پیچیدگی حاکم بر بخش انرژی وتعامل بالای اجزای این بخش بصورت علت و معلولی، تاخیر هایی که در این سیستم رخ میدهد و نیز محدودیتها و اثرات جدی که در آن وجود دارد؛ مانند تاثیر پذیری عرضه و تقاضای انرژی از فاکتورهای تکنولوژیکی، اقتصادی و زیست محیطی، زمانبر بودن تکمیل پروژه های انرژی ، پایان پذیری سوخت های فسیلی ، اثرات زیست محیطی استفاده از این سوخت ها و ...... نیاز به ابزارهایی پیچیده جهت سیاست گذاری در این بخش و پاسخ دهی به مشکلات پیچیده این بخش را ایجاب می نماید. ماهیت این بخش بگونه ای است که بکار گیری رویکردی چون سیستم داینامیک در بخش مذکور؛ بدلیل لحاظ شدن دیدگاه های علت و معلولی در بررسی سیستم های پیچیده پویا، بازخوردها و غیر خطی بودن در آن، مناسبت بسیار دارد. تکنیک سیستم داینامیک از نوع مدل های شبیه سازی است، که در این مدل ها وضعیت فعلی سیستم با توجه به روند ها و رفتارهای گذشته مدل می شود تا درک بهتری از رفتار سیستم واقعی حاصل شود. این مدل ها را اصطلاحاً مدل های هدف محور (object oriented) نیز می نامند. اما این تکنیک از نظر محتوایی جزء مدل های علی (causal) است و روابط علت و معلولی میان پدیده ها را بیان می کند. از این تکنیک برای درک رفتار سیستم پیچیده استفاده می شود. سیستم داینامیک بر پایه تئوری دینامیک غیر خطی و کنترل بازخوردی در ریاضیات ، فیزیک و مهندسی مورد استفاده قرار می گیرد. البته با توجه به اینکه در سیستم داینامیک ابزارهای فوق برای مدل کردن رفتار های انسان و جوامع نیز مورد استفاده قرار می گیرند، سیستم داینامیک در علوم جامعه شناسی، اقتصاد وسایر علوم اجتماعی هم کاربرد دارد. با توجه به اینکه در سیستم داینامیک ما مسائل و مشکلات جهان واقعی را مدل می کنیم، لذا می بایست مهارت های لازم جهت توسعه تفکر سیستمی کسب کرده و نحوه درک رفتار سیستم های پیچیده و نحوه استفاده از این تکنیک را بدانیم. با مرور ادبیات انجام شده پیرامون موضوع، مشخص گردید که عموما تحقیقات انجام شده بصورت خیلی کلی و با ساده سازی هایی یا به تنهایی به زیر بخش تقاضا ویا به تنهایی به زیر بخش عرضه انرژی الکتریکی پرداخته اند. در این تحقیق در ابتدا بصورت کلان به موضوع نگاه شده و پس از ارائه یک مدل کلی برای بررسی رفتار و برهم کنش متغیرهای کلان در زنجیره انرژی الکتریکی ایران با استفاده از رویکرد سیستم داینامیک، بخشی از مدل کلی جهت بررسی جزئی تر انتخاب شده و دیاگرام علت و معلولی و دیاگرام حالت و جریان برای این بخش توسعه داده شده و در نهایت مدل با استفاده از اطلاعات موجود حل شده است. مدل به گونه ای ساخته شده که بتواند رفتار زیربخش تولید و مشکلات حاکم برآن را به خوبی نمایش دهد. این کار با در نظر گرفتن جزئیات زیربخش تولید و فناوریهای نیروگاهی مطرح در ایران و نیز پارامترهای حاکم بر سرمایه گذاری، احداث و بهره برداری از آنها انجام شده است. مسئله دیگری که علاوه بر مدل کلان زیربخش تقاضادر این مدل توسعه داده شده مدلی برای بهینه سازی نیروگاهها و افزایش ظرفیت و کارایی آنهاست. با تاکید بر متوسط قیمت برق تولیدی در مدل، به کمک مدل قادر هستیم ترکیب سرمایه گذاری روی انواع فناوریها را تعیین نماییم. پس از ارائه مدل، به استفاده از آن در بررسی تبعات حاصل از سیاستهای مختلف در بخش های تقاضا و عرضه انرژی الکتریکی پرداخته شده است. نتایج حاصل از مدل، روند منطقی را برای متغیر های مختلف از خود نشان می دهد.

سرعت جهانی شدن و روند گسترش روزافزون فعالیت های اقتصادی در اقصی نقاط دنیا سبب افزایش و سخت تر شدن رقابت پیرامون شرکت ها شده است. مدیریت زنجیره تأمین، یکی از اجزاء اصلی استراتژی های رقابتی برای افزایش بهره وری و سوددهی سازمانی است. بدین ترتیب در اقتصاد امروزه، میدان رقابت و کشمکش از عملکرد شرکت های منفرد به سمت عملکرد زنجیره تامین تغییر جهت داده است. اندازه گیری عملکرد، نقش تعیین کننده ای در توسعه و پیشرفت هر مجموعه ای دارد. با تغییر ماهیت فعالیتی شرکت ها، رویکرد ها و روش های اندازه گیری عملکرد آنها نیز باید تغییر کند. مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای ارتباطی روش جدیدی است که برای ارزیابی زنجیره های تامین مناسب می باشد. در این پایان نامه سه روش جدید بر مبنای تحلیل پوششی داده های شبکه ای ارتباطی برای ارزیابی زنجیره تامین ارائه خواهد شد. در تحلیل پوششی داده های شبکه ای ارتباطی، اطلاعات ورودی و داده ها به صورت قطعی می باشند. اما با توجه به وسعت زنجیره تامین ها و به دلیل عدم قطعیت برخی از داده ها در دنیای واقعی، اندازه گیری تمامی معیار ها به صورت اعداد قطعی مشکل می باشد. در روش اول این پایان نامه، مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای ارتباطی با استفاده از تئوری مجموعه فازی توسعه داده شده و مدل جدیدی تحت عنوان تحلیل پوششی داده های شبکه ای ارتباطی فازی ارائه می گردد. اجزاء زنجیره تامین ، معمولا دارای قدرت یکسان و برابری نیستند، به طوری که بعضی از اجزاء، استراتژی خود را به اجزاء دیگر تحمیل می کنند. درروش دوم این پایان نامه، مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای ارتباطی با تئوری بازی ها ترکیب می گردد. در مدل ترکیبی ارائه شده، ابتدا کارایی اجزایی که دارای قدرت بالاتری (رهبر) می باشند اندازه گیری می شود. سپس بر مبنای کارایی اجزاء رهبر، کارایی مابقی زنجیره تامین محاسبه و اندازه گیری می شود. در روش سوم جهت بالا بردن کارایی مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای ارتباطی آن را با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ترکیب کرده و مدل جدید ahp/relational network dea ارائه می گردد. در مدل ارائه شده ابتدا به کمک تحلیل پوششی داده های شبکه ای، کارایی هر جفت از زنجیره های تأمین اندازه گیری می شود و ماتریس مقایسات زوجی بر مبنای آن تشکیل می گردد. سپس، به کمک روش ahp، زنجیره های تامین رتبه بندی می شوند. در انتهای پایان نامه، کارایی چهار سال از زنجیره تأمین یک شرکت کشتیرانی معتبر بین المللی را به کمک مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای ارتباطی فازی و ahp/relational network dea اندازه گیری می نماییم. بدین منظور ابتدا زنجیره تامین شرکت کشتیرانی مزبور طراحی شده و سپس شاخص های مربوط به هر یک از اجزاء شناسایی و داده های مربوطه جمع آوری می گردد. نتایج نشان دهنده این است که شرکت در سال 1389 بهترین عملکرد و سال 1388 بدترین عملکرد را در طول سال های مورد بررسی داشته است.

با افزایش روز افزون مصرف نفت در جهان، این منبع به یک کالای استراتژیک تبدیل شده است. به دلیل این موضوع، کشورهای تولید کننده نفت همواره سعی دارند از طریق شناخت ساختار بازار و اتخاذ تصمیمات به موقع و صحیح، منافع خود را بیشینه کنند. این موضوع در بین کشورهای عضو اوپک اهمیت دو چندانی دارد زیرا این گروه سعی دارد با سیاست گذاری های متمرکز کنترل بازار را در دست گرفته و از این طریق منافع قابل توجهی را برای کشورهای عضو به ارمغان آورد. این پژوهش به دنبال تعیین استراتژی بهینه تولید کشورهای عضو اوپک در چارچوب یک سری مفروضات مشخص از طریق به کارگیری مفاهیم نظریه بازی ها است. ساختار بازار یک انحصار چندجانبه بوده که از طریق مدل کورنو پویا مدل سازی شده است. به منظور بدست آوردن نقطه تعادل مسأله، مدل به وسیله داده های دنیای واقعی کالیبره و با استفاده از نرم افزار gams حل شده است. نتایج عددی مسیر استاتژیک تولید کشورهای عضو اوپک را ارائه می دهد. همچنین نشان می دهد که بیشینه تولید اوپک در سال 2054 رخ خواهد داد.