اکالیپتوس بیش از یکصد سال پیش به ایران وارد گردید و در جنوب کشور که محیط مناسبی برای آن بود، کشت شد. ولی از آنجایی که ایران در مقایسه با سایر نقاط دنیا به لحاظ پوشش جنگلی، کشوری فقیر محسوب می گردد استفاده از درختان سریع الرشد همچون اکالیپتوس به منظور جنگلکاری گزینه مناسبی می باشد و با توجه به مشکلاتی که در تکثیر اکالیپتوس ها به وسیله روش های معمول وجود دارد بسیاری از پژوهشگران روش های ریزازدیادی درون شیشه ای را بکار گرفته اند تا بتوانند گونه ها و ارقام مرغوب اکالیپتوس ها را تکثیر کنند. در این پژوهش نیز از آنجایی که بر روی روش های تکثیر دو گونه eucalyptus rubida و e. saligna به خصوص از طریق کشت بافت تا بحال هیچ مطالعات خاصی صورت نگرفته است امکان تکثیر e. rubida و e. saligna به وسیله دو روش معمول در کشت بافت یعنی جنین زایی سوماتیکی و ریزازدیادی بررسی گردید که نتایج رضایت بخشی نیز حاصل شد. در جنین زایی سوماتیکی در گونه e. saligna پس از بررسی چهار ریزنمونه ریشه، ساقه ، برگ و هیپوکوتیل در 39 تیمار متفاوت هورمونی بهترین ریزنمونه ریشه و بهترین تیمار، تیمار حاوی 2 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و 2 میلی گرم بر لیتر kinetine شناسایی گردید. همچنین در استفاده از محیط کشت نیمه جامد نتایج قابل قبول تری نسبت به استفاده از کشت سوسپانسیون مشاهده شد. اما در مورد e. rubida بهترین نتایج، در مطالعه بررسی امکان جنین زایی سوماتیکی، در محیط کشت سوسپانسیون با تیمار هورمونی 2/0 میلی گرم بر لیتر ba و 1 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و استفاده از کالوس های حاصل از ریزنمونه ریشه در محیط کشت اولیه با تیمار هورمونی tdz و 2,4-d حاصل شد. در مورد همگروه سازی و ریزازدیادی نیز بهترین تیمار در کشت اولیه بذور، تیمار حاوی ba و آبسیزیک اسید شناسایی گردید و در شاخه زایی نیز نتایج حاصل از تیمار هورمونی (mg/l 3/0 :ba، mg/l 3/0 :2ip، mg/l 1/0 :iba به همراه کمپلکس ویتامین و اسیدآمینه) قابل قبول تر بود. در کلون سازی سرشاخه های درخت بالغ در هر دو گونه e. rubida و e. saligna بهترین نتایج در پیش سترون سازی با قارچ کش کاپتان 5% به مدت 24 ساعت و سترون سازی با کلرورمرکوریک 1/0% به مدت 7 دقیقه مشاهده گردید و همانند کلون سازی بذور بهترین نتایج شاخه زایی نیز در تیمار هورمونی (mg/l 3/0 :ba، mg/l 3/0 :2ip، mg/l 1/0 :iba به همراه کمپلکس ویتامین و اسیدآمینه) مشاهده شد.

عناصر سنگین از جمله کادمیم، سرب، مس و روی که در نتیجه فعالیت های عمده شهری و صنعتی و کشاورزی تولید می شوند باعث آلودگی آبها و خاک های جهان شده است. روش های سنتی برداشت عناصر سنگین از محیط بسیار پرهزینه و اغلب ناموفق است، بنابراین لزوم استفاده از گیاهان برای کاهش آلودگی خاک و آب ضروری است. پژوهش حاضر به تفاوت های سه گونهsalix alba، s. acmophyllوs. fragilisدر تحمل و انباشتگی این عناصرسمیپرداخته است. کلیه آزمایشات در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار صورت گرفت. در مرحله 130 روزگی قلمه ها، به مدت 5/2 ماه، 16 تیمار از این عناصر در سه غلظت اعمال شدند. پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی شامل: کربوهیدرات ها (میکرو گرم بر گرم ماده خشک)، پرولین (میکرو گرم بر گرم ماده خشک)، کلروفیل کل (میکرو گرم بر سانتی متر مربع)، صفات روزنه در دو سطح برگ، موجودی آب هر واحد برگ، میزان درصد رطوبت نسبی برگ، سطح ویژه برگی و پتانسیل آبی، فعالیت ویژه آنزیم های پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز و بالاخره مقدار عناصر مس، روی، کادمیم و سرب در اندام های ساقه، برگ و ریشه و سرشاخه ( بر کیلوگرم وزن خشک)اندازه گیری شد.مقدار پرولین آزاد و قندهای محلول در اثر افزایش غلظت عناصر افزایش یافت. با توجه به گستره سمیت هر عنصر و تجمع عناصر در گونه ها ، هر سه گونه توانایی جذب عنصر روی و کادمیوم را دارند. در مورد عنصر سرب دو گونه s. alba و s. fragilis و در مورد عنصر مس گونه s. acmophylla موثرتر هستند. در کنار مطالعات آزمایشگاهی، مطالعه ای در مناطق آلوده بیدکاری شده سطح تهران و ورامین انجام گرفت و غلظتهای این عناصر در برگ ، آب و خاک مناطق آلوده توسط دستگاه پلاسمای جفت شده القایی تعیین گردید. نتایج بیانگر این است که بید توان انباشته سازی عناصر کادمیوم و روی را دارد. در نتیجه می توان از این گیاه جهت کاهش آلودگیهای محیط زیست استفاده نمود.

این پژوهش به منظور شناخت تنوع ژنتیکی 12 جمعیت متعلق به 4 گونه گیاه دارویی salvia (مریم گلی) با استفاده از بررسی کروموزم های سلول های مریستمی نوک ریشه بذور با روش استو-فریک-هماتوکسیلین صورت گرفت. عدد کروموزومی جمعیت های هرگونه ثابت و گونه salvia officinalis 14=x2=n2، گونه های، s. macrosiphon mirzayanii s. دارای 20=x2=n2 و گونه salvia sclarea دارای 20= x2=n2 بودند. به منظور تعیین تقارن کاریوتیپی، شاخص ask%، شاخص syi%، اختلاف دامنه طول نسبی drl%، درصد شکل کلی کروموزم tf% ، شاخص تقارن s%، شاخص پراکندگی di تعیین گردید. به طور کلی 12 جمعیت از نظر دسته بندی stebbins در دو کلاس a2 و b2 قرار گرفتند. دو جمعیت گونه s. officinalis و جمعیت های ساری و قزوین گونه s. sclarea، جمعیت های سروستان و بستک گونه s. mirzayanii در گروه a2 قرار گرفتند. چهار جمعیت s. macrosiphon، جمعیت کمهر s. sclarea ، جمعیت بندرعباس s. mirzayanii در گروه b2 قرار داشتند. گروه b2 نامتقارن ترین کاریوتیپ را داشت. تجزیه واریانس داده های مرفولوژی کروموزم های 12 جمعیت 4 گونه جنس salvia مورد مطالعه-tl, l, s, ar, s/l, ci, %rl) ) در قالب طرح کاملاَ تصادفی انجام شد. از لحاظ صفات مورد بررسی جمعیت های گونه s. sclarea با جمعیت های گونه s. macrosiphon اختلاف معنی داری ( در سطح 1%) داشتند. که حاکی از وجود تنوع در اندازه و تقارن کروموزم ها در جمعیت های مورد بررسی است. در نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی طول بازوی کوتاه و طول کل کروموزوم در عامل اول بیشترین نقش را داشتند. از نظر همبستگی بین خصوصیات کروموزمی، بیشترین میزان همبستگی بین طول کل کروموزم و بازوی بلند وجود داشت.. با استفاده از داده های کروموزمی تجزیه خوشه ای داده های کروموزمی به روش upgma انجام گردید و بر این اساس 12 جمعیت مورد مطالعه در 4 گروه قرار گرفتند. دو جمعیت کازرون و سپیدان گونه s. macrosiphon با داشتن کمترین فاصله ، دارای بیشترین شباهت بودند.

این پژوهش به منظور شناخت تنوع ژنتیکی 8 جمعیت متعلق به 4 گونه گیاه دارویی salvia (مریم گلی) با استفاده از بررسی کروموزم های سلول های مریستمی نوک ریشه بذور با روش استو-فریک-هماتوکسیلین صورت گرفت. عدد کروموزومی جمعیت های هر گونه ثابت و گونه salvia hydrangea دارای 14=x2=n2، گونه s. virgata دارای 16=x2=n2، گونه s. lachnoclyx دارای 22=x2=n2 و گونه s. verticillata دارای 32=x4=n2 بودند. به منظور تعیین تقارن کاریوتیپی، شاخص ask%، شاخص syi%، اختلاف دامنه طول نسبی drl%، درصد شکل کلی کروموزم tf% ، شاخص تقارن s%، شاخص پراکندگی di تعیین گردید. به طور کلی 12 جمعیت از نظر دسته بندی stebbins در دو کلاس a2 و b2 قرار گرفتند. جمعیت اقلید گونه s.lachnoclyx و جمعیت قزوین گونه s. verticilata، جمعیت آباده گونه s. hydrangeaدر گروه b2 قرار گرفتند. دو جمعیت کمهر و تهران گونه s. virgata، جمعیت اردبیل s.verticillata در گروه a2 قرار داشتند. جمعیت اردبیل گونه s. hydrangea و جمعیت لردگان گونه s. virgata در گروه a1 قرار گرفتند. در نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی طول بازوی کوتاه و طول کل کروموزوم در عامل اول بیشترین نقش را داشتند. از نظر همبستگی بین خصوصیات کروموزمی، بیشترین میزان همبستگی بین طول کل کروموزم و بازوی بلند وجود داشت.. با استفاده از داده های کروموزمی تجزیه خوشه ای داده-های کروموزمی به روش wardانجام گردید و بر این اساس 8 جمعیت مورد مطالعه در 3 گروه قرار گرفتند. دو جمعیت کمهر و تهران گونه s. virgata با داشتن کمترین فاصله ، دارای بیشترین شباهت بودند.

یکی از گونه¬های ارزشمند، اندمیک و در حال انقراض که رویشگاه اختصاصی آن محدود به کشور ما و بخش کوچکی از افغانستان است؛ گیاه دارویی روغنی صنعتی علوفه¬ای نوروزک (salvia leriifolia) است. این گیاه به رغم اهمیت زیادی که از منظرهای مختلف دارد، تا کنون از حیث ویژگی های مختلف زیستی، از جمله بررسی تنوع ژنتیکی، مورد توجه کافی قرار نگرفته ¬است. از این رو مطالعات سیتوژنتیکی با استفاده از بررسی تقسیم میتوز و شمارش کروموزومی و اندازه¬گیری طول بازوهای کوتاه و بلند کروموزومی به منظور برآورد تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی صورت گرفت. برای دستیابی به این هدف از هر جمعیت سه بوته را انتخاب کرده و سه بذر از آن را مورد مطالعه قرار دادیم. آماره¬های متعددی جهت سنجش تقارن کاریوتیپی توده¬ها محاسبه شده و با استفاده از روش لوان فرمول کاریوتیپی هر گونه تعیین گردید. همچنین، با استفاده از جدول دوطرفه¬ی استیبنز دسته¬بندی شدند. سپس ایدیوگرام مربوطه نیز رسم گردید. برروی داده های حاصل از صفات کاریوتیپی، تجزیه¬ی واریانس در قالب طرح پایه¬ی کاملاً تصادفی، با چند مشاهده در تکرار انجام شد. تجزیه¬ی واریانس نشان داد که بین جمعیت¬ها اختلاف معنی داری در صفات کاریوتیپی وجود ندارد. اما معنی¬دار شدن tlو la نمایانگر وجود اندکی تنوع درون جمعیتی بود. از طرفی هفت صفت مورفولوژیک نیز اندازه¬گیری گردید. تجزیه واریانس در قالب طرح کاملاً تصادفی تفاوت ژنوتیپ ها را از لحاظ شش صفت را معنی دار نشان داد و آزمون دانکن جمعیت¬ها را در دسته¬های متفاوتی قرار داد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.