عصر اطلاعات و روند جهانی شدن باعث تحول و جابجایی قدرت شده است به صورتی که گفتمان اجتماعی قدرت از اهمیت زیادی برخوردار شده است . مطابق این گفتمان فقط ابزارهای اعمال قدرت مورد بازنگری و اصلاح کارکرد قرار نمی گیرد ، بلکه منابع قدرت نیز متحول شده و قدرت از درون جامعه می جوشد. از این رو قدرت نرم بر خواستگاه های اجتماعی قدرت مانند اعتماد و اعتبار مولد قدرت می باشد و قدرت سخت در صورتی که از پشتوانه و سرمایه اجتماعی بالایی برخوردار باشد ،تاثیر گذار خواهد بود. به هر حال در عصر اطلاعات مزیت های جمعی به طور فزاینده ای در حال اهمیت است و جوامعی که توانایی همکاری با دوستان و متحدان خود را داشته باشد ممکن است نسبت به رقبای خود مزیت رقابتی بدست آورد.این امر اهمیت قدرت نرم را افزایش داده است اما این به معنای عدم اهمیت قدرت نظامی سخت در سیاست بین الملل نمی باشد و به عبارتی قدرت سخت و نرم در ارتباط باهم هستند. آمریکا به عنوان هژمون جهانی پس از جنگ سرد به ویژه با تاکید نومحافظه کاران به هژمونی خیرخواهانه برابر اعمال قدرت سخت نظامی برای اهداف سیاست خارجی تاکید دارند.آنچه که در جنگ عراق شاهد بودیم آن بود که قدرت نرم آمریکا زایل گردید.سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آمریکا برای تداوم هژمونی خود به چه ابزارهایی برای رسیدن به این هدف نیازمند است؟ به نظر می رسد امریکا در راستای تداوم هژمونی خود در عرصه بین الملل دچار چالش های جدی شده باشد که گذر از این چالش ها تنها با تمسک به آموزه ها و مولفه های قدرت امکان پذیر خواهد بود. دیپلماسی عمومی به عنوان یکی از ارکان و مولفه های مهم قدرت نرم که در نظریه های این حوزه به آن پرداخته شده است ، از جمله ابزاری است که سیاست خارجی آمریکا ،بهره برداری ازآْن را در دستور کار خود قرار داده و حمایت از نهادها و سازمان های مردم نهاد در موضوعات گوناگون را می توان در این راهبرد ارزیابی نمود.

فرایند جهانی شدن در گستره گیتی؛ به وسیله یی برای انتقال و استقرار ارزش ها و ساختارهایی مبدل شده که بازتاب تعاملات و تحوّلات در دوران مدرن اروپا، یعنی از پایان قرون وسطا به بعد هستند. جهانی شدن، به عبارت صحیح تر؛ در واقع، در برگیرنده مولفه های حیاتبخش لیبرالیسم است. . به نظر می رسد که در فرایند جهانی شدن قدرت های برتر نظام بین الملل تلاش می کنند تا بیشترین تأثیرگذاری را بر این روند از جمله تعریف مفاهیم و تحمیل قواعد آن بگذارندکه ایالات متحده در شرایط جدید از نوعی برتری در زمینه میزان توانایی ها و منابع و ابزار قدرت اقتصادی، نظامی و سیاسی در مقایسه با دیگر قدرت ها بهره می برد که از آن تحت عنوان «نظام بین الملل تک قطبی» یاد می کند که قدرت هژمون در آن تمایلات امپریالیستی از خود نشان می دهد. اما در عین حال نمی توان با تقلیل ابعاد گسترده جهانی شدن، به مفهوم جهانی سازی، فرصت ها و امکاناتی که جهانی شدن در اختیار همگان قرار می دهند را نادیده گرفت و سهم و نقشی را که کشورهای جهان سوم می توانند در این روند به نفع خود و یا جامعه بین المللی ایفا کنند، ناچیز شمرد. پس از جنگ سردو وقوع حادثه یازده سپتامبر به عنوان یک حادثه تروریستی که موجودیت ایالات متحده را به خطر انداخت می توان به عنوان پیامد شکل گیری هژمونی امریکا در عرصه جهانی قلمداد نمود. این حادثه سبب گردید که مبارزه با تروریسم به عنوان عامل تعیین کننده در سیاست خارجی ایالات متحده قرار گیرد و این موضوع موجب شد که ایالات متحده اقدامات مهمی را در جهت مبارزه با تروریسم در منطقه خاورمیانه صورت دهد. همچنین راهبرد ترویج دموکراسی در خاورمیانه، پس از حملات یازده سپتامبر به بخشی عمده از طرح های آمریکا در مبارزه با تروریسم تبدیل شد. منطق این کار این بود که مبارزه با تروریسم تنها راه حل نظامی ندارد، بلکه برای برخورد ریشه ای با معضل تندروی و تروریسم در خاورمیانه باید زمینه های تحول دموکراتیک در جوامع منطقه فراهم شود. در نتیجه، راهبرد ترویج دموکراسی در خاورمیانه عملاً به صورت تابعی از راهبرد کلان مبارزه با تروریسم مطرح شد که به گفته مقام های آمریکایی به اولویت نخست سیاست خارجی این کشور تبدیل شده است. این پایان نامه تلاشی است جهت روشن ساختن ابعاد تاثیر فرایند جهانی شدن برسیاست خارجی آمریکا در منطقه خاور میانه.به نظر می رسد به دلیل اهمیت بسیار زیاد این موضوع وتاثیرات آن بر تمامی کشورهای منطقه ، هنوز ابعاد وزوایای بسیاری برای بررسی دارد،که خودبذل توجه وعنایت بیشتراندیشمندان ونخبگان سیاسی کشورمان را می طلبد.

جمهوری گرجستان به دلیل واقع شدن در منطقه ی مهم قفقاز همواره از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بوده است. قدرتهای بزرگ، کوشیده اند تا با تسلط براین منطقه از منابع سرشار آن بهره گیرند. تقابل منافع روسیه و آمریکا، همراه با اختلافات داخلی موجود در گرجستان، این کشور را با بحرانهای متعددی روبرو کرده است. آنچه در اوت 2008 روی داد، ناشی از همین اختلافات داخلی و نیز تقابل منافع آمریکا و روسیه در این کشور کوچک قفقازی بود. این بحران که به جنگ محدود میان روسیه و گرجستان منجر شد، علل متعددی را در خود داشت که از جمله مهمترین آنها نقش آمریکا در تحریک روسیه و در نهایت، ورود روسیه به بهانه ی حمایت از اوستیایی ها به صحنه ی درگیری بود. آمریکا که با انقلاب گل رز دولت مورد نظر خود را در گرجستان روی کار آورده بود، با حمایت های خود از گرجستان در خصوص عضویت این کشور در ناتو و نیز عبور خطوط لوله ی انرژی از خاک گرجستان، مهمترین نقش را در خصوص تحریک روسیه و رویارویی نظامی روسیه و گرجستان در اوت 2008 ایفا نمود .

امروزه در عرصه نظام بین الملل یکی از عوامل زمینه ساز برای دستیابی به بخش مهمی از اهداف و منافع ملّی داشتن ارتباطات گسترده با واحدهای سیاسی پیشرفته و موفق به لحاظ اقتصادی و سیاسی است . از این رو یک واحد سیاسی برای کسب مقبولیت بین المللی و پیشرفت نیازمند همراهی و دوستی با کشورهایی است که از این حیث می توانند مقدمات دستیابی به توسعه و پیشرفت را فراهم سازند. اما باید توجه داشت که همانگونه که دشمنی ها در دنیای کنونی دائمی نیستند دوستی ها و اتحادها نیز بنابر مقتضیات و شرایط بین المللی تغییر می کنند. بر همین اساس در بررسی روابط ایران با کشورهای غربی شاهد بودیم که در فردای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ، کشورمان برای توسعه و پیشرفت در زمینه اقتصادی و صنعتی نیازمند برقراری ارتباط با کشورهای صنعتی و پیشرفته در غرب بود و در سوی دیگر غرب و بویژه کشورهای اروپایی نیز پس از پایان جنگ سرد برای ایفای نقشی برابر با ایالات متحده در تحولات بین المللی و تأمین انرژی برای تداوم پیشرفتهای اقتصادی و صنعتی خود نیازمند ارتباط با کشورهایی بود که هم از نظر راهبردی از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند و هم از نظر تأمین انرژی و امنیت بتوانند این اتحادیه را یاری نمایند. بنابراین اتحادیه اروپا تمایل خود را برای توسعه مناسبات با جمهوری اسلامی ایران اعلام نمود. پس از وقوع حوادث تروریستی یازدهم سپتامبر سال 2001، روابط ایران و اتحادیه اروپا تحت تأثیر گرمی مناسبات فراآتلانتیکی از یک سو و نفوذ و کار شکنی های ایالات متحده آمریکا در اتحادیه اروپا نسبت به روابط این اتحادیه با جمهوری اسلامی ایران از سوی دیگر، قرار گرفت. در این ارتباط حتی مشی یکجانبه گرایانه آمریکا در مسائل بین المللی از جمله حمله به عراق و افغانستان و اعتراض متحدین اروپایی ایالات متحده بدین امر نیز نتوانست از نفوذ این کشور در اتحادیه اروپا بکاهد تا جاییکه با ورود اتحادیه اروپا به مذاکرات هسته ای ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی تا به امروز شاهد اجرای طرحها و برنامه های مورد نظر ایالات متحده توسط این اتحادیه مبتنی بر ایجاد مانع بر سر راه دستیابی ایران به انرژی صلح آمیز هسته ای و ادامه پیشرفت در این زمینه هستیم وحتی طرف اروپایی در مذاکرات خود تا بدانجا پیش رفت که در صورت عدم پذیرش خواسته هایش توسط ایران، تهدید به قطع مناسبات تجاری و بازرگانی و ... خود با ایران نمود. از طرفی کشورهای عضو اتحادیه اروپا علیرغم روابط اقتصادی با ایران و نیاز فراوان به تأمین انرژی ، تحت تأثیر مناسبات گسترده و فرا آتلانتیکی خود با ایالات متحده و ترس از تروریسم، گسترش روابط خود با ایران را منوط به تغییر نگرش جمهوری اسلامی در خصوص برخی مسائل و تحولات داخلی و بین المللی و از جمله پذیرش هنجارهای مورد توجه آمریکا نمودند.

چکیده جنگ دوم خلیج فارس را می توان به عنوان نقطه عطفی در روابط سیاسی آمریکا و اروپا به حساب آورد.در این میان تاثیر این جنگ و نوع برخورد دولتهای کشورهای اروپایی با آن نه تنها بر روابط سیاسی این کشورها با ایالات متحده و در واقع روابط دو سوی آتلانتیک تاثیر گذار بود بلکه صحنه سیاستهای داخلی این کشورها را نیز دستخوش تغییرات شگرفی نمود.در این بین 3 کشور عمده اروپایی شامل فرانسه آلمان و انگلستان دستخوش بیشترین تغیرات داخلی پس از آغاز جنگ گردیدند و این تحولات بصورت مستقیم از مواضع آنان در مقابل آمریکا و حمایت یا عدم حمایت آنان از جنگ خلیج فارس نشات می گرفت بطوریکه در کشور انگلستان که دولت آن موافق جنگ بود و تونی بلر ثابت قدم ترین همراه دولت بوش بر اثر فشار افکار عمومی در مخالفت با جنگ عراق مجبور به استعفا گردید و در مقابل 2 کشور آلمان و فرانسه که دول آنان مواضعی شدیدا ضد جنگ و ناهمسو با منافع ایالات متحده اتخاذ کرده اند 2 دولت راستگرا همسو با ایالات متحده بخصوص در فرانسه بر سر کار آمدند. اهداف این پایان نامه که روش تحقیق آن توصیفی – تحلیلی است بررسی مواضع دول وقت 3 کشور عمده اروپایی در قبال جنگ عراق در سال 2003 بررسی جهت گیری افکار عمومی در 3 کشور عمده اروپایی در مورد جنگ عراق با تکیه بر موضع دولتهای متبوع خود و بررسی تاثیر تغییر دولتها در 3کشور عمده اروپایی بر روابط سیاسی با آمریکا بوده ودر ادامه پایان نامه با بررسی مواضع 3 کشور عمده اروپایی (پس از تغییر دولتهایشان پس از جنگ عراق ) نسبت به شاخص های کلی سیاست خارجی ایالات متحده از جمله جنگ عراق پرونده هسته ای ایران افغانستان تروریسم بین الملل و...ودر قالب نظریات همگرایی و نو محافظه کاری این چنین استنتاج میگردد که جابجایی قدرت در کشورهای المان و فرانسه پس از جنگ عراق در سال 2003 در جهت همگرایی سیاسی با ایالات متحده ودر کشور انگلستان عمدتا بر مبنا ارجحیت و ملاحظه منافع ملی انگلستان پیش رفته است.

با افزایش وابستگی اقتصاد جهانی به منابع انرژی هیدروکربنی،تشدید تنش ها در خاورمیانه،ظهور روسیه به عنوان یک بازیگر اصلی در بازار انرژی جهان، نفت و گاز دریای خزر و مسیر های انتقال آن به بازارهای مصرف، مورد توجه قدرت های بزرگ صنعتی ، بویژه اتحادیه اروپا،قرار گرفته است. در حال حاضر اتحادیه اروپا قسمت بزرگی از انرژی مورد نیاز خود را از کشور روسیه تامین می نماید. با توجه به رشد اقتصادی این اتحادیه،در آینده نیاز آنها به انرژی و بویژه گاز طبیعی افزایش خواهد یافت. از سویی این اتحادیه خواستار رهایی از سلطه انرژی روسیه بر انرژی مورد نیاز خود می باشد، بویژه پس از بروز بحران انرژی بین روسیه و اکراین،که آسیب پذیری این اتحادیه را بیشتر آشکار کرد. اروپا برای جایگزینی روسیه به منابع دیگر تامین انرژی، بویژه به ذخایر انرژی کشور های آسیای میانه و حوزه دریای خزر می اندیشد. برای انتقال این منابع انرژی به اروپا، خطوط لوله بهترین و با صرفه ترین روش ها می باشد. یکی از مهمترین خطوط لوله پیشنهادی،خط لوله انتقال گاز ناباکو می باشد، که قرار است گاز کشورهای ْآسیای میانه و حوزه خزر را به اروپا انتقال دهد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران در مناسب ترین موقعیت جغرافیایی برای انتقال منابع این کشورها به بازارهای مصرف قرار دارد، اما ایالات متحده آمریکا سعی دارد مسیر ایران را با اینکه امن ترین، اقتصادی ترین و کوتاه ترین مسیر برای انتقال منابع انرژی است، نادیده بگیرد. از دیدگاه آمریکا، ظرفیت های ژئوپلیتیک ایران، به عنوان تنها کشور ارتباط دهند دو حوزه اصلی تأمین کننده انرژی(خلیج فارس و حوزه دریای خزر) ، امکان به دست آوردن نقش عمده ای در ژئوپلیتیک جهانی قرن 21 را در اختیار ایران می گذارد، و برای اینکه امنیت منطقه ای و جهانی مورد نظر آمریکا حفظ شود،باید ایران نتواند از این حق خود استفاده نماید. از سویی عدم مشارکت ایران در این طرح ها بر منافع ملی ایران تاثیرسو بر جای می گذارد،بدین معنا که علاوه بر تاثیرات منفی اقتصادی موجب افول جایگاه منطقه ای و بین المللی ایران می گردد. از این رو این تحقیق می کوشد تا تاثیرات این عدم مشارکت را بر قدرت منطقه ای ایران مورد بررسی قرار داده و درنهایت پیشنهاد هایی برای برون رفت از این مشکل ارائه نماید

پایان نامه مزبور با سئوال اصلی " چه عواملی موجب تبدیل آفریقای جنوبی به قدرت برتر درمنطقه جنوب آفریقا سادک(sadc) شده است؟ " و با فرضیه "مجموعه عناصر ژئوپلیتیکی آفریقای جنوبی شامل عناصر جغرافیایی قدرت ، مدیریت سیاسی و اقتصادی ، موجب جایگاه برتر این کشور در منطقه سادک (sadc) گردیده است. " در شش فصل مورد تحقیق قرار گرفت .در فصلهای اول تا سوَم : مقدمه و کلیات ، تاریخچه آفریقای جنوبی و ادبیات موضوع ، و چهارچوب نظری بحث گردید و در فصل چهارم منابع مهمّ قدرت آفریقای جنوبی و جایگاه منطقه ای آن در بین کشورهای سادک ، فصل پنجم مدیریت منابع قدرت ملی و جایگاه برتر منطقه ای و در فصل پایانی نتیجه گیری شد. قدرت منطقه ای به عنوان متغیر وابسته و مجموعه عناصر ژئوپلیتیکی شامل عناصر جغرافیایی قدرت ، مدیریت سیاسی و اقتصادی به عنوان متغییر مستقل مورد تحقیق قرار گرفت. آفریقای جنوبی با موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی و نیز شاخص های اقتصادی مناسبی که دارد در نتیجه تلاش مضاعف بخش های مختلف کشور در طول چند دهه گذشته به قدرت برتر منطقه ای در جنوب آفریقا شده است. امروزه در آفریقای جنوبی وسعت در کنار عواملی چون جمعیّتِ متناسب و با کیفیت ، آب و هوای مساعد ، صنعت پیشرفته و اقتصادی قوی، منابع خام ارزشمند و از همه مهمتر دولت کارآمد و نظام اداری با کفایت قرار دارد که در کنار رهبری و نظام حزبی منسجم کنگره ملی آفریقا (anc)توانسته موقعیت برتر را حفظ کند.مدیریت منابع قدرت در آفریقای جنوبی ترکیبی از مدیریت بر منابع مادی و غیر مادی تشکیل دهنده قدرت ملّی این کشور است. بهره گیری از شرایط طبیعی و موقعیت آفریقای جنوبی و مدیریت استفاده از موهبت های خدادادی و برنامه ریزی دقیق مطابق با نیازمندی منطقه ای در نقشه کلّی که برای خود در آینده ترسیم نموده موجب ارتقاء جایگاه این کشور از نظر کمّی و کیفی شده است. بهره گیری از توان رهبری و انسجام حزبی و منطبق شدن خواسته حزبی با خواسته عامّه مردم توانمندی دستگاه دیپلماسی را افزایش داده است. کسب جایگاه برتر منطقه ای، تولید ثروت انبوه ، بهره مندی از امکانات و بسترهای اقتصادی مناسب به همراه داشتن پایتخت پر تحرّک دیپلماتیک که از منظر کشورهای خارجی دروازه سیاسی ورود به منطقه جنوب آفریقا می باشد ، و علاوه بر اینها نظامی با پتانسیل فوق العاده سیاسی ، اقتصادی و نظامی حاصل مدیریت صحیح و مناسب منابع قدرت در این کشور می باشد و آفریقای جنوبی را از سایر کشورهای آفریقایی متمایز می نماید.آینده آفریقای جنوبی بستگی به راه و روشی دارد که نیروهای گریز از مرکز با یکدیگر تعامل می کنند . اگر آفریقای جنوبی بتواند ( که تاکنون توانسته است ) تکثر فرهنگی را به طور کامل بومی کرده و در عین حال از تبعیض و نژاد پرستی افراطی و منازعه و درگیری دوری کند در نوع خود یک دستاورد بزرگ در آفریقا می باشد و می تواند جایگاه برتر خود را نه فقط در زمینه های اقتصادی و سیاسی که در زمنیه فرهنگی نیز در آفریقا تثبیت و تحکیم کند. اهداف مورد نظر در این تحقیق عبارتند از : 1- بیان جایگاه و قدرت منطقه ای آفریقای جنوبی 2_ شیوه مدیریت منابع 3_ استدلال نمونه موفق در امکان فائق آمدن بر مشکلات داخلی و بین المللی. روشهای اجرایی تحقیق : با بهره گیری از روش جمع آوری کتابخانه ای ، میدانی و مصاحبه و با روش تحقیق تحلیلی و توصیفی و نیز قیاسی به انجام رسیده. نتایج : 1_ ضمن تأیید فرضیه فوق ، هر یک از متغیّرهای مستقل با ارقام و اعداد و به صورت مقایسه های موردی و بیان مصادیق اثبات گردید. در بین متغیرهای مستقل ، مدیریت سیاسی ( شامل رهبری و نظام حزبی منسجم ) نقش برجسته تری داشتند. 2_ آفریقای جنوبی از منظر کشورهای داخل آفریقا و خارج از آن دارای جایگاه کلیدی می باشد. 3_ منافع ملی آفریقای جنوبی برای نظام آن اولویت اوَل محسوب می گردد. 4_ جایگاه برتر منطقه ای آفریقای جنوبی در دهه های آتی محفوظ می ماند و با توجّه به فاصله فاحش قدرت ملی این کشور و 14 عضو دیگر سازمان سادک ، به نظر نمی رسد امکانی برای پیشی گرفتن کشورهای منطقه از آفریقای جنوبی وجود داشته باشد.

از جمله عوامل تأثیر گذار داخلی در سیاست خارجی امریکا می توان به عوامل غیردولتی چون شواری روابط خارجی، کمیسیون سه جانبه، گروه های فشار، احزاب سیاسی و افکار عمومی اشاره نمود. این مطالعه نقش امریکا در بسیج افکار عمومی برای حمله به افغانستان را در برمی گیرد. این موضوع در محوریت تئوری ها و نظریه های مربوط به اثرات وسایل ارتباط جمعی قرار می گیرد. افکار عمومی پدیده ای روانی اجتماعی و خصلتی جمعی است و عبارت است از ارزیابی و نظرمشترک گروهی اجتماعی در مسئله ای که همگان به آن توجه و علاقه دارند و در لحظه معینی، بین عده زیادی از افراد و اقشار مختلف جامعه نسبتاً عمومیت می یابد و عامه مردم آن را می پذیرند. امروزه با توجه به رشد و توسعه فناوریها ی ارتباطی، رسانه ها در تشکیل، هدایت و انحلال افکار عمومی نقش بارز و انکارناپذیری دارند. بدون شک حادثه 11 سپتامبر و تغییر نظام بین الملل بعد از آن در رویداد حوادث بعدی دخیل بوده است. این حادثه باعث بوجود آمدن تعاریف جدیدی از تروریسم، ماهیت قدرت و تحول مفهوم امنیت و تهدید شد. در حمله آمریکا به افغانستان فعالیت ها و جهت دهی های رسانه های مختلف در شکل دادن به افکار عمومی مشهود بوده است. در نهایت می توان این گونه نتیجه گرفت که امریکا بعد از حادثه 11 سپتامبر از طریق رسانه های داخلی و بین المللی افغانستان را به عنوان مظهر تروریسم در سطح افکار عمومی جهانی مطرح نمود و از این طریق هجوم خود را به افغانستان آغاز کرد.

جنگ نوعی وضعیت تناقض خشونت امیز اعلام شده و اشکار می باشد.بسیاری از اندیشمندان سیاسی مانند ماکیاولی و نیچه از ستایش گران جنگ بودند.جنگ ها دارای اثار منفی اقتصادی مانند هدر روی سرمایه،هزینه های انسانی،افزایش سطح قیمت انرزی و افزایش بدهی ها بوده اند.که البته اثار مثبت اقتصادی هم برای ان در نظر گرفته می شود.مانند بازسازی زیزساخت های قدیمی،انباشت سرمایه و استفاده از جنگ جهت غلبه بر رکود اقتصادی.که می توان جهت توضیح مورد اخر به دوران ریاست جمهوری روزولت و ریگان اشاره کرد.و اینکه چگونه این دو رئیس جمهور امریکا توانستند بر اساس تئوری کینزینیزم نظامی اقتصاد امریکا را از رکود خارج کنند.عوامل مستقیم مانند بحران مسکن امریکا و ورشکستگی موسسات مالی از عوامل اصلی بروز بحران بودند.اما بروز جنگ و افزایش قیمت نفت،افزایش کسری بودجه و بدهی ملی و کاهش ارزش دلار از عوامل غیر مستقیم بروز بحران بوده اند که توان امریکا را جهت رویارویی با این معضل اقتصادی رو به تحلیل بردند.

خاورمیانه از مناطق پر اهمیت برای آمریکا می باشد. وجود ذخایر گسترده انرژی و قرار گرفتن بسیاری شاهراه های ارتباطی جهان، سبب گسترش نفوذ آمریکا در این منطقه شده است. مصر و یمن به دلیل موقعیت ژئوپلتیکی و سوق الجیشی خود از جمله کشورهای مهم خاورمیانه می باشند. حسنی مبارک و علی عبدالله صالح دیکتاتورهای این کشورها از دیرباز دارای رابطه نزدیکی با آمریکا بوده اند؛ به طوری که به عنوان مجری سیاست های آمریکا در منطقه شناخته شده و این کشور با کمک های خود از حکومت آنها حمایت می کرد. این در حالی است که مردم این کشورها در مشکلات اجتماعی و اقتصادی فراوانی به سر می بردند. تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا که از اواخر سال 2010 و از کشور تونس آغاز گردید، سبب شد تا مردم مصر و یمن نیز به مخالفت با حکومت دیکتاتوری مبارک و صالح پرداخته و در نهایت موجبات کناره گیری آنها را از قدرت فراهم کنند. نقش آمریکا در تحولات مصر و یمن به واسطه ی اهداف خاورمیانه ای آمریکا می باشد : آمریکا در مصر تلاش نمود از طریق دموکراسی هدایت شده، در سقوط سریع حسنی مبارک موانع زیادی ایجاد نکند، تا بتواند بدنه ی اجتماعی مصر را به روش سابق تحت کنترل داشته باشد؛ لکن نتوانست موج انقلاب مصر را مدیریت کند. این وضعیت سبب شد تا در یمن به نحو دیگری عمل کرده و از سقوط رژیم علی عبدالله صالح جلوگیری نماید. به طوری که از سیاست عربستان سعودی در یمن از طریق شورای همکاری خلیج فارس برای انتقال مسالمت آمیز قدرت در این کشور حمایت کند.

در قفقاز جنوبی، کشوری که ایران با آن طولانی ترین مرزها را دارد آذربایجان است. علاوه بر این آذربایجان تنها جمهوری قفقاز جنوبی است که در کنار دریای خزر واقع شده و مرزهای مشترک دریایی با ایران دارد. هر دو کشور به لحاظ تاریخی و فرهنگی و مذهبی، اشتراکات فراوانی دارند. اکثریت مردم دو کشور شیعه هستند. وجود مشترکات می باید روابط نزدیکی را میان دو کشور به وجود می آورد. در حالیکه این گونه نیست. در ده سال گذشته روابط دو کشور با بی اعتمادی همراه بوده است و می توان گفت که در سطح پایینی قرار داشته است. تأثیر شرایط خارجی بر این روابط بسیار زیاد است. با توجه به این چشم انداز، بررسی روابط ایران و آذربایجان برای درک سیاست ایران در آذربایجان دارای اهمیت است. اختلافات ایدئولوژیکی عمیقی بین تهران و باکو وجود دارد. آذربایجان یک کشور با اکثریت شیعه است، ولی دولت آذربایجان یک دولت سکولار است، در حالی ایران یک جمهوری اسلامی است. در عرصه بین المللی، باکو به دنبال پیوندهای نزدیکتری با غرب بوده است و متمایل به ناتو است و در حال گسترش روابط خود با ایالات متحده است و روابط خوبی نیز با اسرائیل دارد و خود را به ترکیه بسیار نزدیک حس می کند. به همان اندازه که آذربایجان به غرب علاقه مند است، ایران از آن متنفر است و در یک بلوک ضدآمریکایی قرار می گیرد. و پی گیری سیاستی ضداسرائیلی و حمایت از حقوق فلسطینی ها، سیاست خارجی ایران را تشکیل می دهد. به دلیل این اختلاف نظرها، دو کشور، دو راهبرد جداگانه را در پیش گرفته اند. علاوه بر اختلافات ایدئولوژیکی، ایران و آذربایجان اختلافات دیگری نیز در زمینه ی بهره برداری از منابع دریای خزر دارند. سیاست خارجی آذربایجان و همچنین روابط دیپلماتیک این کشورها تحت الشعاع مسائل مختلف می باشد روابط ایران با جمهوری آذربایجان نیز تحت الشعاع سیاستهای ایالات متحده امریکا در مورد ایران بوده است .جمهوری آذربایجان تحت فشار ایالات متحده،سهم پنج در صدی ایران از کنسرسیوم بین المللی استخراج نفت آذربایجان را لغو و آن را به ترکیه واگذار کرد. چرا که آذربایجان در یکی از خطوط مقدم تلاشهای ایالات متحده برای مهار ایران است. علاوه بر این جمهوری آذربایجان در رویارویی با فشار شدید ایران ، روابط دوستانه را با اسرائیل تعقیب می کند موافقنامه نظامی میان آمریکا و آذربایجان نیز در ادامه روند فوق می باشد.برسی های انجام شده نشانگر آن است که عامل اصلی که باعث شده جمهوری آذربایجان از جایگاه خوبی درسیاست خارجی ایران برخوردار نباشد موضوع دخالت های آمریکا وپیروی هیات حاکمه جمهوری آذربایجان از آنها است.

جمهوری آذربایجان از منابع انرژی زیادی برخوردار است و اکتشافات جدید و نیز همجواری این منطقه با حوزه ی دریای خزر و آسیای مرکزی و منابع سرشار آن مناطق ، اهمیت قفقاز جنوبی مخصوصاً آذربایجان را در تولید و امنیت انرژی و ترانزیت آن افزایش داده است و پیوستگی جغرافیایی جمهوری آذربایجان با روسیه، ایران و آسیای مرکزی بر اهمیت آن افزوده است. استراتژی اتحادیه اروپا در قفقاز جنوبی به تلاش کمیسیون و پارلمان اروپایی برای پایه گذاری قراردادهای همکاری و مشارکت « تأسیس » ( کمک های بشر دوستانه ) ، همچنین پیمان ماستریخت تأکید دارد. اتحادیه اروپا با توجه به اهمیت قفقاز و جایگاه استراتژیک ج. آذربایجان سعی می نماید این کشور را با کمک سازمان های اروپایی مانند ناتو، سازمان امنیت و همکاری اروپا ( osce ) مجمع شورای اروپا و تقویت پیمان های منطقه ای همسو ( گوام و... ) در ترتیبات اقتصادی، امنیتی و نظامی خود وارد تا هرچه بیشتر در نظام اروپایی و غربی مستحیل شود. ساختار و نوع نظام سیاسی حاکم بر جمهوری آذربایجان نیز در پی ارائه تصویری لائیک و سکولار از خود، تلاش می کند چهره ای متساهل و دارای انعطاف بیشتر در مسائل از خود نشان تا هر چه بیشتر به افزایش سطح روابط با اروپا بیانجامد بر همین اساس احداث خطوط لوله باکو ـ تفلیس ـ جیهان ، ناباکو ( ترانس خزر ) و احداث جاده ترانزیتی غرب به شرق از مسیر ج. آذربایجان که از طرح ها کلان منطقه ای به شمار می رود در این راستا ارزیابی می شود. آن چه که منافع غرب را در منطقه با چالش جدی مواجه نموده ، تضاد اندیشه ی بنیادگرایی اسلامی با تسلط بیگانگان بر بازار کشورهای اسلامی و منابع و معادن این کشورها است و یقیناً آنان برای حفظ منافع خود با بنیادگرایی اسلامی مبارزه می کنند. یکی از روش های مبارزه، گسترش تفکر سرمایه داری و سکولار و نهادینه کردن این تفکر در سیاست و حکومت این کشورهاست. آذربایجان با این تصور که اتحادیه اروپا، توسعه ی اقتصادی و صنعتی پایدار را برای این کشور به ارمغان خواهد آورد و در باز پس گرفتن سرزمین های اشغالی قره باغ در کنار آذربایجان قرار می گیرد، وارد بازی قدرت سوم شد ولی بررسی آمار و اطلاعات تا به حال جزء وابستگی اقتصادی این کشور به نفت و کسب در آمد از آن را ثابت نکرده است.

چین وآمریکا به عنوان دو قدرت جهانی که یکی قدرت نو ظهور چند دهه اخیر و دیگری فاتح و پیروز جنگ جهانی دوم و جنگ سرد در بیشتر مناطق دنیا در حال همکاری و رقابت برای به دست آوردن منافع ملی خاص خود هستند ؛ که آسیای مرکزی به عنوان منطقه ای که اخیرا از انقیاد استثمار اتحاد جماهیر شوروی رهایی یافته نیز از این قاعده مستثنی نیست این دوکشور در آسیای مرکزی بیشتر بر سر منافع سیاسی اقتصادی امنیتی با هم رقابت و همکاری دارند که رقابت این دو کشور بیشتر بر سر مسائل سیاسی و اقتصادی است ؛برای چین رقابت با امریکا در آسیا بیشتر بر سرمسائل اقتصادی و منافع شرکتهای نفتی است و برای آمریکا مسائل سیاسی و دور نگهداشتن روسیه و تا حدودی ایران از منطقه آسیای مر کزی حائز اهمیت است. دوکشور در مسائل امنیتی به خصوص بعد از حوادث یازده سپتامبر در منطقه آسیای مر کزی با هم همکاری امنیتی خاص خود را داشته اند و خواهان ریشه کنی تروریسم در منطقه و سطح جهان شدند. هر چند کشور چین خواهان حضور بلند مدت آمریکا در صحنه آسیای مرکزی نیست وآن را بر ضد منافع دراز مدت خود می داند . در طول این پایان نامه در فصل اول آن به بیان مساله و ضرورت اهمیت تحقیق ، فرضیه و سوال اصلی آن پرداخته شده، در فصل بعد به چهارچوب نظری تحقیق و سیاست خارجی دو کشور آمریکا و چین در آسیای مرکزی پرداخته شده است. در فصل سوم به تاریخچه روابط دو کشور در آسیای مرکزی اشاره شده است. در فصل چهارم و پنجم به همکاری و رقابت اقتصادی ، سیاسی و امنیتی آمریکا و چین پرداخته شده است و نهایتاً در فصل آخر به آینده روابط دو کشور آمریکا و چین و نوع همگرایی و رقابت آنها اشاره شده است.

گسترش شبکه جهانی اینترنت طی دهه های اخیر، نقش تاثیرگذاری در مباحث توسعه سیاسی داشته است و به عنوان یکی از ابزارهای جریان آزاد اطلاعات شناخته می شود. اینترنت با گسترش ظرفیت های اطلاع رسانی و افزایش آگاهی ها و ایجاد شبکه های اجتماعی آنلاین بر تحولات ایران طی دهه 1380 تاثیر گذار بوده است به گونه ای که برخی رقابت های سیاسی انتخاباتی در سطوح مختلف ملی، داخل فضای اجتماعی سیاسی شبکه اینترنت بسیار چشمگیر و قابل تأمل بوده است. این پژوهش حاصل بررسی های تطبیقی در کتب و مقالات مختلف از منابع داخلی و خارجی بوده و با بررسی پیشینه تاریخی ارتباطات از زمان مشروطه تا حال حاضر سعی در شناخت بهتر رسانه های ارتباطی در جامعه سیاسی و اجتماعی ایران برآمده و فراز و نشیب هایی که بر آن رفته را کنکاش کرده است. لذا با توجه به سوابق رسانه های ارتباطی، این پژوهش سعی در شناخت ماهیت اینترنت از منظر اندیشمندان جامعه شناسی و اساتید علوم ارتباطات و علوم سیاسی داشته و سپس نقش اینترنت را در تحولات سیاسی اجتماعی ایران در دهه اخیر را بررسی کرده است و هدف اصلی آن بعد از تاثیر اینترنت، آسیب شناسی اینترنت بوده تا با شناخت بهتر و دقیق تر آن بتوان راه را برای ایجاد فضای شهروندی الکترونیکی سالم و طبق چارچوبهای قانونی مهیا کرد. این پژوهش در نهایت اینترنت را به عنوان ابررسانه آینده کشور ایران شناخته و شبکه اینترنت را از عوامل مهم تغییرات گوناگون سیاسی اجتماعی می داند که علی رغم دارا بودن تاثیرات منفی، کارویژه ها و اثرگذاری های مثبتی را دارا می باشد که البته دستیابی به تاثیرات مثبت اینترنت نیاز به برنامه ریزی و شناخت صحیح فضای مجازی کشور و جهان دارد.

در تحقیق حاضر سعی و تلاش بر این بوده است تا هر چه بیشتر با طرف‎های تأثیرگذار بر معادله هسته‎ای ایران یعنی اتحادیه اروپا و آمریکا آشنا شده و به بررسی رفتار و تأثیرگذاری این اتحادیه و آمریکا در مسئله هسته‎ای ایران پرداخته شود. در همین راستا، در جهت موضوع تحقیق در صدد پاسخگویی به این سوال برآمدیم که اتحادیه اروپا تا چه اندازه می‎تواند به عنوان گزینه‎ای مناسب در حل بحران هسته‎ای ایران نقش موثری را ایفا نماید؟ اتحادیه اروپا قبل از به وجود آمدن بحران هسته ای ایران سیاست های اقتصادی، تجاری و سیاسی مستقلی از آمریکا در رابطه با ایران در پیش گرفته بوده این موضوع را به خصوص در دوران ریاست جمهوری خاتمی و ارتباطات دو جانبه ایران و کشورهای اروپایی می توان درک کرد.اما به نظر می رسد فعالیت های هسته ای ایران یکی از مهم ترین موضوعاتی است که روابط ایران و اتحادیه اروپایی را شدیداً متأثر کرده وجدا از مناسبات سیاسی جنبه های دیگر روابط را تحت شعاع قرار داده است.با توجه به نقش بسیار پررنگ آمریکا در روابط اتحادیه اروپایی با جمهوری اسلامی ایران و به خصوص در پرونده هسته ای حل و فصل این موضوع از یک طرف و بهبود رابطه اتحادیه اروپا با ایران به نقش آمریکا نیز بستگی دارد. امّا از طرفی طی چند سال گذشته اروپائیان با رد گزینه توسل به زور از سوی آمریکا بیشتر خواستار دیپلماسی گفتمان و مذاکره در پرونده هسته ای ایران بوده اند. زیرا پس از شکاف بین اروپا و آمریکا در جریان اشتغال عراق توسط آمریکا دو سوی آتلاننتیک درصدد برآمدند تا به نحوی این شکاف را ترمیم کنند. اروپا برای گسترش روابط فرا آتلانتیگی خود نیاز به آن دارد تا به شیوه هایی مسایل هسته ای ایران را حل و فصل نماید که اولاً در صحنه بین المللی واقعیتی به نام سیاست خارجی اروپا بر رسمیت شناخته شود. ثانیاً وجه مشخص این سیاست خارجی مستقل اروپایی در تقابل با سیاست خارجی آمریکا نباشد و مکمل آن محسوب شود. با توجه به مهم بودن پرونده هسته ای ایران برای اتحادیه اروپا و آمریکا همچنین اهمیت موضوع تحقیق تلاش شده است از روش توصیفی و تحلیلی سود برده شود و این پژوهش در پنج فصل سامان دهی شده است . در فصل اول این تحقیق کلیات طرح ، فصل دوم مربوط به چار چوب نظری( نئورئالیسم) ، فصل سوم مربوط به تاریخچه فعالیتهای هسته ای ایران ، فصل چهارم مطالعه تطبیقی سیاست های خارجی اتحادیه اروپا از آمریکا در مورد پرونده هسته ای ایران مورد بررسی قرار گرفته است. پایاننامه با جمع بندی ، نتیجه گیری خاتمه می یابد.

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): یکی از مهم ترین ویژگی های نظام بین الملل در دوران پس از جنگ سرد، شکل گیری روندهای جدید منطقه ای است. در میان سازمان های منطقه ای مختلفی که در این حوزه بنیان نهاده شد، سازمان همکاری شانگهای به دلیل پویایی و تاثیرگذاری قابل ملاحظه، نماد همکاری های منطقه ای در فضای اوراسیا در دوران پس از جنگ سرد به شمار می رود. پژوهش حاضر به بررسی رابطه اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران با سازمان همکاری شانگهای می پردازد. در این پژوهش، از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دادند که جمهوری اسلامی ایران جهت تأمین نیازهای امنیتی، اقتصادی، تجاری، فرهنگی، سیاسی و... خود بر اساس تئوری نگاه به شرق که دولت نهم جمهوری اسلامی ایران پی گیر این سیاست است به این سازمان پیوسته است و امیدوار است که در چارچوب سازمان همکاری شانگهای بتواند حداقل به برخی از خواستهای خود از جمله کاهش تهدیدات غرب به ویژه آمریکا، کسب فناوری و دانش با هزینه های کمتر، رشد ساختارهای اقتصادی – تجاری و... خود دست پیدا کند که البته ایران با توجه به پتانسیلهایی که دارد و اهمیتی که ایران برای این سازمان دارد از اولویت بالایی برای سازمان برخوردار است.

با توجه به پیشرفت های روز افزون هسته ای جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی نگران کاهش قدرت تأثیرگذاری و نقش آفرینی خود در عرصه ی منطقه ای به دلیل افزایش فاصله خود با ایران در عرصه ی تکنولوژیک و نظامی است. بر این اساس این کشور با توجه به حجم محدود قدرت خود، رویکرد اصلی خود را بر استفاده از بازیگران و سازمان های بین المللی و همچنین هزینه های سنگین نظامی و خرید تسلیحات در جهت جلوگیری از پیشرفت هسته ای ج.ا.ایران قرار داده است. عربستان سعودی، جمهوری اسلامی ایران را اصلی ترین رقیب منطقه ای خود در حوزه ی خلیج فارس تلقی می کند و به همین دلیل بخش عمده ی سیاست این کشور در سطح خاورمیانه به کاهش نفوذ و قدرت منطقه ای ایران در حوزه های مختلف معطوف است. عربستان سعودی با دستاویز قراردادن برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران تلاش می کند تا موازنه منطقه ای را با خرید تسلیحات بیشتر و یا گام نهادن در جهت کند نمودن پروسه غنی سازی (اورانیوم) به نفع خود رقم بزند.

این پژوهش می کوشد تا تاثیرات سیاسی و اقتصادی ناشی از سی و پنج سال تحریم هوایی علیه ایران را تبیین کند. از دیدگاه سیاسی، اعمال تحریم و یا رفع آن گویی تبدیل به نمادی از وضعیت بحران و یا گشایش در روابط دو کشور ایران و آمریکا شده است و همواره در میان موضوعات اصلی مذاکرات و تعاملات آشکار و پنهان میان ایران و آمریکا قرار داشته است. تحریم هوایی از دیدگاه اقتصادی نیز عوارض متعددی در زمینه توسعه زیرساختهای حمل و نقل در کشور، توریسم و بهره وری در اقتصاد ملی داشته است. این پژوهش با نظرسنجی از نخبگان صنعت هواپیمایی کشور این موضوع را آشکار می کند که تحریم های هوایی بطور مشخص و به ترتیب اولویت، بر چهار حوزه شرکتهای هواپیمائی، صنعت توریسم، توسعه صنعت هواپیمائی و صنعت فرودگاهی اثرگذار بوده و تبعات سیاسی و اقتصادی ناشی از این آسیب ها را بررسی می کند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های این پژوهش نشان می دهد که شرکتهای هواپیمائی ایران بیشترین تاثیرپذیری را از تحریم هوائی داشته اند. عواملی نظیر ایمنی پرواز ، تعداد و عمر ناوگان هواپیمائی، سوانح پروازی، توسعه شبکه پروازی، موضوع سوخت و چالشهای سیاسی مربوط به آن ، کیفیت خدمات و ... در این حوزه مورد بررسی قرار گرفت. موضوع وابستگی صنعت توریسم به صنعت هواپیمائی و تاثیرپذیری آن از تحریم هوایی فرضیه ای بود که در رده بعدی اهمیت قرار گرفت. رقابت اقتصادی منطقه ای و سرمایه گذاری بازرگانی و صنعتی با محوریت توسعه صنعت هواپیمائی و تاثیرات ناشی از تحریم در این حوزه، زمینه دیگری بود که در این پژوهش در رده سوم اهمیت رتبه بندی شد و در نهایت موضوع تحریم و چالشهای ناشی از آن در توسعه شبکه فرودگاهی به عنوان زیرساخت حمل و نقل در کشور مورد بررسی و تبیین قرار گرفت.