محدوده مورد مطالعه در جنوب غربی استان همدان و در غرب شهر سامن قرار گرفته است. در تقسیمات زمین شناسی ایران بخش کوچکی از ایالت زمین ساختی سنندج- سیرجان است .نتایج آنالیز نمونه های ژئوشیمایی نشان می دهد، که میان طلا و سایر عناصر همبستگی معنی دار و جالب توجهی دیده نمی شود. در بررسی های ساختاری صورت گرفته، وقوع دو مرحله دگرشکلی تشخیص داده شده و از یکدیگر تفکیک شده اند که در میان آنها دومین مرحله دگرشکلی از مهمترین مراحل این توالی دگرشکلی به شمار می آید. مطالعات مقاطع صیقلی وجود کانی های پیریت، گالن و هماتیت را در منطقه نشان می دهد. بررسی های میکروترمومتری نشان می دهد، که بیشترین فراوانی دمای همگن شدگی مربوط به گستره دمایی 324-314 درجه سانتی گراد است. بیشترین فراوانی شوری گستره ای از 5/0 تا 29/21 درصد شوری nacl است. منشا سیالات کانی ساز آبهای دگرگونی می باشد. از موارد قابل ذکر در مطالعات پتروگرافی و میکروترمومتری فراوانی قابل توجه فاز co2 در نمونه ها است. سیالات درگیر در رگه های کوارتزی تشکیل می شوند، که رگه ها قبل و یا همزمان با فشردگی منطقه ای و متامورفیک تشکیل شوند و به شرایط آندالوزیت شیست می رسند. رگه های اولیه در شیست ها تبلور مجدد پیدا می کنند. و نتایج تحقیقات ترموژئوشیمیایی روی کانی کوارتز، حاکی از وجود محلول های با دمای بالا و قدرت کانی سازی کم است.

چکیده: کانسار آهن چنار علیا دراستان همدان و 24 کیلومتری شمال شهر اسدآبادقرار داردو بر اساس تقسیمات ساختاری در زون سنندج – سیرجان واقع شده است. این کانسار ، کانسار آهن با سنگ میزبان شیست و آهک دگرگون شده است که در میان نهشته های سری سنقر به سن تریاس – ژوراسیک جای دارد.شکل ذخیره توده ای بوده ودر بعضی از قسمت ها کانی سازی رگه ای نیز صورت گرفته است.کانه زایی به دو صورت تیپ اولیه و تیپ همروند با برگوارگی صورت پذیرفته است.مگنتیت عمده ترین اکسید آهن شکل گرفته در منطقه می باشد، ،پاراژنزکانیایی شامل مگنتیت،پیریت، هماتیت، گوتیت ، مارتیت، مالاکیت، آزوریت و طلا است. سنگهای آذرین این منطقه عمدتاًسنگ های آتشفشانی(آندزیت،داسیت ، ریولیت)می باشندودر مشاهدات صحرایی سنگهای آذرین درونی در منطقه مشاهده نگردیده اند. نتایج ریزدماسنجی سیالات درگیر در کانی های کوارتزی منطقه بیانگر دمای همگن شدگی از 155تا 205 درجه سانتی گرادو شوری از 5/2تا 5/15 درصد وزنی نمک است.مشاهدات صحرایی ،کانی شناسی ومطالعه سیالات درگیر گواه بر تشکیل اسکارن آهن در مرحله پسرونده است.

منطقه قصر فیروزه در جنوب شرقی تهران و در بخش غربی رودخانه جاجرود واقع شده است. در این منطقه توده نفوذی با ترکیب متوسط گرانودیوریت و دو بخش وجود دارد. بخش اصلی توده در شمال شرق منطقه و در محله ای به همین نام قرار دارد. در بخش جنوبی توده کوچک تر و دارای ترکیب بازیک تر است. کانی های اصلی این توده عموماً پلاژیوکلاز، هورنبلند، ارتوز و کوارتز می باشد. توده مذکور از نظر سنی به بعد از ائوسن پسین تعلق داشته و با توجه به بررسی نتایج تجزیه های شیمیایی نمونه ها، ضمن نامگذاری و تعیین سری ماگمایی و مدل توده های گرانیتوئیدی، مشخص شد که این توده از نوع i می باشد و دارای ماهیتی کالک آلکالن تا ساب آلکالن می باشد. از نظر محیط زمین ساختی این دو توده از نوع همزمان تا پس از کوهزایی می باشد. در مغرب توده جنوبی، توده نفوذی در مجاورت با آهک های کرتاسه به اسکارن تبدیل شده است. کانی های اسکارنی تشکیل شده در مجاورت توده، گارنت (آندرادیت)، ترمولیت، اکتینولیت، اپیدوت، ولاستونیت و کلسیت می باشند. در بخش جنوبی توده نفوذی قصر فیروزه کانسار آهن اسکارنی تشکیل شده است که ماگمای مولد آن بخش جنوبی توده نفوذی قصر فیروزه می باشد. در این کانسار کانه های عمده مگنتیت، هماتیت و مقدار کمی پیریت و ایلمنیت می باشد.

منطقه مورد مطالعه به عنوان بخشی از پهنه سنندج- سیرجان در منطقه مالیچه در شمال غرب سامن ( غرب ملایر ) در محدوده ای به طول های جغرافیایی ??30?33 °48و??30?38 °48 شرقی و عرض های جغرافیایی ??30 ?18 °34و??30?12° 34 شمالی قرار دارد. . قدیمی ترین واحدهای موجود در منطقه مربوط به فیلیت، اسلیت و شیست هایی است که به تریاس بالا-ژوراسیک زیرین تعلق دارند.تزریق توده گرانیتوئیدی در رسوبات قدیمی باعث ایجاد دگرگونی مجاورتی و هاله دگرگونی شده شیست های لکه دار، هورنفلس و اسکارن های منطقه را بوجود آورده است. سنگ های گرانیتوئیدی منطقه شامل گرانودیوریت و گرانیت می باشد، هچنین واحد های فرعی چون آپلیت و انکلاو نیز در توده های گرانیتوئیدی حضور دارند. ماگمای تشکیل دهنده این توده گرانیتوئیدی از نظر شیمیایی، از نوع کالک آلکالن و غنی از پتاسیم است. از نظر درجه اشباع از آلومینیم، در محدوده پرآلومین تا کمی متاآلومین قرار می گیرد و ماهیت غالباً s-type را نشان می دهد، اما تمایلاتی به i-type نیز مشاهده می شود.عناصر lree نسبت به hree غنی شدگی نشان می دهند همچنین آنومالی منفی عناصر sr،p، ti، nb که بیانگر نقش مهم پوسته در تشکیل این گرانیتوئید ها می باشدکه بر اساس دیاگرام های تعیین محیطهای ژئو تکتونیکی، این توده گرانیتوئیدی در محدوده گرانیتوئیدهای قوس آتشفشانی (vag) و به طور محدودتری syn-colg قرار می گیرند که احتمال دارد به دلیل فرورانش نئوتتیس به زیر خرده قاره ایران باشد.با توجه به نمودار های پتروژنز اکثر نمونه های منطقه مورد مطالعه از ذوب پوسته تحتانی یا معادل دگرگونی آن (آمفیبولیت) منشأ می گیرند.

محدوده مورد مطالعه در بخش شمال غرب نوار نفوذی و دگرگونی سنندج - سیرجان، جنوب شهرستان قروه در استان کردستان و در بین طول های جغرافیایی "32?52°47تا"32َ?54°47شرقی ودر عرض های جغرافیایی "20َ?06°35تا"20?َ07°35شمالی واقع است. سنگ های آذرین منطقه شامل گرانیت، گرانودیوریت به سن ژوراسیک فوقانی می باشند، در کنار واحدهای اصلی این توده ، واحد های فرعی آپلیت و پگماتیت نیز مشاهده می شود. شواهد ژئوشیمیایی حاکی از آن است که گرانیتوئیدهای منطقه از نوع انتقالی بین i typsوstyps وبیشترمتمایل به styps بوده ودارای ویژگی های متاآلومین تا پرآلومین هستند. این توده گرانیتوئیدی از نوع کالک آلکالن، پتاسیم بالا می باشد. سنگ های مورد مطالعه از عناصر hfse تهی شدگی واز عناصر lree غنی شدگی نشان می دهند، همچنین عناصر ba،nb،tiوprآنومالی منفی وعناصر k، th، rb و laآنومالی مثبت نشان می دهد که بر اساس دیاگرام های تعیین محیط های ژئوتکتونیکی ،اکثر نمونه ها در محدوده گرانیتوئیدهای قوس آتشفشانی(vag) وبه طور محدود تری syn-colg (همزمان با برخورد )قرار می گیرند که احتما ل دارد به دلیل فرورانش نئوتتیس به زیر خرده قاره ایران باشد ، که نشان از نقش مهم پوسته در تحولات ماگمایی است. با توجه به نمودار های پتروژنز اکثر نمونه های منطقه مورد مطالعه در محدوده آمفیبولیت و متاگری وک ونسبت کمتردر محدوده پلیت های فلسیک و پر آلومین واقع شده اند..

اسکارن انجیره در جنوب غربی ملایر واقع شده و بخش کوچکی از زون سنندج – سیرجان است. در اثر نفوذ توده گرانودیوریتی سامن طی فاز لارامید در همبری با آهک اسکارن زایی رخ داده است.مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهد که ماگمای سازنده توده نفوذی سامن دارای ماهیت کالک آلکالن ، غنی از پتاسیم و از نظر درجه اشباع از آلومینیم پرآلومین می باشد. در نمودارهای آنالیز شده نسبت به گوشته اولیه و کندریت،سنگ های منطقه از عناصر کمیاب سبک lree غنی شدگی و از hree تهی شدگی نشان می دهد. غنی شدگی از عناصر lree وlile و آنومالی منفی nb وti از ویژگی های ماگماتیسم زون فرورانش است. آنومالی منفی nb و آنومالی مثبت th در سنگ های منطقه نشان ماگمایی با منشا گوشته ای است که توسط پوسته در حین بالا آمدن آلوده شده است. حضور کانی هایی چون آندرادیت ، اکتینولیت ،اپی دوت و اسفن به عنوان سیلیکات های کلسیم از یک سو و نبود کانی هایی همچون فوستریت ، فلوگوپیت، تالک و هیومیت و همچنین نبود کانی های تیپ اسکارن های منگنزی از سوی دیگر،همگی گویای قرارگیری اسکارن انجیره در تیپ اسکارن های کلسیک است.مطالعات پتروگرافی و صحرایی نشانگر تشکیل کانی های اسکارنی درطی دو مرحله دگرگونی پیش رونده و پسرونده است. کانی های غالب در مرحله دگرگونی پیش رونده شامل گروسولار،آندرادیت و دیوپسید بوده و دگرسانی پس رونده شامل کانی های اپی دوت،کلریت،کوارتز و کلسیت میباشد. پیریت،کالکوپیریت، بورنیت ، کالکوسیت ، مگنتیت ، هماتیت ،گوتیت و مالاکیت کانه های تشکیل شده در اسکارن انجیره می باشند .سیالاتدرگیردرنمونههایموردمطالعهازدونوعاولیهوثانویهمیباشندکهشاملانواعتکفازیمایع،دوفازیغنیازمایعوبخاروتکفایبخارباابعادزیر16میکرومتراست . تماممطالعاتبررویسیالاتاولیهدوفازیغنیازمایع وبخارانجامشدهاست.مطالعات سنگ نگاری پنج زون اسکارنی با مجموعه کانی های شاخص را از شمال غرب به طرف جنوب شرق نمایان می سازد. الگوی توزیع ژئوشیمیایی عناصر در این زون ها تحت تاثیر توزیع کانی های اسکارنی نوع پس رونده و پیش رونده است. توده های آذرین مرتبط با انواع ذخایر اسکارنی به لحاظ میزان عناصر اصلی و جزئی دارای ویژگی های تقریبا منحصر به فرد هستند. در این ارتباط توده نفوذی سامن به لحاظ مقدار و نیز تغییرات عناصر اصلی و جزئی با دیگر توده های مولد ذخایر اسکارنی مورد مقایسه قرار گرفته است. در مقایسه ای که بین اکسیدهای اصلی توده آذرین سامن ،نمودارهای تغییرات هارکر با توده های مولد ذخایر اسکارنی مس-طلا،مس و آهن هماهنگی نشان می دهد. با توجه به ویژگی های ژئوشیمیایی،ماگمای مولد توده نفوذی تفریق چندانی نیافته است که این مناسب ذخایر اسکارنی آهن،مس و طلاست (مینرت،1992).

محدوده مورد مطالعه در 5/57 کیلومتری شمال شرق اصفهان و 5/74 جنوب شرق اردستان قرار گرفته است. از نظر تقسیمات زمین شناسی کانسار مورد نظر در زون سنندج- سیرجان واقع شده است. نتایج آنالیز نمونه های ژئوشیمیایی نشان می دهد که توزیع عناصر سرب و روی از حالت نرمال انحراف داشته و پس از لگاریتمی کردن داده ها، توزیع آن ها تا حدودی به حالت نرمال نزدیک تر می شود، اما روی بازهم مقداری چولگی منفی نشان می-دهد، بین روی و سایر عناصر نیز همبستگی جالب توجهی دیده می شود. منطقه از سه واحدk_f^1 ,k_p^1,k_r^1 که سنگ آهک های کرتاسه زیرین هستند تشکیل شده، که با توجه به نمودار تغییرات عناصر، درصد ماده معدنی (عنصر روی) در واحد k_r^1 بیشتر است. الگوی عناصرنادرخاکی در ماده معدنی و سنگ میزبان با یکدیگر مشابه است و هر دو آنومالی مثبت eu و آنومالی منفی ce را نشان می دهند و هر دو بخصوص سنگ میزبان از لحاظ عناصرنادرخاکی سبک غنی شده اند. طبق مطالعات انجام شده سیال کانی ساز از محتوای عناصرنادرخاکی کمی برخوردار بوده و قسمتی از این عناصر از سنگ میزبان خارج و به سیال اضافه شده است. مطالعات مقاطع صیقلی و نازک وجود کانی های پیریت، هماتیت، گوتیت، همی مورفیت، هیدروزینکیت، اسمیت زونیت، دولومیت، کلسیت، کوارتز و باریت و همچنین دگرسانی های دولومیتی شدن وسیلیسی شدن را نشان می دهد. بررسی های میکروترمومتری نشان می دهد که بیشترین فراوانی دمای همگن شدگی مربوط به گستره دمایی 60 تا 80 درجه سانتی گراد است. بیشترین فراوانی شوری بین 18 تا 20 درصد وزنی nacl است. با توجه به شوری حجم اصلی محلول های کانه ساز آب های جوی است. در مطالعات میکروترمومتری تنها یک نوع سیال درگیر از نوع دوفازی مایع- بخار غنی از مایع شناسایی شده که از لحاظ منشأ اولیه می باشد. برای این کانسار عمق تقریباً 8/1 کیلومتری، فشار 45 مگاپاسکال و دمای تشکیل 120 درجه سانتی گراد برآورد شده است و در نتیجه کانسار از نوع mvt شناخته شده است.

کانسار سنگ آهن سرویان در استان مرکزی، در شمال شرق شهرستان دلیجان و در فاصله 30 کیلومتری این شهرستان،واقع شده است.از لحاظ تقسیمات زونهای ساختاری ایران، قسمت کوچکی از زون ایران مرکزی می باشد که در محل زاویه چین خوردگی البرز و زاگرس و در زیر پهنه آتشفشانی ارومیه- دختر واقع شده است. در اثر نفوذ توده های حدواسط (گرانودیوریتی – دیوریتی) در سنگ میزبان( آهک، شیل و مارن)در این منطقه کانی سازی رخ داده است. پلاژیوکلاز، گارنت، پیروکسن، اپیدوت، آمفیبول، کلسیت مهمترین کانی های مشاهده شده در این کانسار می باشند. مگنتیت عمده ترین کانه فلزی می باشد. هماتیت، پیروتیت، پیریت،کالکوپیریت، اسفالریت و بورنیت از دیگر کانه های موجود در این کانسار می باشند. با توجه نمودارهای سری ماگمایی می توان محیط تکتونوماگمایی فرورانش حاشیه قاره ای و وابسته به قوس های آتشفشانی را برای منطقه مورد مطالعه در نظر گرفت . براساس نتایج آنالیز الکترو میکروپروپ گارنت های مورد مطالعه از نوع آندرادیت- گروسولار و ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن های آنالیز شده ازنوع دیوپسید-هدنبرژیت می باشد. مطالعه میکروسکوپی مقاطع نازک و نتایج آنالیز xrf نمونه های کانسار سرویان موٌید وجود زون بندی به تناسب فاصله از توده نفوذی بدین ترتیب می باشد: 1-توده آذرین بکر2-سنگ های آذرین اسکارنی شده3-سنگ میزبان اسکارنی شده4-توده معدنی5-سنگ میزبان اسکارنی شده6-سنگ میزبان بکر. نتایج مطالعه سیالات درگیر در کانی های کلسیتی و کوارتزی منطقه نشان می دهد که بیشترین نوع سیال درگیر مطالعه شده از تیپ دو فازه مایع-گاز l+v می باشند. دامنه تغییرات دمای همگن شدن بین 6/132تا حداکثرتا 370 درجه سانتیگراد می باشد. درجه شوری میانبارهای سیال از 166/0تا78/33درصد وزنی نمک متغییر است. ژنز کانسار آهن سرویان براساس مطالعات صحرایی، کانی شناسی، سیالات درگیر و بررسی گارنت و پیروکسن موجود در منطقه از نوع کانسارهای اسکارنی کلسیتی می باشد.

چکیده: کانسار بوکسیت مومبی با سن کرتاسه در 85 کیلومتری شمال غرب بهبهان و 160 کیلومتری شمال غرب دهدشت واقع شده است. به لحاظ ساختاری این کانسار در زون ساختاری زاگرس چین خورده و در سازند سروک تشکیل شده است. افق بوکسیتی در این کانسار شامل سنگ آهک، بوکسیت ائولیتی و پیزولیتی به رنگ قرمز و قهوه ای می باشد. از پایین به بالا این کانسار شامل سازندهای داریان، کژدمی، سروک، گورپی، پابده، آسماری و گچساران می باشد. در این مطالعه ژئوشیمی عناصر نامتحرک al, ti, zr و y سنگ مادر کانسار بوکسیت به کار گرفته شد و تبادلات جرم در طول هوازدگی و بوکسیتی شدن محاسبه شد. بدین منظور ابتدا ضریب غنی شدگی و ترکیب بازساختی محاسبه و بر اساس آنها تبادل جرم و در نهایت تبادل جرم کل محاسبه گردید. با ترسیم نمودارهای غنی شدگی- تهی شدگی مشخص شد عناصری مانند na، k، mg و si از محیط خارج شده و عناصری مانند fe و p نسبت به سنگ مادرغنی شده اند. بوکسیت مومبی در محدوده رس بوکسیتی و به طور عمده بوکسیت های آهن دار رسی واقع می شود. بر اساس نمودار شلمن، نوع هوازدگی در منطقه کائولینیتی شدن تا لاتریتی شدن متوسط و بر اساس نمودارهای آلوا، رخساره های بوکسیتی منطقه از نوع فریت، کائولینیت و کائولینیت بوکسیتی تشخیص داده شدند. نتایج حاصل از xrd نیز نشان دادند که بوهمیت و گیبسیت مهمترین کانی های تشکیل دهنده بوکسیت در منطقه مورد مطالعه بودند.

آنومالی طلای کلها، در محدودهای به وسعت 10 کیلومتر مربع در 45 کیلومتری شـمال شهرستان کرج در اسـتان البرز قرار دارد. بر اساس بررسیهای صحرایی، کلریت شیست، سنگآهک، ماسهسنگ، توفهای آتشفشانی و رگههای کوارتز- سولفید از مهمترین واحدهای رخمنونیافته در منطقه میباشند که تحت تاثیر دگرسانی قرار گرفتهاند. که میتوان به دگرسانی سرسیتی، اپیدوتی، کلریتی، کائولینیتی، کربناتی، سیلیسی و سولفیدی اشاره کرد. بررسی تغییرات زمینشیمیایی عناصر اصلی، کمیاب و (ree ) در آنومالی طلای کلها غنی شدگی عناصر au،s ،as ،mo ،si ،cu ،ag و تهی شدگی sr، mg، ca، th، cr، co، ni و تمامی عناصر نادر خاکی همزمان با افزایش درجه دگرسانی دیده میشود. علاوه بر آن عناصری مانند li، fe، و na به طور نسبی طی این فرآیند غیرمتحرک بودهاند. در آنومالی کلها، غنی شدگی مشخصی از عناصر کمیاب نظیر نقره، مس، آرسنیک، بیسموت و عناصری چون گوگرد و سیلیسیم مشاهده می شود، همبستگی مثبت این عناصر نشان میدهد که کانیسازی طلا و سایر عناصر همراه، به همراه یکدیگر در یک فرآیند دگرسانی گرمابی شکل گرفته است. بررسی الگوهای پراکندگی عناصر نادر خاکی در آنومالی طلای کلها نشان دهنده تهی شدگی همهی عناصر ree در پهنه دگرسانی نسبت به سنگ میزبان میباشد. الگوی پراکندگی این عناصر شامل تهی شدگی بیشتر lree نسبت به hree میباشد که میتوان آن را به ph پایین، نسبت بالای سیال به سنگ و چرخش سیالات دار نسبت داد. با توجه به اینکه حمل کننده اصلی eu پلاژیوکلازها هستند پیشرفت دگرسانی و تخریب پلاژیوکلازها، سبب مهاجرت این عنصر و در نتیجه بیهنجاری منفی eu در سنگ میزبان و رگهی کوارتز - سولفید شده است. بررسی ویژگی توزیع عناصر کمیاب،عناصر نادر خاکی و تعیین همبستگی آنها با طلا و پیجویی پهنههای دگرسان حاوی دگرسانی سیلیسی و سولفیدی میتوانند به عنوان یک الگوی کاربردی و راهنمای اکتشاف زمینشیمیایی مناسب برای طلا مورد توجه قرار گیرند.

آنومالی طلای کلها، در زون البرز ( البرز مرکزی)، در محدوده¬ای به وسعت 10 کیلومتر مربع در 45 کیلومتری شـمال شهرستان کرج در اسـتان البرز قرار دارد. بر اساس بررسی¬های صحرایی ،کلریت شیست، سنگ آهک، ماسه سنگ، توف¬های آتشفشانی و رگه¬های کوارتز- سولفید از مهمترین واحدهای رخمنون یافته در منطقه می¬باشند که تحت تاثیر دگرسانی قرار گرفته¬اند. از مهمترین دگرسانی¬های مشاهده شده در آنومالی کلها می توان به دگرسانی سرسیتی، اپیدوتی، کلریتی،کربناتی، سیلیسی و سولفیدی اشاره کرد. بررسی تغییرات زمین¬شیمیایی عناصر اصلی، کمیاب و (ree) بر اساس مطالعات انجام گرفته در آنومالی طلای کلها غنی¬شدگی عناصر,au si, s, as, mo, cu, ag و تهی¬شدگیsr, ca, mg, th, cr, co, ni و تمامی عناصر نادر خاکی همزمان با افزایش درجه دگرسانی دیده می¬شود. علاوه بر آن عناصری مانند na ,fe ,li به طور نسبی طی این فرآیند غیرمتحرک بوده¬اند. با توجه به مطالعات سیالات درگیر ، محیط گرمایی سیال کانسنگ¬ ساز در رخداد طلای کلها از نظر دمای همگن شدن و میزان شوری محدوده ذخایر پایین دما (epithermal) را نشان می¬دهد . همچنین بررسی های صورت گرفته بیانگر عمق تقریبی 3/0کیلومتر برای ذخیره معدنی کلها می-باشد که نشان¬دهنده نوع اپی ترمال سولفید پایین برای این ذخیره معدنی می¬باشد. ویژگی¬های میانبارهای سیال در این تیپ از ذخایر شامل؛ اندازه بسیار کوچک ( اغلب کمتر از 16 µm)، شوری پایین (17 < w %nacl <5)، دمای همگن شدن بین 125الی 225 درجه سانتیگراد، چگالی بین 94/0 تا 08/1 گرم بر سانتیمتر مکعب، تشکیل ذخایر در اپی¬ترمال در شرایط رخساره شیست سبز و عمق به دام¬افتادگی سیال بین 2/0تا 4/0کیلومتر پوسته¬ زمین است. براساس مطالعات صحرائی، سیالات درگیر، تجزیه شمیایی و سایر شواهد بحث شده در این پایان نامه می توان پتانسیل طلای منطقه کلها را مشابه ذخایر طلای اپ¬ ترمال معرفی نمود. پی¬جویی پهنه¬های دگرسان حاوی دگرسانی سیلیسی و سولفیدی می¬تواند به عنوان یک راهنمای اکتشافی مناسب در البرز مرکزی برای اکتشاف طلا مورد توجه قرار گیرد.

منطقه مورد مطالعه در 45 کیلومتری شرق شهرستان بم، در بخش جنوبی بلوک لوت و در خرده قاره ایران مرکزی واقع شده است. واحدهای اصلی منطقه عمدتاً از توالی سنگ های آذرآواری و لایه های گدازه ای به سن ائوسن تشکیل شده اند که روند کلی آنها شمال غرب- جنوب شرق می باشد. مطالعات پترولوژی نشان دهنده حضور ماگمای سری کالک آلکالن پتاسیم بالا و شوشونیتی به همراه سری های بازیک منیزیم بالا با ترکیب تولئیتی در منطقه می باشد. محیط تکتونیکی تشکیل سنگ های منطقه قوس های ماگمایی مرتبط با زون فرورانش تشخیص داده شد. با هدف شناسایی کانی های دگرسانی از تصاویر سنجنده های لندست 8 و استر (aster) استفاده گردید که در تلفیق با اطلاعات زمینی و دیفراکتومتری اشعه ایکس موجب شناسایی نواحی دگرسانی آرژیلیتی، سیلیسی، هماتیتی و زئولیتی و کلریتی شد. بررسی های صورت گرفته جهت تعیین ارتباط بین ساختارهای زمین شناسی و کانی زایی اورانیوم نشان می دهد که، پرتوزایی اورانیوم در منطقه بیشتر در ارتباط با دایک های بازیک می باشد و این دایک ها به عنوان سد ژئوشیمیایی جهت نهشت کانی های اورانیوم و سایر عناصر عمل کرده اند. طبق بررسی های آماری عناصر در چهار گروه نادر خاکی، پلی متالیک، مرتبط با آتشفشان های اسیدی و مرتبط با فعالیت های ماگمایی بازیک قرار می گیرند. دو نوع مجموعه ژئوشیمیایی مرتبط با حضور اورانیوم در سنگ های آرژیلیتی در محدوده مورد مطالعه شناسایی شد که عبارتند از مجموعه های مرتبط با سنگ های اسیدی و حدواسط شامل u-w-as-mo-s-cu-ag و مجموعه های مرتبط با سنگ های آذرین بازیک که شامل u-ni-v-ag-co-w-mo-cr-cu-s می باشند. ساخت و بافت های اصلی مشاهده شده در منطقه شامل استوک ورک، رگه رگچه، خوردگی، شعاعی، انتشاری و غشای حاشیه ای می باشند. عمده کانی زایی منطقه شامل کانی های ثانویه اورانیوم شامل سدیم بولتودیت (سیلیکات پتاسیم هیدراته اورانیوم)، فسفرانیلیت (کانی فسفاته اورانیوم) و کارنوتیت (وانادات اورانیوم پتاسیم دار)، اُکسیدهای منگنز (پیرولوزیت، پسیلوملان)، اُکسیدها و هیدروکسیدهای آهن (مگنتیت، گوئتیت، لیمونیت، هماتیت، لپیدوکروزیت)، مقدار کمی سولفید (پیریت)، کانی های گروه زئولیت (کلینوپتیلولیت، هیولاندیت) و سایر کانی های سیلیکاتی، کربناتی، تبخیری و ... می باشد که غالباً در اثر فرایندهای هیدروترمال و سوپرژن تشکیل گردیده اند. بر اساس مقایسه الگوی کانی زایی منطقه و تطبیق آن با شرایط زمین شناختی، دگرسانی و ژئوشیمیایی در کانسارهای اورانیوم، محتمل ترین گزینه برای تیپ کانی زایی در منطقه، کانی زایی اورانیوم ولکانوژن معرفی گردید.

محدوده مورد مطالعه در 100 کیلومتری جنوب – جنوب شرق زاهدان و شمال غرب کوه تفتان و در زون نهبندان- خاش قرار می گیرد. بر اساس مطالعات پتروژنز و پتروگرافی، سنگهای منطقه عمدتاً از نوع آتش‎فشانی اسیدی تا حد واسط شامل ریولیت، داسیت، ریوداسیت، آندزیت، تراکیت و حد واسط این سنگها می‎باشند که دارای بافت میکروگرانولار تا پورفیریک می‎باشند. فرآیندهای دگرسانی در سطح محدوده از اهمیت و گسترش نسبی زیادی برخوردارند. برای مطالعه و تعیین هدف های اکتشافی کانی سازی مس (پورفیری و رگه ای)، بر روی پهنه آتشفشانی- دگرگونی تفتان از داده های ماهواره ای aster و etm استفاده شد. پس از پردازش عکس های ماهواره ای و مطالعات و مشاهدات صحرائی ، همچنین مطالعه مقاطع نازک و صیقلی و آنالیزهای xrd که بر روی نمونه‎های سنگی ناحیه صورت گرفت، دگرسانی‎های سیلیسی، فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک به همراه زون‎های گوسان در محدوده مورد مطالعه به اثبات رسید

کانسارمس نارباغی واقع دراستان مرکزی ودر26کیلومتری شمال شرقی شهرساوه قرارگرفته است.کانسار مس نارباغی وکانه زایی های اطراف آن براساس تقسیم بندی ساختاری ایران دربخش میانی کمربندآتشفشانی ارومیه –دخترقرار دارد .آندزیت ها باسن ائوسن ،گسترده ترین ودر عین حال قدیمی ترین واحد سنگی است که در محدوده اکتشافی برونزد دارد. در طی فعالیت ماگمای توده های نفوذی (با جنس مونزونیت ،مونزودیوریت ،دیوریت وگرانودیوریت )به سن بعد از ائوسن به داخل سنگ های آتشفشانی ائوسن نفوذ کرده وموجب گسترش زون های دگرسانی گرمابی از جمله پروپلیتیکی ،آرژیلیکی ، سیلیسی،کربناتی وفیلیکی درمنطقه شده است .