نام پژوهشگر: سیمین اوحدی

نگرشی به واژه های نو
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1357
  سیمین اوحدی   علی محمد حق شناس

واژه های نو و ویژگیهای واژه سازی موضوع رساله حاضر است . واژه های نو باید با بهره وری از واژه های پایه محدود و با توجه به بخش ساختواژه زبان ساخته شود. بکاربردن واژه های پراکنده، ناهمریشه و قرضی فشار و بار حافظه را زیاد کرده و امر یادگیری را نیز مشکل می نماید. مطالعه زبان فارسی در طول تاریخ گویای این مطلب است که این زبان در زمینه واژه سازی، سنتی دیرپا داشته و آثار کسانی چون نظامی، بیرونی، ابن سینا و ... صدق این نظریه تایید می کند. امروزه واژه سازی به عنوان بخشی از برنامه های زبانی به عهده سازمانهای دولتی می باشد. فرهنگستان ایران از سال 1314 تا 1319 واژه هایی در زمینه های علمی، فرهنگی و اداری پیشنهاد کرد. بسیاری از این واژه ها امروزه بقدری آشنا هستند که گاه در ساختگی بودن آنها شک می شود. برای مثال واژه هایی چون کارآموز، پیش نویس ، هواشناسی، رونوشت ، برچسب و ... ساخته فرهنگستان می باشند. علاوه بر فرهنگستان مردم کوچه و بازار نیز واژه های زیادی ساخته اند از جمله : سگدست ، میل فرمان، یدک کش ، رنده و ماله . این نوع واژه ها بیشتر از نوع ترکیبی و اشتقاقی بوده و از واژه های شفاف می باشند. بطور کلی هیچیک از زبان ها برای تمام مفاهیم واژه ذخیره ندارند بکله با شناخت ، آشنائی و اهلیت یافتن با مفاهیم است که در زبان ها واژه ساخته می شود.