نام پژوهشگر: محمود عقیلی

مدل سازی تغییر کاربری اراضی با استفاده از نرم افزار clue-s و کاربرد آن در برنامه ریزی های منطقه ای (مطالعه موردی: شهرستان های گرگان، علی آباد و کردکوی)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده منابع طبیعی گرگان 1392
  بهناز اسکندری   عبدالرسول سلمان ماهینی

تغییرات کاربری اراضی یکی از آشکارترین اثرات مداخله انسان روی کره زمین است و می تواند بر سلامت انسان و بوم سازگان ها تاثیرگذار باشد. از این رو، در این پژوهش از نرم افزار clue-s به عنوان یک ابزار تصمیم گیری جهت شبیه سازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی در مقیاس منطقه ای در شهرستان های گرگان، علی آباد و کردکوی استفاده شده است. در این راستا، نخست مهم ترین عوامل موثر در تغییر کاربری اراضی منطقه مطالعاتی با نظر کارشناسی مشخص شد. سپس، با استفاده از رگرسیون لجستیک در نرم افزار spss.18 ارتباط میان این عوامل و تغییرات کاربری ها در دوره زمانی 1984 تا 2010 بررسی شد. سناریوهای سه گانه تقاضا نیز با استفاده از تحلیل زنجیره مارکوف در نرم افزار ایدریسی تهیه شدند. پس از تهیه فایل های محدودیت، ماتریس تغییر و قابلیت تغییر، شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی برای دوره 26 ساله آینده تحت شش سناریو انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که در تمامی سناریوها از مساحت اراضی جنگلی و بایر کاسته و به مساحت کاربری های شهر و روستا، کشاورزی و مرتع افزوده می شود. هم چنین، با توجه به کاربری های موجود در منطقه مطالعاتی، کشاورزی و جنگل کاربری های عمده ای هستند که به کاربری شهری و روستایی تبدیل خواهند شد. استفاده از نتایج این تحقیق می تواند در تصمیم گیری در رابطه با طرح ریزی سرزمین، حفاظت و مدیریت منابع طبیعی و هدایت توسعه شهری و روستایی نقش داشته باشد.

اثر تفرج بر جامعه پرندگان در جنگل فندق لوی اردبیل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده محیط زیست 1393
  سحر صادقی اشرافی   محمود عقیلی

تاثیر فعالیت¬های متفاوت انسانی بر محیط زیست واقعیتی آشکار است. امروزه استفاده¬ی تفرجی از جنگل¬ها یکی از جنبه¬های اصلی بهره¬برداری از آن¬هاست. در این تحقیق، تاثیر فعالیت¬های متفاوت بر جامعه¬ی پرندگان در جنگل فندق¬لو بررسی شد. سه نوع فعالیت، شامل: تفرج متمرکز، تفرج گسترده ( پیاده¬روی) و حفاظت شده در منطقه¬ی مورد مطالعه انتخاب شد. برای افزایش کیفیت نتایج، همه¬ی مطالعات میدانی در طول دو فصل تولید مثلی و غیر تولید مثلی انجام گرفت. متغیر¬های زیستی، شامل نوع تیپ پوشش گیاهی و خصوصیات ساختاری گیاهان و نیر تعداد مشاهدات پرندگان در هر یک از 90 قطعه نمونه در یک شعاع 25 متر ثبت شد. بعد از جمع¬آوری داده¬ها، آنالیز آن¬ها با استفاده از نرم افزار¬های کامپیوتری و آمار زیستی انجام گرفت. نتایج تراکم، غنا و تنوع گونه-های پرندگان و همبستگی بین متغیر¬های محیط¬زیستی ، گونه¬های پرندگان و تیمار¬های مطالعاتی را نشان می¬دهد. به علاوه، تشابه بین تیمار¬ها و درصد مشارکت هر یک از گونه¬های پرنده در جامعه بدست آمد. در کل، تغییرات جامعه¬ی پرندگان وابسته به نوع کاربری سرزمین و فصل است. در نهایت، نتایج نشان دادند که فعالیت¬های تفرجی تاثیر مثبتی بر پرندگان در فصول تولید¬مثلی و غیر تولید¬مثلی دارند. واژه ها ی کلیدی: پرندگان، اکوتوریسم، تنوع، تراکم، جنگل فندق لو.

بررسی تصرف های عدوانی در مراتع گمیشان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده مرتع و آبخیزداری و شیلات و محیط زیست 1393
  آمنه عسگری   محمود عقیلی

شیوه های نادرست بهره برداری از منابع طبیعی در چند دهه اخیر موجب تخریب شدید مراتع شده است. امروزه با گسترش هجمه هایی که به اراضی ملی، به قصد تملک و تصرف آنها صورت می گیرد، اراضی ملی اهمیت زیادی پیدا کرده است. تصرف عدوانی مراتع یکی از معضلاتی است که موجب تخریب کمی و کاهش سطح مراتع می شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی تصرف عدوانی در مراتع گمیشان است. به این منظور اطلاعات مربوط به پرونده های حقوقی مراتع گمیشان در یک دوره هفت ساله (1391-1385) از اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بندرگز گردآوری گردید. اطلاعات مربوط به 50 پرونده به فرم ها منتقل شد و داده های حاصل از آن در محیط نرم-افزاری spss به دو صورت فراوانی و درصد گیری (تحلیل توصیفی) و همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای بررسی پرونده ها از مواد قانونی شامل: قانون اساسی، قانون مجازات اسلامی، قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها، آیین دادرسی کیفری و مدنی و قانون وصول برخی از درآمدهای دولت استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ها حاکی از آن است که تصرف عدوانی مراتع بیشترین فراوانی را در مقایسه با سایر تخلفات مراتع داشته و روند تغییرات میزان تخلف تصرف عدوانی در طی این سال ها به صورت افزایشی بوده است. کمبود نیروهای حفاظتی و عدم حضور به موقع در هنگام تخریب و همچنین سرپیچی از قوانین و مقررات از عواملی هستند که می تواند منجر به ادامه روند تصرف و در نتیجه افزایش آمار تخلفات گردد. همچنین از عوامل مبادرت به تخلف تصرف عدوانی می توان شیوه تولید روستائیان، وابستگی به زمین و عدم آگاهی به مالکیت مراتع نام برد. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که در زمینه حفظ و توسعه جنگل ها و مراتع، توجه به جنبه های حقوقی و کیفری لازم و ضروری است.