در این تحقیق به منظور تکثیر درون شیشه ای و تولید عاری از ویروس گیاه آلو از طریق کشت مریستم، به بررسی مرحله نموی مناسب مریستم رأس ساقه در برش های بافت شناسی و سپس کشت مریستم پرداخته و برای تست سالم بودن گیاهچه ها آزمون الایزا انجام شد. در انتها ساختار ساقه و برگ در گیاه در شیشه و گیاه باغی مقایسه شد. در آزمایش اول ابتدا مرحله نموی عدم تشکیل دستجات آوندی در برش-های مریستم رأس ساقه با اندازه 8/0-9/0 میلی متر و بزرگتر از یک میلی متر تشخیص داده شد و سپس در آزمایش دوم اثر زمان و غلظت مناسب هورمون ba با کاربرد محیط ms در مرحله استقرار مریستم وتأ ثیر محیط ms و dkw و هورمون های ba و ga3 در مرحله پرآوری و در مرحله ریشه زایی اثر محیطms و ms½ و غلضت های هورمونی iba و naa بررسی شد. بر اساس نتایج بدست امده از آزمایش اول در برش های با اندازه 8/0و 9/0میلی متر تمایز دستجات آوندی بر خلاف نمونه های بزرگتر از 1 میلی متر که آوند چوب مارپیچی قابل تشخیص بود ،دیده نشد. در آزمایش دوم (کشت مریستم ) زمان دوم نمونه برداری، نیمه اول تیر ماه، و در محیط بدون هورمون کم ترین میزان قهوه ای شدن و بالاترین میزان بقا و در نتیجه جداکشت قابل انتقال را ایجاد نموده است. در مرحله پرآوری مطلوب ترین شاخساره از نظرتعداد و طول شاخه در محیط ms و در غلظت هورمونی 6/0 میلی گرم در لیتر ba و 1/0میلی گرم در لیترga3 و از نظر وضعیت برگ در محیط dkw بدون هورمون بدست آمد. گیاهچه های مناسب مرحله ریشه زایی در محیط ms½ همراه با 5/1 میلی گرم iba بیشترین تعداد یشه و در محیط ms½ همراه با 1 میلی گرم iba بلندترین طول ریشه را داشتند حداکثر میانگین طول ساقه در محیط ms½ همراه با5/1 میلی گرم iba و5/0 میلی گرم در لیترnaa با طول 93/3 سانتی مترمشاهده شد. گیاهچه های کشت داده شده با آزمون الایزا عاری از ویروس تشخیص داده شدند. دربرش های مقایسه ساقه بین دو گیاه ، در گیاه رشد کرده در شرایط در شیشه ،تعداد سلول های پارانشیمی بیشتر ، اندازه شان بزرگ تر و مغز کوچک تراست در عین حال لایه کوتینی ندارند. اما در گیاه باغی سلول های با بافت استحکامی بیشتر ، پارانشیم کاهش یافته ومغز بزرگ تر است و لایه کوتینی در سطح پوست مشاهده می شود. در برش برگ گیاه باغی داری کوتیکول و کرک در سطح پوست بوده و دستجات آوندی گسترش یافته ترند اما گیاه در شیشه فاقد کرک و کوتین بوده و دستجات آوندی در تعداد کم تر مشاهده شدند.

افزایش مقاومت به سرما مهمترین موضوع اصلاحی زردآلو می باشد. این پژوهش به منظور بررسی تحمل به تنش سرما، در نمونه های موتانت زردآلو به همراه رقم والدی آنها ( رقم شاهرودی) به عنوان شاهد و رقم تقریبا متحمل (جهانگیری) و چندین رقم نیمه متحمل و حساس دیگر با استفاده از تکنیک مولکولی مبتنی بر جایگاه نشانمند در توالی ( sts ) انجام پذیرفت.dna از نمونه های برگ استخراج گردید.از دو جفت آغازگر اختصاصی برای بررسی چند شکلی ژنهای کنترل کننده صفت تحمل به سرما در زردآلو استفاده شد. آزمون pcr در سطح جمعیت انجام پذیرفت. سپس فرآورده های تکثیری بر روی ژل آگارز 5/1 درصد آشکار سازی شدند. نتایج ژل الکتروفورز و pcr تحقیقات مولکولی زالونسکایته و همکاران (2008) نتایج تحقیقات ما را تائید نمود. اندازه آللی جفت آغازگراول ( cor47x1r1 وcor47x1f1) از 230 تا 1182 جفت باز متغیر بود، این جفت آغازگر 6 نوع باند در جمعیت تکثیر کرد. این جفت آغازگر تنها در سه کلون موتانت ( m60-5 ، m60-15 وm40-11 ) آللی با اندازه 295 جفت باز ایجاد نمود که احتمال می رود این باند با ژن تحمل به سرما پیوسته باشد. همچنین جفت آغازگردوم ( cor47x2r1وcor47x2f1) نیز از مقاله زالونسکایته و همکاران (2008) برگرفته شد. این جفت آغازگر چند شکلی خوبی بین ارقام حساس و متحمل وکلون های موتانت نشان داد و به نظر می رسد نشانگر مناسبی برای ارزیابی صفت تحمل به سرما در زردآلو باشد. این جفت آغازگر آلل های چند شکلی را در رقم تقریبا متحمل جهانگیری تکثیر کرد. در این رقم آلل هایی با طول های 250، 350،632و 1167 جفت باز مشاهده شدند. در مقایسه با ارقام نیمه متحمل و حساس و کلون های موتانت دو آلل به طول های 632و 1167 جفت باز با صفت تحمل به سرما پیوسته بودند. همچنین این جفت آغازگر در کلون موتانت (m40-11 ) 4 آلل تکثیر کرد. در این کلون علاوه بر دو آلل به طول های 250و350 جفت باز دو آلل دیگر به طول های 396 و530 جفت باز تکثیر کرد که با صفت تحمل به سرما پیوسته بودند. همچنین این جفت آغازگر در کلون های موتانت m50-6 ، m50-4 و m50-2 علاو ه بر دو آلل با طول های 250و350 جفت باز آلل های دیگری با طول های 589 ، 465 و 667 جفت باز تکثیر کرد که با صفت تحمل به سرما پیوسته بودند.

درختان جنس prunus از مهمترین میوه های مناطق معتدله می باشند. بیماریهای ویروسی بویژه ویروس آبلهای آلو (ppv)، ویروس لکه حلقوی بافت مرده هسته داران (pnrsv)، ویروس کوتولگی شلیل (pdv) و ویروس لکه حلقوی گوجه فرنگی (torsv) عامل ایجاد خسارات جدی در اغلب میوه های هسته دار از جمله هلو و شلیل هستند. استفاده از سیستم کشت بافت برای عاری از ویروس کردن و تولید هسته های اولیه و همچنین بکارگیری یک روش حساس برای بررسی عاری از ویروس بودن مواد گیاهی تکثیر شده، می تواند منجر به تولید گیاهان مادری سالم برای احداث باغات مادری شلیل گردد. در این تحقیق با استفاده از جوانه های رویشی سرشاخه های جوان درختان بالغ دو رقم شلیل گیوتا و ردگلد پس از ضد عفونی مواد گیاهی به وسیله اتانول 70 درصد به مدت 30 ثانیه، و در ادامه ضد عفونی با هیپوکلریت سدیم 5/2 درصد به مدت 10 دقیقه و کشت در محیط استقرار (wpm حاوی 5/0 میلی گرم در لیترbap ) در شرایط درون شیشه ای اقدام به بهینه سازی پروتکل ریزازدیادی برای پرآوری شاخساره و ریشه زایی گردید. گیاهان مادری و شاخساره های تکثیر شده اولیه درون شیشه ای برای تشخیص ویروس های ذکر شده ابتدا به وسیله تست الایزاelisa) -das) و در ادامه برای اطمینان بیشتر به روش rt-pcr نیز تشخیص ویروسی شدند نتایج حاصل از تست الایزا در تمامی ویروس های مورد ازمایش به جز ویروس pdv، نتایج قابل اطمینانی را برای تشخیص ویروس نشان دادند. نمونه های عاری از ویروس برای پرآوری شاخساره به 2 محیط کشت dkw و wpmحاوی 2 میلی گرم در لیترbap و 05/0 میلی گرم در لیترiba منتقل شدند که نتایج حاصل نشان دهنده ی بالاترین تعداد شاخه و تعداد برگ در محیط dkw بودند. پس از یک دوره 6 هفته ای ریزشاخه های تولید شده به محیط های dkw حاوی 5/2 میلی گرم در لیتر iba به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر naa و یا 5/2 میلی گرم در لیتر naa به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر iba منتقل گردیدند در نمونه هایی که در محیط حاوی 5/2 mg/l iba به همراه mg/l 5/0 در لیتر naa قرار گرفته بودند ریشه ها به صورت نازک وبلند نمایان گردیدند در حالی که نمونه هایی که در محیط حاوی mg/l5/2 در لیتر naa به همراه mg/l 5/0 در لیتر iba قرار گرفته بودند ریشه هایی کوتاهتر و ضخیم تر تشکیل گردیدند.

آلبالو (prunus cerasus l.) یکی از میوه های تازه خوری مناطق معتدله می باشد. این تحقیق بر روی 25 ژنوتیپ آلبالو که از سراسر مناطق مختلف کشور جمع آوری شده است در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار به منظور تعیین خصوصیات کمی و کیفی میوه انجام شد. 12 صفت کمی و 16 صفت کیفی و 8 صفت پانل تست در ایستگاه تحقیقاتی باغبانی مشکین آباد استان البرز مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تنوع ژنوتیپها از لحاظ صفات مورد بررسی بود. نتایج صفات کمی میوه نشان داد که بیشترین وزن میوه را ژنوتیپ های 5222 و 5223 (83/3 گرم) و کمترین وزن میوه در ژنوتیپ 5103 (03/2 گرم) بود. . بیشترین میانگین طول میوه در ژنوتیپ های 5222 و 5223 به ترتیب با 25/15 میلی متر و 10/15 میلی متر و کمترین طول میوه در ژنوتیپ های 5106 با 71/11 میلیمتر مشاهده شد. . بیشترین طول دم میوه در ژنوتیپ 5182 و 5180 به ترتیب با 70/5 سانتی متر و 66/5 سانتی متر و کمترین طول دم میوه در ژنوتیپ 5223 با 88/3 سانتی متر مشاهده شد. بیشترین میزان ph در ژنوتیپ 5105 با 60/3 و کمترین مقدار ph در ژنوتیپ 5255 با 17/3 مشخص شد. بیشترین میزان tss در ژنوتیپ 5255 با 16/22 درصد و کمترین مقدار tss در ژنوتیپ 5106 با 16/14 درصد مشاهده شد. نتایج صفات کیفی میوه مشخص شد که بیش از 90 % ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر رنگ گوشت، قرمز تیره بودند، به جزء ژنوتیپ های 5220 و 5222 از نظر رنگ گوشت و رنگ آب میوه ، قرمز روشن می باشند که میتوان گفت به عنوان تازه خوری و پردازش در صنعت مناسب نیستند. نتایج تست پانل نشان داد بهترین رنگ میوه، طعم، کیفیت ظاهری و در نهایت پذیرش کلی میوه را ژنوتیپ 5185 داشت، در نتیجه میتوان به عنوان تازه خوری و پردازش در صنعت معرفی کرد. نتایج ضرایب همبستگی مشخص کرد، که اندازه میوه با عرض جانبی، طول میوه، حجم میوه و وزن میوه در سطح 1 درصد معنادار شد و همبستگی مثبت نشان داد.

گیلاس یکی از محصولات مهم باغی و تازه خوری است که خیلی زود وارد بازار مصرف شده و تولید میوه آن ارزش اقتصادی بالایی دارد. به منظور انتخاب بهترین رقم یا ارقام گیلاس، 5 رقم وارداتی از مجارستان شامل استلا، سان بورست، قرمزدورفی، سامیت، سابیما و دو رقم شاهد سیاه مشهد و بلامارکا با استفاده از 32 صفت کیفی و 39 صفت کمی بر اساس دستورالعمل آزمون‏های تمایز، یکنواختی و پایداری ، طی سال‏های 1390 تا 1391 در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات باغبانی کمال شهر استان البرز ارزیابی شدند. صفات کیفی مورد بررسی شامل 3 صفت مربوط به درخت، 1 صفت مربوط به شاخه یکساله، 8 صفت مربوط به برگ، 20 صفت مربوط به میوه و صفات کمی شامل 5 صفت مربوط به درخت، 6 صفت مربوط به گل، 4 صفت مربوط به برگ، 2 صفت مربوط به شاخه یکساله ، 14 صفت مربوط به میوه و 8 صفت مربوط به پانل تست بودند. نتایج مقایسه میانگین‏ها نشان دادند که بیشترین درصد گلدهی (23/1/91) را رقم استلا با 58/64 و کمترین آن را رقم سان بورست با 08/19 درصد داشت. بیشترین درصد تشکیل میوه در رقم قرمزدورفی (82/61 درصد) و کمترین آن در رقم سیاه مشهد (87/14 درصد) بود. کمترین عملکرد در هر درخت در رقم سیاه مشهد با 37/6 و بیشترین آن در رقم بلامارکا با 81/21 کیلوگرم در هر درخت مشاهده شد. بیشترین طول میوه را رقم سان بورست و کمترین آن را رقم بلامارکا داشت. بیشترین میزان tss در رقم سیاه مشهد (59/22 درصد) و کمترین آن در ارقام سامیت (34/18 درصد) و استلا (29/18 درصد) بود. نتایج فرم‏های نظرخواهی نشان دادند که ارقام سان بورست و استلا بیشترین پذیرش کلی را داشتند. به طور کلی ارقام وارداتی با شرایط آب و هوایی کرج سازگاری مطلوبی پیدا کرده اند.

ایران دارای تنوع نسبتاً بالایی از درختان آلبالو (prunus cerasus l.) بوده و غنی از منابع ژنتیک این ژرم¬¬پلاسم می¬باشد. بنابراین ارزیابی و طبقه¬بندی خصوصیات این ژرم¬پلاسم غنی، از اهمیت خاصی در برنامه¬های اصلاحی و انتخاب آن¬ها برخوردار است. در این راستا خصوصیات مورفولوژیک، فیزیکوشیمیایی، اسیدهای آلی و خواص آنتی اکسیدانت میوه برخی ژنوتیپ¬های برتر آلبالوی ایران و برخی از ارقام تجاری خارجی (به عنوان شاهد) مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس به شناسایی و تعیین روابط ژنتیک آن¬ها با استفاده از نشانگرهای مولکولی ssr و issr پرداخته شد. این پژوهش با هدف شناخت بهتر ویژگی¬های ژنوتیپ¬های انتخابی آلبالوی ایران و بررسی گوناگونی ژنتیک آن¬ها با ارقام شاهد به منظور کاربرد آن¬ها در برنامه¬های اصلاحی و دستیابی به ارقام مناسب انجام شد. بدین منظور 80 خصوصیت کمی و کیفی مربوط به قسمت¬های رویشی درخت، گل، برگ و میوه این ژنوتیپ¬ها به مدت 2 سال، طی سال¬های 1390 و 1391 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ¬های مورد مطالعه از نظر این خصوصیات، تفاوت وجود داشت. تجزیه به مولفه¬های اصلی صفات مورد بررسی را در 6 گروه عاملی جای داد که مجموعاً 91/86 درصد از واریانس کل را توجیه نمودند. تجزیه خوشه¬ای خصوصیات مورد مطالعه، ژنوتیپ¬ها را در 4 گروه قرار داد که در آن برخی ژنوتیپ¬های بومی ایران جدا از ارقام شاهد قرار گرفتند. قرار گرفتن ژنوتیپ¬های ایرانی با ارقام شاهد در یک گروه نیز، نشان¬دهنده¬ی خواص رشدی و میوه¬ی بالای این ژنوتیپ¬ها می¬باشد. طبق این نتایج ژنوتیپ¬های kathlassge21، hamedan،katajo2ge9، krriv4c20 و kathla3ge23 دارای خصوصیات رشدی بهتری بوده و برتری¬هایی از نظر بالا بودن قدرت رشد، عملکرد و خصوصیات میوه را نشان دادند که باعث شدند در موقعیت بهتری نسبت به ارقام شاهد خارجی قرار گیرند که می توانند برای معرفی ارقام جدید مورد توجه قرار بگیرند. نتایج حاصل از نشانگرهای ssr و issr که برای شناسایی و تعیین روابط ژنتیک این ژنوتیپ¬های برتر انجام گرفت، نشان داد که این نشانگرها میزان چندشکلی بالایی را نشان دادند که جهت مطالعات ژنتیک آلبالو و شناسایی ارقام آلبالوها مناسب می¬باشند. نتایج ماتریس تشابه بین ژنوتیپ¬ها بر اساس این نشانگرها نشان داد که دامنه¬ی تشابه ژنتیک بین ژنوتیپ¬ها بالا بوده و تنوع بالایی بین ژنوتیپ¬ها وجود دارد. تجزیه خوشه¬ای نیز بر اساس این نشانگرها، ژنوتیپ¬های مورد مطالعه را به چندین گروه مجزا تقسیم کرد که در آن ژنوتیپ¬های ایرانی از ارقام خارجی مجزا شدند. با توجه به اینکه ژنوتیپ¬های ایرانی برتری¬هایی نسبت به ارقام خارجی دارند و در اکثر گروه¬ها به عنوان ژنوتیپ مستقل، جدا از ارقام خارجی قرار گرفتند، می¬توانند به عنوان ژنوتیپ¬های امیدبخش برای ارزیابی¬های بعدی و تکمیلی در برنامه¬های اصلاحی آلبالو جهت معرفی رقم مورد توجه قرار گیرند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که این مجموعه¬ی انتخاب شده با ویژگی¬های برتر کیفی میوه و خواص آنتی اکسیدانت بالا، مزیت بالقوه¬ای را برای صنعت فرآوری و کنسانتره فراهم می¬سازد که می¬تواند برای صنعت فرآوری و همچنین سلامت مصرف¬کنندگان بسیار مفید باشد.

چکیده آلبالو (prunus cerasus l.) هم مصرف تازه خوری دارد و هم به صورت فرآوری مصرف می شود. این تحقیق بر روی 20 ژنوتیپ از آلبالوهای بومی ایران در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد که 22 متغیر کمی و دو متغیر کیفی بر روی درخت و میوه آلبالو جهت گزینش برترین ژنوتیپ ها اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان از تنوع ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورد بررسی داشت. نتایج مقایسه میانگین در مورد خصوصیات درخت نشان داد که بلندترین درخت ژنوتیپ 5194 (cm67/416) و کوتاه ترین ژنوتیپ 5121 cm)290) بود. در مورد میزان عملکرد درخت، ژنوتیپ 5194 (kg88/8) بیشترین و ژنوتیپ 5121 (kg34/1) کمترین باردهی را داشتند. اما در مورد خصوصیات پومولوژیکی میوه، در مورد طول و قطر میوه، ژنوتیپ 5139 (mm71/13) و ژنوتیپ 5140 (mm78/14) به ترتیب بیشترین طول و قطر و ژنوتیپ 5111 (mm89/11) کمترین طول و (mm39/12) کمترین قطر را داشتند. در مورد طول و قطر هسته نیز باید گفت که ژنوتیپ 5109 در هر دو صفت به ترتیب با (mm68/8) و (mm76/6) دارای بیشترین اندازه و ژنوتیپ 5190 با (mm83/6) و (mm6/5) دارای کمترین اندازه بودند. اندازه گیری ta آب میوه نشان داد که ژنوتیپ 5199 (68/3) بیشترین و ژنوتیپ 5139 (23/2) کمترین مقدار اسید قابل تیتراسیون را داشتند. ژنوتیپ 5112 (66/23) و ژنوتیپ 5120 (16) به ترتیب، بالاترین و کمترین مقدار tss را داشتند. در نهایت، کشت و پرورش ژنوتیپ های 5194، 5158، 5192، 5111 و 5182 از نظر باغدار و ژنوتیپ های 5139، 5161، 5182، 5194 و 5192 از نظر شرکت های فرآوری و ژنوتیپ های 5206، 5182، 5192، 5198 و 5190 جهت مصرف تازه خوری مناسب تشخیص داده شدند. کلمات کلیدی: آلبالو، ژنوتیپ، خصوصیات کمی و کیفی