نام پژوهشگر: محمدمهدی حاجی سیدابوترابی
حسین نوشادپور محمدمهدی حاجی سیدابوترابی
قدر متیقّن آن است که قرآن، مشتمل برآیات متشابه است ومتشابه،آن است که درعین روشن بودن معنای ظاهری آن، ظاهرش مراد نیست و عمل به ظاهر آن منشأ فتنه و فساد است ومراد واقعی آن را سایرمحکمات قران روشن می کند. بنابر این (متشابه بما هو متشابه ،قبل ازارجاع به محکم قابل عمل نیست . مفسران قرآن کریم باتوجه به موضع گیریهای مختلف کلامی، فلسفی،عرفانی و حتی فقهی خود مبانی و روش های گوناگونی را در تبیین آیات محکم و متشابه به کار بسته اند و تفاسیر مختلفی از آنها ارائه نموده اند فقها روششان مبتنی بر صدّ باب تأویل و جمودبر ظاهرالفاظ است معتزلیان اکثراً متشابهات را به معانی موافق با قواعد عقلی تأویل نموده و اشاعره آیات متشابه مربوط به صفات خدای تعالی را به تأویل برده وآیات متشابه مربوط به معاد را به ظواهر خود باقی گذارده اند و قائل به تشبیه هستندپیروان مکتب اهل بیت (ع) نیز متشابهات را با ارجاع به محکمات تفسیر نموده اند.با توجه به اختلافات زیاد مکاتب تفسیری درمبانی و روشهای آنان نمی توان حد مشترکی بین همه آنهاپیداکردوآنها را به هم نزدیک ساخت ولی ارائه مبانی و روش های هرکدام به صورت علمی و مستدل،راه را برای داوری اندیشمندان و اثبات نظریه صحیح تر هموار خواهد ساخت.
علی اکبر عسگری محمدباقر محقق
حسن بن محبوب معروف به سراد یکی از اصحاب امام ابوالحسن الرضا (ع) بوده و از بزرگان رجال شیعه و راویان معروف است . او جزو اصحاب اجماع بوده و بزرگان علم رجال از او و فرزندانش به نیکی یاد نموده و آنان را ثقه و ممدوح می دانند. شیخ طوسی و سایر بزرگان ابن محبوب را جزو ارکان اربعه عصر خود دانسته اند. وی دارای تالیفات فراوانی است . از جمله : الحدود، الدیات ، الفرائض ، النکاح، الطلاق، نوادر و کتاب التفسیر و کتاب معرفه رواه الاخبار از اوست . مهمترین اثر ابن محبوب کتاب مشیخه وی می باشد . اودراین کتاب اساتید و مشایخ خودرا باتوجه به زمان ملاقات آنان را عنوان کرده است . کتاب المشیخه، بار اول بر اساس نام مشایخ و اساتید او و بار دیگر براساس معانی فقه مبوب و تنظیم شده است . و آخرین خبری که از کتاب مشیخه در دست داریم زمان شهید ثانی است و دیگر خبری از آن نیست : در این رساله سعی شده است با مراجعه به منابع و متون اسلامی مشایخ و مسانید و روایات ابن محبوب مشخص گردند و در حقیقت کتاب مشیخه وی احیاء گردد. و بعد از تفحص و استقصاء معلوم گردیده است که در میان حدود 200 تن از مشایخ او و 147 نفر از شاگردان امام صادق (ع) می باشند. رساله شامل سه فصل است : 1) معرفی ابن محبوب و مشیخه وی 2) معرفی اساتید و مشایخ ابن محبوب 3) نگارش احادیث و روایات ابن محبوب .