نام پژوهشگر: حمیدرضا هاشمی
بنفشه محجوب حمید نجفی زرینی
آگاهی از تنوع ژنتیکی و مدیریت ذخایر ژنتیکی از اصول مهم پروژه های به نژادی می باشند. در این تحقیق تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مولکولی مبتنی بر رتروترنسپوزون ها بررسی گردید. رتروترانسپوزون ها (rtns) ، عناصر ژنتیکی متحرک در گیاهان بوده که بخش عمده ای از ژنوم (اغلب بیش از نیمی از کل dna) گیاهان را تشکیل می دهند. رتروترانسپوزون ها به لحاظ توزیع فراوانی، تعداد کپی بالا، پراکندگی در سراسر ژنوم بعنوان یک گزینه بسیار عالی برای مطالعات ژنتیکی و بررسی تنوع ژنتیکی مدنظر قرار گرفته است. در این تحقیق از سه نشانگر مولکولی irap و remap و issr به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های جنس brassica استفاده شد که اطلاعات بدست آمده نشان می-دهد که نشانگر remap دارای میانگین شاخص نشانگر (mi) بالاتری است در حالی که نشانگر issr دارای میانگین محتوی اطلاعات چندشکل (pic)، میانگین شاخص شانون (i)، میانگین تنوع ژنتیکی نی (h) و میانگین درصد باند چند شکل بالاتری می باشد. در مقایسه بررسی تجزیه خوشه ای، نشانگر remap نسبت به نشانگر irap و issr تفکیک بهتری از ژنوتیپ های گونه های مختلف را نشان داد. تجزیه و تحلیل کلی از داده های نشانگرهای irapوremap، اطلاعات بسیار مناسب تری ارائه نمود به طوری که دندروگرام ترسیم شده با استفاده از الگوریتم upgma نمایش بسیار واضحی از گونه ها را ارائه داده بطوری که گونه های nigra, rapa, juncea و napus را بخوبی در گروه های جداگانه از هم تفکیک نمود. از سوی دیگر تجزیه به مختصات اصلی بخوبی ژنوتیپ ها را به دو گروه اصلی تفکیک نمود بطوری که 22 گونه napus در یک گروه قرار گرفتند در حالیکه سایر گونه ها در گروه مجزایی تفکیک شدند. دندروگرام ترسیم شده بر اساس الگوریتم rb هم نتایجی کاملا مطابق با دندروگرام بای پلات ارائه داد و صحت دندروگرام ترسیم شده را مشخص نمود. نتایج این پژوهش نشان دهنده این است که این نشانگرها میتواند برای شناسایی تفاوتهای بین گونه ای و همچنین داخل گونه ای در مطالعات فیلوژنتیکی استفاده شود و به منظور بررسی دقیقتر روابط و ساختار ژنتیکی ژنوتیپ های کلزا همزمان با بکارگیری صفات مورفولوژیکی استفاده شود. باتوجه به توزیع و پوشش ژنومی مناسب نشانگرهای مبتنی بر رتروترانسپوزون-ها، سادگی، چندشکلی و تکرارپذیری بالایی آنها، پیشنهاد می شود از این نشانگرها در برنامه های اصلاحی مانند مطالعه ی تنوع ژنتیکی، تهیه نقشه های ژنتیکی و اشباع آنها و مکان یابی ژن ها و صفات کمی بویژه مکان یابی دقیق آنها ( باتوجه به وفور آنها در نواحی یوکروماتینی و نزدیک ژن ها) در کلزا و دیگر محصولات زراعی استفاده شود.
مهسا محمدجانی اسرمی حمید نجفی زرینی
بیماری های زیادی در دنیا، بسته به شرایط اقلیمی گیاه کلزا را مورد تهدید قرار می دهد و باعث وارد آمدن خسارت اقتصادی به آن می گردد. موثرترین روش برای کنترل بیماری، اصلاح برای مقاومت می-باشد، به طوریکه توارث ژنتیکی کافی موجود باشد. بنابراین، بررسی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم موجود، یکی از روش های مناسب مدیریت منابع ژنتیکی می باشد. روشnbs profiling موتیف های محافطت شده در دمین های عملکردی خانواده ژنی را مشخص می کند، بنابراین بررسی تنوع ژنتیکی، در داخل یا اطراف ژن-های عملکردی انجام می شود.در این مطالعه تنوع ژنتیکی 46 ژنوتیپ از جنس brassica با استفاده از نشانگرهای lrr–nbs براساس 8 ترکیب پرایمری نشانگر nbs ارزیابی گردید. در مجموع 790 باند حاصل شد که از این تعداد 708 باند چندشکل بود. ضرایب تشابه در دامنه 0.79 الی0.54 با متوسط 0.665 متغییر بود. دندروگرام های حاصل از تجزیه خوشه ای با روش upgma و همچنین تجزیه به مولفه های اصلی، ژنوتتیپ ها را از یکدیگر تفکیک کرد. نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که ژنوتیپ ها در پنج گروه قرار می گیرند. در مجموع، این نتایج نشان می دهد که nbs profiling یک ابزار معتبر طبقه-بندی، برای بررسی تنوع ژنتیکی است.
سیده فرزانه فاطمی اردستانی حسین عسکری
"اثرات یونی" و "اثرات اسمزی" دو جزء اصلی تنش شوری در گیاهان می باشند. شوری با ایجاد تنش یونی و تنش اسمزی موجب کاهش رشد و یا مرگ سلول می شود که در نهایت کاهش دهنده ی تولیدات زراعی است. در این تحقیق پاسخ مولکولی گیاه هالوفیت aeluropus littoralis تحت تیمار کلرید سدیم ( (nacl ، کلرید پتاسیم (kcl) و پلی اتیلن گلایکول peg)) در سه سطح 0(شاهد) و200 و 400 میلی مولار، یکسان سازی شده بر حسب پتانسیل اسمزی با استفاده از تکنیک cdna-aflp با هدف تفکیک اثرات اسمزی از اثرات یونی، مورد بررسی قرار گرفت. از میان 75 est جداسازی شده، 69 est با طول میانگین 250 جفت باز بدست آمد که بازده توالی یابی 92% بود. نتایج آزمون همردیفی با استفاده از الگوریتمblastx ، blastn و tblastx نشان داد که در این میان 72% از رونوشت ها با پروتئین ها و توالی های اسید نوکلئیک شناسایی شده در ارگانیسم های دیگر، شباهت نشان دادند. درنهایت 17 رونوشت هیچ تشابه قابل ملاحظه ای در آزمونهای همردیفی انجام شده نشان نداد که 28% از کل tdfهای توالی یابی را شامل شد و به عنوان ژن های جدید در نظر گرفته شدند. در صد بیان رونوشت های پاسخگو به تنش یونی (اختصاص به nacl و kcl) و رونوشت های پاسخگو به تنش اسمزی (اشتراک nacl و kcl با peg) به ترتیب 44% و 28% بود. نتایج حاصل از آنالیز tdfها نشان داد پاسخ ریشه گیاه به تنش یونی در سطح بیان، بیشتر از پاسخ گیاه به تنش اسمزی بود. در نهایت 69 est جداسازی، تکثیر مجدد و توالی یابی شدند که به 11 گروه عملکردی دسته بندی گردیدند و نقش برخی از آنها در تنش شوری و خشکی مورد بحث قرار گرفت. از طرفی دیگر، شوری و خشکی به دلیل ایجاد پتانسیل اسمزی و سمیت یونی، تولید بیوماس گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد. پاسخ وزن تر گیاهچه ها به تیمار peg کمتر از تیمار نمکی بوده که نشان دهنده اثر بازدارندگی بیشتر تنش اسمزی در مقایسه با تنش یونی بوده است. از طرفی دیگر، پاسخ های متفاوت در تولید بیوماس، در تیمار های مختلف نمکی nacl و kcl با غلطت یکسان، حاکی از وجود اثرات ویژه یونی می باشد به طوری که تولید بیوماس در تیمار نمکی kcl کمتر از تیمار نمکی nacl بوده است و این نشان دهنده سمیت بیشتر یون پتاسیم نسبت به سدیم می باشد. درک هرچه بهتر مکانیسم های احتمالی تحمل تنش و بررسی پاسخ های ژنتیکی در سطح ترانسکریپتوم در هالوفیت a. littoralis زمینه ای برای بهبود ژنتیکی گیاهان هم خانواده غیرمقاوم به شوری بخصوص غلات که از منابع اصلی تامین کننده کربوهیدرات بشر هستند، فراهم خواهد نمود.
حمیدرضا هاشمی طراوت بامداد
چکیده ندارد.