در این پژوهش ادبیات شفاهی و فرهنگ عامه ی مردم زرقان بررسی شده است. مردم زرقان همانند دیگر مردم استان فارس به فارسی سخن می گویند ، اما لهجه ی فارسی آن ها کاملاً شبیه لهجه ی مردم شهرها و روستاهای مجاور نیست . پیرزنان و پیرمردان آن ، گنجینه ای عظیم از فرهنگ و ادبیات گذشته ی این شهر هستند. نگارنده با علم بر این موضوع بر آن شد تا فرهنگ و ادبیات شفاهی را به گونه ی مکتوب در آورد و با تحقیق از سالخوردگان این شهر، موفق به جمع آوری مقدار زیادی لالایی ، ترانه ، دل سروده ، نوحه ، مرثیه ، آوای کار، واسونک ، قصه ، ضرب المثل ، دعا ، نفرین و سوگند شد . همچنین با کاوشی در زندگی گذشته ی این مردم به برخی از اعتقادات و باورهای آن ها پی بردیم و مراسم اجتماعی و آداب و رسوم آن ها را که به حقیقت هویت و شناسنامه ی ملی آن ها محسوب می شود مورد بررسی قرار داده، مکتوب کردیم . با مطالعه در ادبیات شفاهی شهر زرقان این نتیجه حاصل گردید که در لهجه های محلی عبارات و تعبیرات زیبا و لطیفی دیده می شود که می تواند ادبیات نوین فارسی را غنی تر سازد و لغاتی وجود دارند که می توانند در فرهنگ های لغت ثبت شوند و جایگزین مناسبی برای برخی از واژگانی باشند که به زبان فارسی وارد شده اند .

گگ علامه همایی به عنوان یکی از نامی ترین وبزرگ ترین عالمان واندیشمندان معاصر، حقّی بزرگ بر علوم گوناگون، بویژه شاخه های متنوع ادبی، دارد. دریای بی کران خدمات او به فرهنگ وادب این سرزمین، چنان وسیع است؛ که گویی دیوان سراسر تعلیمی- اجتماعی او در میان آن ها محو شده است؛ بنابراین این پایان نامه, ضمن نگاهی به زندگی، آثار و دیوان آن دانشی مرد ادیب، برای اولین بار به بررسی همه جانبه ی اشعار او، از دیدگاه علم سبک شناسی و سطوح مختلف آن پرداخته، در نهایت با تحلیلی جامع وسراسر آماری، در قالب جداول ونمودارهای گوناگون، با تشریح سبک زبانی، ادبی و فکری او به فرجام می رسد. اشعار علامه تعلیمی وفرهنگی و به شدت تحت تاثیر کسوت اجتماعی او می باشد. فضای دیوان او کاملاً جدی وجلوه های عارفانه ی زندگی او در آن موج می زند. پند ونقد و شکوه از شرایط روزگارش, در کنار مدح ومرثیه ی خاندان پیامبر، بویژه امام علی(ع)، ازموضوعات متکرر و ثابت تمام قالب های شعریش می باشد. آگاهی و تسلط او بر زبان ولوازم موجود در آن، ضمن سلامت الفاظش، باعث گزینش متناسب ترین واژگان برای محتوای اشعارش، در جهت تاثیر بخشی بیشتر کلامش می باشد. اوزان پر کاربرد ومقبول، قافیه های همواره سالم، کمبود تصاویر ادبی و معانی بلند وهدفمند، از ویژگی های بارز اشعار او می باشد. افکاری نو در قالب وشکلی کلاسیک، بهترین تعریف برای سبک غالب اشعارعلامه است. کلید واژه ها : شعر ، سبک ، سبک شعر ، جلال الدّین همایی.

خسرو و شیرین یکی از زیبا ترین منظومه های داستانی در ادب فارسی است که نظامی شاعر نامور ایرانی با نوآوری و خلاقیت آن را سروده است. شعله نی ریزی یکی از شاعران ناشناخته است که به پیروی از نظامی، منظومه ی عاشقانه ی فرهاد و شیرین (خسرو و شیرین) را خلق کرده است. با مطالعه ی تطبیقی این دو اثر ارزشمند، ضمن آشنایی با اندیشه ها و باورهای شاعرانه اش می توان قدرت کلام و زیبایی سخن هر دو شاعر را درک کرده و نوآوری و خلّاقیّت های موجود در این آثار را ارزیابی کرد. خسرو و شیرین نظامی و خسرو و شیرین شعله از نظر موضوع داستان یکسان می باشند امّا با وجود اشتراکات در چهارچوب، در طرح و پرداخت دو روایت، تفاوت هایی به چشم می خورد. زبان دو منظومه نیز تفاوت هایی دارد و در مجموع می توان گفت زبان شعله ساده تر است. هر دو منظومه عشق آمیخته به عفت را توصیف کرده و ضمن تفسیر این عشق پاک، آثار عشق در آن ها تجلّی یافته است. خسرو و شیرین نظامی و شعله تنها افسانه و حکایت نیستند، بلکه مجموعه ای از حکمت ها و مضامین اخلاقی با تمثیل های کوتاه در آن ها بیان شده است. افسانه خسرو و شیرین دارای صحنه های بسیار زیباست و نظامی و شعله با تخیّل خود توصیفات زیبایی را ارایه داده اند. در فصل دوم رساله، مختصری درباره ی نظامی و شعله، احوال و عقاید و آثار آن ها نوشته شده است. در فصل سوم خلاصه ی داستان و ویژگی های زبانی و هم چنین آرایه های به کار برده شده در هر دو منظومه مورد بررسی قرار گرفته و توصیف ها با ذکر نمونه بیان شده است. فصل چهارم به ساختار کلّی داستان و تفاوت های روایی و هم چنین سیمای قهرمانان دو منظومه اختصاص دارد. در فصل پنجم تجلّی عشق درد و اثر مطرح گردیده و در فصل ششم مضامین دینی، اخلاقی و اجتماعی دو منظومه آورده شده است. آن چه که نگارنده ی این پایان نامه را به تطبیق خسرو و شیرین نظامی با خسرو و شیرین شعله وا داشت، جای خالی ای بود که در این زمینه احساس می شد؛ امید است مورد پسند ادب دوستان قرار گیرد.

فرهنگ عامه هر منطقه، شناسنامه ی آن محسوب می شود و شایسته و سزاوار حفظ و نگهداری است. فرهنگ هر شهر و کشوری نشانه ی تمدن و شعور ملی آن سرزمین است. با شناخت فرهنگ مناطق گوناگون علاوه بر حفظ و پاسداری از آن، به مردم منطقه بها و ارزش داده شده و آنان نیز در حفظ و اجرای آداب و رسوم خود تشویق می شوند. با هجوم فرهنگ بیگانه به سرزمین ها، خیلی از جوانان اعتقاد و عمل به آداب و سنن گذشته را کوته فکری می دانند و ترجیح می دهند مثل بیگانگان رفتار کنند، غافل از اینکه جوامع غربی تازه به این عقاید متمایل شده اند و در صدد رواج آنها، البته با اسامی و نامهای مدرن و جدیدی مثل متافیزیک هستند. پس گردآوری آداب و رسوم و لغات و اصطلاحات و اشعار عامیانه و افسانه ها و آهنگهای محلی و ضرب المثل های مناطق مختلف، یکی از اساسی ترین کارهایی است که بایستی هرچه زودتر به آن پرداخت. در غیر این صورت، با توسعه ی روز افزون وسایل ارتباطی و کتابها و روزنامه ها و بالا رفتن سطح معلومات عمومی، طولی نخواهد کشید که آداب و سنن گذشته متروک شده و از لهجه ها و افسانه های قدیمی اثری به جای نخواهد ماند.

بیشتر پژوهش¬های ادبی در کشور ما بر روی شاعران درجه اول و بنام صورت می¬پذیرد و تابش انوار آثار این شاعران موجب شده که بسیاری از آثار درجه دو و سه ادب پارسی در مرکز دید پژوهشگران قرار نگیرد؛ در حالی که از نظر علمی و پژوهشی هر کدام از متون منثور و منظوم فارسی در حکم یک حلقه¬ای است که مجموعاً زنجیره¬ی ادب پارسی را کامل می¬کنند. محمّد نزل¬آباد از شاعران کم آشنای زبان پارسی است که در قرن هشتم و نهم می¬زیسته و تا کنون درباره¬ی آثار و اشعار او تحقیقات گسترده¬ای صورت نپذیرفته است.در این پایان نامه، منظومه جمال و جلال این شاعر از دیدگاه نقد بلاغی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. بر اساس پژوهشی که بر روی این منظومه¬ی عاشقانه از دیدگاه بلاغی صورت پذیرفت، مشخص شد که کارکرد عناصر خیال در این مثنوی قابل توجه می¬باشد و از میان آن¬ها، بیشترین میزان تصاویر را، تشبیه به خود اختصاص داده است. نتیجه¬ی این پژوهش در هفت فصل به ترتیب زیر ارائه شده است: فصل اول: به مباحث مربوط به کلّّیات پژوهش اختصاص یافته است؛ در فصل دوم گذری بر احوال و آثار محمّد نزل¬آباد انداخته¬ایم؛ در فصل سوم چگونگی صور خیال و کارکرد آن در این منظومه بررسی شده است؛ فصل چهارم به مقوله تشبیه اختصاص دارد؛ فصل پنجم به استعاره و چند وچون آن در این مثنوی مربوط می¬شود؛ در فصل ششم مقوله های کنایه و مجاز بررسی شده اند و فصل هفتم به نتیجه گیری اختصاص یافته است.

چکیده ندارد.