نام پژوهشگر: خدیجه بوذرجمهری

بررسی قابلیتها و تنگناهای توسعه گردشگری روستایی با تاکید بر روستاهای هدف (نمونه موردی: دهستان شیرین دره، شهرستان قوچان)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1388
  رویا خوشرو   خدیجه بوذرجمهری

امروزه گردشگری به عنوان یک پدیده اثرگذار بر فرایند توسعه روستایی توجهات زیادی را به سوی خود جلب نموده است زیرا از جنبه های مختلف اقتصادی، فرهنگی– اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی اثرات شگرفی را بر حیات روستا بر جای می گذارد. این پژوهش، جاذبه ها و مشکلات گردشگری در دهستان شیرین دره را از دیدگاه گردشگران و اثرات مثبت و منفی توسعه گردشگری در منطقه را از دیدگاه روستاییان منطقه مورد بررسی قرار می دهد. روش این پژوهش توصیفی – استنباطی است که اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه جمع آوری و به کمک نرم افزار آماری spss پردازش و تحلیل شده است. این تحقیق شامل دو جامعه آماری است، یکی جامعه میزبان، شامل 503 خانوار روستایی ساکن در 6 روستای گردشگری منطقه که به صورت نمونه تعداد 217 سرپرست خانوار به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و دیگری جامعه مهمان یعنی گردشگران منطقه هستند که طی چند مرحله حضور در مکانهای گردشگری، تعداد 110 نفر از آنها به صورت تصادفی انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان می دهد که از نظر گردشگران، منطقه از جاذبه های گردشگری طبیعی و انسانی بالایی برخوردار است که در صورت معرفی و فراهم نمودن امکانات رفاهی، خدماتی و اقامتگاهی مناسب می تواند به یکی از کانونهای مهم گردشگری در سطح منطقه مبدل گردد. اما از دیدگاه روستاییان، تاکنون توسعه گردشگری در منطقه تاثیر چندانی در وضعیت اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی آنان نداشته است، درحالی که تاثیرات زیست محیطی با سطح معناداری 0/008 و کالبدی با سطح معناداری 0 اثبات شده است. به عبارتی از نظر جامعه میزبان، توسعه گردشگری در آلودگی زیست محیطی (آثار منفی) و توسعه زیر ساختی - کالبدی ( آثارمثبت ) موثر بوده است.

نقش زنان روستایی در توسعه بخش کشاورزی روستاهای شهرستان بناب
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1388
  فخری صادقی   خدیجه بوذرجمهری

هدف اصلی این پژوهش شناسایی نقش زنان روستایی در توسعه بخش کشاورزی شهرستان بناب وشناسایی متغیرهای اثرگذار( عوامل فردی، خانوادگی، سازمانی ) برمیزان مشارکت آنان درفعالیت های مخنلف کشاورزی می باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است و بر اساس مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای،اطلاعات لازم جمع آوری و مورد توصیف و تحلیل آماری قرار گرفتند. با فرمول کوکران، 353 زن روستایی فعال در امور مختلف کشاورزی از 8 روستای نمونه دهستان بناب، به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و با روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد پرسشگری قرار گرفتند. برای توصیف و تحلیل داده هااز نرم افزار آماری spss وآزمون های t تک نمونه ای، t استودنت و همبستگی پیرسون ورگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج حاصله حاکی از آن است که بیشترین مشارکت زنان منطقه درامور زراعی و آن هم در مرحله برداشت وجمع آوری محصول می باشد. همچنین بین عوامل فردی و ویژگی های خانوادگی زنان روستایی و میزان مشارکت آنان در فعالیت های تولیدی رابطه معناداری وجود دارد.

نقش کشت زعفران در اقتصاد روستایی(دهستان زاوه شهرستان زاوه)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1388
  احمد ابراهیمی   خدیجه بوذرجمهری

در تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون t استفاده شده و شرایط جغرافیایی منطقه مورد مطالعه و فعالیت های کشاورزی به خصوص زعفران منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته است. از نتایج برگرفته از این تحقیق آنکه بین سن و سواد و نوع مالکیت اراضی کشاورزی بهره برداران و عملکرد محصول زعفران رابطه معناداری بدست نیامد. گرچه عملکرد زعفران در منطقه در مقایسه با سطح جهانی بسیار پایین است اما با این وجود، کشت زعفران نقش موثری در درآمدزایی و اشتغال زایی و اقتصاد روستایی منطقه دارد، همچنین در منطقه زاوه توان های بالای طبیعی و انسانی برای گسترش کشت زعفران وفعالیت های کشاورزی وجود دارد، که با بهبود عملکرد سازمان جهاد کشاورزی، تعاونی ها و بانکها در زمینه ارائه خدمات بهتر می توان به عملکرد بالاتری از محصول دست یافت. در پایان نیز پیشنهادهایی جهت گسترش و بهبود وضعیت کشت زعفران در منطقه ارائه گردیده است.

ارزیابی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی شالیزاری (نمونه موردی دهستان قره طغان شهرستان نکا)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1389
  الهه انزایی   خدیجه بوذرجمهری

بررسی کشاورزی پایدار و زیرنظام های آن به منظور شناخت و آگاهی بیشتر از وضعیت این نظام ها و تدوین راهبردها و برنامه های مناسب برای نیل به توسعه ی کشاورزی پایدار اهمیت اساسی دارد. هدف اصلی این تحقیق مطالعه اثرات اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و تکنولوژی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی شالیزاری و ارزیابی میزان موفقیت آن از لحاظ این سه شاخص از دیدگاه کشاورزان و کارشناسان می باشد. داده های مورد استفاده در این مطالعه حاصل عملیات میدانی و پرکردن پرسشنامه از کل 260 بهره بردار در منطقه مورد مطالعه و 68 کارشناس متخصص در طرح می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در دو بعد اقتصادی و تکنولوژی بین کارشناسان و بهره برداران در مورد میزان موفقیت طرح همبستگی وجود دارد، که ضریب همبستگی بعد اقتصادی 886/0 و بعد تکنولوژی 641/0 می باشد. اما از لحاظ بعد اجتماعی – فرهنگی در حالیکه کارشناسان اعتقاد دارند که اجرای طرح موفق بوده، ولی به نظرکشاورزان اجرای طرح از این بعد ناموفق بوده است. ضریب همبستگی بعد اجتماعی و فرهنگی 072/0- می باشد. بنابراین بین دیدگاه کشاورزان و کارشناسان در میزان موفقیت طرح از بعد اجتماعی و فرهنگی همبستگی وجود ندارد.

نقش اشتغال زنان در توسعه روستایی با تاکید بر ابعاد اقتصادی و اجتماعی(نمونه موردی دهستان کارده شهرستان مشهد)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  زهرا اویسی   حمید شایان

بسمه تعالی مشخصات رساله / پایان نامه تحصیلی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد عنوان پایان نامه: نقش اشتغال زنان در توسعه ی روستایی با تأکید بر ابعاد اقتصادی و اجتماعی (نمونه ی موردی دهستان کارده بخش مرکزی شهرستان مشهد) نام نویسنده: زهرا اویسی استاد راهنما: آقای دکتر حمید شایان استاد مشاور: خانم دکتر خدیجه بوذرجمهری دانشکده: ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی گروه: جغرافیا رشته تصحیلی: برنامه ریزی روستایی تاریخ تصویب: تاریخ دفاع: مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد ? دکتری تعداد صفحات: چکیده هدف این پژوهش بررسی نقش اشتغال زنان در توسعه روستایی با تاکید بر متغیرهای موثر(فردی،اقتصادی و اجتماعی)در دهستان کارده واقع در بخش مرکزی شهرستان مشهد می باشد . روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است و براساس مطالعات پیمایشی وکتا به خانه ای اطلاعات لازم جمع آوری شده .با استفاده از فرمول کوکران 238زن روستایی بعنوان حجم نمونه از 8 روستای نمونه دهستان کارده انتخاب و با روش نمونه گیری تصادفی مورد پرسش قرار گرفتند.برای توصیف وتحلیل داده ها از نرم افزارهای آماریspss،excel و آزمونهای پارامتری نظیر t استیودنت و آنالیز واریانس یک طرفه وآزمونهای ناپارامتری نظیرویلکاکسون یک نمونه ای،آزمون من ویتنی و آزمون کروسکال والیس استفاده شده است.با توجه به نتایج پژوهش، بین اشتغال زنان و بعد اقتصادی روستا و همچنین بین اشتغال زنان و رضایت از کار و بهبود کیفیت زندگی رابطه معنی داری وجود دارد. ولی بین اشتغال زنان و سواد، بعد خانوار ،تمایل به مهاجرت ومشارکت سیاسی آنان رابطه معنی داری وجود ندارد . کلیدواژه ها: 1ـ اشتغال زنان 2ـ سرمایه ی اجتماعی 3ـ مشارکت اقتصادی زنان 4ـ توسعه ی روستایی 5-دهستان کارده امضای استاد راهنما: تاریخ:

تأثیر سد تبارک قوچان بر اقتصاد کشاورزی خانوار روستایی بخش مرکزی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  علی قیامی اترآباد   خدیجه بوذرجمهری

- به نظر می رسد ساخت سد تبارک موجب رشد و شکوفایی فعالیت های زراعی در منطقه مورد مطالعه شده است. - به نظر می رسد ساخت سد تبارک موجب رشد و شکوفایی فعالیت های باغداری در منطقه مورد مطالعه شده است. - به نظر می رسد ساخت سد تبارک موجب رشد و شکوفایی فعالیت های دامداری و دامپروری در منطقه مورد مطالعه شده است. - به نظر می رسد ساخت سد تبارک موجب تغییر سهم کشاورزی سنتی به کشاورزی مکانیزه و تجاری شده است.

بررسی علل و پیامد های مهاجرت در دهستان پیرحاجات شهرستان طبس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1390
  حمید رضا آزادی   خدیجه بوذرجمهری

مهاجرت روستایی یکی از عوامل اساسی و مهم در تحولات فضایی کشور محسوب می شود علت های مهاجرت را نمی توان از آثار آن جدا کرد چون از یک طرف معلول توسعه نابرابر و از سری دیگر عامل گسترش توسعه نابرابر است. در این تحقیق عوامل موثر بر مهاجرت روستاییان و پیامدهای ناشی از آن در دهستان پیرحاجات شهرستان طبس مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و از تکنیک های کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. بر اساس فرمول کوکران تعداد 188 سرپرست خانوار روستایی ساکن در سه روستای بالای 20 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفتند.نتایج به دست آمده نشان می دهد ، عدم رضایتمندی از امکانات و تسهیلات روستایی بیشترین نقش را در گرایش روستاییان به مهاجرت داشته است و عامل عدم احساس امنیت مالی و روانی فرد در روستا در درجه بعدی قرار دارد. مهاجرت های روستایی در منطقه سبب کاهش نسبت جنسی، افزایش تعداد زنان در برابر مردان، کاهش بعد خانوار، گرایش جمعیت به سالخوردگی ، خالی از سکنه شدن 475 واحد مسکونی شده است. و این کاهش جمعیت روستایی مانع از ارائه خدماتی شده است که به آستانه جمعیتی نیاز دارند از جمله دبیرستان که باعث تشدید مهاجرت روستاییان نیز شده است

ارزیابی اثرات اجتماعی- اقتصادی طرح های هادی روستایی مطالعه موردی: شهرستان دنا
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  یزدان حاجی پور   علی اکبر عنابستانی

امروزه طرح هادی روستایی مهمترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. با گذشت بیش از سه دهه از شروع اجرای این گونه طرح ها در نواحی روستایی کشور و اندوختن تجربه، لازم است بدانیم که اجرای این گونه طرح ها چه نتایج و پیامدهایی را برای جامعه روستایی کشور به همراه داشته است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی است که بخش عمده ای از داده های آن براساس مطالعات میدانی، از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 232 نفر در 6 سکونتگاه روستایی که از اجرای طرح هادی آنها 10 سال می گذرد و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spssانجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که طرح هادی توانسته است زمینه تغییرات در ابعاد اجتماعی زندگی روستاییان را فراهم آورد، ولی در رابطه با ایجاد زمینه تغییرات در ابعاد اقتصادی زندگی روستاییان ناموفق بوده است. نتیجه اینکه در روستاهایی که طرح هادی از نظر ماهیت عملکردی موفق تر بوده پیامدهای اجتماعی مثبت بیشتری داشته اما از لحاظ تأثیرات اقتصادی بسیار ضعیف بوده است. بنابراین راهکارهایی از جمله توجه به توانمندی های بومی، توجه بیشتر به قابلیت های روستاها، برنامه مدون مالی برای اجرای کامل طرح ها، داشتن جدیت و قاطعیت در اجرای طرح و بهره گیری از نهادهای محلی به منظور مطلوب شدن تأثیرگذاری طرح بر جامعه روستایی پیشنهاد می شود.

بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی شهرکهای صنعتی بر نواحی روستایی(نمونه موردی شهرک صنعتی خیام نیشابور)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  مجید حمزه یی   خدیجه بوذرجمهری

امروزه صنعتی شدن در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به منزله شالوده دستیابی به توسعه محسوب می شود. علاوه بر آن صنعتی شدن فرآیندی محسوب می شود که خواسته یا ناخواسته دارای اثرات مثبت و منفی در تمامی شئون زندگی انسانی است. به خصوص در بخشهای اقتصادی اثرات آن کاملاً ملموس است. در همین راستا به منظور دگرگونی بخشیدن به زندگی روستاییان، استراتژی ایجاد شهرکها و نواحی صنعتی در نواحی روستایی در سه دهه گذشته از سوی برنامه ریزان اتخاذ شد. در این تحقیق به منظور بررسی و ارزیابی پیامدهای شهرک صنعتی خیام در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی ، 22 روستای پیرامون به عنوان نمونه انتخاب شده اند. سپس به ارزیابی تفاوت شاخص های اقتصادی و اجتماعی بین دو گروه کارگران روستا نشین شهرک صنعتی خیام و سایر شاغلین روستایی پرداخته شد. نتایج حاصل از تحقیق که با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری (پارامتری و ناپارامتری)، نشان می دهد که در دو گروه نمونه، اکثر شاخص های اقتصادی و اجتماعی اعم از الگوی مصرف (خوراک، پوشاک وکالاهای مصرفی)، مسکن، بیمه، آموزش، بیگانگی، دگرگونی ارزشها و ... تفاوت معناداری را نشان می دهند. به نحوی که کارگران روستایی شهرک صنعتی خیام از وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتری برخوردارند.

نقش گردشگری خانه های دوم در توسعه روستایی(مطالعه موردی دهستان شیرین دره شهرستان قوچان)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  ناهید صاحبکار   علی اکبر عنابستانی

بسمه تعالی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان/پایان نامه: نقش گردشگری خانه های دوم در توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان شیرین دره شهرستان قوچان) نام نویسنده: ناهید صاحبکار نام استاد(ان) راهنما: دکتر علی اکبر عنابستانی???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? نام استاد(ان) مشاور: دکتر خدیجه بوذر جمهری دانشکده:ادبیات وعلوم انسانی دکتر علی شریعتی گروه: جغرافیا رشته تحصیلی: جغرافیا برنامه ریزی روستایی تاریخ تصویب: 14/04/1390?? تاریخ دفاع :21/4/1391? مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد دکتری تعداد صفحات: 206 چکیده رساله/پایان نامه : گذران اوقات فراغت یکی از نیازهای جامعه انسانی است. از اینرو روستاهای گردشگری پیرامون شهرها بطور روز افزونی با ساخت خانه های دوم و رشد گردشگری روبرو می باشد. دهستان شیرین دره شهرستان قوچان، به واسطه طبیعت زیبا، باغات سرسبز، وجود رودخانه اترک، آب و هوای مطلوب دارای شرایط مناسب برای شکل گیری خانه های دوم است. با توجه به تاثیراتی که این پدیده از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی در روستاها بر جای خواهد گذاشت. بنابراین در این تحقیق سعی شده است این اثرات درتوسعه روستایی این منطقه مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام این مطالعه، از روش های مختلف گردآوری اطلاعات(اسنادی، کتابخانه ای، کاوش های اینترنتی و مطالعات میدانی) استفاده به عمل آمد. سپس اطلاعات مزبور با روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد خانوار روستاهای مورد مطالعه در دهستان برابر 1184خانوار می باشد و با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه به دست آمده معادل« 218 خانوار» خواهد بود که25 درصد آن(تعداد55پرسشنامه) به مالکین خانه های دوم و 163پرسشنامه به ساکنین روستا، اختصاص یافت .نتایج مطالعات حاکی از آن است که گسترش این پدیده در روستاهای مورد مطالعه با تغییر چشم اندازهای طبیعی و تخریب باغات و .... تاثیر منفی، و با اشتغالزایی، افزایش درآمد ساکنین و ...تاثیر مثبت را در پی داشته است. با توجه به پیامدهای این پدیده بر نواحی روستایی لازم است پژوهشهای تکمیلی برای ارزیابی و هدایت کالبدی- فیزیکی خانه های دوم و افزایش نظارت مسئولین ذیربط در خصوص تغییر کاربری اراضی کشاورزی به خانه دوم در منطقه انجام گیرد. کلید واژه : 1- گردشگری روستایی??? 2- خانه های دوم 3-?توسعه روستایی?? 4- دهستان شیرین دره امضای استاد راهنما:دکتر علی اکبر عنابستانی تاریخ:

بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی شهرکهای صنعتی بر نواحی روستایی نمونه موردی: شهرک صنعتی چناران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  کیوان بهرامی   خدیجه بوذرجمهری

در راستای دستیابی به اهداف توسعه ملی بی شک راهبرد صنعتی سازی روستاها نقش به سزایی را ایفا نموده و اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی خاص خود را بر جای می گذارد. در پژوهش پیش رو نیز هدف بررسی اثرات احداث شهرک صنعتی چناران بر روستاهای پیرامون بوده است. بدین منظور وضعیت اقتصادی و اجتماعی تعداد 110 کارگر روستایی شاغل در شهرک صنعتی چناران که از روستاهای پیرامون به شهرک می آیند با تعداد 150 کارگر سایر شاغلین همان روستاها، به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از طریق منابع کتابخانه ای و پیمایشی اطلاعات جمع آوری شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید دانشگاه و کارشناسان و مدیران شرکت های فعال شهرک تأیید شده است و جهت پایایی با پیش آزمون و ضریب آلفای کرونباخ میزان (0.71) بدست آمده است. نتایج بدست آمده دلالت بر اثرات مثبت اقتصادی-اجتماعی شهرک برای نواحی روستایی پیرامون بوده است و شاغلین روستایی شهرک از وضعیت بهتری نسبت به سایر شاغلین برخوردار بوده اند. نتایج آزمون تی برای تاثیرات اقتصادی شهرک برابر با میانگین 2.77 که بزرگتر از میانگین نظری (?????) بدست آمده و تاثیرات اجتماعی شهرک نیز برابر با میانگین 2.39 و بزرگتر از میانگین فرضی بدست آمده است، لذا در سطح اطمینان 95 درصد اثرات فوق تایید می شود. اما در خصوص استنتاج اثرات زیست محیطی شهرک، وجود آلودگی های هوا، آب، مواد جامد و زباله و همچنین آلودگی های صوتی در منطقه توسط روستاییان تأیید شده است.

ارزیابی طرح ویژه تسهیلات بهسازی مسکن روستایی (نمونه مورد مطالعه: دهستان سرجام)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی - دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی 1390
  سمیه عبدالهی   خدیجه بوذرجمهری

موضوع تحقیق حاضر ارزیابی طرح ویژه تسهیلات بهسازی مسکن روستایی با مطالعه موردی دهستان سرجام در بخش احمدآباد شهرستان مشهد است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و برای جمع آوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای، پیمایشی استفاده شده است و از آزمون های آماری کی دو و اسپیرمن جهت اثبات فرضیه های تحقیق به کار گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ارائه وام مسکن از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان رضوی، سبب دسترسی روستاییان منطقه به مسکن مقاوم شده و همچنین در اشتغال زایی (مقطعی)، کاهش مهاجرت و برخوردار شدن اقشار کم در آمد روستایی به مسکن مقاوم نیز تاثیر داشته است. اما از سویی موجب اشاعه الگوهای معماری شهری گشته و در اضمحلال معماری بومی منطقه نقش موثری داشته است.

بررسی اثرات شهرک های صنعتی بر توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرک صنعتی گرگان 2)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  نسیم یوسفی   خدیجه بوذرجمهری

روستاها به عنوان مکانهای زندگی و سکونتگاهی بخش قابل توجهی از جمعیت جهان و ایران را تشکیل می دهند. این مکان ها به لحاظ اقتصادی در شرایط حاضر متکی به بخش کشاورزی هستند که قدرت رقابت با اقتصاد شهری را نداشته و نیازمند تقویت می باشد. بنابراین توسعه صنایع روستایی به عنوان یکی از مهمترین و قابل قبول ترین شیوه توسعه اقتصاد روستایی در شرایط کنونی می باشد. بنابراین صنعتی شدن به عنوان یک تصمیم سرنوشت ساز برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای در حال رشد ضروری محسوب می شود. لذا ایجاد شهرک های صنعتی در نواحی روستایی یا پیرامون شهری می تواند در تثبیت ونگهداشت جمعیت، تأمین اشتغال و افزایش درآمد برای روستاییان موثر باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان اثرگذاری شهرک صنعتی گرگان 2 بر توسعه اجتماعی و اقتصادی و زیست محیطی منطقه مورد مطالعه است. روش تحقیق از نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه 135 نفری از کارگران روستایی شاغل شهرک صنعتی و 135 نفر از روستاییان غیر شاغل می باشد. در این پژوهش به منظور تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزار spss و excel استفاده گردید. آزمون فرضیه های تحقیق با استفاده آزمون های کای دو، مان ویتنی، t مستقل و tتک نمونه ای انجام گرفت که در نهایت نتایج به دست آمده نشان می دهد شهرک صنعتی گرگان 2 از نظر اقتصادی(میزان درآمد، میزان پس انداز، تنوع فرصت های شغلی و. . . ) تاثیری بر بهبود اوضاع روستاییان محدوده مورد مطالعه نداشته است ولی از نظر اجتماعی(میزان مهاجرت، میزان ماندگاری در روستا و . . . ) اثرات مثبتی بر روستاییان محدوده مورد مطالعه داشته است. همچنین بررسی ها در بعد زیست محیطی(آلودگی آب، هوا، صوتی، نما و منظر) نشان دهنده عدم آلودگی شهرک صنعتی بر نواحی روستایی پیرامونی می باشد.

تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی کارخانه های قند بر مناطق روستایی(مطالعه موردی:کارخانه قند فریمان)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  صدیقه شیرمحمدی   خدیجه بوذرجمهری

کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه برای تقویت ساختاری خود نیاز به توسعه صنایع کارخانه ای مرتبط با روستا دارد، زیرا که این دسته از صنایع در توسعه و رشد مناطق روستایی و تعادل بین شهر و روستا از اهمیت زیادی برخوردارند از این رو هدف پژوهش حاضر تحلیل اثرات اقتصادی-اجتماعی کارخانه های قند بر مناطق روستایی است .این تحقیق از نظر هدف، کاربردی که بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه ای انجام شده است. روش جمع آوری اطلاعات و داده های لازم به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دو گروه ، کارگران روستایی کارخانه قند فریمان و سرپرست خانوارهای سایر شاغلین روستایی دهستان فریمان است. برای تعیین حجم نمونه گروه اول، با استفاده از فرمولno، از مجموع 126 کارگرشاغل در کارخانه تعداد 65 نمونه در کل محاسبه شد که از طریق همین فرمول تعداد نمونه هر روستا بدست آمد و برای گروه دوم، از طریق فرمول کوکران ، تعداد 247سرپرست خانوار روستایی که به سایر فعالیت های اقتصادی اشتغال دارند به عنوان حجم نونه محاسبه شد. اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است و در اثبات و رد فرضیات از آزمون t.test، anova، tukey استفاده شده است.نتایج بدست آمده نشان می دهدکه کارخانه قند فریمان در ایجاد اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی (درآمد ماهانه و مسکن) کارگران روستایی در منطقه نقش موثری داشته است امادر نگه داشت جمعیت نواحی روستایی تاثیری نداشته است. و همچنین نتایج آزمون t بر شاخص های اجتماعی (بعد خانوار، سطح تحصیلات و ....) کارگران روستاییموثر نبوده است. .. با توجه به یافته ها ی پژوهش راهکارهایی همچون:: برگزاری دوره های آموزشی برای کارگران، ایجاد سالنهای غذاخوری، فراهم نمودن خدمات بیمه ای و وسایل ایاب و ذهاب و بالا بردن ظرفیت روزانه واسمی کارخانجات قند پیشنهاد شده است.

ارزیابی اثرات بیمه محصولات کشاورزی بر توسعه کشاورزی پایدار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  ناهید جعفریان کیکانلو   خدیجه بوذرجمهری

در دهستان قاضی همیشه عوامل جوی بر محصولات کشاورزی اثرگذاری جدی دارد. بخش عمده جمعیت روستایی منطقه به کشاورزی مشغولند و اقتصاد کشاورزی در تقسیم فضایی فعالیت رکن اصلی را ایفا می نماید. از طرفی خانوارهای کشاورز روزانه با مجموعه ای از خطرات مالی و شغلی رو به رو هستند که قابل پیش بینی و کنترل نیستند و موقعیت متغیر و غیرمطمئن عملکردی و مالی را برای کشاورزان بوجود آورده است. لذا با توجه به تاثیر اجتناب ناپذیر مخاطرات تولیدات کشاورزی بر اقتصاد جامعه روستایی و اهمیت فوق العاده زیاد بخش کشاورزی در این منطقه و افزایش سطح زیرکشت مناطق در معرض خطرات طبیعی و عوامل کنترل ناپذیر مانند نوسانات جوی، آفت ها، بیماری ها که اثرگذار هستند، بکارگیری راهکارهای گوناگون جهت کاهش اثرات منفی خطرات ضروری می باشد.از این رو فرایند بیمه محصولات کشاورزی به عنوان یک راهکار حمایتی مورد توجه قرار می گیرد.

نقش دانش بومی روستاییان در کاهش آسیب پذیری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطرات طبیعی (مطالعه مورد: بخش مرکزی شهرستان جیرفت)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1394
  مرتضی خواجه   خدیجه بوذرجمهری

چکیده رساله/پایان نامه : یکی از عوامل مهم فروپاشی سکونتگاه های روستایی در کشور به ویژه در دهه های اخیر، سوانح طبیعی چون زلزله، بروز خشکسالی ها ، سیلاب ها و... بوده و بحران های طبیعی و انسانی زیادی را به ویژه در روستاهای کشور ایجاد کرده و موجب تخلیه و امحاء روستاهای زیادی شده است. به نظر می رسد علل افزایش این بحران ها در دهه های اخیر ناشی از رویکردهای برون زا و برنامه های متمرکز بالا به پایین و عدم توجه به رویکردهای درون زا و غیرمتمرکز، محلی، مشارکتی و عدم توجه به دانش و تجربیات بومی مردمان منطقه و مشارکت آنها در پیشگیری، آمادگی و واکنش به سوانح طبیعی و مدیریت بحران ها بوده است. در این راستا روستاهای منطقه جیرفت و به ویژه بخش مرکزی شهرستان جیرفت طی دهه های اخیر اغلب با مخاطراتی همچون سیل و خشکسالی مواجه بوده و در این زمینه آسیب پذیر هستند. این مخاطرات معیشت روستاییان را مخصوصاً در ابعاد اقتصادی- اجتماعی و محیطی تحت تأثیر قرار داده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مخاطرات طبیعی و ارزیابی دانش بومی روستاییان جهت کنترل مخاطرات طبیعی و نیز ارزیابی میزان مشارکت مردم و مدیریت محلی (شوراها و دهیاری ها) در کنترل مخاطرات طبیعی و کاهش آسیب پذیری روستاها در بخش مرکزی شهرستان جیرفت، انجام شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری آن را کلیه ساکنان روستایی بخش مرکزی شهرستان جیرفت تشکیل می دهند. در این میان 12 روستا و 261 سرپرست خانوار به روش تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند و حجم نمونه به وسیله فرمول کوکران محاسبه گردید. داده های بدست آمده از طریق عملیات میدانی (پرسشنامه) به کمک روش های آماری تحت نرم افزار spss پردازش و تحلیل شد. نتایج حاکی از آن است که خطرات خشکسالی و سیل عمده ترین خطرات طبیعی در محدوده مورد مطالعه هستند و در حد بالایی سبب آسیب پذیری روستاها شده اند. میزان دانش بومی و میزان تأثیرگذاری آن در محدوده مورد مطالعه بالاتر از حد متوسط (3) ارزیابی شد. همچنین میزان دانش بومی رابطه معناداری را با سن و تحصیلات نشان داد، اما با جنسیت و نوع شغل همبستگی نداشت. میزان مشارکت ساکنان محلی و نیز مشارکت نهادهای محلی (شوراها و دهیاری ها) بالاتر از حد متوسط ارزیابی گردید. در کل می توان گفت دانش بومی و در کنار میزان مشارکت مردم و نهادهای محلی در بخش مرکزی شهرستان جیرفت قابل ملاحظه است و می تواند نقش اساسی و سازنده ای در کاهش آسیب پذیری روستاهای منطقه در برابر مخاطرات طبیعی ایفا نماید و به طور چشمگیری در بهبود اوضاع فعالیت و معیشت روستایی به ویژه در بخش کشاورزی (باغداری، زراعت، دامداری و...) و مسکن گزینی و همچنین در بعد محیطی مثمر ثمر واقع گردد.

تبیین عوامل موثّر بر ناپایداری سکونتگاه های روستایی منطقه مورد مطالعه: شهرستان فردوس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1394
  معصومه سلیمانی   جعفر جوان

بین دو گروه روستاهای پایدار و ناپایدار ناحیه تفاوت معناداری در بعد زیست محیطی ناپایداری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون های آماری نشانگر آن است که، ناپایداری زیست محیطی، موثرترین عامل در ناپایداری روستایی ناحیه است.

ارزیابی طرح تسهیل گران زن روستایی؛ نمونه موردی: دهستان مازول شهرستان نیشابور
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده علوم انسانی 1387
  فریده نایب زاده عیدگاهی   خدیجه بوذرجمهری

چکیده ندارد.

بررسی عوامل موثر بر مشارکت روستاییان در طرح های عمران روستایی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1387
  معصومه خواک   خدیجه بوذرجمهری

مشارکت روستاییان در برنامه های توسعه روستایی اکنون به عنوان کانون و مرکز راهبرد توسعه روستایی شناخته شده است. در کشور ما نیز مشارکت دادن اقشار گوناگون مردم روستایی در پیشبرد برنامه ها و فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و عمرانی یکی از سیاستهای محوری توسعه روستایی بعد از انقلاب بوده است. در این تحقیق سعی شده تا درجه مشارکت روستاییان در فرایند طرح ها و برنامه های عمران روستایی و عوامل موثر بر آن بررسی گردد. در این مطالعه از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده است و مناطق روستایی بخش احمدآباد شهرستان مشهد، حوزه و جامعه آماری مورد مطالعه بوده است. با بهره گیری از فنون نمونه گیری، 10 روستا که 2502 خانوار را تحت پوشش داشتند انتخاب شدند. از این جامعه، نمونه ای به حجم 281 خانوار تعیین گردید و به روش پیمایشی با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم از طریق پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز از سرپرست خانوارها به عنوان واحد تحلیل، جمع آوری گردید. نتایج به دست آمده حاکی از ضعف مشارکت واقعی روستاییان در فرایند طرح های عمران روستایی از مرحله مطالعه تا بهر ه برداری و حتی ارزیابی است. همچنین ضرایب استاندارد رگرسیونی تحقیق نشان می دهد که ، متغیر اعتماد اجتماعی با ضریب رگرسیونی 0.273، متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی با ضریب رگرسیونی 0.143 و متغیر انسجام اجتماعی با ضریب رگرسیونی 0.117 به ترتیب بیشترین تاثیر را روی مشارکت روستاییان در طرح‏های عمرانی داشته اند. لذا در سیاست گذاریها باید به این عوامل توجه بیشتری شود

نقش کشت گلخانه ای (گلهای زینتی) در توسعه اقتصادی و اجتماعی روستا (دهستان قبله ای، شهرستان دزفول)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1387
  عصمت کرمی فر   خدیجه بوذرجمهری

گلخانه بخش محدودی از فضاست که در آن کلیه عوامل محیطی قابل کنترل بوده و برای کشتهای متراکم و تولید محصول خارج از فصل و یا خارج از محیط طبیعی گیاه احداث می گردد. عوامل و شرایط مساعد طبیعی و اقلیمی، افزایش تولید در واحد سطح و افزایش درآمد واشتغال زایی از دلایل عمده توسعه و گسترش کشت گلهای زینتی به صورت گلخانه ای در شهرستان دزفول و به ویژه دهستان قبله ای می باشد. هدف اصلی این تحقیق مقایسه وضعیت اقتصادی اجتماعی بهره برداران گلکار و غیرگلکار در دهستان قبله ای است که به تولید گل و سایر محصولات رایج منطقه (گندم و ذرت) اشتغال دارند. به همین منظور با استفاده از فرمول کوکران تعداد 258 بهره بردار (88 گلکار و 170 غیر گلکار) به عنوان حجم نمونه برآورد گردیده و به صورت روش تصادفی ساده با انجام تحقیقات میدانی مورد مصاحبه و پرسشگری قرارگرفتند. اطلاعات جمع آوری شده با نرم افزار spss و ecxel مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیلها نشان می دهد که کشت گلهای زینتی در مقایسه با سایر کشتهای رایج منطقه،نقش بیشتری در توسعه اقتصادی - اجتماعی بهره برداران داشته است. از سویی توسعه این نوع کشت با مشکلات و تنگناهایی روبروست که تلاش در جهت رفع آنها می تواند باعث افزایش اهمیت و نیز توسعه این کشت در منطقه گردد.

ارزیابی تاثیر اعتبارات خرد بانکی بر توسعه کشاورزی (نمونه موردی دهستان محمدیه شهرستان اردکان استان یزد)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1388
  صدیقه بهزادی   خدیجه بوذرجمهری

رشد و توسعه کشاورزی از نمودهای بارز توسعه ملی و اقتصادی هر کشور محسوب می شود. در ایران، اگر چه دولت جمهوری اسلامی در برنامه های توسعه ای خود در دهه اول بعد از انقلاب اسلامی کشاورزی را محور توسعه قرار داده است، ولی با این حال این بخش هنوز با مشکلات زیادی از جمله کمبود اعتبارات مواجه است. بخش کشاورزی به دلیل ماهیت فصلی بودن ، بروز حوادث طبیعی، نیاز به ابزارآلات و نهاده های کشاورزی و ... به استفاده از اعتبارات نیاز دارد.در این تحقیق به بررسی و ارزیابی تاثیر اعتبارات خرد بانکی بر توسعه کشاورزی دهستان محمدیه اردکان براساس روشهای توصیفی –تحلیلی وهمبستگی پرداخته شوده است . در این تحقیق با مقایسه دو گروه از کشاورزانی که موفق به دریافت اعتبار شده اند(50نفر) و افرادی که از اعتبارات استفاده نکردند(140نفر) به ارزیابی موضوع پرداخته شده است. نتایج به دست آمده حاکی از تاثیر اعتبارات بر توسعه کشاورزی بوده است. زیراطبق مقدار آماره آزمونt برابر 5/66 و سطح معنی داری آن صفر شده است که از 0/05 کمتر است.

نقش زنان روستایی در فرآیند توسعه (مورد شهرستان مشهد)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1374
  خدیجه بوذرجمهری   جعفر جوان

یکی از مباحث اساسی در زمینه توسعه، میزان بهره گیری درست و بهینه از تواناییها و استعدادهای نیروی انسانی هر جامع است . به عبارت دیگر میزان بهره گیری منابع انسانی از فرصتهای مناسب توسعه همواره به عنوان یکی از پارامترهای اساسی توسعه انسانی مطرح بوده و هست . فرصتهایی که می بایست زمینه مشارکت عادلانه همه اقشار جامعه را فراهم ساخته و از مزایای اجتماعی، اقتصادی آن بهره مند سازد. بر همین اساس عنایت ویژه به موقعیت زنان روستایی به عنوان نیمی از منابع انسانی جامعه روستایی از اهمیت خاصی برخوردار است . پیش فرض اصلی که وجود دارد این است که معمولا زنان روستایی علیرغم موقعیت نامناسب اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، نقش قابل توجهی در جامعه ایفا می نمایند و میزان نقش و مشارکت آنها در بسیاری از فعالیتهای اقتصادی، تولیدی و خدماتی در سطح بالایی است . آنان نقش مهمی در تولید محصولات گوناگون زراعی، باغی، دامی، صنایع دستی و تبدیلی ایفا می کنند. ولی میزان حضور آنها در سایر فعالیتها چون تصمیم گیری، مدیریت ، حق مالکیت ، اشتغال و درآمد با تنگناهایی همراه هست و متاسفانه به دلایل گوناگون کمتر مورد توجه دست اندرکاران و برنامه ریزان مسائل توسعه روستایی واقع شده اند. یکی از دلایل مهم این امر، عدم آگاهی برنامه ریزان از توانمندی این گروه و نقش موثر آنان در تامین بخشی از درآمد خانوار است . در این تحقیق سعی شده است د ابتدا وضعیت زنان روستایی شهرستان مشهد از نظر اجتماعی، اقتصادی فرهنگی برحسب شرایط مختلف طبیعی روستاها (کوهستانی و جلگه ای) مورد بررسی قرار گرفته و سپس به شناخت سهم و مشارکت آنان در تولید محصولات مختلف پرداخته شده است و ضمنا استعدادهای بالقوه اقتصادی آنان و مشکلات و عوامل بازدارنده در راه فعالیتها و مشارکت آنان در جهت برنامه ریزیهای توسعه روستایی مطرح گردیده و راهبردهایی به منظور مقابله با این تنگناها و موانع ارائه شده است تا محق بودن آنها جهت بهره مندی از مواهب گوناگون توسعه در جوامع روستایی برای برنامه ریزان روشن گردد و به گونه ای که این گروه نیز به نسبت ارزش و بازده کار خویش ، قادر باشند به کمک یک نظام جامع اقتصادی و اجتماعی نیازهای فردی و اجتماعی خود را برآورده سازند.