هدف این کار تحقیقاتی، بررسی فیتوشیمیایی گیاه آکانتولیمون کولار بوده، که بومی خراسان جنوبی میباشد. اندام مختلف این گیاه در اواخر بهار از کوهپایه های جنوبی شهرستان بیرجند جمع آوری و آماده سازی شد. عصاره های آبی? اتانولی و استنی با دو روش خیساندن و امواج فراصوت تهیه گردید. آزمایشات فیتوشیمیایی بر روی عصاره گیاه با هدف اندازه گیری ترکیبات موثره و نیز خاصیت آنتی اکسیدانی گیاه با بکارگیری اسپکتروفتومتر uv/vis و همچنین مقدار فلزات سنگین تعیین شد. در پایان روغن استخراج و اسیدهای چرب موجود در روغن اندازه گیری و شناسایی شد. اندازه گیری عناصر سنگین و همچنین آنالیز ترکیبات فنلی، فلاونوئید، تانن و آنتی اکسیدان صورت پذیرفت. نتایج حاصل از آنالیز اسیدهای چرب نشان می دهد که پالمیتیک اسید، اولئیک اسید، لینولئیک اسید و لینولنیک اسید بیشترین مقدار را در گیاه دارا می باشند.

چکیده ندارد.

دراین آزمایش ترکیب شیمیایی، ضرایب تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای- روده ای دانه خلر خام و عمل آوری شده با استفاده از روش کیسه های نایلونی و روش های برون تنی تعیین شد. ترکیب شیمیایی نمونه ها شامل پروتئین خام، چربی خام، خاکستر، الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی، کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم، کلر، منیزیوم، آهن و تانن ها با استفاده از روش های استاندارد تعیین شدند. نمونه ها شامل دانه خلر خام، حرارت داده شده (120 درجه سانتی گراد) به مدت 1، 2 و 3 ساعت و بخار داده شده به مدت 10، 20 و 30 دقیقه بود. ضرایب تجزیه پذیری نمونه ها پس از انکوباسیون به مدت صفر، 2 ،4 ،8 ،16 ،24 و48 ساعت در شکـمبه یک راس گاو ماده بالغ هلشتین مجهز به فیستولای شکمبه ای محاسبه شد. برای محاسبه این ضرایب از معادله p = a + b(1 – e –ct) استفاده شد. قابلیت هضم شکمبه ای و بعد از شکمبه ای نمونه ها نیز با انکوباسیون آنها به مدت 12 ساعت در شکمبه و سپس انکوباسیون در دستگاه شبیه ساز هضم تعیین شد. همچنین پارامترهای تخمیر نمونه ها با روش تولید گاز محاسبه شدند. نتایـج آزمایش نشان داد کـه برخی ترکیبات شیمیایی دانه خلر قابل مقایسه با دانه سویا بود. همچنان مشخص شد که بخش سریع تجزیه ی ماده خشک و پروتئین خام خلر خام اختلافاتی با نمونه های عمل آوری شده داشت. بخش با پتانسیل تجزیه ی ماده خشک و پروتئین خام دانه خلر حرارت داده شده به مدت 2 و 3 ساعت بیشتر از دیگر نمونه ها بود. نسبت ناپدید شدن ماده خشک و پروتئین خام خلر حرارت داده شده به مدت 2 و 3 ساعت در شکمبه بطور معنی داری (05/0>p) از خلر خام کمتر بود و با افزایش نسبت ناپدید شدن روده ای ماده خشک و پروتئین هضم نشده در شکمبه جبران شد. خلر بخار داده شده به مدت 30 دقیقه بیشترین نسبت ناپدید شدن ماده خشک و پروتئین خام در کل دستگاه گوارش (به ترتیب 868 و953 گرم در کیلوگرم) را داشت. نتایج نشان داد که در زمان های قبل از 12 ساعت از انکوباسیون، خلر خام پتانسیل تولید گاز بیشتری در بین سایر نمونه ها داشت. ولی پس از 12 ساعت انکوباسیون، تولید گاز دانه خلر بخار داده شده به مدت 30 دقیقه و حرارت داده شده به مدت 2 ساعت بیشتر از نمونه های دیگر بود (05/0>p). نتایج این آزمایش نشان داد که عمل آوری باعث تغییر در جهت مثبت برای تجزیه پذیری و قابلیت هضم ماده خشک و پروتئین خام دانه خلر می شود.