نام پژوهشگر: مریم حکمت نیا

نقد و بررسی اسالیب امر و نهی در جزء یک تا ده قرآن کریم با رویکرد بلاغی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - پژوهشکده ادبیات 1392
  سعیده السادات خداکرم پور   مریم حکمت نیا

در قرآن کریم که یک شاهکار بزرگ ادبی است، فصیح ترین و بلیغ ترین اسلوب های ادبی به کار رفته که درک معانی آن ها می تواند نقش مهمی را در فهم صحیح آیه ها قرآن ایفا نماید. یکی از این اسلوب ها، اسلوب امر و نهی می باشد. ما در این پژوهش با استفاده از کتاب های تفسیری، لغوی و علوم بلاغی به بحث پیرامون جنبه های بلاغی امر و نهی در ده جزء اول قرآن کریم پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که صیغه های امر و نهی در بسیاری از مواقع از معنی اصلی خود خارج و بنابر اقتضای حال در معانی مجازی دیگری به کار رفته اند. حتی گاهی اسلوب های دیگری برای افاده ی معنای امر و نهی به کار برده شده است

استدراک به لکن در قرآن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده الهیات 1392
  عارفه عسکری مسینان   بی بی السادات رضی بهابادی

یکی از روش های هدایتی قرآن، بر طرف کردن توهمات ناشی از جهل انسان ها و اصلاح عقاید آنان است. توهماتی که اگر برطرف نشود به سعادت انسان خدشه وارد می کند. این اصلاح اشتباه به استدراک مشهور است. از ادوات آن «لکنّ» و «لکن» است که حدودا 130 بار در آیات قرآن کریم به کار رفته است. پژوهش حاضر به بررسی استدراکات و دفع توهماتی پرداخته است که با «لکنّ» صورت گرفته است. آیاتی که بیانگر اعتقادات اشتباه ناشی از توهم است، موضوعات گوناگونی را دربرمی گیرد که بیشترین آن مربوط به خداشناسی است. انسان شناسی، نبوت، معاد و جهان شناسی به ترتیب در مرتبه بعد قرار می گیرد. مبحث خداشناسی، اصلاح توهمات پیرامون صفات ثبوتی و سلبی خداوند را در بر می گیرد. در مبحث انسان شناسی انسان ها بر اساس عقاید و اعمال به سه گروه مومنان، منافقان وکافران تقسیم شده اند، تا با تصحیح نگرش در این زمینه، انسان خود و خدای خود را بهتر بشناسد. دفع توهمات پیرامون امکان و اثبات وقوع معاد و چگونگی حال افراد هنگام برپایی قیامت به منظور افزایش یقین نسبت به معاد و آمادگی برای سعادت واقعی صورت گرفته است. توهمات پیرامون نبوت عامه شامل مباحث عصمت و علم انبیا، اشتراک و تمایز ادیان و رفتار مردم در برابر دعوت انبیا است. نبوت خاصه مشتمل بر دلایل نبوت پیامبر اسلام (ص)، تایید معجزه ی پیامبر اسلام (ص)، آداب معاشرت با پیامبر اسلام (ص) است. تصحیح نگرش نسبت به موضوع نبوت سبب می شود انسان برای گذر سعادتمندانه از مسیر دنیا تا قیامت رهبران الهی را شناخته و در مسیر هدایت به آنان اقتدا کند.

زنان سخنور شیعه 61 - 11 ه .ق. از فاطمه تا فاطمه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1370
  مریم حکمت نیا   فیروز حریرچی

مطالب مورد بحث و بررسی در این رساله شامل : شیعه، تاریخ و چگونگی پیدایش سخنوران خلافت ، فاطمه زهرا علیهاالسلام - موضوعات اساسی سخنرانی (خلافت ، وراث بانوانی دیگر - سخنوران صفین - وافدات یا بانوانی که به دربار معاویه فرا خوانده شدند - سخنوران کربلا (درکوفه - در شام) می باشد .