نام پژوهشگر: امیرعباس علیزمانی

دین از منظر پراگماتیسم،باتأکید بر آرای ویلیام جیمز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1388
  فرشته ذاکر عنبرانی   محمدرضا اسدی

چکیده پراگماتیسم جیمز که تلاشی است برای دفاع از رویکرد تجربه گرایانه در مقابله با نظام های مطلق گرای ایده آلیستی و ماتریالیستی، ارزش حقیقی دین را از روی آثار و نتایجی که دین در زندگی شخصی افراد به بار می آورد، ارزیابی می کند. «تجربه دینی» در دیدگاه دینی جیمز از اهمیتی ویژه برخوردار است. این پژوهش رویکرد پراگماتیستی جیمز به دین را مورد بررسی قرار می دهد. کل مباحث این تحقیق حول دو محور شکل گرفته است؛ یکی معرفی ابعاد پراگماتیسمِ مورد نظر جیمز و دیگری، معرفی دین از دیدگاه جیمز. فصل اول به عنوان کلیات؛ به تعریف پراگماتیسم، مبانی فکری و نظری ویلیام جیمز، روش شناسی او، و معضل روشی تعریف دین اختصاص دارد. فصل دوم، آرای منطقی جیمز را در خصوص رد نظریه مطابقت و قبول نظریه پراگماتیستی صدق و همچنین انتقاداتی را که بر او وارد شده است مورد بررسی قرار می دهد. در فصل سوم، طی دو بخش مختصات رویکرد پراگماتیستی جیمز به دین معرفی شده است. بخش اول نظرات جیمز درباره تبیین های تاریخی، عقلانی و مادی گرایانه، ضمیر نیمه هشیار، احساسات و عواطف انسانی، دوبارزادگی، و شخصی بودن دین شرح داده شده است. در بخش دوم، دیدگاه جیمز راجع به امر متعالی آمده است. فصل چهارم، عقاید و کردار دینیِ از نظر جیمز را بررسی می نماید. در پایان این فصل سازگاری یا ناسازگاری آرای جیمز با اخلاق باور و همچنین سازگاری درونی آرای جیمز مورد بررسی قرار گرفته است. بخش پایانی به جمع بندی و نتیجه گیری از بحث های ارائه شده اختصاص دارد. در ضمیمه، بحث کوتاهی درباره قابلیت یا عدم قابلیت اطلاق رأی جیمز بر خصوص دین اسلام شده است.

بررسی وارزیابی آراءجان کاتینگهام در باب معنای زندگی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1388
  مریم دریانی اصل   امیرعباس علیزمانی

چکیده پرسش از "معنای زندگی" یکی از مهم ترین مسائلی است که در طول تاریخ همواره مطرح شده است، امّا طرح آن و نحوه ی پاسخ گویی به آن در دوران جدید به صورت خیلی جدّی تر مورد توجّه قرار گرفته است. در پاسخ به چیستی معنای زندگی نظرات مختلفی بیان شده است که در این پایان نامه که ترجمه ی اثر جان کاتینگهام تحت عنوان درباره ی معنای زندگی است، او نگاهی دینی به مسئله دارد. او در ابتدا اظهار می کند که زندگی فارغ از اراده ی انسان دارای معنای ذاتی است و آدمی باید آن را کشف کند. سپس استدلال می کند که تنها راه معنادار یافتن زندگی ایمان به خدا و داشتن نگاه دینی به کیهان است. و این که ما علی رغم تمامی شرور و ناکامی هایی که در زندگی با آنها مواجه می شویم تنها با متدیّن و مومن بودن می توانیم هم چنان احساس کنیم که زندگی ما عبث و بی معنا نیست. همچنین موانع معناداری و دلایل احساس پوچی را بیان کرده و گفته می شود که تنها راه حل تحوّل درونی، و داشتن نگاه دینی به عالم است. واژگان کلیدی: معنا، زندگی، ارزش اصیل، موفّقیّت ،ایمان.

بررسی و نقد الاهیات اگزیستانسیالیستی نیکلای بردیایف
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  حمید بخشنده آبکنار   محسن جوادی

اگزیستانسیالیسم نهضتی فلسفی و ادبی در قرن بیستم است که مبتنی بر آموز? تقدم وجود بر ماهیت است. برطبق دیدگاه اگزیستانسیالیسم، انسان کاملا آزاد و کاملا مسئول اعمال خود است و این مسئولیت خاستگاه دلهره ای است که زندگی او را احاطه می کند. در فلسف? اگزیستانسیالیسم، درخت ها و کوه ها، کارخانه ها و شاهراه ها همگی واقعیت های نفس الامری هستند که «هستی» دارند اما برحسب مصطلحات این فلسفه، «وجود» ندارند. در این فلسفه، کاربرد کلم? «وجود» محدود به نوعی از هستی متمثل در انسان است. از لحاظ تاریخی، در گذر زمان، انواع گوناگون و متباینی از اگزیستانسیالیسم ظهور کرده است. در شاخ? اگزیستانسیالیسم دینی، اندیشمند پروتستان سورن کیئرکگور در دانمارک و متفکر کاتولیک گابریل مارسل در فرانسه، دو روایت از اگزیستانسیالیسم مسیحی را ارائه کرده اند. نیکلای بردیایف، فیلسوف و الاهیدان ارتدوکس روسی نیز روایتی دیگر از اگزیستانسیالیسم مسیحی را مطرح کرده است. رسال? حاضر که به بررسی نقادان? الاهیات اگزیستانسیالیستی نیکلای بردیایف می پردازد، مشتمل بر یک پیش گفتار و چهار فصل اصلی و یک پیوست است. در پیش گفتار رساله، دو روایت سابق الذکر از اگزیستانسیالیسم مسیحی بیان و ذهن خواننده برای فصل های اصلی آماده می شود. آنگاه در فصل اول، زندگی و تعامل فکری بردیایف با آثار اندیشمندان مختلف جهان تشریح می شود. در فصل دوم، نگرش فلسفی نیکلای بردیایف ترسیم می شود؛ و در فصل سوم، نگارنده به طور تفصیلی آرای الاهیاتی وی را بیان می کند. بالاخره، در فصل چهارم از پایان نامه، نگرش الاهیاتی وی مورد ارزیابی قرار می گیرد. خاطر نشان می شود که در پیوست رساله، نکات متنوع سودمندی برای خوانندگان بیان شده است.

وجود شناسی صفات الهی از دیدگاه علامه طباطبایی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1387
  مریم باروتی   محمد سعیدی مهر

فیلسوفان و متکلمان اسلامی از دیرباز به بحث از صفات الهی، پرداخته اند. می توان مباحث مربوط به صفات خداوند را در دو مرحله ی کلی بررسی کرد؛ کلیات صفات الهی که به احکام و مسایل عمومی و مشترک صفات می پردازد، بدون آن که نظر به صفت خاصی داشته باشد و مباحث خاص مربوط به هریک از صفات چون علم، قدرت و... یکی از اقسام مباحث کلیات صفات الهی، وجود شناسی صفات الهی است. در مرحله ی وجود شناسی صفات الهی، ابتدا همه ی صفات کمالی (صفات حقیقی ذاتی) به نحو عام برای ذات باری تعالی به اثبات می رسد، سپس نحوه ی اتصاف ذات باری تعالی به صفات کمالی تبیین می گردد. در این رساله، مباحث وجود شناسی صفات الهی از دیدگاه علامه طباطبایی، تبیین و تحلیل شده است. اولین گام در وجود شناسی صفات الهی، اثبات تمام صفات کمالی برای ذات باری تعالی است. علامه طباطبایی سه برهان برای این منظور اقامه می سازد؛ اثبات تمام صفات کمالی برای ذات باری تعالی بر مبنای برهان صدیقین، برهان مبتنی بر قاعده ی "بسیط الحقیقه" و برهان مبتنی بر قاعده ی " واجب الوجود بالذات واجب من جمیع جهات ". در گام بعد، می توان از ارتباط ذات الهی با صفات کمالی سخن گفت. علامه طباطبایی بر اساس صرافت وجود، بساطت حقیقی و وحدت حقه الهی، اثبات می کند که صفات کمالی عین یکدیگر و عین ذات اند. او همچنین بر مبنای اعتباری بودن مفاهیم صفات کمالی و نیز مبرا بودن مقام ذات خداوند از تعین مفهومی صفات ، نحوه ی جمع کثرت صفات کمالی و وحدت ذات باری تعالی را تبیین می نماید. او تنها این دیدگاه را با توحید صفاتی سازگار می داند و دیدگاه های مخالف را نقد می کند و برهان علیه آن ها اقامه می نماید. اما علاوه بر صفات حقیقی ذاتی، صفات فعل به اعتبار اصلی (حقیقه) که در ذات باری تعالی دارند، عین ذات خداوند هستند و کمال برای ذات او به حساب می آیند. اما در سایر اعتبارات (اعتبار رقیقه و نگرش کثرت انگار به فعل الهی)، صفات فعل زائد بر ذات اند و کمالی برای ذات خداوند، شمرده نمی شوند. هر چند در اعتبار رقیقه ذات الهی به صفات فعل حقیقتا متصف می شود و در اعتبار نگرش کثرت انگار به فعل، ذات الهی حقیقتا به صفات فعل متصف نمی شود.

بررسی مفهوم رنج و عشق از دیدگاه کی یرکگور
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1390
  فائزه معینی   امیرعباس علیزمانی

کرکه گور نخستین فیلسوف بزرگ مکتب اگزیستانسیالیسم و یک الاهی دان قرن نوزدهم به‎شمار می‎آید. در اندیشه او دو مفهوم رنج و عشق جایگاه محوری دارند. رنج از نظر کرکه گور احساسی سوبژکتیو نسبت به وضعیت نامطلوب انسان در حیات مادی است. او بر اساس تعریفی از سه سپهر وجودی زندگی بشری یعنی سپهر زیبایی شناختی، سپهر اخلاقی و سپهر دینی، رنج های بشری را تعریف می کند. او بزرگ ترین رنج بشر را دوری از حقیقت مطلق می داند؛ او رنج را وجه گریزناپذیر زندگی بشر تلقی می کند و احساس تعلق شدید انسان به پدیده ای است که نسبت به آن در خود احساس شیفتگی و تسلیم می کند. او از میان ساحت‎های وجودی، بیش از همه به حضور رنج در سپهر دینی اشاره می‎کند. کرکه گور جویای عشق متعالی در سپهر دینی بود و مسیحی راستین را با رنج هم نشین می داند. از نظر او هرچه رنج شدیدتر باشد وصل مومن به سعادت محتمل تر خواهد بود. او که یک مسیحی پروتستان بود، رسالت دینی خود را چیزی جز این نمی‎دانست که «مسیحیت راستین» را به مسیحیان بشناساند و در این راه تلاش بسیار کرد. کرکه گور با توجه به سه سپهر وجودی زندگی بشری سه نوع عشق را از یکدیگر تفکیک می کند که آنها را به ترتیب اروس(eros)، فیلیا (philia) و آگاپه(agape) می نامد، ولی در عین حال توجه عمده او به اروس و آگاپه است و باارزش ترین عشق را آگاپه معرفی می کند که مورد توجه مسیحیت نیز بوده است. او در پایان والاترین گونه عشق را عشق الاهی معرفی می کند.

جایگاه ایمان در فلسفه ویتگنشتاین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1383
  علی امیری   محمد امین احمدی

هدف اصلی این تحقیق، توضیح و بررسی جایگاه ایمان در فلسفه ویتگنشتاین است. بدین منظور پس از یک مقدمه کوتاه که در واقع ارائه تصویری از سیمای فیلسوف مورد بحث ماست. فصل اول با عنوان "مدخلی بر مطالعه ویتگنشتاین" آغاز می شود. در فصل دوم روایت های کلاسیک از ایمان مورد بحث قرار گرفته از فصل سوم بحث روی دوران اول تفکر ویتگنشتاین آغاز می گردد. فصل چهارم "تئوری تصویری" عنوان دارد که در آن نظریات معرفت شناختی واپستمولوژیک ویتگنشتاین اول مورد بحث قرار میگیرد. فصل پنجم به امر ناگفتنی اختصاص دارد که در رأس آن ایمان قرار می گیرد. فصل ششم سرآغاز بخش دوم است که به دوران دوم حیات فکری ویتگنشتاین اختصاص یافته است. فصل هفتم به "بازی های زبانی" اختصاص دارد که از مضمون های اصلی دوران متأخر است. در فصل هشتم بحث درباره "اشکال زندگی" است. فصل نهم "تلقی ویتگنشتاینی" از ایمان به دیدگاههای شخصی ویتگنشتاین راجع به ایمان می پردازد. فصل دهم به نقد و بررسی فشرده از نظریات ویتگنشتاین در دو دوره متفاوت حیات فکری او اختصاص دارد. این پژوهش با یک نتیجه گیری خلاصه در پنج بند به آخر می رسد.

خدا و معنای زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی و تدئوس متز
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  زینب کریمی قدوسی   امیرعباس علیزمانی

چکیده ندارد.

رابطه انسان و خدا از دیدگاه مارتین بوبر، ابوحامد غزالی و علامه طباطبائی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1387
  امیر آقاجانلو   امیرعباس علیزمانی

چکیده ندارد.

بررسی مقایسه ای دیدگاههای انسان شناسانه مولانا جلال الدین رومی و کرکگور
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  مجتبی پنجه شاهین   امیرعباس علیزمانی

چکیده ندارد.

اعتباریات از دیدگاه علامه طباطبائی و جان سرل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1380
  حسینعلی یوسف زاده   محسن جوادی

این پایان نامه در سه بخش به شرح زیر است : بخش اول : اعتباریات از دیدگاه علامه طباطبائی ( ره ) که تفصیل بیشتری از باقی بخشها دارد. مقصود از اعتباریات در این مقاله اعطا حد شی به شی دیگر در خیال و تصور است . بخش دوم : افعال گفتاری از نظر جان سرل مطرح شده است و مقصود از افعال گفتاری افعالی است که بوسیله گفتار انجام می شود مثل تعهد دادن ، قول دادن و امثال آن که در فقه اسلامی بعضا به نام عقود و ایقاعات نام گرفته است . انواع افعال گفتاری و پیشینه آن که به ویتگنشتاین می رسد، و همچنین قوانین و قراردادها مورد بحث قرار گرفته است و بالاخره بحث حقایق طبیعی حقایق موجود در عالم هستی است و حقایق نهادی یعنی حقایقی که نهاد اجتماع آن را ایجاد و اعتبار می کند از نظر جان سرل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است . در بخش سوم نیز تطبیق اعتباریات از دیدگاه علامه و افعال گفتاری جان سرل مورد بحث قرار گرفته که در این بخش بطور کلی تشابه این دو دیدگاه اثبات و جامعیت نظریه علامه نیز ثابت شده است .

خدایابی درونی ( از راه تجربه دینی ، فطرت و اجماع عام )
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1381
  رزاق ادبی فیروزجایی   امیرعباس علیزمانی

آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد چگونگی اثبات وجود خدا از طریق تجربه دینی ، فطرت و اجماع است . این پژوهش در چهار بخش تدوین می گردد: بخش اول مربوط به تجربه دینی است ، در این بخش ، سیر تاریخی پیدایش اندیشه تجربه دینی ماهیت تجربه دینی ، ویژگی های تجربه دینی ، رابطه مکاشفه عرفانی و تجربه دینی ، عوامل وقوع تجربه دینی و انواع آن ، چگونگی تبیین تجربه دینی و عوامل بیان ناپذیری آن و چگونگی اثبات وجود خدا از طریق تجربه دینی بیان خواهد شد. بخش دوم مربوط به فطرت است . در این بخش ، معنا و ماهیت فطرت ، تفاوت فطرت با غریزه و طبیعت ، ملاک فطری بودن امور فطری ، عوامل و موانع شکوفایی فطرت و چگونگی استدلال از راه فطرت بر وجود خدا بررسی خواهد شد. بخش سوم مربوط به اجماع عام است ، در این بخش مفهوم اجماع عام ، رابطه اجماع عام و فطرت ، چگونگی استدلال از طریق اجماع عام بر وجود خدا و تقریرات سه گانه ای که از اجماع عام وجود دارد، بیان می گردد. در بخش چهارم تجربه دینی ، فطرت و اجماع عام با هم مقایسه شده و وجوه اشتراک و اختلاف آنها بیان می شود. تجربه دینی و اجماع عام از مسائل جدید کلامی ای هستند که در فلسفه غرب و سنت دینی مسیحی مطرح هستند . اما فطرت از مسائل کلامی اسلام است . هرچند متکلمان مسیحی نیز بدان توجه داشته اند.

سخن گفتن از خدا /معناشناسی اوصاف الهی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1382
  امیرعباس علیزمانی   احمد احمدی

ما به هنگام سخن گفتن از خدا، به طور معمول ، از طریق بیان اوصاف خداوند به سخن گفتن در باره او می پردازیم. بنابراین برای فهم درست معنای این نوع گزاره ها ، ماچاره ای جز تحلیل معناشناسی اوصاف الهی نداریم. پرسش اصلی در بحث سخن گفتن از خدا این است که : چگونه می توان از طریق زبان محدود بشری در باره موجود نامحدود و متعالی سخن گفت؟در این مورد به بررسی پاسخهای مختلفی که از سوی متفکران مختلف در طول قرون و اعصار مطرح شده است ، پرداخته و دراین زمینه به بیان و نقد دیدگاههای متفکرانی چون، فلوطین، دیونوسیوس، ابن میمون، قاضی سعید قمی، توماس آکویناس، ملاصدرای شیرازی ، ابن عربی، ویتگنشتاین، آیر، فلو، هیر، میچل، هیک، فیلیپس، مالکوم، آلستون و بریث ویت و ... می پردازد.

تبیین فلسفی، تاریخی و دینی از خودبیگانگی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1382
  فاطمه رحیمی   محسن جوادی

مفهوم الیناسیون به معنی از خودبیگانگی یادآور سیر تحول تاریخی رابطه انسان با جهان به ویژه بعد از رنسانس در مغرب زمین است. با گسترش علم و تکنیک و نیز پیشرفت مباحث ریاضیات و طبیعیات ،تفسیر مابعدالطبیعی از انسان و جهان صورت تازه ای به خود گرفت ، زیرا کشف قوانین ضروری براساس نظام علی و معلولی حاکم بر طبیعت ، این سوال را بوجود آورد که آیا انسان به عنوان موجودی دارای اختیار و اراده آزاد هم ، جزیی از این دستگاه منسجم است؟ هگل اولین فیلسوفی که مفهوم الیناسیون را به کار برد هدفش سازگاری انسان و جهان و رسیدن به یگانگی بود و ضرورت وصول به یگانگی را در از خود بیگانگی می دانست. این تحقیق شامل سه بخش می باشد. در بخش اول به معرفی خود واقعی انسان از دیدگاه عقل و وحی ، براساس براهین عقلی و نقلی پرداخته می شود. بخش دوم به الیناسیون و بخش سوم به نیهلیسم اختصاص دارد.بنا به ضرورت تحقیق، در معرفی صحیح انسان و موضع وی در جهان از آیات کریمه قرآن و تفاسیر و اشعار معنوی استفاده شده است.