلاژن iv در غشاء پایه ریزعروق قشر مغز نوزادان در هردو گروه تجربی نسبت به گروه های کنترل افزایش معنی داری نشان داد، ولی تفاوت معنی داری بین شدت واکنش پذیری بین دو گروه تجربی که نشان دهنده ی تأثیر نیکوتین مادری در دوران شیردهی باشد، مشاهده نشد. بعلاوه، تراکم ریزعروق و قد و وزن نوزادان در دو گروه تجربی نسبت به کنترل کاهش معنی داری نشان داد. بحث و نتیجه گیری: این نتایج پیشنهاد می کند که نیکوتین مادری میزان کلاژن iv غشاء پایه را افزایش می دهد، ولی نیکوتین مادری در دوره ی شیردهی تأثیری در میزان کلاژن iv ندارد. بعلاوه، نیکوتین مادری باعث کاهش رگزایی در مغز و کاهش رشد داخل رحمی می شود که این منجر به کاهش وزن و قد تولد می شود.
محمد مهدی آجیلیان مافوق عباس اسماعیلی زاده
یکی از شاخه های پلورالیسم درون دینی، در ادیان متن محوری چون اسلام، پلورالیسم متنی است که می توان آن را اعتقاد به تنوع، تکثر و تحول ذاتی و پایدار فهم متون مقدس ادیان متن محور و ایمان به صحت همه ی این فهم ها دانست. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ابعاد مختلف استدلال بر پلورالیسم متن، به مطالعه ای تطبیقی در دو حوزه ی هرمنوتیک و تفسیر پرداخته است. در این پژوهش در ابتدا علل تنوع، تکثر و تحول فهم متن در هرمنوتیک و تفسیر بررسی شده، و ادعای هرمنوتیکی تاثیر بی بدیل سوالات، انتظارات، پیش فهم ها و پیش دانسته ها، در فرایند فهم و تفسیر متن، قابل انطباق بر چگونگی فهم مفسران از آیات قرآن کریم، دانسته می شود. پس از آن، به منظور تطبیق و تحلیل علل تنوع، تکثر و تحول فهم متن در این دو حوزه، تحلیلی از هست های تفسیری ارائه و ضمن ارزیابی تطبیق ضرورت های هرمنوتیکی بر هست های تفسیری، بر عدم انطباق این دو بر یکدیگر معتقد است. در پایان تنوع، تکثر و تحول فهم مفسران هم گرایش و هم مذهب را، طرح و این مطلب را، با تاثیر شخصیت و نوع استنطاق و دلالت یابی مفسران در فرایند فهم و تفسیر آیات، تحلیل می نماید.
طیبه عمارلو مهدی جلالی
علوم حدیث، مجموعه دانش هایی است که اجزای دو گانه سند و متن حدیث را محور بحث قرار می دهند. از میان این علوم، علم رجال متکفّل بررسی سند و به عبارت دیگر، نقد بیرونی حدیث است. دانش جرح و تعدیل زیر مجموعه دانش رجال است. در دانش جرح و تعدیل الفاظ و اصطلاحات ویژه ای – برای تعیین وثاقت یا عدم وثاقت راویان- به دقت سامان دهی و تقریر گشته اند. شماری از اصطلاحات جرح و تعدیل، اصطلاحاتی هستند که درباره معنا و دلالت آنها بر جرح یا تعدیل در میان صاحب نظران و حدیث پژوهان نظریه واحدی وجود ندارد؛ بلکه در مواردی هم اختلاف دیدگاه های آشکاری وجود دارد. در این پژوهش، از میان اصطلاحات اختلافی، 10 مورد را با توجه به تعاریف و آرای اهل نظر درباره آنها، مورد بررسی و ارزیابی کاربردی(مصداقی) قرار داده ایم. و کوشیده ایم وزن رجالی اصطلاحات مورد نظر را بررسی و حدود دلالی آنها را تبیین نماییم.
لیلی ظریف محمودی محمد رضا نیکروش
3-1 نتایج حاصل از تکنیک ایمونوهیستوشیمی 3-1-1 مقایسه داده های آماری حاصل از میزان واکنش کلاژن نوع iv در غشاء پایه مویرگ های مغز موش های 1، 6 و 12 ماهه npar tests kruskal-wallis test test statistics(a،b) the level of ihc reaction chi-square 14.036 df 2 asymp. sig. .001 a kruskal wallis test b grouping variable: age category n = 18 جدول 3-1-1- مقایسه نتایج آماری حاصل انجام تکنیک ایمونوهیستوشیمی نمونه های مغز موش 1، 6 و 12 ماهه، توسط نرم افزار spss و تست آماری kruskal-wallis نشان می دهد که نتایج معنی داری از مقایسه سه گروه به دست آورده ایم (**p< 0.01). 3-1-2-مقایسه میزان واکنش کلاژن نوع iv غشاء پایه مویرگ های قشر مغز موش های 1 ماهه با 6 ماهه. npar tests mann-whitney test test statistics(b) the level of ihc reaction mann-whitney u 1.000 wilcoxon w 22.000 z -2.900 asymp. sig. (2-tailed) .004 b grouping variable: age category n = 12 جدول 3-1-2- مقایسه نتایج آماری حاصل انجام تکنیک ایمونوهیستوشیمی نمونه های مغز موش 1و 6 ماهه، توسط نرم افزار spss و تست آماریu mann-whitney، نشان می دهد که از نظر آماری افزایش معنی داری در میزان کلاژن نوع iv مغز موش های 6 ماهه نسبت به موش های 1 ماهه ایجاد شده استp < 0.01) ** .( 3-1-3- مقایسه میزان واکنش کلاژن نوع iv غشا پایه ای مویرگ های قشر مغز موش های 6 ماهه با 12 ماهه. npar tests mann-whitney test test statistics(b) the level of ihc reaction mann-whitney u 5.000 wilcoxon w 26.000 z -2.373 asymp. sig. (2-tailed) .018 b grouping variable: age category n = 12 جدول 3-1-3- مقایسه نتایج آماری حاصل انجام تکنیک ایمونوهیستوشیمی نمونه های مغز موش 6 ماهه با 12 ماهه، توسط نرم افزار spss و تست آماری mann-whitney، مشخص شد از نظر آماری افزایش معنی داری در میزان کلاژن نوع iv مغز موش های 12 ماهه نسبت به گروه سنی 6 ماهه ایجاد شده است(*p< 0.05) . 3-1-4- نمودار حاصل از مقایسه میزان واکنش رنگی کلاژن نوع iv غشاء پایه عروق ریز مغز موش های 1، 6 و12 ماهه . نمودار 3-1-4- مشاهده می شود که میانه حاصل از درجه بندی واکنش رنگی کلاژن نوع iv، در غشاء پایه مویرگ های قشر مغز موش های 6 ماهه نسبت به گروه سنی 1 ماهه افزایش معنی داری پیدا کرده است. این افزایش معنی دار در نتایج حاصل از بررسی گروه سنی 12 ماهه نسبت به 6 ماهه نیز به میزان کمتری، دیده می شود (p<0.01**، p<0.05*)، n=18)). 3-2- نتایج حاصل از مطالعات استریولوژی مربوط به تغییرات وابسته به سن تراکم عروق ریز مغز موش. 3-2-1- اطلاعات توصیفی به دست آمده از محاسبه lv، برای موش های سه گروه سنی 1، 6 و 12 ماهه. سن شماره گروه 1 ماهه 6 ماهه 12ماهه 1 0.24 0.288 0.28 2 0.236 0.28 0.28 3 0.232 0.24 0.28 4 0.232 0.28 0.28 5 0.24 0.28 0.28 6 0.24 0.28 0.29 میانگین ± خطای استاندارد میانگین 0.2367 ± 0.0168 0.2733 ± 0.0067 0.2817 ± 0.017 جدول 3-2-1- مقادیر lv به دست آمده برای هر نمونه از سه گروه سنی و میانگین lv های سه گروه سنی. 3-2-2- بررسی آماری داده های حاصل از شمارش عروق ریز مغز موش های 1، 6 و 12 ماهه. بررسی داده های حاصل از شمارش عروق ریز نشان داد که پیش فرض های لازم برای انجام تست anova وجود ندارد. این پیش فرض ها شامل توزیع نرمال داده ها و هم جنسی واریانس ها می باشد. به همین دلیل تست kruskal-wallis وu mann-whitney انجام شد. kruskal-wallis test test statistics(a،b) capillary density chi-square 13.316 df 2 asymp. sig. .001 a kruskal wallis test b grouping variable: age category (n=18) جدول 3-2-2- نتایج نشان میدهد که تغییرات مشاهده شده در شمارش عروق ریز مغزی، بین گروه های سنی مورد نظر، از لحاظ آماری معنی دار بوده است (**p< 0.01). ولی مشخص نمی باشد که این تغییر معنی دار بین کدام گروه ها ایجاد شده است. به این منظور اقدام به انجام تست آماری mann-whitney، شد. 3-2-3- مقایسه داده های حاصل از شمارش عروق ریز مغزی، بین موش های گروه سنی 1 و 6 ماهه. مقایسه انجام شده توسط تسط آماری mann-whitney، نتایج زیر را نشان داد. mann-whitney u test test statistics(b) capillary density mann-whitney u 1.500 wilcoxon w 22.500 z -2.798 asymp. sig. (2-tailed) .005 b grouping variable: age category جدول 3-2-3- نتایج نشان می دهد که موش های گروه سنی شش ماهه نسبت به گروه سنی یک ماهه افزایش در میانگین تراکم عروق ریز داشته اند. که از نظر آماری معنی دار بوده است (**p< 0.01) 3-2-4- مقایسه داده های حاصل از شمارش عروق ریز مغزی، بین موش های گروه سنی 6 و 12 ماهه. مقایسه انجام شده توسط تسط آماری mann-whitney، نتایج زیر را نشان داد. mann-whitney u test test statistics(b) capillary density mann-whitney u 12.500 wilcoxon w 33.500 z -1.354 asymp. sig. (2-tailed) .176 b grouping variable: age category جدول 3-2-4- نتایج حاصل نشان می دهد با وجود افزایش میانگین تراکم عروق ریز قشر مغز گروه سنی دوازده ماهه نسبت به شش ماهه، این افزایش از نظر محاسبات آماری معنی دار نبوده است. 3-2-5- نمودار حاصل از مقایسه آماری میانگین تراکم عروق ریز مغزی در موش های سه گروه سنی 1، 6 و 12 ماه. نمودار 3-2-5- نمودار رسم شده افزایش در میانگین تراکم عروق ریز مغز موش های شش ماهه نسبت به موش های یک ماهه را نشان می دهد که این افزایش میانگین تراکم عروق ریز از نظر محاسبات آماری نیز معنی دار بود. همچنین افزایش کمی در میانگین تراکم عروق ریز مغز موش های دوازده ماهه نسبت به موش های شش ماهه دیده می شود. گرچه این افزایش در نمودار رسم شده دیده می شود، ولی از نظر محاسبات آماری این افزایش معنی دار نبود. (**p< 0.01)، n=18))، نتایج به صورت mean±sem ارائه شد. شکل3-1- مقطع عروق ریز بخش اکسی پیتال مغز موش با رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی کلاژن غشاء پایه. a: مقطع مغز موش یک ماهه. واکنش پذیری ضعیف کلاژن نوع iv غشاء پایه عروق ریز (فلش). b: موش 6 ماهه، واکنش رنگی کلاژن غشاء پایه به طور معنی داری نسبت به گروه 1 ماهه افزایش پیدا کرده است (فلش)، (**p< 0.01). c: موش 12 ماهه، واکنش رنگی نسبت به دو گروه سنی قبل به طور معنی داری افزایش پیدا کرده است (فلش)، ) p<0.05*). شکل3-2- مقطع عروق ریز بخش اکسی پیتال مغز موش با رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی کلاژن غشاء پایه. a: مقطع مغز موش یک ماهه. واکنش پذیری ضعیف کلاژن نوع iv غشاء پایه عروق ریز (فلش). b: موش 6 ماهه، واکنش رنگی کلاژن غشاء پایه به طور معنی داری نسبت به گروه 1 ماهه افزایش پیدا کرده است (فلش)، (**p< 0.01). c: موش 12 ماهه، واکنش رنگی نسبت به دو گروه سنی قبل به طور معنی داری افزایش پیدا کرده است (فلش)، ) p<0.05*)، (رنگ آمیزی زمینه هماتوکسیلین- ائوزین، بزرگنمایی 100). شکل 3-3- مقطع قشر اکسی پیتال مغز موش با رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین. a: مغز موش یک ماهه. b: مغز موش شش ماهه. c: مغز موش دوازده ماهه. کادر مشکی: کادر استفاده شده برای شمارش تعداد عروق ریز. بزرگنمایی 40. به طور کلی افزایش سن می تواند با مجموعه ای پیچیده از فرایند ها که با گذشت زمان منجر به مختل شدن سلامت، سالخوردگی و در نهایت مرگ فرد می شوند، همراه باشد. هر فرایندی که در کاهش وابسته به سن کارایی، باروری و سلامت دخلات داشته باشد، موئلفه ای از فرایند سالخوردگی می باشد که سزاوار توجه و بررسی است. می توان پیری را که گروهی از فرایندهای مسئول برای چنین تظاهراتی می باشد، به عنوان افزایش خطر ناتوانی، بیماری و نیز افزایش میزان مرگ و میر تعریف کرد. افزایش سن به صورت طبیعی و نرمال ممکن است بر تمام فرایند های فیزیولوژیکی اثر بگذارد و منجر به تغییرات غیرقابل برگشت در عملکرد اکثر اندام ها بشود [4]. فرایند هایی که ممکن است منجر به کاهش درک، عملکرد و یا تغییراتی در بافت های تشکیل شده از سلول و ماتریکس خارج سلولی بشوند بسیار متفاوتند. گرچه این تغییرات به صورت بیماری ارزیابی نمی شوند، ولی اثراتی منفی بر ظرفیت عملکردی افراد در سنین بالا خواهند داشت. در بین عواملی که در بروز تغییرات دخالت دارند، سیستم عروقی مغز و جریان خون سیستم عصبی مرکزی نقش بسیار مهمی را به خود اختصاص می دهند. مخصوصا عروق ریز مغزی که نقشی ضروری در حفظ جریان خون موضعی مغز و در نهایت تامین نیاز های متابولیکی برای عملکرد طبیعی، بازی می کنند [94]. با توجه به این مسئله که عروق ریز، از جمله مویرگ های قشر مغز بیشترین میزان مواد مغذی را به نوروپیل های احاطه کننده، منتشر می کنند و بسیار بیشتر از عروق بزرگ تحت تاثیر تغییرات وابسته به سن، قرار می گیرند [3, 95]. در این پروژه سعی بر این بود تا اثر افزایش سن بر تغییرات ایجاد شده در اجزای ماتریکس خارج سلولی عروق ریز قشر مغز مورد بررسی قرار بگیرد. به این منظور برش های سریالی با ضخامت 5 میکرون از بخش اکسی پیتال قشر مغز تهیه شد و به بررسی تغییرات فراساختاری در این ناحیه قشر مغز، پرداخته شد. با توجه به مطالعات inoue در 1990، همچنین michaloudو همکارانش در 2005، این بخش قشر مغز ترکم عروق ریز بالایی دارد [96, 97]. هرچند تفاوت های بارزی در ماهیت تغییرات دیده شده در مطالعات مختلف وجود دارد. ارزیابی این اختلافات به دلیل تفاوت در حیوانات های مورد استفاده، ناحیه مغزی نمونه برداری شده و روش های متفاوت انجام آزمایش مشکل می باشد. در اکثر مطالعات انجام شده بر تغییرات وابسته به سن، میزان پروتئین های ماتریکس خارج سلولی و تغییرات فراساختاری عروق ریز مغز رت و یا بیماری های نورودژنریتیو انسان بررسی شده است. در این تحقیق برای اولین بار تغییرات فراساختاری عروق ریز بخش اکسی پیتال قشر مغز موش مورد بررسی قرار گرفت. از بین پروتئین های سازنده غشاء پایه، تغییرات وابسته به سن کلاژن نوع iv که داربست اصلی را برای سایر اجزاء سازنده غشاء ایجاد می کند مورد توجه قرار گرفت. موش های مورد مطالعه از سه گروه سنی 1، 6 و 12 ماه انتخاب شدند و تغییرات وابسته به سن میزان پروتئین کلاژن نوع iv در غشاء پایه عروق ریز مغز آنها مورد مقایسه قرار گرفت. برای نشان دادن تفاوت میزان کلاژن نوع iv غشاء پایه در سه گروه سنی موش مورد مطالعه، از تکنیک ایمونوهیستوشیمی به دلیل قابلیت تشخیص اختصاصی آنتی ژن های مورد نظر بافت [98] استفاده شد تا توسط آنتی بادی مونوکلونال آنتی کلاژن iv، کلاژن به وسیله ایجاد واکنش رنگی قابل مشاهده در بافت نشان داده شود و در سه گروه سنی قابل مقایسه با یکدیگر باشد. سپس توسط تکنیک رتبه بندی gong [92]، مشاهدات کیفی به صورت نتایج نیمه کمی درآمد و مورد بررسی تست های آماری قرار گرفت. در نهایت این گونه نشان داده شد که کلاژن نوع iv در غشاء پایه عروق ریز مغز موش های یک ماهه واکنش ضعیفی داشته است و با افزایش سن در موش های شش ماهه میزان واکنش پذیری شدید تر شده است (شکل 3-1). مقاسیه نتایج حاصل از تست های آماری نشان داد که افزایش واکنش پذیری رنگی دیده شده توسط تکنیک ایمونوهیستوشیمی از نظر آماری معنی دار بوده است (0.04p=)، (بخش 3-1-2). میزان واکنش پذیری رنگی مشاهده شده در غشاء پایه عروق ریز در گروه سنی دوازده ماهه نیز نسبت به دو گروه قبلی افزایش پیدا کرده بود و محاسبات آماری داده های کمی معنی دار بودن این افزایش را نشان دادند(0.018p=)، (بخش 3-1-2). بازرترین تغییر فرا ساختاری وابسته به سن ثبت شده در سایر گزارشات مربوط به عروق ریز مغزی پستانداران، قطور شدن غشاء پایه (لایه قاعده ای) [1, 3, 95, 99-102]، همچنین افزایش محتوی کلاژن در دیواره عروق ریز رت های پیر [1, 39, 102-104] و انسان ها [3, 101] می باشد. افزایش محتوی کلاژن، نه تنها با افزایش سن نشان داده شده است، بلکه در بیماری های آلزایمر [105] و فشارخون [39] نیز دیده شده است. و این طور می توان بیان کرد که افزایش محتوی کلاژن تنها مرتبط با افزایش سن نمی باشد. تحقیقاتی که تا کنون بر روی کلاژن نوع iv (کلاژن غشای پایه) صورت گرفته است، با مطالعه ی کفالید و وینزلر، که با استفاده از روش تفرق اشعه x، برای اولین بار حضور ساختاری مطابق با الگوی مارپیچ سه گانه کلاژن را در غشا پایه نشان دادند، آغاز شد. این دو محقق سپس غشاپایه گلومرول سگ را با استفاده از اوره جداسازی کردند و به آنالیز اسیدهای آمینه آن پرداختند و حضور میزان بالایی هیدروکسی لیزین و هیدروکسی پرولین را نشان دادند. و در نهایت این گونه نتیجه گرفتند که این جزء غشاء پایه می تواند به عنوان کلاژنی با ترکیبی منحصر به فرد - 5/1 برابر محتوی هیدروکسی پرولین و 6 برابر محتوی هیدروکسی لیزین بیشتری نسبت به سایر کلاژن های پستانداران – طبقه بندی بشود [59, 106]. بعد ها مطالعات بیشتری بر روی کلاژن نوعiv، که کلاژن غشاء پایه ای نامیده می شود صورت گرفت. با استفاده از تکنیک ایمونو فلورسانس، نحوه توزیع زنجیره های مختلف کلاژن نوع iv در نرم شامه و شبکه کوروئیدی مغز موش بررسی شد و محققان به این نتیجه دست یافتند که کلاژن iv در غشای پایه زیر اندوتلیال عروق مغزی و غشای پایه اپاندیم شبکه کوروئیدی مغز، در زیر نرم شامه مشاهده می شود. به طور کلی در هر جایی که غشای پایه ای حضور داشته باشد کلاژن نوع iv، نیز مشاهده خواهد شد [12]. نتایج مشابه با موارد دیده شده در پروژه حاضر را در مطالعات پیشین می توان مشاهده کرد. تعداد زیادی از تحقیقات گذشته، بررسی تغییرات فراساختاری وابسته به سن بستر عروقی بخش های مختلف مغز رت، افزایش محتوی کلاژن غشای پایه را به صورت فیبریل هایی در نمونه های مسن با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نشان داده اند. مطالعه ما افزایش وابسته به سن میزان کلاژن را توسط آنتی کلاژن iv و سوبسترای دی آمینوبنزیدین به صورت یک واکنش رنگی قابل مشاهده با میکروسکوپ نوری نشان داد. افزایش شدت واکنش رنگی کلاژن از موش 1 ماهه تا 12 ماهه قابل مشاهده بود(شکل 3-1و 3-2). در مطالعات ذکر شده قبلی بر اساس دوره تناوب فیبریل های دیده شده با میکروسکوپ الکترونی، آنها را به عنوان کلاژن شناسایی کردند و این افزایش میزان کلاژن را به عنوان عامل اصلی در افزایش ضخامت غشای پایه ای مطرح کرده اند و به این دلیل که این افزایش در نمونه های کم سن مشاهده نشده بود، آن را به صورت پدیده ای وابسته به سن مطرح کردند [1, 3, 27, 103, 104, 107]. همین نتیجه را از بررسی تغییرات وابسته به سن غشاء پایه هیپوکامپ میمون توسط میکروسکوپ الکترونی و همچنین عروق ریز جسم سفید مغز سگ نیز به دست آورده اند [94, 108]. در برخی مطالعات نیز بر خلاف نتایج دیده شده در این مطالعه و مطالعات ذکر شده فوق، عدم تغییر در میزان فیبریل های شبه کلاژنی غشای پایه عروق ریز بخشی از قشر و پل مغزی رت با افزایش سن مشاهده شده است و بررسی تغییرات وابسته به سن غشای پایه مویرگ ها را نیازمند داشتن اطلاعات بیشتری از نقش غشای پایه ای در عملکرد مویرگ ها دانسته اند [28, 109]. در مطالعه ای بر مغز رت، مکانیسم قطور شدن غشاء پایه ای و مواد تجمع یافته در آن را با افزایش سن، ناشناخته گزارش کردند [110]. در مطالعات صورت گرفته بر تغییرات غشای پایه عروق ریز مغز انسان بیشتر به بررسی تغییرات وابسته به سن عروق ریز و اجزای سازنده غشای پایه درافراد دچار به بیماری های نورودژنریتیو همراه با افزایش سن مثل پارکینسون و آلزلیمر همچنین بیماری فشارخون پرداخته شده است و بروز این تغییرات طی افزایش سن فرد به صورت طبیعی، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است [17, 111, 112]. یکی از مطالعات صورت گرفته بر مغز انسان که نتایجی بسیار مشابه با نتایج حاصل از پروژه ما ارائه داده است، در سال 2004، بر روی عروق ریز بخش پوتامن مغز افرادی در رده های سنی مختلف، با هدف بررسی تغییرات وابسته به سن کلاژن نوع iv غشاء پایه انجام شد. در این تحقیق نیز با استفاده از تکنیک ایمونوهیستوشیمی، افزایش محتوی کلاژن عروق مغزی نمونه های مسن در مقایسه با نمونه های جوان مشاهده شد [113]. افزایش کلاژن نوع iv با افزایش سن در غشا پایه، علاوه بر سیستم عروق ریز عصبی مرکزی در سایر بخش ها مثل عروق خونی اندونوریال و اپینوریال عصب محیطی oculomotor رت، عروق ناحیه مرکزی جوانه بویایی، کپسول عدسی موش و بافت همبند آلوئولار ریه انسان بررسی شده است [91, 114-116]. همچنین برخی مطالعات دپلیمریزاسیون و در نتیجه کاهش میزان فیبرهای کلاژنی را در مراحل سنی خیلی بالا گزارش کرده اند [104]. در نهایت مقایسه نتایج پروژه ما با نتایج به دست آمده از مطالعات سایرین، نشان می دهد که با افزایش سن و گذراندن دوران کودکی و جوانی و نیز میان سالی و ورود به دوران پیری، میزان کلاژن نوع iv غشای پایه عروق ریز مغز افزایش می یابد. دلایل بروز تغییرات در پروتئین های ماتریکس خارج سلولی عروق با افزایش سن واضح نمی باشد. نه تنها افزایش سن با افزایش پروتئین های ماتریکس خارج سلولی همراه می باشد بلکه این تغییرات را در بیماری های مختلفی مثل فشارخون، تومور مغزی [117]، پارکینسون [111] و آلزایمر [105] نیز می توان مشاهده کرد. علت افزایش میزان کلاژن iv غشاء پایه عروق ریز مغزی در سنین بالا، شرکت سلول های اندوتلیال در ساخت این کلاژن و همچنین احتمال همکاری آستروسیت ها با سلول های اندوتلیال [104, 105] و یا کاهش فعالیت سیستم های پروتئولیتیک مانند متالوپروتئیناز های ماتریکس و سیستم پلاسمینوژن/پلاسمین، مطرح شده است [118]. نتیجه حاصل از مطالعات مختلف بر تغییرات فرا ساختاری عروق ریز مغز می تواند توضیح دهنده این مسئله باشد که با توجه به این که حفظ فعالیت مغزی نرمال در بین فاکتور های متعدد، وابسته به سلامت سد خونی مغزی می باشد، افزایش وابسته به سن کلاژن در غشاء پایه عروق ریز مغز ممکن است نقص در نقل و انتقالات مواد مغذی از جمله گلوکز را از طریق سلول های اندوتلیال و در نتیجه القا کاهش مزمن گلوکز در مغز را موجب بشود که در نهایت در صورت عدم تامین نیاز های متابولیکی مغز عملکرد آن ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد و در افراد با سنین بالا شاهد کاهش قدرت درک و عملکرد باشیم. در مطالعات انجام شده تا کنون، تغیرات وابسته به سن متفاوتی در فراساختار مویرگ های مغزی گزارش شده است. علاوه بر تغییر میزان پروتئین های ماتریکس خارج سلولی عروق، کاهش خفیفی در تعداد سلول های اندوتلیال در قشر مغز رت [37, 119] کاهش بارز تعداد سلول های اندوتلیال و پریسیت ها در شبکیه رت [120] و انسان [121]، کاهش و یا عدم تغییر در تعداد میتوکندری های سلول های اندوتلیال و افزایش در ضخامت غشاء پایه ای [14, 27, 99]، هیپر تروفی استطاله های آستروسیت ها که مویرگ ها را احاطه می کنند و دژنره شدن سلول های پیرامیدال در لایه های iii و v قشر حرکتی رت های 32 ماهه [104]، تغییرات میانگین قطر مویرگی به صورت افزایش میانگین قطر در قشر مغز رت [37, 122] و نیز انسان [25]، کاهش قطر عروق ریز قشر مغز رت [39] و یا عدم تغییر قطر مویرگی با افزایش سن در قشر مغز انسان [24] و قشر حسی پیکری مغز موش [123] دیده شده است. از بین تغییرات مورفولوژیکی وابسته به سن ایجاد شده در بافت، تغییر تراکم عروق ریز به این دلیل که تراکم عروق ریز در واحد حجم نوروپیل، به طور قابل بحثی نشان دهنده وضعیت عروق ریز می باشد و می تواند تعیین کننده فاصله یک سلول از منبع اکسیژن و مواد مغذی باشد، اهمیت بسزایی دارد که در این پروژه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. به طور کلی تغییر در فعالیت نورونی در طی دوران تکامل، منجر به تغییر قابل پیش بینی در تراکم عروق ریز می شود با توجه به این مسئله که شروع رشد جاندار در محیط زیست به طور مشخصی باعث افزایش سیناپتوژنز و رشد نوروپیل ها در قشر مغز می شود، افزایشی در نیاز های متابولیکی نیز ایجاد خواهد شد که منجر به رشد عروق جدید می شود. به این ترتیب کاهش فعالیت نورونی نیز منجر به کاهش رشد می شود. در نتیجه عواملی که باعث تغییر در عملکرد نورونی و تامین نیاز های متابولیکی آنها می شود می تواند تراکم عروق را نیز تحت تاثیر قرار بدهد [124]. مطالعات مختلفی عروق ریز مغزی را در افراد جوان و مسن به منظور تشخیص تغییر وابسته به سن در تراکم، بررسی کرده اند. گرچه گزارشات فراوانی در باره کاهش وابسته به سن تراکم عروق ریز در اندام هایی مانند قلب و عضله اسکلتی وجود دارد [125, 126]. تنها تعداد معدودی از مطالعات اثر افزایش سن را بر تراکم عروق ریز مغزی بررسی کرده اند. در پروژه حاضر، به منظور بررسی تغییرات وابسته به سن تراکم عروق ریز مغز موش بخش اکسی پیتال مغز به دلیل تراکم بالای عروق ریز انتخاب و فرمول lv = 2q.a، به کار گرفته شد [27]. در این فرمول، lvنشان دهنده تراکم عروق در واحد حجم می باشد. نتایج حاصل، افزایش تراکم عروق ریز قشر اکسی پیتال مغز موش های گروه سنی شش ماهه را نسبت به تراکم عروق ریز همان بخش در مغز موش های گروه سنی یک ماهه نشان دادند و با انجام محاسبات آماری مشخص شد که در این دوره سنی افزایش ایجاد شده در تراکم عروق ریز از سطح معنی داری برخوردار می باشد (0.005p=). همچنین مقایسه نتایج حاصل از بررسی تغییرات وابسته به سن در تراکم عروق ریز بخش اکسی پیتال مغز موش های شش ماهه با تراکم عروق ریز همان ناحیه از مغز موش های دوازده ماهه، افزایش نامحسوسی را در تراکم عروق ریز مغز موش های دوازده ماهه نسبت به موش های شش ماهه نشان داد و با انجام محاسبات آماری این گونه مشخص شد که در این دوره سنی تغییر ایجاد شده در تراکم عروق ریز از لحاظ آماری معنی دار نمی باشد (0.176p=). نتایج مشابه با نتایج حاصل از این پروژه انجام شده در مطالعه دیگری، شبکه عروق ریز مغز را قادر به پاسخگویی به تغییر در متابولیسم و فشار خون دانسته اند [24] و مطالعه جدید تر دیگری کاهش وابسته به سن تراکم عروق ریز همراه با افزایش میزان کلاژن iv غشائ پایه عروق ریز بخش پوتامن مغز انسان را در نتیجه کاهش رگ زایی در مغز افراد در حال پیر شدن دانسته اند [113]. به طور کلی تا کنون توافق نظر قابل توجهی در مورد اثرات افزایش سن بر تراکم مویرگی مغز به دلیل تفاوت در ناحیه مغزی مورد بررسی به دست نیامده است. زیرا هر ناحیه نیاز های متابولیکی خاصی دارد در نتیجه شبکه عروق ریز متمایزی خواهد داشت و الگوهای مختلفی از تغییرات عروق مشاهده خواهد شد. همچنین روش های متفاوت بررسی تغییرات که در مطالعات استفاده می شود منجر به نتایج نامشابه خواهد شد و این مسئله نیز می تواند مورد توجه قرار بگیرد که تغییرات تراکم عروق ریز می تواند چند فاز متفاوت داشته باشد و در یک دوره سنی افزایش و در دوره سنی دیگری کاهش یابد [113]. در پروژه حاضر نمونه ی موش به دلیل کمی تعداد مطالعات صورت گرفته بر روی آن انتخاب شد و بررسی تغییرات وابسته به سن تراکم عروق ریز، افزایش معنی داری را در تراکم عروق مغز موش ها در محدوده سنی یک تا شش ماهه نشان داده است که با افزایش سن تا دوازده ماهگی این افزایش تراکم عروق به طور خفیفی صورت گرفته است و از نظر آماری معنی دار نمی باشد. در نهایت در نمونه های موش مورد بررسی در این تحقیق، افزایش معنی داری در میزان ظهور کلاژن نوع iv غشاء پایه عروق ریز قشر مغز موش های یک تا دوازده ماهه صورت گرفته است که همراه با افزایش تراکم عروق ریز مغز در این محدوده سنی بوده است و همچنین افزایش میزان بیان کلاژن نوع iv تا سن دوازده ماهگی ادامه پیدا کرده که از نظر محاسبات آماری معنی دار بوده و همراه با افزایش خفیفی در تراکم عروق ریز مغز بوده است. به طور کلی با مشاهده نتایج اکثر مطالعات انجام شده بر روی رت و انسان (رجوع شود به جدول 1-1)، می توان این گونه پیشنهاد کرد که کاهش کلی در تراکم عروق ریز برخی نواحی مغزی مثل هیپوکامپ و قشر مغز با افزایش سن مشاهده می شود که بر خلاف نتیجه مشاهده شده در این پروژه می باشد. این کاهش را در نتیجه از بین رفتن عروق با افزایش سن دانسته اند. همچنین تعداد کمتری از مطالعات انجام شده بر روی همین نمونه ها افزایش تراکم را نشان داده اند. شواهد مبنی بر از دست رفتن مویرگ های مغزی با افزایش سن کافی و قوی نمی باشند و هنوز مطالعات وسیع تری مورد نیاز است. و روش های استریولوژیکی پیشرفته مورد استفاده در مطالعات عروق ریز مغز، در آزمایشگاه های مختلف هنوز در بررسی فرایند پیری مورد استفاده قرار نگرفته اند. برای مشخص کردن الگوی تغییرات وابسته به سن عروق ریز نمونه مورد مطالعه باید نواحی عصبی متعدد در یک نمونه مشخص و با استفاده از یک روش مورد مطالعه قرار بگیرد [5]. ? 4-3 پیشنهادات 1- بررسی تغییرات وابسته به سن عروق ریز قشر مغز موش در سنین بالاتر از 12 ماه. 2- بررسی تغییرات وابسته به سن ضخامت غشاء پایه عروق ریز مغز موش و اثر افزایش وابسته به سن میزان کلاژن نوع iv در تغییر ضخامت غشاء پایه عروق. 3- بررسی تغییرات وابسته به سن در تراکم میتوکندری های سلول های آندوتلیال و ویژگی های این سلول ها. 4- بررسی تغییرات وابسته به سن متالوپروتئیناز های ماتریکس خارج سلولی و مقایسه تغییرات آنها با تغییرات وابسته به سن ایجاد شده در اجزای سازنده ماتریکس های خارج سلولی. 5- ارزیابی تغییرات وابسته به سن در قطر عروق ریز قشر مغز در مقایسه با تغییر میزان کلاژن غشاء پایه عروق ریز. 6- دلایل تغییر وابسته به سن پروتئین های ماتریکس خارج سلولی و افزایش میزان آنها با افزایش سن و در طی بیماری، ناشناخته می باشد و نیازمند تحقیقات بیشتری می باشد.
مرضیه خیری جهانگیر مهدی جلالی
بررسی ماجرای موسی وخضر که در آیاتی از سوره کهف مذکور افتاده است از جنبه های گوناگون به ویژه از جنبه های اخلاقی ، تربیتی و عرفانی همواره مورد توجه قرآن پژوهان بوده است لیکن اسناد ودلالتهای روایات موجود درباره این داستان بررسی جامع نشده است که در این پژوهش به روش کتابخانه ای ، این جنبه مطالعه وبررسی شده است .هدف از این پژوهش بررسی صحت وسقم روایات داستان موسی وخضر و بهره گیری از روایات مزبور برای توضیح وتبیین آیات مربوط به این ماجراست .پژوهش حاضر تلاش می کند این موضوع را از دو جنبه مورد بررسی قرار دهد اول بررسی سندی روایات این باب ودوم بررسی مضمونی این روایات . از نتایج این پژوهش آن است که بیشتر این روایات از لحاظ سندی ضعیف هستند و از نظر دلالی با توجه به معیارهای فقه الحدیثی قریب به اتفاق روایات این باب ناظر به ایضاح لفظی ، بیان مصداق و توضیح وتبیین آیات مربوط به این ماجرا هستند .
زینب علوی مهدی جلالی
مقوله ی قرائات از مباحث مهم علوم قرآنی است. گستردگی این مبحث مهم در تفسیر مجمع البیان و رویکرد امین الاسلام طبرسی به آن، که غالبا مستند به آرای پیشینیان می باشد ،این مبحث را از مباحث اصلی تفسیر مجمع البیان گردانیده است، به طوری که نیاز به واکاوی و بررسی مجدد دارد. این رساله که به دنبال بررسی مسأله ی اختلاف قرائات در تفسیر مجمع البیان، موضع طبرسی و ترجیحات او در این عرصه با توجه به منابع دیگربوده، در سه فصل اصلی تنظیم شده است: سیر کلی تحول قرائات، زمینه های پیدایش قرائات، سیر پیدایش قاریان از صدر اسلام تا زمان قراء هفتگانه؛ بررسی موارد اختلاف قرائات در مجمع البیان؛ بررسی موارد ترجیح قرائات در مجمع البیان، شامل، ترجیح قرائت عاصم بر سایر قرائات و ترجیح سایر قرائات بر قرائت عاصم. نگارنده از رهگذر این پژوهش به این نتیجه دست یافته است که: طبرسی با این وجود که قرائت عاصم به روایت حفص را قرائت برتردانسته ولی گاه قرائت عاصم به روایت دیگر راوی او یعنی ابو بکر شعبه بن عیاش را ترجیح داده، و گاه سایر قرائات را بر هر دو روایت از قرائت عاصم مرجح دانسته است.
اکرم دهقان مهدی جلالی
معناشناسی یکی از گسترده ترین شاخه های زبان شناسی جدید معاصر است که به تحقیق و مطالعه تحلیلی درباره کلمات کلیدی زبان می پردازد و به عنوان یکی از روش های نوین تحقیق و پژوهش در حوزه حدیث (دانش جرح و تعدیل) قابل توجه است. پژوهش حاضر با نگاهی معناشناسانه و رویکردی حدیث پژوهانه، با بهره گیری از شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه ای و اسنادی به بررسی مبانی و راهکارهای علم معناشناسی در حوزه حدیث پرداخته، از رهگذر تتبع در روایات رجال کشی، شاهراه اصلی تحقق بخشی جایگاه و مرتبه الفاظ جرح و تعدیل منقول از ائمه? را به بحث و گفتگو می گذارد. این ارزیابی در حوزه های لغت، سیاق، تضاد و ترادف، بافت و ساختار و بر اساس مبانی مستخرج از دانش معناشناسی، به صورت پژوهش واژگانی معنا (بُعد زبانی) و پژوهش توصیفی واژگان (بُعد غیر زبانی) مورد واکاوی علمی قرار می گیرد تا بدین وسیله جایگاه و مرتبه علمی الفاظ جرح و تعدیل منقول از ائمه?، ارزیابی و سامان دهی شود.
حسین سهرابی محمود حکمت نیا
تعارض و تزاحم ادله، یکی از مباحث مهم در اصول فقه شیعه می باشد که موارد کاربرد فراوانی دارد. درک و شناخت صحیح این بحث ضامن اجرای صحیح احکام مختلفی است که از روایات و احادیث بدست می آید؛ در زمانیکه میان ادله مختلف اصولی و فقهی اصطکاک و برخورد پیش می آید اهمیت این بحث بیشتر به چشم می آید. بررسی قاعده تزاحم در چارچوب حقوق خانواده امری بسیار مهم و نیازمند پژوهشی دقیق می باشد؛ برای بررسی و مطالعه هر چه بهتر موضوع، پژوهش مورد نظر به سه فصل تقسیم شده است. فصل اول به کلیات اختصاص داشته و در آن به بررسی مفاهیم تعارض و تزاحم، تعادل و تراجیح، قاعده اهم و مهم، وجوه اشتراک و افتراق تعارض و تزاحم، حق و تکلیف و رابطه آنها، روابط زوجین و ماهیت آن پرداخته شده است و در ادامه فصل رابطه زوجیت و حقوق، روابط زوجین و ماهیت آن، مفهوم خانواده از دیدگاههای مختلف و اهمیت آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. فصل دوم را تحت عنوان حقوق متقابل زوجین نامگذاری نمودیم و در آن به بررسی حقوق اختصاصی هر یک از زوجین در مقابل یکدیگر پرداخته ایم و در ادامه نیز از حقوق مشترک آنها سخن گفته ایم. فصل سوم و پایانی نیز به شناسایی مصادیق تزاحم در روابط زوجین و راهکارهای حل آن پرداخته است. در گفتار اول به بررسی تزاحم حق خروج زن از منزل و حق استمتاع شوهر پرداخته شده است که در ذیل آن عناوینی همچون معاشرت زوجه، تحصیل زن، مشارکت زن در فعالیتهای اجتماعی، سیاسی و ورزشی و عبادتهای زن مورد بررسی قرار گرفته است و در گفتار دوم نیز بررسی تزاحم حق اشتغال زنان با ریاست مردان در خانواده موضوع بحث می باشد.
مهرناز محدثی فر مهدی جلالی
اصل تصمیم گیری، مهمترین اصل در مدیریت می باشد. از طرفی تصمیم گیری، از مبانی فکری و عقیدتی و خصلت های روحی انسان سرچشمه می گیرد، و مدیر اسلامی، باید تصمیم گیری او مبتنی بر مبانی فکری و عقیدتی اسلامی باشد، لذا معرفت تصمیم گیرنده نسبت به مبانی اسلام ضروری است، که این مسأله در مکتب اسلام، به ویژه در قرآن کریم و نهج البلاغه، به عنوان دو منبع ارزشمند الهی، از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در این پژوهش، سعی شده است تا دیدگاه قرآن کریم و نهج البلاغه، درباره جایگاه تصمیم گیری و اهمیت آن در مدیریت اسلامی به دست آید و سپس عناصر اصلی تصمیم و مبانی و اصول تصمیم گیری صحیح تبیین گردد، در ادامه نیز، به بررسی مراحل و فرآیند تصمیم گیری در عرصه عمل پرداخته شده، و در نهایت مهمترین موانع و محدودیت هایی را که پیش روی مدیران در تصمیماتشان قرار دارد، با محوریت تعالیم قرآن کریم و رویکرد حضرت علی7در نهج البلاغه مورد ارزیابی قرار گرفته است. براساس پژوهش انجام شده، علاوه بر دستیابی به اهداف فوق، بررسی مبانی اسلامی در زمینه تصمیمات مدیران، نشان داد که مهمترین مسأله در مدیریت اسلامی، توجه به تعالی و کمال انسان است، به این معنا که اگر تصمیمی مطابق با ارزش های اسلام و کسب قرب و رضای الهی و تعالی انسان باشد، در اسلام پذیرفته شده است و مادامی که تصمیمات مدیران، هرچند که در راستای اهداف سازمان باشد، ولی موجبات ذلت و سقوط انسان از ورطه انسانیت را به همراه داشته باشد، از منظر مدیریت اسلامی مردود خواهد بود.
الهام سیرجانی زاده سید کاظم طباطبایی پور
عرفان اسلامی از قرن دوم هجری به وجود آمده است.این مکتب فکری اگر چه مبنای آراء خود را قرآن و احادیث قرار داده است اما در بهر ه گیری از این منابع از روش کشف و شهود استفاده کرده است که با روش سایر مکاتب فکری اسلامی نظیر فقها و محدثین و...متفاوت است . در نوشتار حاضر پس از معرفی مولانا و جایگاه علمی او و بیان روش عرفا در برخورد با احادیث، به بررسی سند و متن احادیث عرفانی مثنوی معنوی، پرداخته شده است تا از این رهگذر روشی که مولانا به عنوان یکی از عرفای برجسته قرن هفتم در استفاده از احادیث به کار گرفته است مشخص گردد نتیجه این پژوهش آن است که مولانا نیز در اکثر موارد از روش سایر عرفا درباره احادیث پیروی نموده است لذا اگر چه در میان این احادیث روایاتی با سند صحیح وجود دارد اما بخشی از احادیث مثنوی فاقد سند و سند برخی از آنها ضعیف است اما مولانا به این روایات اعتماد نموده و به آنها استناد کرده است.
مهدی جلالی علیرضا علی اکبر
یک پلیمر عامل دار جدید از طریق الکتروپلیمریزاسیون 4-نیتروفنول بر روی کاتد سربی در محلول آبی استات (استات سدیم) تهیه گردید. محصول الکترودی یک پودر قهوه ای تیره است که در آب نامحلول است اما در بعضی از حلال های آلی مانند متانول محلول است. محصول الکترودی با استفاده از dsc، gpc، ft-ir، 1h-nmr، cv و طیف سنجی uv-vis شناسایی شد. چند قطره از محلول متانولی محصول الکترودی یک کمپلکس آبی رنگ با یون های نیکل در محیط آبی در گستره ی ph بین 6 تا 10 تشکیل داد. این واکنش ایده ی استفاده از این پلیمر را به عنوان یک عامل کیلیت ساز برای استخراج و پیش تغلیظ مقادیر ناچیز یون های نیکل از نمونه های آبی، ایجاد کرد. در اولین مرحله ی تحقیقات، پلیمر تهیه شده به عنوان یک ماده ی پوششی بر روی ذغال فعال به کار برده شد و به عنوان یک جاذب در استخراج فاز جامد یون های نیکل و اندازه گیری با طیف سنجی جذب اتمی شعله ای مورد استفاده قرار گرفت. همه ی پارامتر های موثر بر spe مورد بررسی قرار گرفتند. در شرایط بهینه شده، حد تشخیص و حد کمی اندازه گیری به ترتیب برابر g l-1µ32/0 و g l-1µ0/1 حاصل شدند. این روش برای اندازه گیری یون های نیکل در تعدادی از تالاب های دریای خزر و پساب تعدادی از مجموعه های پتروشیمی جنوب ایران به کار برده شد. دومین مرحله از این تحقیقات استفاد از ترکیب الکتروسنتز شده در استخراج نقطه ی ابری یون های نیکل بود. همه ی پارامترهای موثر بر استخراج مورد مطالعه قرار گرفتند. این روش در بهترین شرایط برای اندازه گیری یون های نیکل در نمونه های مختلف به کار برده شد. حد تشخیص و حد کمی اندازه گیری به ترتیب g l-1µ76/0 و g l-1µ53/2 بدست آمد. در سومین گام این تحقیقات، جاذب بسیار منظم سیلیکای مزوپوری (mcm-41) سنتز و توسط مرکاپتوپروپیل تری متوکسی سیلان (mptms) اصلاح گردید. سپس محصول الکتروپلیمریزاسیون 4-نیتروفنول (ep4np) در ساختار mptms-mcm-41 جا داده شد (ep4np-mptms-mcm-41). مواد حاصل با استفاده از sem، پراش اشعه ی ایکس (xrd)، جذب نیتروژن و ft-ir مورد بررسی قرار گرفتند. سپس جاذب ep4np-mptms-mcm-41 به منظور پیش تغلیظ و اندازه گیری مقادیر بسیار ناچیز ni(ii) با استفاده از میکرو استخراج فاز جامد پخشی-پلاسمای جفت شده ی القایی-طیف سنجی نشر نوری (dmspe-icp-oes)، به کار رفت. تاثیر پارامترهای مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. حد تشخیص، حد کمی اندازه گیری و rsd به ترتیب برابر 0039/0 و ng ml-1 0132/0 و 4/6 % حاصل گردیدند. نهایتا، روش پیشنهادی برای اندازه گیری نیکل در نمونه های حقیقی استفاده شد.
علی رجب زاده مطلق غلامرضا رییسیان
اصل لذت یکی از ضروری ترین امیال فطری وجود انسان است که دارای ابعاد گوناگونی می باشد . آنچه که در این پژوهش دنبال می شود ، بررسی آن دسته از ابعاد و جوانب لذت است که مورد توجه قرآن و کتاب شریف نهج البلاغه قرار گرفته اند . از این رو نگاهی جامع و سرتاسری به قرآن و نهج البلاغه صورت گرفت تا از خلال آن و با کمک تفاسیر قرآن و شروح نهج البلاغه ، نوع ورود این دو منبع شریف به مقوله لذت روشن گردد. قرآن و نهج البلاغه با توجه به نگاه اخلاقی خویش نسبت به این مقوله ، پس از اذعان به فطری بودن آن ، راه صحیح لذت طلبی را آشکار می کنند . سپس عوارضی که لذت طلبی را نامطلوب کرده و مانع پرداختن انسان به امور اخروی و توجه او به لذائذ آن سرا می شود را تبیین می نمایند . لذات برتر از سوی قرآن و نهج البلاغه لذات اخروی می باشند . لذا پس از ذکر وِیژگی های لذائذ دنیوی و تبیین چهره حقیقی آنها ، به ارائه راهکارهایی جهت رهایی انسان از لذات دنیا و سوق دادن او به سوی لذات برتر ، می پردازند .
رسول محمدجعفری مهدی جلالی
بعد از رحلت پیامبر(ص)، جریان های فکری و کلامی متعدد و معارض با یکدیگر که غالبا از اهل سنت بودند، پدیدار گردیدند؛ هر یک از آن ها برای تبیین اندیشه های خود از سویی آیات اعتقادی قرآن را مطابق اندیشه ها و روش های خود تفسیر می کردند که در اثنای این تکاپوها، برخی آیات به تحریف معنوی مبتلا گردیدند و روایات نیز در پاره ای موارد یا دستخوش تحریف لفظی و تبیین ناصواب شدند و یا به وضع گرفتار آمدند. اهل بیت(ع) در مواجهه با اقوال کلامی آنان و روایاتی که مستمسک عقاید جریان های فکری و کلامی بود، با روش های متنوع تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر قرآن به سنت، تفسیر قرآن با شأن نزول، تفسیر قرآن با عقل، تأویل قرآن، بهره گیری از لغت، بهره گیری از قواعد ادبی؛ گاه برداشت های ناصواب کلامی را که در مواردی ناشی از تحریف روایات بود، برمی نمودند و گاه با تبیین صحیح روایات، سوء برداشت ها را می زدودند و گاه با استناد به ادله عقلی و نقلی، سستی مستندات آن اقوال را با نشان دادن جعلی بودن روایات مورد استناد نحله ها آشکار می کردند.
علی ثامنی مهدی جلالی
اعتبار مجموعه روایات بخش امامت اصول کافی موسوم به کتاب الحجه که از مهمترین منابع روایی شیعه در موضوع امامت به شمار می رود ، در میان علمای متقدم امامی اجمالاً امری مسلم بوده است. علت این امر توجه ایشان به وثوق صدوری به عنوان مبنای پذیرش روایات و بهره گیری از قرائن خارجیِ صحت روایات بوده است. اما در نگاه متأخرین که تکیه آن ها در ارزیابی روایات بیشتر بر وثاقت راویان سند متمرکز شده ، آمار روایات معتبر به حدود 40 درصد کاهش یافته است . برخی نیز با سخت گیری شدید در دو حوزه سند و متن روایات ، تنها 10 درصد این روایات را صحیح و معتبر تلقی کرده اند. در این رساله با بررسی اسناد احادیث کتاب الحجه و نیز روایات همسان (متابع) و شواهد احادیثِ ضعیف السند کتاب الحجه از سایر مصادر روایی ، نشان داده شده که بیش از 75 درصد این روایات دارای پشتوانه معتبر سندی (داخلی و خارجی) می باشد . این آمار که با مبنای آیه الله خوئی به دست آمده همچنین حاکی از آن است که گرچه در روایات ابواب تاریخیِ این کتاب ، آمار روایات ضعیف بیشتر است ، اما روایات ابواب غیر تاریخی که صرفاً جنبه کلامی دارند ، حدود 90 درصد دارای اعتبار سندی می باشند.
علی آهنگ مهدی جلالی
یکی از تفاسیر پارسی ، تفسیر «تبیان سلیمانی» است که در سده 12 هجری به سبک روایی به رشته تحریر درآمده است. مولف این تفسیر «میرزا محمد بن محمد رضای قمی مشهدی» (م حدود1125ق) صاحب تفسیر معروف «کنزالدقایق و بحرالغرایب» از علمای دوره صفویه است که آثار متعددی در زمینه های قرآنی، فقهی، و کلامی از وی به جای مانده است. از شاخصه های اصلی عصر مولف نهضت فارسی نویسی و غلبه دیدگاه اخباری و پیدایش آثار و تفاسیر روایی می باشد. میرزا محمد مشهدی نیز همسو با این رویکرد علمی و فرهنگی دو تفسیر روایی «تبیان سلیمانی»، به فارسی و «کنزالدقائق و بحرالغرائب» را به عربی سامان می دهد. تفسیر «تبیان سلیمانی» با آن که در حیطه تفاسیر نقلی طبقه بندی می شود؛ اما دخالت دیدگاه های مفسر در حوزه های تفسیری، فقهی، کلامی، قصص قرآن و... آن را از تفسیر روایی صرف خارج ساخته و به عنوان تفسیری روایی- درایی مطرح کرده است. در این رساله ضمن تصحیح و تحقیق نسخه خطی تفسیر (از فاتحه الکتاب تا پایان سوره مائده)، به شرح حال مفسر، شیوه تفسیری او و اعتبار سنجی اقوال روایی و تفسیری پرداخته شده است.
مهدی جلالی علیرضا رجب زاده
کفالت در حقوق ایران عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین در مقابل طرف دیگر احضار شخص ثالثی را تعهد می کند . کفالت به رضایت کفیل و مکفول له واقع می شود. ولی در مورد اینکه آیا رضایت و یا قبول مکفول هم در عقد شرط است یا نه ، اختلاف نظر وجود دارد. عده ای از فقها بر سر این موضوع که کفالت با ایجاب از طرف کفیل و قبول از طرف مکفول له واقع می شود و مکفول در آن نقشی ندارد ادعای اجماع کرده اند، بدون توجه به این که عده ای از بزرگان فقه امامیه نظر مخالف دارند.امروزه کفالت درامور مدنی کمتر مورد استفاده قرارمی گیرد ولی ازنظرجزایی،یکی ازقرارهای تامینی در آیین دادرسی کیفری است که قاضی برای دسترسی به متهم، به آن متمسک می شود و کفیل متعهد می شود که در زمان مقتضی متهم را احضار کند در غیر اینصورت مسئول پرداخت وجه الکفاله است.مطالعه اخیر کوشیده است مسئله کفالت را درکشورهای امارت متحده عربی و بحرین بررسی کرده ومسئله بکارگیری این عقدرا برای اشتغال کارگران مهاجردر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس شرح دهد . ازاقسام عقد ضمان در قانون مدنی کشور امارات متحده عربی،عقد کفالت است.عقد کفالت در حقوق این کشورتا حدود زیادی شبیه به حقوق ایران است. کفیل در حقوق این کشور مانند حقوق ایران تعهد دراحضار مکفول دارد.با این تفاوت که اگر درعقد وجه التزام عدم انجام تعهد(وجه الکفاله) پیش بینی نشده باشد ،دادگاه می تواند کفیل را به پرداخت غرامت محکوم کند و اگر ثابت شود که بنا به دلایل خاص که پس از عقد ایجاد شده توانایی احضار مکفول را ندارد،دادگاه می تواند او را از پرداخت غرامت معاف کند . حتی در صورتی که وجه التزام عدم انجام تعهد(وجه الکفاله) در عقد پیش بینی شده باشد اگر قاضی تشخیص دهد که این شرط عادلانه نبوده می تواند بخشی یا تمام مبلغ پیش بینی شده در عقد را ببخشد . پرداخت دین مکفول تنها در صورتی است که در عقد بدان تصریح شده باشد (در صورت عجز از احضار مکفول ) با این وجود برای کفیل این تخییر از ابتدا وجود دارد که با احضار مکفول و یا پرداخت دین او به این عقد خاتمه دهد.در صورتی که در کفالت یا ضمان بودن عقد شک و اختلاف باشد ، اصل ضمانت است و مدعی کفالت باید ادای سوگند یاد کند. کفالت در حقوق بحرین یک عقد متزلزل و قابل رجوع است و برای کفیل مسئولیت زیادی بوجود نمی آورد .کفیل در بحرین تعهد بر احضار مکفول ندارد. درحقوق بحرین برای انعقاد عقد کفالت فرد کفیل باید دارای خانواده و ساکن در بحرین باشد. به نظر می رسد این عقد در این کشور ماهیتی دارد که نمی توان آنرا با حقوق ایران منطبق ساخت ویا اینکه حتی شبیه عقد ضمان معرفی کرد. اتباع خارجی برای کار در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس احتیاج به کفیل دارند که بنا به قوانین کشور میزبان شرایط این کفالت متفاوت است ( در حالی که در قوانین کار کشور فرانسه که از نظام های حقوقی معتبر جهان است چنین نهادی مشاهده نمی شود). مثلا در کشور امارات متحده عربی فرد جویای کار قبل از ورود به کشور باید توسط موسسه هایی که از وزارت کار وامور اجتماعی مجوز دارند کفالت شود.افراد جویای کار عملا دراین کفالت نقشی ندارند وکارفرماها باید برای اخذ ویزای کار باتوجه به ملیت آنها مبالغ مختلفی را به این موسسه ها بپردازند،که مسائل سیاسی و ملیتی در میزان این مبلغ نقش بسزایی را ایفا می کند. در کشور عربستان کفیل کارجوی کارفرمایش نیز می باشد و کارگر خارجی با شرایط بسیار سنگینی می تواند کفیل خود را عوض کند، کارفرما نمی تواند به کارگرش اجازه دهد تا برای خود کار کند و کارگر نیز اجازه ندارد شخصا برای خودش کار کند.سایر کشورهای عربی خلیج تقریبا از نظام مشابهی استفاده می کنند،کفیل ها که اغلب همان کارفرمایان هستند، میتوانند ویزاها را کنسل کنند و یا از دادن ویزای خروج به کارگران ممانعت کنند. تعهد کفالت کاری براساس تعریف سازمان بین المللی کار،اسارت کاری (برده شدن)یا یک نوع کار اجباری است.باتوجه به فشارهای سازمان های بین المللی مثل دیده بان حقوق بشر و سازمان بین المللی کار، این کشورها در جهت تغییر قوانین کار و همسو شدن آن با قواعد بین المللی هستند.کشور بحرین و کویت در این راه پیش قدم شده و مبادرت به حذف سیستم کفالت کرده اند.
مریم آذری مهدی جلالی
یکی از راه های پی بردن به وضعیت فرهنگی جامعه و آگاهی از گذشته علمی آن، احیاء دست نوشته های خطی دانشمندان بزرگ گذشته آن است. علی رغم نیاز جامعه به یادگیری و انتشار این کارها، شمار زیادی از آن ها – از جمله صفوه التفاسیر سید عبدالله فرزندمحمد رضا شبر_ نیاز به تصحیح و احیاء دارند. علامه شبر یکی از دانشمندان شیعی قرن سیزدهم است که در علم تفسیر و حدیث از شهرت بالایی برخوردار است و تالیفات او بیش از هفتاد اثر است. اقدامات انجام شده در این پایان نامه عبارتند از : استخراج و تکمیل آیات و روایات، تشخیص کلمات مشکل، شماره گذاری آیات و پاراگراف بندی، مشخص کردن منابع نقل قول ها،
مهدی جلالی احمد ترک نژاد
در این پژوهش هدف بررسی عوامل موثر بر بازاریابی و فروش املاک مسکونی لوکس تهران و تعیین عوامل کلیدی موفقیت در این حوزه ها می باشد. همچنین این پژوهش در منطقه 1 شهرداری تهران انجام پذیرفته است. بدین منظور برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از مصاحبه با متخصصین و خبرگان در این بازار استفاده شده است. بنابراین جامعه آماری در این تحقیق مدیران بنگاه های مسکن شناخته شده در منطقه 1 شهرداری تهران و معماران فعال و با سابقه قابل قبول در این منطقه می باشند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده در این پژوهش نظریه برخاسته از داده ها می باشد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها تعداد 20 عامل کلیدی موفقیت در زمینه بازاریابی و فروش املاک مسکونی لوکس در شهر تهران تعیین شدند. در نهایت شبکه ای مفهومی از عوامل کلیدی موفقیت که نشان دهنده ارتباطات بین این عوامل است طراحی شده است.
طاهره قاسمی رضوانی مهدی جلالی
حضرت هادی ? همچون پدران بزرگوارشان در زمینه های متعددی سخنان و رهنمودهایی دارند که به شکل روایات متنوعی گزارش شده و به دست ما رسیده است. روایاتی که از امام هادی? در باب امامت نقل شده است، 120 روایت می باشد که با حذف موارد تکراری 70 روایت قابل بررسی است، در این پژوهش سعی بر این است روایاتی که از امام هادی ? پیرامون مبحث امامت به یادگار مانده ،گردآوری شود که نهایتا 49 روایت از این تعداد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است، این مجموعه از روایات به موضوعات جزئی تری قابل تقسیم است که می توان به موارد زیر اشاره نمود: روایات پیرامون اهل بیت پیامبر? ، شخص امام هادی? ، نشانه ها و براهین امامت حضرت هادی?، تصریح بر امامت فرزند خویش امام حسن عسکری ? و امام زمان ? و دوران غیبت ایشان. پس از تقسیم آن ها به موضوعات فوق ، بررسی دلالی آن ها را مورد توجه قرار داده شده است، بر اساس موازین فقه الحدیثی به توضیح و شرح و در صورت نیاز، به نقد و ارزیابی آن ها پرداخته شده و دیدگاه های مختلف ذیل هر مبحث را بیان شده ،با تتبع در معجم رجال خویی و رجال شیخ طوسی، سند روایات از نظر مسند بودن، مورد بررسی قرار گرفته و در صورت ارسال، علت آن را به اختصار بیان شده است. - در این پایان نامه مجموعا 49 روایت از امام هادی? درباره امامت مورد بررسی دلالی و سندی قرار گرفته است که پس از بررسی این روایات به 9 روایت صحیح دست یافتیم. - روایات حضرت هادی ? درباره ی امامت مشتمل بر موضوعات مختلفی می باشد که این مباحث عبارت اند از؛ روایات امام هادی ? پیرامون خاندان و اهل بیت پیامبر? ، روایات حضرت هادی? در مورد شخص امام هادی? روایات دال بر نشانه ها و براهین امامت حضرت هادی? ،روایات امام در مورد تصریح بر امامت فرزند خویش و سرانجام روایات مرتبط با امام زمان? و دوران غیبت ایشان. - مجموعه روایات مربوط به خاندان و اهل بیت پیامبر ? ، از سیری مشخص برخوردار است به این ترتیب که برخی از آن ها دلالت بر علم موهبتی و لدنی ائمه اطهار ? دارد که در حقیقت، از ذات حق تعالی و خزینه ی علم الهی سرچشمه می گیرد. این امر، مرجعیت علمی ائمه ? – در رفع ابهامات مطرح نزد شیعیان – را در پی دارد که دسته ای از روایات به این مهم اشاره نموده اند، بنابر آنچه بیان گشت، اکرام ائمه ی اطهار ? به عنوان والدین معنوی ضروری به نظر می رسد که بعضی از روایات نیز دال بر این مطلب است. - روایاتی که مربوط به شخص امام هادی ? می شود ، بخشی از آن ها مشتمل بر سخنان امام در مورد خانواده ی خویش است، برخی دیگر بیانگر محل زندگی حضرت و دسته ای از این اخبار دال بر اوصاف اخلاقی - معنوی پیشوای دهم شیعیان است و نهایتا بخشی از آن ها به چگونگی ارتباط امام با شیعیان و رفع نیاز آن ها اشاره نموده اند. - روایاتی که دال بر نشانه ها و براهین امامت حضرت هادی? می باشد را می توان در چهارگروه عمده جای داد، آگاهی امام از علم غیب، تکلم حضرت هادی? به زبان های بیگانه،کرامات و معجزات این امام معصوم و نهایتا، روایاتی که موقعیت حقیقی امامان معصوم? را شرح می دهد. - روایات مربوط به جانشینی امام هادی? را می توان در چندگروه عمده جای داد: روایات بیانگر جانشینی فرزند ارشد امام هادی? که بر بیش از یک تن قابل انطباق است، روایات بیانگر امامت و جانشینی ابوجعفر محمد، پسر امام هادی? ، روایات بیانگر وقوع بدا در جانشینی ابوجعفر محمد، پسر امام هادی? و روایات بیانگر امامت و جانشینی ابومحمد حسن عسکری? پسر دیگر امام هادی? .
سمانه رباطی مهدی جلالی
در میان شروط مطرح شده برای پذیرش روایت راویان از سوی حدیث پژوهان متاخر، عنصر مذهب نقش محوری در تقسیم حدیث به انواع اربعه ایفا می کند و این خود سوالی را برای نگارنده پدید آورد که آیا واقعا مذهب راوی چنین نقش محوری را داراست که بر اساس آن بتوان درجات روایات را پی ریزی کرد. لذا برای پاسخ به این پرسش بر آن شدیم که دیدگاه صاحب نظران متقدم این فن، محمد بن حسن طوسی مشهور به شیخ طوسی(م464) و احمد بن علی نجاشی( م454) و احمد بن حسین بن عبیدالله غضائری معروف به ابن غضائری (درگذشته در نیمه نخست قرن پنجم)، را در این خصوص بررسی نمائیم. درفصل اول کلیات موضوع بررسی شده است. درفصل دوم وجود توثیق های ذومراتب در مورد راویان منتسب به فرقه های شیعه و اهل سنت و جرح شمار قلیلی از آنان و عدم تفکیک میان حال استقامت و انحرافشان ازسوی سه رجالی بزرگ متقدم شیعه بررسی شده است. در فصل سوم ملازمت جریان مذهب غلو با کذب، مراتب مختلف تضعیف درباره غُلات و تفکیک میان حال استقامت و انحراف غالیان، مورد مطالعه قرار گرفته است. در فصل چهارم راویان ضعیف امامی مذهب در جهت روشن تر شدن عدم مدخلیت مذهب راویان، حتی امامی بودن آنان، در جرح و تعدیل بررسی و برخی دلایل تضعیف آنان از جمله کذب و ضعف دستاورد حدیثی اشاره شده است. نتیجه نهایی این تحقیق آن است که وابستگی راوی به فرقه های شیعه یا عامی بودنش دلیلی بر ضعف او نزد رجال شناسان متقدم شیعه نبوده بلکه میزان تطابق راوی با دو قله بلند صدق و ضبط، ملاک داوری رجالی آنان پیرامون راویان بوده است. و به همین جهت است که به دلیل فقدان صداقت در میان غلات، تضعیف صددرصدی آنان را شاهد هستیم. بر پایه یافته های این پژوهش به نظر می رسد اختلاف مذهبی معیاری برای تقسیم و رتبه بندی حدیث نمی تواند باشد.
مهدی جلالی بیژن زارع
پژوهش حاضر، باهدف بررسی، رابطه بین عوامل اجتماعی و شخصیت کارآفرینانه جوانان تهرانی، انجام گرفته است. عوامل اجتماعی موردبررسی، عبارت بودند از سرمایه اجتماعی، پایگاه اقتصادی اجتماعی و نوع فرزند پروری والدین. برای رسیدن به هدف تحقیق از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه استفاده شد. با توجه به جامعه آمار تحقیق تعداد 385 نفر از جوانان تهرانی به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند و موردبررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین متغیرهای مستقل سرمایه اجتماعی، پایگاه اقتصادی – اجتماعی، نوع فرزندپروری و جنسیت با متغیر وابسته شخصیت کارآفرینانه جوانان، رابطه معناداری وجود دارد. همچنین متغیرهای سرمایه اجتماعی، پایگاه اقتصادی – اجتماعی و نوع فرزندپروری رابطه مثبت و معناداری با ابعاد شخصیت کارآفرینانه، یعنی خلاقیت، مرکز کنترل درونی، ریسک پذیری، نیاز به موفقیت، تحمل ابهام و استقلال طلبی داشتند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که حدود 50 درصد از متغیرهای وابسته را متغیرهای مستقل مورداستفاده در تحقیق، تبیین می کنند.
الهام سالاری هوشمند مهدی جلالی
پژوهش پیش رو به منظور دستیابی به پاسخ این مسائل، به تبیین مقوله پیش بینی و ارتباط آن با سنت تاریخی پرداخته و آنگاه، با به دست دادن نمونه های آن در سیره ی امام علیه السلام، شیوه ی بهره گیری آن حضرت را از این دو مولفه را به تصویر کشیده است و سپس مجموعه عوامل رسیدن به آینده ی مطلوب را از دل کلام حضرت بیرون آورده و نشان داده که امام علیه السلام برای بهبود عملکردهای موجود در جامعه، در عرصه های مختلف به ایجاد بسترسازی و اصلاح زیرساخت ها پرداخته است. با تأملی در سخنان امیرمومنان علی علیه السلام می توان دریافت که ایشان با توجه به عملکرد افراد و سنت های تاریخی، پیامد عملکردشان را پیش بینی کرده تا به گونه ای کاربردی سنت های تاریخی را در زندگی افراد نشان دهد و با جایگزینی الگوها و ارزش های مطلوب، جامعه را به سوی آینده ی متعالی به حرکت درآورد.
مهدی جلالی بیژن یزدی
چکیده ندارد.
مهدی جلالی محمد موسوی شاهرودی
چکیده ندارد.
مهدی جلالی محمدعلی زنجانچی
چکیده ندارد.
کلثومه دلیمی مهدی جلالی
شناخت شیوه ی مفسران در پرده برداری از مراد خدای- تعالی- و مبانی آنان در چگونگی فهم و تفهیم معانی بلند قرآن یکی از شاخه های پژوهش در علوم قرآن به شمار می رود. در این پایان نامه، روش «تفسیرالتفاسیر» ابوبکر محمد بن عتیق سورآبادی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. و نگارنده با فراهم آوردن پایان نامه ای با عنوان «روش سورآبادی در تفسیرالتفاسیر» کوشیده است تا روش وی در تفسیر قرآن را بشناسد و بشناساند و در این مسیر از منظرهای گوناگون به روش سورآبادی پرداخته است. تفسیرالتفاسیر سورآبادی به تصحیح مرحوم سعیدی سیرجانی ، در پنج مجلد به چاپ رسیده است. چهار مجلد این طبع نفیس ، کل متن تفسیر سورآبادی را در بردارد و جلد پنجم آن حاوی اختلاف نسخه های دو جلد اوّل و دوم است. نثر تفسیر «ابوبکر عتیق سورآبادی» از جمله نثرهای شیوای زبان فارسی در نیمه دوم قرن پنجم هجری است . و مانند دیگر آثار مشابه به لحاظ مسائل دستور زبان و لغت برای اهل تبتع و تحقیق سود فراوان دارد. سور آبادی در ابتدای هر سوره: عنوان ، تعداد آیات ، کلمات ، حروف ، محل نزول و فضلیت سوره را آورده ، البته این ترتیب در نسخه های مختلف متفاوت است. بیشتر توجه او در تفسیر آیات ، به نقل و روایت بوده و رویکرد روایی به تفسیر داشته است. شیوة تفسیری سور آبادی چنین است که پرسشی را مطرح می کند و سپس در پاسخ به آن مطالب تفسیری خود را بیان می دارد. در این رساله به مسائل متعددی که روشنگر روش سورآبادی در تفسیرالتفاسیر است پرداخته ایم ، که از آن جمله است علوم قرآنی ، مباحث ادبی ، مباحث کلامی ، آیات الاحکام و بررسی جایگاه نقل و انواع روایات در این تفسیر .
هادی انبایی فریمانی مهدی جلالی
چکیده پایان نامه: علم وجوه و نظایر از شاخه های تفسیر است، معنای آن این است که یک واژه در چند موضع از قرآن یکسان از جهت حروف، حرکت و سکون ذکر شودولی در هر موضع به معنای متفاوتی به کار رود. این دانش در ترجمه های قرآن کریم نقش کلیدی دارد زیرا مترجمان با فهم و به کارگیری آن می توانند ترجمه ی دقیقتری از کلام الهی ارائه بدهند. ،بررسی تأثیر وجوه و نظایر در ترجمه های معاصر فارسی نشان می دهدکه هر یک از این ترجمه ها تا چه میزان از دقت برخوردارند و دقیق ترین و متقن ترین آنها از نظر رعایت وجوه معانی واژگان کدام ترجمه است، بعضی از مترجمان در رعایت وجوه معنایی واژگانی که در کتب وجوه ونظایر ذکر شده است راه احتیاط، در پیش گرفته و واژه را در قالب معنای عام و نخستین آن ترجمه کرده اند و بعضی از مترجمان با بهره گیری از وجوه معانی واژگان، ترجمه ی دقیق تری ارائه داده اند، مانند آقای محمد خواجوی که اساس کار خود را در ترجمه بر مبنای وجوه و نظایر قرار داده و از دیگر مترجمان در این زمینه موفّق تر بوده است.نتیجه این پژوهش آن شد که مترجم قرآن حتما ً باید از وجوه معانی واژگان قرآن و موارد استعمال آنها که در اغلب کتب وجوه و نظایر و تفاسیر مذکور است، آگاهی داشته باشد و آن معانی را مد نظر قرار دهد و واژه رادر هر مورد مطابق با دلالت آن به وجه معنایی متناسب ترجمه کند. دراین رساله به بررسی و نقد آرای موجود درباره وجوه معانی بیست واژه بر اساس کاربرد زیاد آن در آیات قرآن، که در کتب وجوه و نظایر ذکر شده است و استنتاج وجوه معنایی پایه و چند و چون انعکاس آن وجوه در ترجمه های معاصر فارسی پرداخته ایم.
مهدی جلالی اسدالله امامی
در پایان نامه از بحث می کنیم که آیا زوجه پس از سالها زندگی مشترک با همسر خود با وقوع طلاق و آینده تاریک از جهت مالی برای او ایجاد خواهد شد، می توان دارای حقوقی باشد که وضعیت مالی وی را تا حدودی تغییر و بهبود بخشد؟ خصوصا که وی در محیط خانواده زحمات زیادی را متحمل شده است که در واقع شرعا ملزم به انجام آن نبوده است . برای پاسخ به این سئوال پایان نامه را به چهار بخش تقسیم نموده ایم: -1 حقوق مالی مذکور در تبصره 6 ماده واحد قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق. که عبارتند از اجره المثل کارهایی که زوجه در خانه شوهر انجام داده است ، و اگر چنین حقی را به علت عدم تحقق شرایط ویژه و مشکلی که قانونگذار بیان کرده است نتوان به اثبات رساند نوبت به نحله (بخشش) می گردد که به نظر دادگاه و با توجه کارهایی که زوجه در خانه زوج انجام داده و سئوالات زندگی مشترک و وسع مالی زوج تعیین می گردد. -2 نفقه دوران عده که فقط در مورد طلاق رجعی قابل وصول است ، همچنین در مواقعی هم که طلاق با تن و زن حامل می باشد و نیز نفقه به زوجه تعلق می گیرد. -3 تصنیف دارائیهای که زوج در زمان زندگی مشترک با زوجه بدست می آورد. این امر در صورتی میسر است که زوج و زوجه در طی مشرط ضمن عقد نکاح یا عقد خارج لازم دیگری چنین توافقی کرده باشند. -4 مقرری ماهانه: در صورتی که طلاق به تقصیر زوج باشد (چه زوجه تقاضای طلاق کند و چه زوج). دادگاه باید درخواست زوجه مقرری ماهانه ای را با توجه به وسع مالی زوج و نیاز زوجه برای او در نظر بگیرد. که این مقرری قابل کاهش و قطع شدن است . ضمنا سعی شده است در موارد مختلف حقوق مصر در این زمینه نیز مورد بررسی قرار گیرد.
ابراهیم سرمشقی مهدی جلالی
سوانح و حوادث یکی از مشکلات عمده بهداشتی، درمانی و اجتماعی جوامع را تشکیل می دهند. سوانح هنوز شایعترین علت مرگ و میر در افراد زیر 38 سال را تشکیل می دهد. در سال 1980 در آمریکا، 164000 مورد مرگ در اثر تروما گزارش شده است . میزان مرگ و میر مربوط به تروما بین 15 تا 24 سالگی، از 106 مورد در هر یکصد هزار نفر در سال 1960 به 126 مورد در هر یکصد هزار نفر در سال 1978 رسید که افزایش 13 درصد را نشان می دهد در حالی که در همین فاصله زمانی مرگ و میر گروه سنی 25 تا 64 سالگان 16 درصد کاهش یافت . میزان موارد فوت ناشی از تروما از 8464 مورد در سال 1960 به 14800 در سال 1980 رسیده است و میزان بروز آن همواره در جوامع رو به افزایش است . بویژه در آمریکا میزان مرگ ناشی از تروما در بین بالغین جوان و teanegerها 50 درصد بیشتر از انگلیس ، سوئد و ژاپن بوده است . حوادث و سوانح معمولا اقشار جوان و مولد جامعه را گرفتار می کند و هزینه های مربوط به مرگ و میر، کاهش نیروی کار و معلولیت بیشتر از 75 میلیون دلار در روز برای آمریکا است . و نکته اسفناک این است که حدود 50 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سوانح، بیمورد و قابل پیشگیری است به شرطی که درمان صحیح، آموزشهای مناسب و برنامه های پژوهشی مناسب در یک نظام عملی و کاربردی تدوین شود. در کشور عزیزمان هم با توجه به گسترش روزافزون شهرنشینی و بافت جوان جمعیت هر ساله بار اقتصادی ناشی از سوانح و حوادث فشار سنگینی را بر اقتصاد کشور تحمیل می کند. سوانح و حوادث علاوه بر مخارج بهداشتی و درمانی، با اتلاف گروه کثیری از نیروی کار جوان جامعه خسارت دو چندانی را بر جامعه ما ببار می آورد. ارتقاء آگاهی جامعه نسبت به امور مربوط به پیشگیری از بروز سوانح و حوادث و اقدام احسن در مواقع بروز حوادث ، ساماندهی وضعیت جاده ها و خیابانها و ترافیک و افزایش ایمنی خودروها و بزرگراهها، آموزشی پزشکان و پرسنل فوریتهای پزشکی نسبت به "برخورد با تروما" و ایجاد سیستم فوریتهای درمانی ویژه تروما همه از اقداماتی هستند که تاثیر بسیار مهمی در کاهش مرگ و میر و معلولیت ناشی از سوانح دارند. این پژوهش ، نگاهی به عوامل موثر بر مورتالیته و موربیدیتی در بیمارستان امام خمینی است که امیدواریم در طرح و بررسی مسئله (تروما) در کشورمان گام موثری باشد.