ترکیبات سولفوردار یکی از مهمترین آلوده کننده های میعانات گازی بشمار می روند. آلودگیهای ناشی از گوگرد یک پدیده نامطلوب با تاثیرات جدی و مخرب بر روی عملکرد واحدهای استفاده کننده از این ترکیبات و همچنین محیط زیست و سلامتی انسان میباشد.از اینرو حذف ترکیبات سولفوردار از میعانات گازی ترش در پالایشگاههای گاز از اهمیت خاصی برخوردار است. بمنظور سولفورزدائی میعانات گازی ترش روش های مرسوم گوگردزدایی کاتالیستی به کمک هیدروژن بعلت نیاز به هیدروژن و شرایط سخت انجام آن و نیزعدم کارائی موثر آن در حذف ترکیبات سولفوردار سخت و همچنین روشهای شستشوی شیمیایی همانند مراکس،dmd و dmc و دیگر روشهای مشابه به علت نیاز به کاتالیستهای خاص راه حل مناسبی جهت پالایشگاه های گاز بنظر نمی رسند.در این پروژه ابتدا منابع تولید بررسی شده و سپس روشهای مرسوم گوگرد زدایی از میعانات گازی و ترکیبات مشابه معرفی میشوند.در ادامه آزمایشاتی جهت تصفیه میعانات گازی ترش توسط شستشو با سود و اسید سولفوریک انجام شده اند که تاثیرات مثبتی روی خواص ظاهری و شیمیایی میعانات داشته است. . به عنوان مثال گوگرد کل میعانات گازی ترش پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد که در این پروژه به عنوان نمونه مورد استفاده قرار گرفته است از ppm8500 به ppm700 کاهش یافته است.از نظر فرایندی نیز روش پیشنهادی بسیار ساده وفاقد هرگونه تجهیزات پیشرفته می باشد.در انتها نیز واحد نیمه صنعتی برای این روش طراحی اولیه و برآورد قیمت شده است.

ایستگاه u7 به عنوان ایستگاه پشتیبان در میانه مسیر قطعه شمالی-جنوبی خط هفت متروی تهران، که با ماشین epb حفر می شود، قرار دارد؛ این ایستگاه قبل از رسیدن ماشین حفاری و به منظور خدمات دهی به ماشین حفاری احداث می شود. برای جلوگیری از ناپایداری در دهانه ورودی و خروجی این ایستگاه، در هنگام عبور ماشین حفاری، باید تمهیدات لازم را اتخاذ نمود؛ از این رو لازم است اولاً سیستم مناسبی برای پایدار سازی این دو دهانه ، انتخاب گردد ثانیاً جزئیات هندسی و مقاومتی سیستم پایدارسازی دهانه ها طوری طراحی گردد که از نظر عوامل فنی، ایمن و از نظر عوامل اقتصادی به صرفه باشد. بنابراین طراحی مهندسی خصوصیات سیستم پایدارکننده، نقش بسیار مهمی در کاهش هزینه-های تأمین پایداری دهانه ورودی و خروجی ایستگاه u7 دارد. با توجه به پیشرفت کامپیوتر ها و نرم-افزار های عددی، مدل سازی عددی عبور ماشین حفاری از دهانه های ورودی و خروجی می تواند نقش بسزایی در تعیین خصوصیات کمی و کیفی سیستم پایدارکننده داشته باشد. در این تحقیق، ابتدا با توجه به مشکلات موجود در محل ایستگاه u7، مناسب ترین روش پایدارسازی دهانه های ورودی و خروجی انتخاب شده است؛ سپس با استفاده از مدل سازی عددی، اثر حفر تونل و عبور ماشین حفاری epb بر پایداری هر کدام از این دهانه ها بررسی شده است؛ در نهایت با استفاده از نتایج مدل سازی های عددی، مناسب ترین طرح پایدارسازی دهانه ها طراحی و انتخاب شده است.

آویختن سنگها به لاله گوش به صورت گوشواره و گردن بند در گردن، و بستن دستبند و بازوبند و مچ بند بر دست و کمربند و سنجاق زدن سنگ فیروزه با مهرهای آبی رنگ لاجورد به کلاه یا لباس کودکان برای جلوگیری از چشم زخم، از اعتقادات فرهنگی و آداب و رسوم اجتماعی و سنتی اقوام کهن ایران بوده است. ایرانیان از دیرباز، زیورآلات را مورد استفاده قرار می دادند به طوری که حتی مردان همانند زنان از گوشواره، دستبند و گردن بند استفاده می کردند. گنجینه هفت هزار سال هنر زیورآلات زنانه که نشان از هنر ارزنده استادکاران ایرانی دارد، نمادی از قدرت، ثروت و گرایش به زیبایی شناسی در مشرق زمین می باشد. تنوعی که در صنعت زیورآلات زنانه فیروزه دیده می شود از نحوه ساخت آن، کیفیت تراش و پرداخت، حکاکی و بکارگیری روشهای متنوع و متعدد، بیانگر اوج تعالی و ترقی این هنر می باشد. مطالعه اشیاء و زیورآلات فیروزه زنانه در منطقه استان خراسان به ویژه شهر مشهد از سویی حقایق مهمی از اعتقادات فرهنگی و آداب و رسوم مذهبی و اجتماعی اقوام این منطقه را نشان می دهد و از سوی دیگر اطلاعات ارزشمندی از خاستگاه این سنگ گرانبها در اختیار ما قرار می دهد که هدف نگارنده از این پژوهش مهم ، تحلیل مردم شناختی زیورآلات زنانه فیروزه در منطقه خراسان به ویژه شهر مشهد می باشد.

عملیات انفجار در توده سنگ، فرآیند بارگذاری دینامیکی بوده که در طول آن سنگ از حالت برجا درآمده، خرد شده و پارامترهای مقاومتی آن به شدت کاهش پیدا می کنند. براساس مطالعات گسترده صورت گرفته، خردشدگی ناشی از انفجار تابعی از سه فاکتور عمده ویژگی های توده سنگ، ماده منفجره و الگوی انفجار است. از آن جایی که خرد شدگی حاصل از انفجار تأثیر مستقیمی بر روی هزینه های متعاقب معدن کاری دارد، پیش بینی ابعاد قطعات خرد شده همواره مورد بحث دانشمندان بوده است. تنها روش موجود پیش بینی نتایج خرد شدگی حاصل از انفجار، مدل های تجربی می باشد. مدل های تجربی امکان پیش بینی دقیق نمودار توزیع خرد شدگی را به دلیل ساده سازی های فراوان ندارند، ولی با استفاده از ضرایب تصحیح می توان آن ها را برای هر منطقه بهینه کرد. در این پایان نامه پس از بررسی مدل های تجربی پیش بینی کننده خرد شدگی در معدن شیخ سور سد سردشت، مدل اسپاتیس با بیش ترین قابلیت در پیش بینی خرد شدگی حاصل از انفجار انتخاب شد. اختلاف اندازه متوسط قطعات خرد شده پیش بینی شده توسط مدل اسپاتیس با مقدار به دست آمده توسط آنالیز سرندی برای هر دو الگو 1 و 2 به ترتیب 3205/11 و 13/227 سانتی متر می باشند. پس از انتخاب مدل اسپاتیس، این مدل با استفاده از دو الگوی انفجار در معدن شیخ سور تصحیح گردید. مدل تصحیح شده با استفاده از یک الگوی انفجار در معدن شیخ سور اعتبار سنجی شد و نتایج قابل قبولی به دست آمد. در مرحله بعد با استفاده از مدل اسپاتیس تصحیح شده، الگو های انفجاری به منظور تولید مصالح هر دو ناحیه 3a و 3b پوسته سد طراحی شدند، که نتایج خرد شدگی حاصل در پوش مجاز مصالح سنگ ریزه ای هر دو ناحیه قرار گرفتند. سپس با استفاده از مفهوم متوسط خرد شدگی، مدل گرادی و کیپ همچنین بار گذاری دینامیکی در سنگ به هنگام انفجار، مدلی به منظور پیش بینی متوسط خرد شدگی ارائه و در معدن شیخ سور سد سردشت مورد ارزیابی قرار گرفت. اختلاف بین نتایج مدل جدید و نتایج آنالیز تصویری تصحیح شده 567/3 سانتی متر می باشد. در مدل پیشنهادی از پارامتر سختی دینامیکی سنگ جهت بیان ویژگی های توده سنگ استفاده شده است. نتایج اعتبار سنجی این مدل نشان دهنده ی قابلیت بالای آن در پیش بینی اندازه متوسط خرد شدگی حاصل از انفجار، هستند.

طرح نیروگاه تلمبه-ذخیره ای رودبار لرستان با 4 واحد به ظرفیت کلی 1000 مگاوات و با حجم مخزن 11 میلیون مترمکعب، می تواند به تثبیت انرژی در شبکه سراسری برق کمک شایانی نماید. اهمیت مطالعه، کنترل و پیش بینی پایداری دیواره های مخزن، به دلیل توانایی ایجاد خسارت در سازه ها، بروز عدم توازن در توزیع برق شبکه، قطعی برق، اثرات نامطلوب روانی و پتانسیل بالای ایجاد خسارت های جبران ناپذیر است که باید به دقت مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا از خسارت های جانی و مالی ناشی از آن جلوگیری به عمل آید. در این تحقیق ابتدا با انتخاب 2 مقطع در بحرانی ترین نقاط مخزن بالادست نیروگاه تلمبه-ذخیره ای رودبار، پایداری استاتیکی مخزن بلافاصله پس از ساخت و در حالتی که مخزن خالی است توسط نرم افزار flac2d مورد بررسی قرار خواهد گرفت. سپس پایداری دیواره ها در حالتی که مخزن پر است بررسی می شود. در گام بعد اثرات ناشی از تغییرات سطح آب (پر و خالی شدن مخزن) مطالعه خواهد شد. در این مرحله تغییرات سطح آب با شبیه سازی افزایش 9 متری سطح آب در هر مرحله از آبگیری تا رسیدن به ظرفیت کامل مخزن و سپس تخلیه گام به گام آن طی همین مراحل انجام خواهد شد. برای پیش بینی بدترین شرایط ممکن، با فرض خرابی و آسیب دیدن پوشش عایق مخزن، تاثیر ورود آب به محیط سنگی و کاهش مقاومت سنگ و پدیده ی تخلیه ی سریع بررسی خواهد شد. در شبیه سازی پدیده ی تخلیه سریع، با فرض عدم وجود پوشش ژئوممبرین، ارتفاع آب درون مخزن از ارتفاع 45 متری به 10 متر رسانده شد و با انجام محاسبات جریان سیال، سطح آب زیرزمینی درون شیروانی پیش بینی گردید و محاسبات بار دیگر در این حالت انجام شد. سرانجام بارگذاری دینامیکی ناشی از زلزله به تمامی حالات قبل اضافه شد. با توجه به گزارش های لرزه خیزی ساختگاه سد شتابنگاشت زلزله سیلاخور به عنوان زلزله ی مبنای طرح و شتابنگاشت زلزله ی رودبار به عنوان حداکثر زلزله ی محتمل استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده از مدل سازی عددی می توان نتیجه گرفت که مقاطع شماره ی 1 و 2 تحت شرایط استاتیکی و بارگذاری دینامیکی زلزله سیلاخور از پایداری بسیار خوبی برخوردار هستند ولی تحت شتاب زلزله ی رودبار شاهد جابجایی های بزرگ و آسیب به این شیروانی ها خواهیم بود. تحلیل حساسیت پارامترها یک روش مناسب جهت تعیین میزان اهمیت پارامترها است. از این رو جهت تعیین تاثیرگذارترین پارامترها و تشخیص میزان اثرگذاری خطاهای موجود در آن ها، تحلیل حساسیت انجام گردید.

مقدمه: اخیراً چندین rna غیرکدشونده بلند مرتبط با سرطان از قبیل رونوشت مرتبط با متاستاز آدنوکارسینومای ریه یا malat1، hotair و anril شناسایی شده اند. مطالعات نشان داده اند که malat1، در بسیاری از تومورهای توپر افزایش بیان داشته و نقش تنظیمی مهمی در بیولوژی، متاستاز و عود سرطان دارا می باشد. لوسمی میلوئیدی حاد و لوسمی لنفوئیدی حاد گروهی از سرطان ها هستند که رده های میلوئیدی و لنفوئیدی سلول های خونی را درگیر می کنند و با رشد سریع سلول های سفید خون ، انباشت سلول های سفید غیرطبیعی در مغز استخوان و اختلال در تولید سلول های طبیعی خون شناسایی می شوند. مواد و روش ها: دودمان های سلولیkg1 و jurkat به ترتیب در محیط های کشت imdm و rpmi-1640 کشت داده شدند. rnaتوتال از دودمان های سلولی و سلول های طبیعی مغز استخوان استخراج و سطوح بیان ژن malat1 با استفاده از تکنیک qrt-pcr سنجیده شد. یافته ها: بیان ژن malat1 در دودمان سلولی kg1 در مقایسه با سلول های طبیعی مغز استخوان افزایش معنی داری داشت (p < 0.05)، درحالی که بیان ژن malat1 در دودمان سلولی jurkat نسبت به نمونه نرمال کاهش یافته بود (p < 0.05). نتیجه گیری: یافته های ما نشان داد الگوی بیان متفاوت ژن malat1 در این دو نوع رده سلولی سرطانی می تواند نشان دهنده وجود نقش بالقوه این rna تنظیمی در بیولوژی این نوع سرطان ها باشد و لذا یافته های این مطالعه که به عنوان اولین قدم در بررسی این rna تنظیمی در سرطان های خون انجام شد، می تواند از نقش احتمالی malat1 خبر داده و نیاز به بررسی بیشتر این rna در این نوع سرطان ها را قوت بخشد.

واحد اسیدشویی در صنایع فولاد نیاز به آب فراوانی برای شستشوی اولیه قطعات، پاکسازی و جداسازی رسوبات و ناخالصی ها دارد. در واحد اسید شویی مجتمع فولاد مبارکه حدود 25-15 مترمکعب درساعت پساب ناشی از شستشوی مرحله نهایی تولید می شود. آب مصرفی برای شستشوی مرحله نهایی باید کاملا خالص بوده که پس از شستشو از کیفیت آن کاسته شده و به ناچار از استفاده مجدد در فرآیند شستشو خارج شده و به واحد امولسیون و خنثی سازی با آهک ارسال می شود و در نهایت پس از خنثی سازی و تصفیه، بعنوان آب مصرفی فضای سبز مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این تحقیق ارتقای کیفیت آب شستشوی مستعمل واحد اسیدشویی مجتمع فولاد مبارکه با استفاده از تبخیرکننده است. در ابتدا، غلظت هیدروکلریدریک اسید و میزان یون آهن موجود در پساب اندازه گیری شد. غلظت آهن و اسیدکلریدریک به ترتیب g/l 1.5-0.250 و g/l 9-7 است. قبل از ورود پساب به تبخیرکننده باید آن را پیش تصفیه نمود، زیرا یون آهن باعث ایجاد رسوب در تبخیرکننده و از کار افتادن آن می شود. روشهای مختلفی برای پیش تصفیه وجود دارد که در این تحقیق از سودسوزآور برای خنثی سازی پساب و حذف آهن استفاده کردیم. سود مورد استفاده سود 3و5 نرمال می باشد، با اضافه کردن سود تقریبا تمام آهن موجود در پساب بصورت رسوب درآمده و 20- 15 درصد (4-3 مترمکعب) از پساب اولیه به لجن تبدیل می شود. پس از فیلتراسیون 17-16 متر مکعب از پساب وارد تبخیرکننده شده و پس از تبادل حرارت با بخار و کندانس شدن به آب دی ا م تبدیل شده و برای شستشوی نهایی صفحات فولادی بکار برده می شود.

ده ها سال است که بشر به دنبال انرژی های ارزان قیمت و جایگزین مناسب برای سوخت های فسیلی می گردد. نیاز روزافزون به انرژی، تولید بیش ازپیش انرژی الکتریکی، حمل ونقل و هزاران نیاز دیگر که همگی وابسته به انرژی الکتریکی هستند، بشر را بر آن داشت تا انرژی اتمی را همه ساله بیش ازپیش گسترش دهد. تخمین دانشمندان از میزان اورانیوم قابل استخراج از معادن سراسر دنیا نشان از آن دارد که این میزان به سرعت در حال اتمام است. یکی از این موادی که به نسبت اورانیوم به میزان بسیار بیشتری در سراسر کره خاکی گسترده شده، توریم است. در این پروژه روش های تولید قرص توریم-اورانیوم بررسی گردیده است. قرص توریم در این پروژه با روش متالورژی پودر تولید می شود و اورانیوم با روش اشباع سازی به آن اضافه می گردد. توریم یک ماده زایا است و باید در کنار آن از ماده ای شکافت پذیر استفاده شود. از اورانیوم 233 در کنار توریم در چرخه سوخت بسته به عنوان ماده شکافت پذیر استفاده می شود. از آنجاییکه همراه اورانیوم 233 ، اورانیوم 232 نیز به مقدار قابل توجهی وجود دارد، و این ماده ساتع کننده قوی گاما است، این فرآیند باید در حفاظ های مخصوص و با هزینه ی هنگفت انجام شود. با روش اشباع سازی می شود هزینه را کاهش داد. در این روش نیمی از مسیر ساخت بدون نیاز به حفاظ انجام می شود. تولید قرص های توریمی برای اولین بار است که در سازمان انرژی اتمی ایران آغاز گردیده است. در فرایند اشباع سازی قرص های خام متخلخل توریم اکسید با چگالی کم در شرایط غیر حفاظ دار ساخته می شوند. سپس تحت شرایط حفاظ دار در محلول 1.5 مولار اورانیل نیترات اشباع شده و برای خشک شدن در دمای 500 درجه قرار گرفته و در نهایت برای تولید قرص چگال در 1700 درجه تف جوشی می گردند. در این پروژه میزان چگال شدن قرص توریم-اورانیوم و همچنین غلظت محلول نیترات اورانیل مورد مطالعه قرار گرفته است. تأثیر افزودنی های مختلف در قرص و همچنین زمان ماند قرص در کوره از دیگر مواردی هستند که در این پروژه مورد بررسی قرارگرفته اند. افزودنی ها در پودر اکسید توریم شامل دکسترین، پلی اتیلن گلیکل و اکسید منیزیم بودند. آزمون های متعددی بروی پودر و قرص نهایی انجام شده است. قرص هایی که شامل افزودنی دکسترین بودند پس از قرار گرفتن در محلول از بین رفته و تخریب شدند و قرص های ساخته شده با پودر دارای افزودنی پلی اتیلن گلیکول استحکام خوبی را نشان دادند. با آزمون های انجام شده مشخص شد که برای این قرص ها چگالی 94/98% تئوری و درصد وزنی اورانیوم 8% به دست آمد. برای اطمینان از نتایج مربوط به آزمون طیف پلاسمای جفت شده ی القایی ، آزمون تیتراسیون نیز به روی قرص های نهایی انجام شده و در آن آزمون نیز میزان اورانیوم 6/8% به دست آمد همچنین آزمون سطح سنجی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی برای مشخص شدن ساختار قرص، انجام شد. قرص های شامل پلیمر به عنوان چسباننده، دارای ترک های میکروسکوپی بودند. قرص های بدون افزودنی دارای سطحی یکدست و همگن بودند و قرص های همراه با اکسید منیزیم به صورت میانگین تشکیل دانه هایی به اندازه 1/43 میکرومتر و به صورت همگن دادند.

سد بختیاری در استان لرستان، در فاصله 100 کیلومتری شهرستان خرم آباد بر روی رودخانه بختیاری واقع شده است. برای دسترسی دایم به تاج سد بختیاری، حفر تونلی حلزونی شکل، مورد مطالعه است. ازاین تونل در تراز¬هایمختلف، تونل¬های دسترسی دیگری منشعب شده و به گالری¬های تزریق مرتبط می¬گردند. با توجه به این¬که درزمانبهرهبرداریسد،نیز از این تونل استفاده خواهد شد و جز تاسیسات دایمی سد خواهد بود، برآورد صحیح سیستم نگهداری آن از اهمیت بالایی برخوردار است.با پیشروی تونل حلزونی، بخش¬هایی از تونل در مجاورت و یا بالای بخش حفر شده قبلی قرار می¬گیرند. بنابراین ضروری است بررسی دقیقی بر روی توزیع تنش¬ها و جابجایی¬ها در این گونه تونل¬ها به عمل آید. در این تحقیق پس از معرفی خصوصیات زمین¬شناسی و مکانیک سنگی منطقه پروژه و مشخصات تونل حلزونی، دومقطع بحرانی در مسیر تونل شناسایی شده است. سپس با استفاده از روش عددی تفاضل محدود (نرم¬افزار flac3d) به مدل¬سازی و تحلیل پایداری این تونل پرداخته شده است. پس از آن، تحلیل پارامتری برای بررسی تاثیر پارامترها بر پایداری تونل و همچنین تحلیل حساسیت برای بررسی تاثیر مشخصات هندسی تونل بر پایداری آن انجام شده است. در نهایت با توجه به نتایج حاصل از تحلیل¬های عددی، به طراحی سیستم نگهداری مناسب پرداخته شده است. به طور خلاصه، در قسمت¬های تقاطع تونل حلزونی و تونل¬های دسترسی، برای رفع مشکل ناپایداری، سیستم نگهداری ترکیبی، شاتکریت به همراه توری سیمی و پیچ¬سنگ، پیشنهاد شده است. همچنین به عنوان نتیجه از بررسی برهم¬کنش تونل¬ها، در بخش¬هایی از تونل که در گروه سنگی a قرار گرفته¬اند، برای جلوگیری از گسترش نشست در طبقات بالا، سیستم نگهداری شاتکریت به همراه توری سیمی، پیشنهاد شده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

اورانیوم فلزی سنگین و پرتوزاست. خاکها در اثر گسترش صنایع هسته ای و استفاده از کودهای فسفری حاوی اورانیوم به این عنصر آلوده شده و غلظت آن به بالاتر از حد مجازمی رسد. به منظور مقایسه جذب اورانیوم در دو گیاه سویا و آفتابگردان و تعیین حد سمیت اورانیوم برای این گیاهان مطالعه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل شامل دو نوع گیاه آفتابگردان و سویا، و شش غلظت اورانیوم (0 ، 50، 100، 250، 500 و 1000 میلیگرم بر کیلوگرم) با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. گیاهان بعد از یک دوره 40 روزه و قبل از ورود به مرحله زایشی برداشت شدند. نتایج حاصل از جذب اورانیوم توسط گیاهـــان فوق با دو عصــاره گیــــر aaacedta و dtpa مقایسه شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که با افزایش مقدار اورانیــــــوم خاک، مقدار اورانیــــوم در آفتابگردان و سویا افزایش پیدا کرد. مقدار اورانیوم در ریشه آفتابگردان و سویا 20 تا 100 برابر مقدار آن در بخش هوایی گیاه بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که عصاره گیر های فوق با افزایش غلظت اورانیوم خاک، غلظت بالاتری از اورانیوم را استخراج کردند اما aaacedta در تمام غلظت ها اورانیوم بیشتری را از خاک استخراج کرد. مطالعات همبستگی نشان داد که هر دو عصاره گیر همبستگی خوبی را با مقدار اورانیوم در نمونه های گیاهی داشتند. هم چنین غلظت اورانیوم در نمونه های گیاهی با aaacedta همبستــگی بالاتری را نشان داد.نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که غلظت های مختلف اورانیوم تأثیرات معنی دار و منفی بر روی طول ساقه و ریشه، سطح برگ، زیست توده و غلظت کلروفیل در گیاهان سویا و آفتابگردان داشتند.در بخش دیگری از آزمایش تأثیر غلظت های فوق بر فعالیت آنزیم فسفاتاز در طول زمان 60 روز و تأثیر آن بر و جمعیت های میکروبی خاک در پایان دوره آزمایش بررسی گردید. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که پس از 20 روز از شروع آزمایش، غلظت های 100 تا 1000 میلیگرم بر کیلوگرم اورانیوم فعالیت آنزیم فسفاتاز خاک را به طور معنی داری کاهش دادند. همچنین غلظت های مختلف اورانیوم غلظت باکتری ها، قارچ ها و اکتینومایست ها را به طور معنی داری کاهش دادند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.