نام پژوهشگر: حشمت الله متدین

طراحی خانه ایرانیان خارج از کشور در تهران با تأکید بر معماری ایرانی- اسلامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده معماری و شهرسازی 1391
  مایده عربی   مازیار آصفی

امروزه میلیونها ایرانی در خارج از کشور زندگی می کنند که به دلایل مختلف کشور را ترک کرده اند. عده زیادی از آنان نیز در خارج از کشور متولد شده و تاکنون هرگز ایران را ندیده اند و این در حالی است که بسیاری از این افراد نفوذ زیادی در مراکز علمی ، سیاسی و اقتصادی کشورهای میزبان دارند و در صورت فراهم بودن شرایط مناسب می توانند خدمات ارزنده ای را به میهن خویش عرضه نمایند . از این رو برای جلب نظر ایرانیان مقیم خارج و نیز حفظ ارتباط و حمایت مادی و معنوی از آنان ، ضرورت تاسیس نهادی برای متمرکز نمودن پیگیری مسائل مختلف هموطنان مقیم خارج از کشور احساس می شد که سرانجام منجر به تاسیس «شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور» در سال 1383 گردید که بر اساس آئین نامه اجرایی، ریاست آن پس از مدتی به نهاد ریاست جمهوری واگذار گردید. برخی از وظایف این شورا به شرح زیر می باشد: - اتخاذ تدابیر لازم برای تعامل سازنده تر با ایرانیان خارج از کشور . - حمایت از حفظ هویت ایرانیان خارج از کشور. - حمایت از حقوق حقه ایرانیان در عرصه های مختلف اعم از امور اجتماعی ، اقتصادی و ... - تسهیل و تقویت حضور موثرتر ایرانیان خارج از کشور در صحنه های اجتماعی و اقتصادی داخل کشور و عرصه های مختلف سازندگی. - ایجاد تقویت روابط مستقیم با ایرانیان خارج از کشور به منظور استفاده از توان فکری ایشان در جهت پیشبرد اهداف و وظایف شورای عالی. با توجه به نوپا بودن این شورا، تاکنون مکان مستقلی که بتواند پاسخگوی عملکردهای مورد نیاز باشد فراهم نشده و در حال حاضر همایش ها و برنامه های مختلف این شورا دارای مکان منحصر به فردی نیست و در مکان های مختلف شهر تهران برگزار می گردد با وجود وظایفی که این شورا بر عهده دارد ،وجود مجموعه ای مستقل که ایرانیان موفق مقیم خارج را شناسایی کرده و بستر مناسبی را برای ایجاد این تعاملات فراهم آورد و به بهترین نحو حضور موثر ایرانیان مقیم خارج از کشور را در ایران پذیرا باشد، ضروری به نظر می رسد. با طراحی و ساخت چنین مجموعه ای زمینه ای مناسب جهت همگرایی این افراد و استفاده از تجربیات و پتانسیل های بالقوه آنان فراهم خواهد آمد . خانه ایرانیان دور از وطن مجموعه ای چند عملکردی است که درآن فضایی مناسب برای حضور ایرانیان مقیم خارج از کشور فراهم می شود تا با استفاده از امکانات و تسهیلات موجود نسبت به انتقال دانش و تجربیات حاصل از سالیان حضور و زندگی در خارج از کشور اقدام نموده و نیز به ارائه ایده ها، طرح ها و برنامه ها پرداخته و نهایتا سبب ارائه نقشی موثر در جهت توسعه ایران توسط این سرمایه های گرانبها گردد. در این راستا طراحی مجموعه ای چند عملکردی شامل فضاهایی همچون سالن کنفرانس جهت اجلاس عمومی اعضا، سالن هایی جهت تشکیل جلسات کمیسیون ها و کمیته ها و نیز کارگروه ها، رستوران، محل اسکان موقت مدعوین، فضا های اداری، محل برگزاری نمایشگاه ها و... با بهره گیری از الگو های معماری ایرانی-اسلامی و استفاده از دانش روز معماری مد نظر می باشد.

طراحی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا، مادرید
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده معماری و شهرسازی 1391
  مهسا رادمهر   مسعود وحدت طلب

پایان یافتن جنگ سرد و اولویت‏های امنیتی کشورها، مطرح شدن بازیگران جدید و اهمیت یافتن افراد و نهادهای غیردولتی در جهان، موجب شده است تا کشورها برای تأمین منافع ملی خود و هم‏چنین استقرار و استمرار طولانی مدت فرهنگ، ارزش‏ها و سیاست‏های نظام موردنظر، علاوه بر روش‏های گذشته ابزارها و راه‏های جدیدی به کار گیرند که دیپلماسی نوین از جمله مهمترین آن‏هاست. لذا چرخش دیپلماسی از شکل سنتی به شکل نوین آن، جوامع را بر آن داشت تا راه‏حل‏های نوینی در این وادی ارائه نمایند. در این مسیر، استفاده از ابزارهای فرهنگی و اجتماعی به عنوان ابزارهایی نرم مورد توجه کنشگران جوامع قرار گرفت تا بدین وسیله آرمان‏ها و اهداف دولت خود را به چهارگوشه جهان صادر نمایند. در این بین، معماری با کارکرد چندجانبه و ماهیت اجتماعی و فرهنگی خود یکی از اهداف سرمایه‏گذاری جوامع می‏باشد. معماری به معنای عام و معماری دیپلماتیک به معنای خاص آن، با گشودن دری از خاک کشور مبدأ در کشور میزبان، نمایشگاهی تمام عیار از هویت معماری، آرمان‏ها، اهداف و سیاست‏های کشور خود در عرصه‏ی بین‏المللی می‏باشد. حال سوال اصلی پژوهش آن است که چگونه معماری می‏تواند تصویری روشن، شفاف و موازی آرمان‏ها و هویت کشور میهمان را در کشور میزبان عرضه نماید و در بهبود جایگاه کشور مبدأ در عرصه‏ی بین‏المللی موفق افتد؟ در این پژوهش سعی بر آن است که اولاً توان معماری به عنوان ابزار بسیار قوی تبادل فرهنگی، برای تغییر و بهبود نگاه جوامع بین المللی از طرق خلق فضا شناسایی گردد. ثانیاً با انجام مطالعات موضوعی، رهیافتی به طراحی معماری مردم‏مدار و هویت‏مدار ارائه گردد. لذا در این مطالعات ابتدا، گونه‏ی سفارت از منظر معماری مورد بازشناسی قرار گرفته؛ سپس با شناخت چالش‏های موجود بر سر طراحی معماری سفارت، اعم از هویت، شفافیت و امنیت، مولفه‏های غیر عملکردی طرح شناخته شده است. این مولفه‏ها که ماهیتی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی داشته، بنیان مبانی نظری و ایده‏های طراحی را شکل بخشیده‏اند. در نهایت با مروری بر مطالعات موضوعی، مبانی نظری طرح، و بررسی حوزه‏های مشترک معماری ایران و اسپانیا، معیارهای طراحی معماری سفارت‏خانه‏ی پاسخگو به چالش‏های عنوان شده، به طور عام و طراحی سفارت ایران در اسپانیا به طور خاص استخراج گشته و در ادامه‏ی روند طراحی ملاک عمل و ارزیابی قرار گرفته است.

طراحی باغ موزه ی فرهنگ معاصر تبریز با رویکردی به مفهوم درون گرایی در معماری ایرانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده معماری و شهرسازی 1391
  سجاد سلیمانزاده   محمد باقری

امروزه طراحی فضاهای سبز شهری و ترکیب و پیوند موثر آن ها با نیازها و عملکردهای فرهنگی- تفریحی همانند موزه ها، نقش مهمی در رشد و توسعه ی فرهنگی شهر و جاذبه های گردشگری آن ایفاء می کند. به طوری که موزه های معاصر می کوشند تا در بستری طبیعی، همراه با مناظر و چشم اندازهای آن، به حفظ و نمایش میراث معنوی جوامع و برقراری تعاملات اجتماعی و تبادل افکار در محیطی آزاد و به دور از هیاهو و آشفتگی های شهری بپردازند. در این میان، شهر تبریز که در طول سالیان متمادی از تاریخچه و فرهنگی غنی برخوردار بوده و ضمن حفظ و تداوم اصالت فرهنگی خویش در دوران معاصر، همواره عناوینی چون شهر اولین ها، پایتخت افتخارات و حماسه ها و ... غیره را به خود اختصاص داده است، از نظر دارا بودن چنین فضاهای سبز شهری با هویت و عملکرد فرهنگی مناسب برای گفتگو و تعاملات مردمی، در وضعیت نامناسبی به سر می برد. بنابراین با توجه به این امر، موضوع پیش روی رساله ی حاضر طراحی باغ- موزه ای برای تجلی «دستاوردهای فرهنگی معاصر شهر تبریز» در کنار نمایش «آثار فرهنگی- هنری اصیل و گذشته این شهر» می باشد. اهداف اصلی این رساله عبارتند از طراحی محیطی آرامش بخش و درون گرا جهت تفکر و تعمق در مقولات فرهنگی و هماهنگ با ارزش های ملی و بومی با محوریت فضاهای باز، ارتقای کیفیت های مکانی موجود و فراهم آوردن محیطی مناسب برای نمایش آثار فرهنگی- تاریخی و معاصر تبریز. خطوط اصلیِ نظام دهنده و تعیین کننده در طراحی این پروژه، الهام یافته از اصول و مفاهیم درون گرایی و تمرکزبخشی در معماری ایرانی- اسلامی و کهن الگوی باغ ایرانی است. چنانکه باغ ایرانی با هندسه ی متمرکز و محورهای هدایت گر خود و تجلی خصوصیات ثابت کالبدی همچون سلسله مراتب دسترسی، تقارن و نظم و دیواهای محصورکننده، در کنار جلوه گری عناصر طبیعی همچون آب، باد، گیاهان و آفتاب و پرندگان، به تداعی احساس آسایش و مطلوبیت، مبتنی بر حواس پنج گانه، منجر می شود و این آرامش در نهایت مقدمات توجه و تمرکز بر درون جهت تفکر و اندیشه را فراهم می آورد. همچنین، اصل پایدار درون گرایی در معماری ایرانی و خصوصیات تقویت کننده ی آن همانند «سلسله مراتب فضایی»، «مرکزگرایی»، «محوربندی فضایی» و ... غیره، کالبدی سازگار برای تفکر و اندیشه ایجاد می کند.سایت انتخابی برای پروژه در محوطه ی فرهنگی- تاریخی مقبره الشعراء و در مجاورت با مسجد- مقبره ی سیدحمزه(ع) و بنای یادبود شاعران قرار دارد. با توجه به سابقه ی تاریخی این مکان در کوی سرخاب، که سالیان بسیار محل اقامت شاعران و عارفان از سراسر نقاط ایران بوده (حظیره الشعراء) و امروزه به مکانی برای آرامش ابدی ایشان تبدیل گشته است، محیط آن می تواند پتانسیل های فرهنگی و کالبدی ارزشمندی در جهت پیشبرد اهداف طرح در اختیار قرار دهد. فضاهای اصلی پیش بینی شده برای پروژه نیز دربرگیرنده بخش های نمایشگاهی مختلف، فضاهای فرهنگی- آموزشی مکمل و فضاهای سبز با رویکرد فرهنگی است.

یادمانی برای ایران اسلامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده معماری و شهرسازی 1391
  نگار حیدری متین   محمد باقری

چکیده: خاطره تعلقی است ذهنی به یک واقعه ، واقع شدن یک رویداد ، فرد و یا مکان . این تعلق ذهنی با تداعی ( به یاد آوردن ) های مکرر ثبت می شود ، منتقل می گردد و حیاتی اجتماعی می یابد . ماهیت اجتماعی خاطره ، ارتباط آن را با فضای عمومی شهر ، به عنوان بستر شکل دهنده اش آشکار می سازد .در فضای شهری ، به عنوان یک متن زبانی ، یادمان ها ، فعلیت " به یاد آوردن " خواهند بود ، در حیطه ی معماری . به این ترتیب معماری، روایت گر می گردد ، راوی خاطرات نوستالژیک ملتی ، از یک رویداد ، از یک فرد ، یک مکان و احساسات مشترک شان از یک مفهوم و هر جز از کالبد مادی اش، متضمن معنایی می شود ، تداعی کننده بخشی از آن خاطرات و آن گاه ، جز نشانه ها شکل می یابند تا ، کلیت نشانه ی یادمانی ، محیط را مملو از معنا سازد ، معنایی که گاه در کنترل طراح است و گاه خارج از کنترل او ، در اذهان ( مرجع فکری ) مخاطبین اثر شکل می گیرد . نشانه ی یادمانی که با اهداف تبلیغی - آموزشی کارفرمایانش ایجاد گشته و با حیات اجتماعی مخاطبان اش آمیخته شده ، ارزشی نمادین می یابد و این زیبایی شناسی نمادین در ارضای نیازهایی با اساس اجتماعی و فرهنگی همچون نیاز عاطفی ، نیاز به احساس تعلق و نیز نیاز به احترام نقش می یابد . در روند پیش برنده ی این پژوهش ، با بهره گیری از منابع کتابخانه ای از جمله مقالات محدود فارسی در این رابطه و نیز بکارگیری مقالات و پایان نامه های لاتین یافته شده و در نهایت استفاده ی گسترده از منابع اینترنتی ، اطلاعات به روز شده جمع آوری گردید . و از طریق بازدید از محل ، عکس برداری ، فیلم برداری ، تعدادی از نمونه های یادمانی مورد مطالعه در داخل و خارج از کشور ، با روش میدانی ، اطلاعات مورد نیاز تکمیل گردید . ( مراجعه به فصل دوم - نمونه های یادمانی مشابه )نمونه های یادمانی جمع آوری شده ، بر مبنی مشترکات و تماییزات شان گونه بندی شده و براساس مضمون واقع شدن فردی ، رویدادی ، مکانی و یا مفهومی طبقه بندی گردیدند . ( مراجعه به فصل دوم نمونه های مختلف یادمانی و جداول بررسی های تطبیقی ) مقایسه ی تطبیقی میان نمونه های هر یک از گروه ها ، به منظور یافته مدل مفهومی اولیه صورت پذیرفت . ( مراجعه به جداول تطبیقی ) با توجه به این که در فرض پژوهش ، ابنیه ی یادمانی را نشانه ی یادمانی اطلاق نمودیم ، پس از مطالعات اکتشافی فراوان در نظریه های تدوین شده و به منظور آزمون درستی مدل خویش ، مدل یانگ را در رابطه با زیبایی شناسی نمادین ، در ارتباط با مدل مفهومی پژوهش خویش باز یافتیم .پس از مقایسه ی این دو با یکدیگر ، مدل یانگ در رابطها اجزای مادی حاوی معنا در محیط ، بسط یافت و مبنی ایجاد مدل مفهومی پژوهش ما قرار گرفت تا ملاک ارزش گذاری در نمونه های یادمانی یافته شده باشد . به این ترتیب روند رفت و برگشتی ، میان مفهوم و مصداق صورت پذیرفت تا درستی مدل مفهومی برگرفته از مصادیق ، با استفاده از همان مصادق سنجیده شده و تعمیم داده شود .پس از استخراج کلیات و مدل مفهومی ، ضوابط طراحی در رابطه با هر گونه ی یادمانی ، تحت عنوان واژگان بیان در معماری یادمانی ، ارائه گردید .

طراحی مرکز مطالعات، پژوهش ها و احیاء علوم و هنرهای اسلامی تبریز، با رویکرد هویت اسلامی(ربع رشیدی قرن21)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده معماری و شهرسازی 1392
  رضا یعقوبی   مرتضی میرغلامی

جریان علوم و هنرهای اسلامی و به اجمال مکتب اسلامی، امروز به نقطه ای رسیده است که آماده جهش های بزرگتر و موثرتری در عرصه های علمی، هنری و فرهنگی دنیا شده است .اما اتفاقی در این میان رخ داده است که مانع از قدرت گرفتن حقیقی این جریان و ظاهر شدن ظرفیت واقعی آن در جامعه شده و به فقر نظریه پردازی در علوم وهنر های اسلامی بالاخص معماری و شهرسازی آن دامن زده است و آن اتفاق، گسترش تخصص گرایی به شیوه غربی در بین محققین این عرصه است. در واقع، نظام آموزشی کنونی به گونه ای مهندسی شده است که عرصه های دین، علم و هنر در فضاهای جداگانه و بی ارتباط با هم شکل می گیرند. این در حالی است که در کاوش های علمی امروز در میان دانشمندان معاصر جهان گرایش به «مطالعات بین رشته ای» به صورت فزاینده ای مورد توجه قرار گرفته و به نتایج قابل توجهی نیز در این زمینه دست یافته اند. مناقشه در ماهیت و وجود علوم و هنرهای منتسب به اسلام، فقدان ساختار نظری منسجم برای آموزش هنر و علوم اسلامی، خلاء مواضع متقن و قوی جهت دفاع و پاسخگوئی به مسائل و نقدهای مطرح و نهایتا فقدان مکتب و فلسفه علوم اسلامی و هنرهای اسلامی را می توان از طبعات جدا انگاری این حوزه ها از هم شمرد. رشد علوم و هنرها در جوامع اسلامی و احساس نیاز به مجموعه هایی که در برگیرنده اطلاعات و پژوهش های جامع درباره کلیات علوم و هنرهای رایج اسلامی در زمان و لزوم هم نشینی و اجماع آن با مباحث دینی، لزوم پژوهش در این مکتب در سه سطح شناخت، تولید و معرفی و نشر را ضروری و انگیزه تفکر و طراحی این مرکز را دوچندان کرده است از سوی دیگر با مطرح شدن مطالعات بین رشته ای در جوامع و محافل علمی و هنری در راستای اعتلای علوم و فنون مختلف، به عنوان روشی قدرتمند در نزد اندیشمندان معاصر، لزوم شکل گیری مجموعه ای که امکان برآوردن اهداف مذکور در ایران را برطرف سازد ضروری می نماید. در جهت مرتفع ساختن این مشکلات و نقیصه ها ایجاد بستر لازم و مناسب برای ارتباط کامل و نظام مند میان هنرمندان، صناعت گران و عاملان با حکما، دانشمندان و عالمان مکتب اسلامی و امکان گردهمائی و بهره مندی هر یک از آن ها از دستاوردها و اندوخته های حوزه ی دیگر می تواند به حل مشکلات تا حد قابل قبولی کمک کند. نظریه پردازی در این حوزه ها نیازمند تعمق در فهم شعائر اسلامی و اجتهاد در آن از یک سو و توجه به مقتضیات و ماهیت هریک از علوم و هنرها و نیازهای زمانه از سوی دیگر بوده و این مساله جز از اجماع بین هنرمند، اندیشمند و عالم دینی و ایجاد زمینه ای برای تعامل و تبادل نظر هرچه بیشتر میسر نخواهد گشت. بنابراین، در حال حاضر مسئله ی مد نظر این است که ایده‏های اسلام تبدیل به سازوکارهای قابل تحقق شده و عملیاتی شوند. و این همان نهضت گسترده‏ای است که ما در دنیای اسلام و دوران سنت شاهد آن بوده ایم. در دوران معاصر نیز در یک سوی این نهضت، حوزه‏های علمیه قرار دارند. این مسوولیت متوجه حوزه‏ها است که نسبت به معارف دینی و ارائه تفقه جامع دینی بازنگری کنند. سوی دیگر آن هم، متوجه محافل علمی و هنری است که باید در جهت تولید علم و خلق آثار هنری هماهنگ با معارف دینی تلاش نمایند و چیزی که این نوشتار در پی آن است، خلق زمینه ای است تا پیوند دوباره ای را بین اندیشمندان حوزه و دانشگاه در کنار هم برقرار نموده و زمینه مطالعات بین رشته ای علوم و هنرهای اسلامی با مبانی اعتقادی را فراهم آورد. و بستر مناسب جهت به اشتراک گذاشتن یافته ها و دستاوردهای جدید در هر یک از این حوزه ها را مهیا نماید. و با معرفی و نشر عقاید ناب اسلامی بتواند جایگاهی درخور را در جامعه ی جهانی به خود اختصاص دهد، چرا که تنها راه درخشش جامعه اسلامی بر تارک تاریخ جهان از همین راه محقق می شود.

تاملی در طراحی هنرستان دخترانه با رویکرد مدارس اجتماعی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اسلامی تبریز - دانشکده معماری و شهرسازی 1392
  الهه آزرم نژاد   حشمت الله متدین

در جامعه امروز ایران، به دلیل محدودیت های شرعی و حفظ حجاب برای زنان، دیوارهای بلند سراسر مدارس دخترانه را در برگرفته اند و مانند زندانی هستند که این مدارس و به تبع آن دختران دانش آموز را از جامعه بیرون دور نگاه داشته اند. این امر با وجود آن که مدرسه این امکان را دارد تا نقش پر رنگی در اجتماع ایفا کرده و هم چنین باتوجه به هزینه کلان دولت در امر ساخت و ساز فضاهای آموزشی و و وجود نابرابری هایی در تسهیلات محله ها در شهر ، باعث کنار گذاشته شدن مدرسه و پتانسیل های آن از اجتماع شده است. با توجه به رعایت اصل فقهی حجاب که همانا پوشیده داشتن بدن و موی سر در مقابل نامحرم می باشد، لزوم استفاده از معماری اسلامی و محرم سازی فضای مدرسه و حذف اشراف و ایجاد پیوند میان مدرسه و اجتماع ، به صورتی که بتوان ضمن حفظ کیان مدرسه و حرمت دختران دانش آموز و معلمان و مربیان، فضای آزادتری را برای استفاده راحت تر از محیط توسط آنها فراهم آورد که ضمناً موجبات اختلاط نامناسب زن و مرد را بوجود نیاورد، احساس می شود. از سوی دیگر، در جامعه اسلامی برای توسعه و ترویج عفاف و حجاب باید بر فعالیتهای فرهنگی، آموزشی و تبلیغی تأکید شده، سعی شود فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه و محیط به نحوی ساخته شود که افراد به صورتی طبیعی در آن فضا به رعایت عفاف و حجاب رغبت نمایند و بدان عادت کنند و از کارهائی که موجب بدبینی نسبت به اسلام و نظام اسلام میگردد، مانند دور نگاه داشتن دختران از فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و ورزشی پرهیز شود. با توجه به این امر که مدرسه ظرفیت آن را دارد تا در زمینه مسائل اجتماعی و فرهنگی نقش متفاوتی را ایفا کند در این پژوهش سعی بر آن است تا از ظرفیت های ویژه مدرسه ای در خدمت محله، با عنوان مدرسه محله، استفاده کرده و با توجه به نقش و اهمیت آموزش و پرورش دختران در تربیت نسل های بعدی به ویژه در امر توسعه،به طراحی هنرستان دخترانه ای برای حضور هر چه بیشتر دختران و دستاوردهای تحصیلی آنان در اجتماع بپردازد. از این رو با گردآوری مطالب کتابخانه ای و بررسی هنرستان ها و مدارس دخترانه به صورت میدانی و استفاده از روش تحلیلی- نوصیفی پیشنهاداتی برای قرارگیری فضای واسط مدرسه و محله و حفظ محرمیت و آسایش دانش آموزان دختر در مدرسه ارائه می شود. در این پژوهش سعی شده تا تعامل اجتماعی دختران دانش آموز با بیرون مدرسه ایجاد شود از این رو به طراحی فضایی واسط بین مدرسه و محله اقدام شده است تا با حفظ عرصه خصوصی، نیمه خصوصی و عمومی در مدرسه تعامل مورد نظر به وجود آمده و خللی در فعالیت های مختص به امر آموزش در مدرسه ایجاد نکند. در طرح ارائه شده با توجه به روحیات خاص دختران جوان و تمایل آنها به گروه های کوچک دوستانه، حیاط های متعدد دنج در کنار حیاط صف جمع برای مراسم صبحگاهی و فعالیت های گروهی در فضای باز در نظر گرفته شده است.

بررسی معیارهای باززنده سازی و طراحی در مجموعه تاریخی بایزید بسطامی با تکیه بر ارزش های اجتماعی فرهنگی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده هنر و معماری 1392
  مهین مقیمی   حشمت الله متدین

در طول دوران اسلامی در ایران مجموعه های آرامگاهی فاخری ساخته شده است. مجموعه های کم نظیری که از دیرباز تا کنون کارکرد داشته و هسته اولیه شکل گیری مجموعه ها یک شخصیت مذهبی یا سیاسی بوده است. این مجموعه ها با دارا بودن فضاهای مذهبی، اقامتی و خدماتی تاثیر بسزایی در توسعه و گسترش شهرها داشته اند. در اکثر این فضاها فعالیت های مذهبی اجتماعی رخ داده و افراد به صورت جمعی حضور می یافتند. مانند کاروانسراها، بازارها و جماعت خانه های اهل تصوف که به فضاهای آرامگاهی الحاق می شدند. با توجه به اهمیت این مجموعه های آرامگاهی در معماری ایران دوره اسلامی و تاکید دین اسلام بر احکام اجتماعی، کنکاش و پژوهش در ابعاد مختلف این عناصر در مجموعه ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش از تلفیق دو روش تحقیق تحلیل محتوا (کتابخانه ای) و تطبیقی (میدانی) استفاده شده است. با توجه به اهمیت و تاثیر مجموعه های آرامگاهی در میان جوامع اسلامی با تحقیق در منابع کتابخانه ای و مقایسه سایر مجموعه ها به مبانی نظری جامعی برای خلق فضاهای مورد نیاز و هماهنگ با فضای تاریخی دست یافتیم. پروژه پیشنهادی بازارچه ی سنتی در حد فاصل مسجد جامع و مقبره بایزید قرار می گیرد و باعث یکپارچه شدن بافت تاریخی و تقویت محورهای آن می شود. احیای بازار قدیم شهر با هدف کمک به اقتصاد شهر و جذب گردشگران و حفظ ارزش های فرهنگی و تاریخی انجام شده است. در کنار آن بنای میان افزای فرهنگی خدماتی برای مردم شهر و پژوهشگران در نظر گرفته شده است. با تغییر کاربری حمام قاجاری بافت نیز به موزه سعی بر حفظ آثار تاریخی برای آیندگان شده است. در طراحی این پروژه مطالعات بسیاری بر روی سفرنامه ها و تحقیقات انجام شده بر روی بافت تاریخی و مصاحبه با مردم محلی و قدیمی شهر انجام شده است تا بتوان بنایی هماهنگ با بافت تاریخی و مفید برای اقتصاد و رونق مجموعه و شهر ایجاد نمود.

معیارهای طراحی مجموعه ورزشهای آبی در دریای خزر با رویکرد هماهنگی تکنولوژی و محیط طبیعی (اکوتک)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده معماری و شهرسازی 1391
  سهیلا قاسم پور نشلی   جمال الدین مهدی نژاد

پیدایش و پیشرفت تکنولوژی با شروع عصرمدرن در کنار امکانات و تسهیلاتی که برای بشر به وجود آورده مشکلات خاص خود ر در پی داشته است.محیط مصنوع ساخت بشر اثرات منفی بسزایی را بر روی محیط طبیعی داشته است.دسترسی به تکنولوژی های جدید بشر را قادر به مصرف بی رویه برای ایجاد آسایش خود کرده است. در پروژ ه ای که ارائه میشود سعی بر این است تا شیوه ای از معماری ارائه شود تحت عنوان معماری اکوتک که سعی در هماهنگ سازی تکنولوژی و محیط طبیعی در معماری را دارد. با توجه به نمودهای مختلف تکنولوژی در معماری ( اعم از سازه، تاسیسات، مصالح و...)و همچنین جنبه های مختلف محیط طبیعی (از جمله فضای طبیعی پیرامون انسان و خود محیط انسانی)،این پژوهش برای هماهنگ سازی این موارد را از چهار دیدگاه مورد بررسی ومطالعه قرار داده است، که عبارتند از: 1-انرژی های تجدید پذیر (نو) 2-معماری اقلیمی 3-تعامل تکنولوژی و محیط در فرم و سازه 4- مصالح نوین پس از مطالعات کتابخانه ای پیرامون موارد مطرح شده،اطلاعات بدست آمده، ابتدا مورد توصیف و تحلیل قرار گرفته و سپس برای دستیابی به راهکارهای عملی برای پروژه مورد نظر با کمک روش تحقیق تطبیقی ،به مقایسه راهکارهای پیشنهادی در جداولی پرداخته شده است و در نهایت با بحث و نتیجه گیری از مطالب جداول پیشنهادهایی برای دستیابی به هدف مورد نظر پژوهش ارائه شده است. پروژه پیشنهادی مجموعه ورزش های آبی در کنار دریای خزر که مشتمل بر استخر های سرپوشیده و روباز، پارک آبی و همچنین سایر امکانات مورد نیاز سواحل تفریحی برای خانم ها و آاقایان به صورت مجزا و در موارد ممکن در کنار یکدیگر می باشد. در طراحی این پروژه از یافته ها و پیشنهاد های به دست آمده از نتایج پژوهش استفاده شده است و سعی بر این است که فرم داخلی و خارجی مجموعه و ایده ها و تکنولوژی های به کار رفته در طراحی آن، خود بتواند نمایی از بنایی تکنولوژیک در یک محیط طبیعی زیبای ساحلی بوده و به ساماندهی سواحل دریای خزر کمک نماید.

مجموعه فرهنگی شهر کرمان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1370
  حشمت الله متدین   محمدعلی مدد

این رساله در شش فصل تهیه و تنظیم گردیده است که عناوین فصول آن عبارت است بررسی تاریخی، جغرافیایی، جمعیتی، اجتماعی و فرهنگی شهر کرمان - طرح ریزی موزه ونمایشگاه - طرح ریزی آمفی تئاتر- طرح ریزی سینما-بررسی چند مجموعه فرهنگی - طرح پیشنهادی برای مجموعه فرهنگی شهر کرمان .