زنبور پارازیتوئید aphidius matricariae haliday (hym., aphidiidae) به عنوان پارازیتوئید مهم بسیاری از شته ها در برنامه کنترل بیولوژیک آفات استفاده می شود. در این پژوهش تاثیر سه دمای 20 ، 25 و 30 درجه سلسیوس بر پارامترهای جدول زندگی و میزان باروری و همچنین واکنش تابعی زنبور a. matricariae روی شته سیاه باقلا aphis fabae scopoli (hom:aphididae) روی رقم برکت گیاه باقلا، در اتاقک رشد با رطوبت نسبی 5±65 درصد و با دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام آزمایش های مربوط به پارامترهای جدول زندگی 20 تکرار طراحی شد. آزمایش واکنش تابعی در تراکم های 2،4،8،16،32 و64 شته سیاه باقلا انجام گرفت. در تراکم های 4،2 و 8 میزبان، 20 تکرار، در تراکم 16 میزبان،15 تکرار و در تراکم های 32 و 64 ، 10 تکرار طراحی شد. در تمامی آزمایش ها از ماده های جفت گیری کرده با طول عمر یک روز، زنبورپارازیتوئیدmatricariae .a و پوره های سن سوم شته a.fabae استفاده شد. کم ترین میزان نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ خالص تولید مثل (r0)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (?) ومیزان افزایش جمعیت در یک هفته (rw) در دمای 30 درجه سلسیوس به دست آمد که با دو دمای دیگر اختلاف معنی دار داشت. مدت زمان یک نسل (t) در سه تیمار دمایی تفاوت معنی دار نشان داد، به این صورت که مقدار این پارامتر در سه دمای 20،25 و30 درجه سلسیوس به ترتیب با میانگین 166/0± 052/12 ،181/0± 262/11 و155/0± 277/10 روز محاسبه شد. طولانی ترین مدت زمان دو برابر شدن یک نسل (dt) در دمای 30 درجه سلسیوس 252/0± 98/3 روز محاسبه شد که با دو دمای دیگر اختلاف معنی دار داشت. کوتاه ترین طول عمر زنبور پارازیتوئید matricariae .a در دمای 30 درجه سلسیوس 6/0± 75/12 با اختلاف معنی دار با دو دمای دیگر به دست آمد. کمترین میزان باروری در دمای 30 درجه سلسیوس محاسبه شد که با دو دمای دیگر اختلاف معنی دار داشت. واکنش تابعی در دمای 20 درجه سلسیوس از نوع iii ودر دو دمای دیگر از نوعii برای زنبور پارازیتوئید matricariae .a محاسبه شد. مقدار b در دمای 20 درجه سلسیوس و قدرت جستجو (a) در دو دمای 25 و30 درجه سلسیوس به ترتیب 001/0±009/0، 009/0±0681/0 و 005/0±0324/0 در ساعت و زمان دست یابی (th) به ترتیب 034/0±94/0، 094/0±475/1 و 0271/0±98/2 ساعت به دست آمد. بر طبق نتایج محاسبه شده این زنبور در دمای 20 درجه سلسیوس با وجود طول عمر کوتاه توانایی زیادی در پارازیته کردن شته ها دارد، در دمای 25 درجه سلسیوس طول عمر زنبور بیشتر است. این زنبور در دمای 30 درجه سلسیوس توانایی های زیستی و و قدرت باروری پایینی دارد. می توان گفت بازه ی دمایی 20 تا 25 درجه سلسیوس دمای ایده آلی برای رشد و نمو و فعالیت زنبورپارازیتوئیدmatricariae .a می باشد.

در این پژوهش تاثیر پنج رقم سویا (کتول، l17 ، ویلیامز، m9 و m7 ) روی پارامترهای جدول زندگی کنه ی تارتن ترکستانی tetranychus turkestani (tetranychidae) ± در دمای1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی560 درصد و دوره نوری16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از جدول زندگی دو جنسی نشان داد که نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) بر روی میزبان های ذکر شده در بالا از 01/0± 19/0 بر روز روی رقم ویلیامز تا 01/0± 27/0 بر روز روی ارقام کتول و m9 متغیر بود. مقادیر نرخ خالص تولید مثل (r0) از 38/1± 57/7 فرد/ فرد/ نسل روی رقم l17 تا 56/3 ± 44/24 فرد/ فرد/ نسل روی رقم کتول متغیر بود. علاوه بر این مدت زمان طول یک نسل روی ارقام ذکر شده در بالا به ترتیب 18/0± 53/11، 14/0± 80/9، 41/0±09/11 ، 18/0±77/10 و33/0±69/10 روز اندازه گیری شد. همچنین نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) به ترتیب بر روی ارقام ذکر شده در بالا 01/0± 31/1، 02/0± 23 /1، 01/0±21/1 ،01/0±31/1 و 01/0± 26/1 بر روز بود. طولانی ترین دوره قبل از بلوغ در کنه های پرورش یافته بر روی رقم ویلیامز با 05/0±24/7 روز و کوتاهترین طول این دوره مربوط به رقم l17 با 08/0± 5/6 روز مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار باروری مربوط به رقم کتول با 79/3±17/54 تخم به ازای هر فرد ماده و کمترین آن مربوط به رقم l17با 03/2±94/13 تخم به ازای هر فرد ماده اندازه گیری شد. بیشترین طول دوره تخم ریزی مربوط به رقم کتول با 49/0±10/7 روزو کمترین آن مربوط به رقم l17با 32/0±76/2 روز می¬باشد.

در این تحقیق پارامترهای جدول زندگی و واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید aphidius matricariae haliday (hym.: aphidiidae) روی پوره های سن سوم شته معمولی گندم schizaphis graminum rondani (hem.: aphididae) روی رقم الوند در سه دمای 20، 25 و 30 درجه سلسیوس در شرایط آزمایشگاهی رطوبت نسبی 10±70% و دوره نوری 16:8 (روشنایی:تاریکی) مورد بررسی قرار گرفت. برای محاسبه پارامترهای جدول زندگی از نرم افزار sas و روش جک نایف استفاده شد. نتایج حاصل از انجام این آزمایش نشان داد که بیشترین میانگین طول دوره نابالغ زنبور پارازیتوئید مربوط به جنس نر دمای 30 درجه سلسیوس و کمترین مقدار آن مربوط به جنس ماده دمای 25 درجه سلسیوس بود و بین مقادیر در دمای 20 و 25 درجه سلسیوس اختلاف معنی دار وجود نداشت. بیشترین میانگین طول عمر مربوط به جنس ماده دمای 25 درجه سلسیوس و کمترین آن مربوط به جنس نر دمای 30 درجه سلسیوس بدست آمد. بیشترین تعداد مومی های تولید شده در دمای 20 درجه سلسیوس بود و میانگین تعداد مومی های تولید شده در دمای 30 درجه سلسیوس با دو دمای دیگر اختلاف معنی دار نشان داد. حداکثر مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (?) در دمای 20 و 25 درجه سلسیوس بدست آمد اما مقادیر این پارامترها در دمای 30 درجه سلسیوس با دو دمای مذکور اختلاف معنی دار داشت. بیشترین میزان نرخ خالص تولید مثل (r0) در دمای 20 درجه سلسیوس و کمترین آن در دمای 30 درجه سلسیوس محاسبه شد. طول دوره یک نسل (t) و مدت زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (dt) در دمای 20 و 25 درجه سلسیوس اختلاف معنی دار نشان نداد اما با دمای 30 درجه سلسیوس اختلاف معنی دار داشت. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که واکنش زنبور a. matricariae به تراکم های مختلف شته sch. graminum در هر سه دما از نوع ii است. برای تخمین پارامترهای قدرت جستجو و زمان دستیابی از معادله راجرز استفاده شد. بیشترین مقدار قدرت جستجو و کمترین زمان دستیابی در دمای 20 درجه سلسیوس بدست آمد که نشان دهنده کارایی بیشتر زنبور a. matricariae در این دما می باشد. واکنش های رفتاری پارازیتوئیدها به عوامل غیرزنده ی محیطی مانند دما، رطوبت و نور مرتبط میباشد. دما یکی از مهمترین فاکتورهای محیطی است که رشد و نمو پارازیتوئید a. matricariae را تحت تاثیر قرار می دهد. اطلاع از تاثیر دما بر نرخ رشد و واکنش تابعی این زنبور می تواند کمک موثری در استفاده از آن در برنامه های کنترل بیولوژیک داشته باشد.

شته سیاه یونجه aphis craccivora (hem: aphididae)، یکی از آفات مهم گیاهان خانواده fabaceae است که با تغذیه از شیره گیاهی، ترشح عسلک فراوان و انتقال ویروس های بیماری-زای گیاهی خسارت وارد می کند. کنترل این آفت به دلیل اثرات مضر حشره کش های شیمیایی بر روی موجودات غیرهدف مانند دشمنان طبیعی، حشرات گرده افشان و انسان و دام، عموما بر پایه روش های غیرشیمیایی مانند کنترل بیولوژیک و استفاده از ارقام مقاوم استوار است. در این پژوهش که با هدف بررسی امکان کاربرد همزمان ارقام مقاوم و قارچ بیمارگر beauveria bassiana برای کنترل شته سیاه یونجه انجام شد، پارامترهای جدول زندگی این حشره در مواجهه با قارچ بیمارگر b. bassiana بر روی سه رقم مختلف گیاه میزبان (لوبیا قرمز، لوبیا چیتی و لوبیا چشم بلبلی) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که رقم گیاه میزبان می تواند به عنوان یک عامل مهم بر روی برهمکنش قارچ بیمارگر و حشره میزبان تاثیر بگذارد. بیشتر پارامترهای زیستی شته سیاه یونجه مانند نرخ ذاتی افزایش طبیعی (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (?)، نرخ خالص تولیدمثل (r0)، نرخ ناخالص تولیدمثل (grr)، میانگین طول یک نسل (t)، طول دوره رشدی قبل از بلوغ و طول دوره بلوغ پس از تیمارشدن با قارچ تحت تاثیر رقم گیاه میزبان قرار گرفت و در این میان، ترکیب رقم لوبیا قرمز با قارچ بیمارگر در کنترل شته سیاه یونجه نتایج بهتری به دنبال داشت، در حالی که ترکیب رقم لوبیا چشم بلبلی و قارچ بیمارگر در مقایسه با دو رقم دیگر لوبیا تاثیر چندانی بر خصوصیات زیستی شته سیاه یونجه نداشت. نتایج این مطالعه، بیانگر این موضوع است که لوبیا قرمز رقم مناسب تری برای استفاده در برنامه های مدیریت تلفیقی شته سیاه یونجه است.

واکنش تشکیل کمپلکس بین کاتیون نقره (ag+) با لیگاند 18-کرون-6 (18c6) در مخلوط های دو جزئی متانول/ 2-پروپانول (meoh/2-proh)،اتانول/2-پروپانول(etoh/2-proh)، استونیتریل/ متانول(an/meoh)، 1-پنتانول/1-بوتانول (1- penoh/1- butoh)، اتانول/آب(h2o/etoh) واستونیتریل/استون(an/ac) در دماهای مختلف به روش هدایت سنجی مورد مطالعه قرار گرفت. داده های هدایت سنجی نشان می دهند که استوکیومتری کمپلکس تشکیل شده بین کاتیون نقره (ag+) و لیگاند (18c6) در همه ی مخلوط های حلالی مورد مطالعه 1:1 می باشد. مقادیر ثابت های پایداری کمپلکس که با استفاده از داده های هدایت سنجی تعیین شدند نشان می دهند که پایداری کمپلکس مذکور تحت تاثیر ماهیت و ترکیب حلال قرار می گیرد. در تمام مخلوط های دو جزیی حلال ها یک ارتباط غیرخطی برای تغییرات ثابت پایداری کمپلکس مذکور بر حسب ترکیب حلال مشاهده شد. این نوع رفتار به برهم کنش های حلال ـ حلال در مخلوط های دوتایی حلال نسبت داده می شوند. مقادیر پارامترهای ترمودینامیکی آنتالپی (h_c^°) و آنتروپی(s_c^°) برای واکنش تشکیل کمپلکس فوق ،ازوابستگی دمایی ثابت های پایداری کمپلکس به دست آمدند. نتایج نشان می دهند که تشکیل کمپلکس ها در اکثر مخلوط های دوتایی حلال های مورد مطالعه از نظر آنتروپی و آنتالپی مساعد می باشد.

جهت تصمیم گیری موثر در مورد مدیریت کنترل آفات و تعیین ارقام مقاوم، شناخت خصوصیات زیستی و پارامترهای رشد حشره آفت روی ارقام مختلف میزبان ضروری است. شته سبز نخود فرنگی با نام علمی acyrthosiphon pisum harris (hemiptera: aphididae) یکی از مهمترین آفات گیاهان خانواده حبوبات می باشد که سالانه خسارت اقتصادی فراوانی به محصولات کشاورزی وارد می کند. این شته دارای پراکنش وسیع جهانی بوده و در سراسر ایران نیز فعال می باشد. این شته ضمن تغذیه، موجب توقف رشد نبات و پیچیدگی و سوختگی برگ ها می شود و به میزان قابل توجهی محصول را کاهش می دهد. علاوه بر این بعضی از بیماری های ویروسی را نیز منتقل می کندو از این طریق نیز خسارت می رساند. در این پژوهش پارامترهای جدول زندگی باروری شته نخود فرنگی روی چهار رقم باقلا به اسامی برکت، سرازیری، زهره و محلی در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی10±65 درصد و دوره نوری 16:8 (تاریکی:روشنایی)) بررسی شد. برای این منظور شته نخود روی برگهای چهار رقم باقلا برکت، سرازیری، زهره و محلی پرورش داده شد و مدت زمان رشد پوره ها، میزان تلفات، طول عمر و باروری آن ها روزانه ثبت گردید. داده های جدول زندگی بر پایه مدل chi &liu (1985) آنالیز و مقدار خطای استاندارد پارامترهای رشد جمعیت با استفاده از روش جک نایف محاسبه شد. مقدار نرخ ذاتی افزایش طبیعی جمعیت (rm ) برای رقم های برکت، محلی، سرازیری و زهره به ترتیب، 010/0±46/0، 009/0 ±48/0، 009/0± 45/0 و 014/0 ±44/0 محاسبه شد. که براساس این نتایج بیشترین مقدار نرخ ذاتی افزایش طبیعی مربوط به رقم محلی می شود و اختلاف معنی دار بین رقم محلی و زهره وجود دارد. نرخ خالص تولید مثل (r0 ) برای رقم برکت 818/4±39/101، رقم محلی328/6 ±91/97 ، رقم سرازیری107/7 ±55/86 و رقم زهره522/8± 89/66 می باشد. نرخ ناخالص تولید مثل (grr) برای رقم برکت 735/3±47/107، رقم محلی670/4± 25/103، رقم سرازیری133/6± 75/97 و زهره 080/5±04/81 برآورد شد. نرخ متناهی افزایش(?) جمعیت برای رقم برکت016/0 ±58/1، محلی 014/0±62/1 ، سرازیری015/0± 57/1 و زهره 021/0±56/1 به دست امد. میانگین طول یک نسل(t) روی رقم های برکت، محلی، سرازیری و زهره به ترتیب، 247/0±91/9 ، 161/0±51/9، 237/0±96/9 و 223/0±50/9 محاسبه گردید. همچنین طول دوره مراحل مختلف رشدی و بارآوری شته مذکور تحت تاثیر ارقام مختلف باقلا برآورد شد. با توجه به نتایج، پارامتر های زیستی شته نخود فرنگی روی رقم زهره به نسبت سه رقم دیگر پایین تر است که این امر می توان رقم زهره را میزبان مقاوم تری در مواجهه با حمله شته نخود نشان دهد.

زنبور پارازیتوئید trichogramm brassicae bezdenko (hym.: trichogrammatidae) از نظر فناوری تولید انبوه، وسعت کاربرد، انتشار وسیع جغرافیایی و استعداد بینظیر در سازگاری نسبت به شرایط مختلف اقلیمی، در جایگاه ممتازی قرار دارد، که به راحتی روی میزبان آزمایشگاهی، بید آرد ephestia kuehniella zeller (lep.: pyralidae)، پرورش داده می شود. به منظور بهینهسازی پرورش انبوه زنبور پارازیتوئید، تاثیر جیره های غذایی بر شایستگی پرورش بید آرد و زنبور پارازیتوئید آن، t. brassicae، در شرایط دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی مطالعه شد. بید آرد با رژیم های متفاوت، متشکل از نسبت های مختلف آرد گندم، آرد جو، آرد ذرت، گلیسرین، مخمر نان و سبوس گندم، پرورش یافت. نتایج نشان داد که حشرات پرورش یافته روی رژیم های حاوی گلیسرین و مخمر، بیشترین وزن 10 حشره کامل، تعداد حشرات کامل خارج شده از شفیره و وزن 100 تخم را داشتند. میزان تخم گذاشته شده در رژیم های مختلف توسط شب پره، تفاوت معنی دار نداشت. طول دوره ی رشدی شب پره، برای رژیم آرد ذرت، بیش از سایر رژیم ها بود (53/0±90/65 روز). در نهایت چهار رژیم برتر برای پرورش بید آرد، به عنوان میزبان زنبور پارازیتوئید انتخاب شد؛ بر اساس آزمایشات، تیمار حاوی میزان بیشتری آرد گندم به همراه آرد جو و گلیسرین، بیشترین (23/1±05/11درصد) و تیمار حاوی آرد گندم کمتر، کمترین میزان پارازیتیسم را در نسل چهار داشتند (7/0±58/5 درصد). تیمار حاوی آرد گندم به همراه آرد ذرت و تیمار حاوی آرد جو به همراه گلیسرین، نسبت به دیگر تیمارها، درصد تفریخ بیشتری را در نسل دوم (78/4±5/64 و 92/5±45/55 به ترتیب) و چهارم (41/10±39/59 و 71/4±22/73، به ترتیب) داشتند. در تیمارهای مختلف، درصد تفریخ زنبورهای ماده، تفاوت معنی داری در نسل دوم و همچنین در نسل چهارم نشان نداد. در نتیجه، بهترین بستر برای پرورش بید آرد و افزایش کیفیت تکنولوژی پرورش و تولید انبوه زنبور پارازیتوئید، مخلوطی از آرد گندم، سبوس گندم، آرد جو، مخمر نان وگلیسرین (5/41: 2: 5/43: 3: 10%، به ترتیب) معرفی می شود.

در این مطالعه برهمکنش قارچ metarhizium anisopliae، حشره کش ایمیداکلوپراید، شته سبز هلو و گیاه کلزا در شرایط آزمایشگاهی و نیمه گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط آزمایشگاهی دزهای کشنده و زیر کشنده ی قارچ و ایمیداکلوپراید و پارامترهای جدول زندگی شته سبز هلو تحت تاثیر غلظت معادل lc10 قارچ و سم اندازه گیری شد. هم چنین تاثیر ایمیداکلوپراید بر جوانه زنی قارچ بررسی گردید. مقایسه اثر غلظت معادل lc50 قارچ بر مراحل مختلف رشدی شته سبز هلو انجام شد. در پایان بر همکنش نیمه گلخانه ای این عوامل مورد بررسی قرار گرفت.

چکیده ندارد.