بر اساس تعریف مونا بیکر (1998:318) "نهضت ترجمه" عبارتست از " یک فعالیت ترجمه ای سازماندهی شده در مقیاس بزرگ". نیمه دوم قرن نوزدهم دوره تحولات عمده سیاسی و ایدئولوژیکی ایران بود. علوم جدید و مفاهیم غربی از قبیل دموکراسی، جامعه مدنی و روشنفکری از طریق ترجمه وارد زبان فارسی شد. در واقع، سمت و سوی تحولات ایران در اواخر قرن نوزدهم در زمینه های مختلف نهضت ترجمه ای را رقم زد که از اهمیت ویژه ای برخوردار است. (کریمی حکاک، 518:1998). متفکران قرن نوزدهم دریافته بودند که با تکیه برقدمت تمدن پارسی نمی توان به ماندگاری آن اندیشید. از این رو بسوی تفکر و تمدن مدرن و نگاه نظام مند به فرهنگ غرب، یا به عبارتی مدرنیسم روی آوردند. میرزا عیسی قائم مقام، عباس میرزا، قائم مقام فراهانی و امیر کبیر پیشگامان این عرصه بودند، که از بین آن ها مهم ترین اقدامات راعباس میرزا و مهم تر از آن امیر کبیر انجام دادند. ترجمه آثار اروپایی در زمان عباس میرزا شروع شد اما این مسئله دیری نپایید و در زمان محمد شاه بکلی کنار گذاشته شد تا اینکه در زمان ناصرالدین شاه به آن اهمیت تازه ای داده شده و این روند تا جایی پیش رفت که یک نهضت ترجمه را رقم زد (فشاهی، 254:1354). در واقع ترجمه با تاسیس دارالفنون توسط امیر کبیر و دارالترجمه توسط اعتمادالسلطنه به اوج خود رسید. پژوهش حاضر کوششی است در راستای بررسی نهضت ترجمه در عصر ناصرالدین شاه، عوامل بوجود آورنده این نهضت و ویژگی های خاص آن. ترجمه فرایندی است که تنها زبان را در بر نمی گیرد و همیشه در عمق سیستم های فرهنگی، سیاسی و تاریخ اتفاق می افتد (سوزان بسنت و هریش تریودی، 1999:6). بررسی عواملی که یک نهضت ترجمه رقم زده است از دیدگاهی علی معلولی به پیشبرد اهداف حرکت های معاصر مشابه کمک شایانی خواهد کرد. با توجه به سه مدل استفاده شده در حوزه مطالعات ترجمه، که عبارتند از فرایند، تطبیقی و علی-معلولی ، پژوهش حاضر بر اساس چارچوبی علی معلولی انجام شده است. پژوهشگر در قالب این چارچوب نظری به بررسی روابط علی معلول عوامل مختلف تاثیر گذار در نهضت ترجمه در عصر ناصری می پردازد. در این راستا پژوهش به دو سوال اساسی پاسخ می دهد: 1. چه عواملی ( اجتماعی، فرهنگی، ایدئولوژیکی و غیره) نهضت ترجمه در عصر ناصرالدین شاه را رقم زدند؟ 2. ویژگی های اساسی این نهضت ترجمه چه بوده است؟ پژوهش حاضر مبنای توصیفی و تحلیلی دارد که در آن عوامل بوجود آورنده نهضت ترجمه در عصر ناصرالدین شاه و ویژگی های خاص آن بررسی می شود. مدل اتخاذ شده در انجام تحقیق مدلی تاریخی و کتابخانه ای است که از سوی وودزورث (2004:101) ارائه شده است. بر اساس این مدل تحلیل و تفسیر تاریخ ترجمه با تمرکز بر عمل ترجمه، تئوری ترجمه و یا هر دو امکان پذیر است. در این قالب پژوهش با تمرکز بر عمل ترجمه انجام شده است.

الف: موضوع و طرح مساله (اهمیت موضوع و هدف): هدف از پژوهش حاضر بررسی هنجار حاکم بر ترجمه کلیشه های عصبانیت در فیلمهای سینمایی دوبله شده در شرکتهای توزیع کننده فیلم برای شبکه خانگی در ایران بود. رویکرد اصلی در این پژوهش عبارت بود از بررسی اینکه آیا افراد متخصص در فرایند دوبله در شرکتهای توزیع کننده فیلم برای شبکه خانگی در ایران کلیشه های عصبانیت را با کلیشه های که فارسی زبانان در زندگی روزمره خود به کار می برند ترجمه می کنند یا به دلیل محدودیتهای موجود در این نوع ترجمه، اصطلاحات تازه ایجاد کرده و یا این کلیشه ها را با معادلهای غیر طبیعی و نامانوس برای سخنگویان زبان فارسی جایگزین می کنند. اهمیت این پژوهش از این منظر قابل بررسی است که اگر غیر طبیعی بودن ترجمه ها مورد تایید قرار گیرد، ترجمه در دوبله منشا نوآوری و ابداع در زبان فارسی خواهد بود. ب: مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: پژوهش حاضر در چارچوب نظری نقش گرایی انجام شده و بر پایه مفهوم هنجار در ترجمه که توسط توری معرفی شد قرار دارد. محقق در این تحقیق به دو سوال زیر پاسخ می دهد. 1. آیا ایجاد اصطلاحات غیر طبیعی در زبان فارسی، نوعی هنجار است که بر ترجمه کلیشه های عصبانیت در فیلمهای دوبله شده در شبکه خانگی در ایران حاکم می باشد؟ 2. چه راهبردهایی برای ترجمه کلیشه های عصبانیت در فیلمهای دوبله شده در ایران مورد استفاده قرار می گیرد؟ فرضیه تحقیق: غیر طبیعی بودن هنجاری است که بر ترجمه کلیشه های عصبانیت در فیلمهای دوبله شده در شبکه خانگی در ایران حاکم می باشد. پ: روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه ی اجرای آن، شیوه ی گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: تحقیق حاضر از نوع توصیفی بوده و پیکره ی آن موازی و مقایسه ای انتخاب شده است که شامل پنج فیلم محصول کشور اِمریکا و نسخه دوبله شده ی این فیلمها به فارسی و همچنین پنج فیلم ایرانی می باشد که فیلمهای ایرانی در این مطالعه ملاک و معیار طبیعی بودن کلیشه های عصبانیت فرض شده اند. کلیشه های عصبانیت از هر دو پیکره استخراج و در چهار کارکرد طبقه بندی شدند. از فیلمهای امریکایی بیش از 105 کلیشه و از فیلم های ایرانی نزدیک به 291 کلیشه شناسایی شد. سپس، راهبرد های مورد استفاده برای ترجمه کلیشه ها در فیلمهای دوبله شده شناسایی و بعداً محدودیتهای موجود در ترجمه برای دوبله به عنوان شکلی از ترجمه ی دیداری- شنیداری، و عوامل تاثیر گذار در محصول نهایی فرایند دوبله (محدودیت های فنی، نقش متخصصان دوبله، و سیاست های فرهنگی در قبال فیلمهای سینمایی وارداتی به ایران) مورد بررسی و بحث قرار گرفت. ت: یافته های تحقیق: تجزیه و تحلیل موشکافانه نشان داد که هنجار حاکم بر ترجمه کلیشه ها عبارت است از غیر طبیعی بودن. به عبارت دیگر، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که دو سوم ترجمه ها (حدود 63 کلیشه) در محصول نهایی فرایند دوبله فاقد مشخصه طبیعی بودن در زبان فارسی هستند. این مسئله عمدتاً به دلیل محدودیتهای موجود در دوبله به عنوان نمودی از ترجمه ی دیداری- شنیداری برای شرکتهای توزیع کننده فیلم در شبکه خانگی، عوامل تاثیر گذار بر دوبله از قبیل نقش متخصصان در فرایند دوبله، پیچیدگیهای فنی دوبله و سیاستهای فرهنگی در ایران، و گاهی گرایش مترجم برای ترجمه وفادار است. ث: نتیجه گیری و پیشنهادات: با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش و همچنین نتایج حاصل از پژوهش آروژو (2004) در برزیل و بوکاریا (2008) در ایتالیا، شاید بتوان گفت که غیر طبیعی بودن ترجمه در دوبله به عنوان شکلی از ترجمه دیداری- شنیداری جزو جهانیهای ترجمه باشد. البته این مسئله نیاز به پژوهشهای بعدی دارد. دیگر پژوهشگران می توانند موارد زیر را مورد مطالعه قرار دهند: • بررسی هنجار حاکم بر ترجمه کلیشه ها در اشکال دیگر ترجمه دیداری- شنیداری از قبیل زیرنویس، صدای راوی و غیره. • درک و دریافت کلیشه ها در فیلمهای دوبله شده، توسط فارسی زبانان در مقام تماشاگران فیلمهای سینمایی اِمریکایی وارداتی به ایران.

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): در حوزه ترجمه ادبی بیشترین مباحث و تحلیل ها به حوزه ترجمه شعر مربوط میشود. بحث و تحلیل راهبردهای مترجمان انگلیسی رباعیات می تواند برای آنهایی که به نحوی با مباحث ترجمه ادبی به طور اعم و ترجمه شعر به طور اخص سروکار دارند مفید باشد. این تحقیق در پی شناسایی، توصیف و مقایسه ی راهبردهای ترجمانی است که مترجمان انگلیسی رباعیات خیّام در ترجمه هایشان اتخاذ کرده اند. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری، پرسشها و فرضیه ها: چارچوب نظری این تحقیق مدل نظری جونز (1997) می باشد که در آن شیوه های ترجمه شعر به چهار نوع یعنی؛ 1. تحت اللفظی، 2. ترجمه تقریبی، 3. اقتباس و 4. تقلید تقسیم شده است. پرسشهای این تحقیق عبارتند از؛ 1. کدامیک از راهبردهای ترجمانی جونز بیشتر توسط مترجمان به کار رفته اند؟ 2. راهبردهای اتخاذ شده اختیاری هستند یا اجباری؟ 3. آیا هیچ نوع قاعده مندی در اتخاذ این راهبردها دیده میشود؟ دو فرضیه ی این تحقیق عبارتند از: 1. راهبردهای اتخاذ شده توسط مترجمان اجباری هستند. 2. نوعی قاعده مندی در راهبردهای اتخاذ شده مترجمان دیده میشود. پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: این تحقیق توصیفی است. در این تحقیق 5 ترجمه انگلیسی از رباعیات خیّام (ترجمه های آربری، آریانپور، بوون، فیتزجرالد و تیرتا) انتخاب شد و از میان ای 5 ترجمه 18 رباعی مشترک انتخاب شدند که پیکره این تحقیق را شکل می دهند. پس از ارائه هر رباعی فارسی و 5 ترجمه انگلیسی آن، مختصری در مورد ترجمه ها و سپس راهبردهای انتخاب شده توسط مترجم ارائه گردید. ت. یافته های تحقیق: در ارتباط با پرسش اول تحقیق، بسامد راهبردهای اتخاذ شده در ارتباط با رویکردهای تحت اللفظی، ترجمه تقریبی، اقتباس و تقلید به ترتیب 22، 30، 27 و 6 بودند. یافته های این تحقیق رای بر اثبات فرضیه اول و دوم دادند. ث. نتیجه گیری و پیشنهادات: یافته های این تحقیق می تواند در کلاسهای ترجمه ادبی و نیز کلاسهای کارگاهی مورد استفاده قرار گیرد. نتایج این تحقیق میتواند در توسعه و تکوین نظریات و مدلهای ترجمه ادبی و ترجمه شعر به کار گرفته شود. مینتوان ای پژوهش را در مورد ترجمه های دیگر شاهکارهای ادب فارسی در مغرب زمین انجام داد.

ارتباط میان ترجمه و ایدئولوژی در دهه های اخیر توجه ترجمه پژوهان را به خود جلب کرده است. به ترجمه دیگر نه به عنوان کنش زبانی صرف، بلکه هم چون عملی اجتماعی در فضایی مشخص و تحت تأثیر نهادها و کنشگران اجتماعی مشخص نگریسته می شود. با این حال، نبود چارچوب تحلیلی نظام مند برای بررسی دقیق تر تأثیر ایدئولوژی بر ترجمه آشکار است. به نظر می رسد مدل های ارائه شده در حوزه تحلیل گفتمان انتقادی قابلیت بکارگیری در مطالعات ترجمه را داشته باشند. در این پژوهش، تلاش بر آن بوده است تا با بهره گیری از مدل ارائه شده توسط ون دایک (1998) برای بررسی عقاید و ایدئولوژی ها در مطبوعات، به بررسی نحوه تأثیر ایدئولوژی وبگاه خبری تابناک بر ترجمه متون خبری برگرفته از مطبوعات خارجی پرداخته شود. هدف از انجام این پژوهش، یافتن الگوهای ترجمانی- ایدئولوژیک استفاده شده توسط این وبگاه است. ازین رو، پرسش این پژوهش این گونه طرح شده است: «وبگاه تابناک در ترجمه متون خبری از انگلیسی به فارسی از کدام الگوهای ترجمانی- ایدئولوژیک بهره می گیرد؟». بر اساس فرضیه پژوهش، «تابناک از دستکاری واژگان و حذف به عنوان الگوهای اصلی ترجمانی- ایدئولوژیک بهره می گیرد.» بر اساس مدل های ون دایک (1998)، فرکلاف (1989)، پژوهش های حوزه متون خبری و نیز مطالعات ابتدایی پژوهشگر، عناصر زبانی دارای تشخص ایدئولوژیک انتخاب شدند. سپس 42 متن خبری برگزیده از وبگاه تابناک با متن انگلیسی اصلی مقابله شدند تا دستکاری احتمالی در این عناصر مشخص شود. عناصر دیگری که با وجود تشخص ایدئولوژیک در مدل های فوق ذکر نشده بودند نیز مورد بررسی پژوهشگر قرار گرفتند. تمامی موارد دستکاری در جدولی ثبت و طبقه بندی شده و بسامد آنها مورد محاسبه قرار گرفت. پس از تحلیل و محاسبه، مشخص شد که «دستکاری واژگان» و «حذف کنش ها/ویژگی های بد ما» دارای بیشترین بسامد هستند و فرضیه پژوهشگر در مورد الگوهای ترجمانی- ایدئولوژیک به اثبات رسید. دستکاری تیتر خبر پس از این دو دارای بالاترین بسامد بود که این مسئله نشان دهنده اهمیت تیتر خبر در جهت دهی به تفسیر خوانندگان است. هم چنین مشخص شد که گونه های «مجهول سازی» و «دستکاری عاملیت» که در مطالعات تحلیل گفتمان انتقادی توجه ویژه ای را به خود جلب کرده اند به ندرت توسط تابناک مورد استفاده قرار گرفته اند. «راهبرد فاصله گذاری» که هدف آن ایجاد شکاف میان (باورهای) مترجم و خواننده ترجمه از یک سو و تولیدکننده خبر اصلی از سوی دیگر است نیز در تمامی متون ترجمه شده مورد استفاده قرار گرفته بود. یافته های این تحقیق با یافته های پژوهش های دیگر حوزه ترجمه و ایدئولوژی همچون شفنر (2003، 2004)، کو و ناکومورا (2005) و بیلسا و بزنت (2009) همخوانی داشتند. هم چنین مشخص شد که علاوه بر عناصر زبانی تعریف شده توسط صاحب نظران حوزه تحلیل گفتمان انتقادی، بر اساس ماهیت حوزه های مطبوعات و مطالعات ترجمه می توان عناصر دیگری همچون «تغییر کانون»، «جهش عبارت» و «جهش متن» را در بررسی تأثیر ایدئولوژی بر ترجمه مورد مطالعه قرار داد.

تاریخچه ی ترجمه به زمان باستان بازمی گردد اما تنها پنجاه سال است که این رشته به صورت یک رشته علمی و مستقل از زبان شناسی تبدیل شده است. در این مدت تحقیقات زیادی بر جنبه های این علم صورت گرفته و مسائل مختلفی بیان گردیده است. جهانی های ترجمه از جمله مسائلی است که در سالهای اخیر مطرح گردیده است. البته جهانی ها هنوز در سطح فرضیه بوده و به نظریه تبدیل نشده اند. به همین دلیل محققان زیادی درحال پژوهش بر روی این موضوع هستند تا بتوانند آنها را اثبات و یا رد کنند.

کلمه هرمنوتیک hermeneutic از فعل یونانی hermeneuein مشتق شده است که به معنای بیان کردن، تبیین کردن، ترجمه یا تفسیر کردن است. برخی هرمنوتیک را این چنین تعریف کرده اند: "نظریه و عمل تفسیر". البته عملا امکان ندارد تعریف جامعی از هرمنوتیک ارائه کرد که همه گرایشهای هرمنوتیکی را در بگیرد. زیرا دیدگاههای مختلف در مورد رسالت، هدف و کارکرد هرمنوتیک وجود دارد گاه کاملا متفاوت و غیر قابل جمعند. در این تحقیق به روند تاریخی هرمنوتیک و دیدگاههای مختلف صاحبنظران این حوزه در طول تاریخ بیان شده است. هرمنوتیک در ابتدا بدنبال یافتن روش تفسیر بود اما بعدها با ظهور هیدگر و شاگردش گادامر هرمنوتیک رویکردی فلسفی و نسبی گرایانه به خود گرفت. در دوران معاصر صاحب نظرانی چون امیلیو بتی و اریک هرش برخلاف هیدگر و گادامر ازعینیت گرایی در حوزه هرمنوتیک دفاع می کنند. همچنین در حوزه علوم دینی ما مباحث زیادی وجود دارند که با مباحث هرمنوتیکی و تفسیر متون ارتباط دارند. چهارچوب نظری این تحقیق بر مبنای چهار قانون هرمنوتیکی امیلیو بتی (1968- 1890) است که عبارتند از: 1. اصل استقلال هرمنوتیکی موضوع یا قانون ماندگاری معیارهای هرمنوتیکی2. اصل تمامیت یا قانون سازگاری معنا 3. قانون فعلیت فهم 4. قانون مطابقت هرمنوتیکی معنا یا هماهنگ سازی در این تحقیق محقق سعی داشته است به دو سوال زیر پاسخ دهد: 1. آیا مترجمان قرآن کریم به هنگام ترجمه این کتاب مقدس چهار قانون هرمنوتیکی امیلیو بتی را رعایت کرده اند یا خیر؟ 2. اگر بلی، رویکرد آنها چه بوده است؟ در این تحقیق این فرضیه مورد آزمایش قرار گرفت : "مترجمان قرآن کریم چهار قانون هرمنوتیکی امیلیو بتی را به هنگام ترجمه این کتاب مقدس رعایت کرده اند". محقق برای انجام این تحقیق سه ترجمه از سوره مبارکه نور به زبان انگلیسی را به عنوان پیکره انتخاب کرده است. این سه ترجمه متعلق به آرتور جی.آربری، سید علی قلی قرائی و خانم طاهره صفارزاده است. محقق به بررسی این سه ترجمه و تطبیق آنها با متن اصلی پرداخته و و در عین حال آنها را از منظر چهار قانون هرمنوتیکی امیلیو بتی مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. نتایج این تحقیق فرضیه آن را تأیید نکردند. چندین مورد در هر سه ترجمه مورد بحث وجود دارد که بر خلاف فرضیه محقق در آنها چهار قانون هرمنوتیکی امیلیو بتی بطور کامل رعایت نشده اند. بنابراین پاسخ اولین سوال تحقیق منفی می باشد. با منفی شدن پاسخ سوال اول دومین سوال تحقیق جوابی نخواهد داشت. باید توجه داشت که علی رغم رعایت نشدن قوانین هرمنوتیکی بتی در سه ترجمه مذبور هدف هر سه مترجم انتخاب شده در این تحقیق تمرکز بر متن اصلی و قصد پروردگار متعال بوده است. این امر نشان می دهد که رویکرد مترجمان در ترجمه قرآن کریم مولف محور بوده است و نه مفسر محور و نسبی. در این میان نباید از یک نکته اساسی غافل بود و آن اینکه عقاید اسلامی و مباحث هرمنوتیکی ارائه شده در خلال علوم اسلامی می توانند پایه و اساسی برای ارائه نظریه هرمنوتیکی جامعی باشد که فهم صحیح متون دینی به ویژه قرآن کریم را تضمین نماید و نیاز حیاتی ما به این امر را برطرف سازند.

تحقیق حاضر به منظور آگاهی از پربسامدترین استراتژی بکار رفته در ترجمه استعاره های بوستان سعدی به انگلیسی بر اساس مدل نیومارک صورت گرفت. به منظور دستیابی به این هدف، 106 استعاره از سراسر بوستان سعدی انتخاب و با معادلهای خود در ترجمه کلارک و ترجمه ویکنز مقایسه شدند.سپس استراتژی های بکار رفته بوسیله دو مترجم شناسایی شدند.نتایج نشان داد که استراتژی اول یعنی بازتولید استعاره زبان مبدأ در زبان مقصد پربسامدترین بود و دو مترجم به ترجمه معنایی گرایش داشتند.

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): همانطور که میدانیم اشعار حافظ به کرات ترجمه شده و با هر ترجمه معانی جدید پدیدار گردیدهاست. در اینجا سوالی که به ذهن متبادر میشود این است که آیا خوانشهای متعدد از هر شعری امکان پذیر است؟ آیا میتوان دیدگاهی نو اتخاذ نمود که معنا را مرجعی متعالی و دستیافتنی فرض نکرده و قائل به تکثرگرایی باشد؟ در این راستا نیاز به چنین دیدگاهی احساس میشود تا بتوان به خوانشهایی نو و خلاقانه از متن حافظ دست یافت. همچنین بنظر میرسد ترجمههای حافظ بازنمودی از طرز تفکر مترجم و دیگر جزئیات زندگی وی باشد. در این راستا احساس میشود به مطالعهای نیاز است تا بتوان وجود چنین جزئیاتی را نشان داد. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیهها: منابع استفاده شده در این تحقیق شامل تعدادی از معروفترین کتابهای حافظ شناسی و منابع لاتین راجع به مکتب واسازی و تعدادی از مهمترین آثار دریدا و دیگر نظریه پردازان انتقادی است. مکتب واسازی دریدایی بعنوان چارچوب نظری اتخاذ شدهاست. پرسش این است که آیا میتوان چارچوب واساختی دریدایی را جهت تحلیل ترجمههای اشعار حافظ و ارائه خوانشی نو به کار برد؟ مزایا و مشکلات اتخاذ چنین دیدگاهی چیست؟ پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونهگیری و روشهای نمونهگیری، ابزار اندازهگیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل دادهها: این تحقیق بصورت کیفی و تحلیلی انجام شده و دربردارنده 7 غزل حافظ و دو ترجمه انگلیسی از آنهاست که یکی را هنری ویلبرفورس کلارک در سال 1891 و دیگری را رضا صابری در سال 1995 انجام داده است. از آنجاییکه اکثر اشعار حافظ از لحاظ معنایی واجد پیچیدگیهای فراوان هستند، نگارنده نمونه مورد تحقیق را بواسطه آشنایی و ذوق شخصی انتخاب نمودهاست. پس از انتخاب غزلها و ترجمهها و تبیین روش تحقیق، متن اصلی و ترجمه به دقت مورد مقابله قرار گرفته و بحث و تحلیل انجام شدهاست، به این صورت که ابتدا غزل فارسی آورده شده و سپس ترجمه و پس از آن تحلیلها آورده شدهاند. در انتها نیز تلاشی جهت ارائه ترجمههای واساختی و واژگون از تعدادی از ابیات حافظ انجام گرفتهاست. ت. یافتههای تحقیق: مشخص گردید که برخی از جزئیات زندگی، طرز تفکر، شرایط اجتماعی و ... مترجم در متن ترجمه شده رسوخ کردهاست. همچنین جهت بکارگیری این چارچوب نظری در ارائه ترجمههای مبتکرانه از حافظ، تلاشهایی صورت گرفتهاست. ث. نتیجهگیری و پیشنهادات: با اتکا به یافتهها و شواهد فراوان نشان داده شدهاست که چارچوب نظری مذکور میتواند در تحلیل ترجمههای موجود و تلاش در جهت ایجاد ترجمههای جدید واساختی و واژگون کاربرد داشتهباشد. البته مترجم بایستی هشیار باشد که هنگام ارائه ترجمههای واساختی و واژگون از اشعار حافظ، دانش نظری کافی در اختیار داشتهباشد تا بتواند در صورت نیاز ترجمههایش را توجیه کند. در تحقیقات جدیدتر میتوان از ابزارهای دریدایی در انواع دیگر تحلیل انتقادی متن استفاده نمود. همچنین میتوان نمونه را به انواع دیگر متون و ژانرهای ادبی بسط داد.

واکاوی ارتباط میان سوءاستفاده از قدرت، کنترل افکار و متنِ (ترجمه ای)، با رویکرد «تحلیل انتقادی گفتمان»، محور اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که چگونه نسخه هایی از قران کریم که بد ترجمه شده اند موجب بازنمایی غلط اسلام و مسلمانان شده اند؛ در واقع این حقیقتی است که مسبب آن قدرت های استکباری غرب هستند. این تحقیق چارچوبی نو برای بررسی مسال? سوءاستفاده از قدرت از طریق ترجمه ارائه می دهد و در مرکزیت آن پیکره ای متشکل از پنج مورد از ترجمه های بدنام قران کریم قرار دارد. نام این پنج مترجم از این قرار است: الکساندر راس، جورج سیل، جان مدوس رادول، ادوارد هنری پالمر و نسیم جوزف داوود. حدود دویست آیه از هر ترجمه به صورت انتقادی در سطح خرد تحلیل شد، و در سطح کلان نیز تنها بررسی هایی کلی صورت گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که اشتباهات و/ یا غلط های بسیاری در چهار مورد از ترجمه ها وجود دارد که اینها نمی تواند نشات گرفته از تعصب و غرض ورزی مترجم برای بد جلوه دادن دین اسلام بوده باشند. اما در ترجم? الکساندر راس تعداد فوق العاده زیادی خطا وجود دارد که شواهد نشان می دهد احتمال دارد به خاطر بدنام کردن اسلام بوده باشند.

قرآن کریم تاکنون به زبان های مختلف ترجمه شده است؛ با اینکه متن قرآن با ترجمه آن قابل مقایسه نیست، ولی ترجمه های قرآن به زبان های مختلف به این دلیل حائز اهمیت است که فهم قرآن و فهم زبان عربی برای همه مردم امکان پذیر نیست. لذا با ترجمه قرآن است که می توان پیام قرآن را به گوش تمام مردم جهان رساند. یکی از زبان های رایج دنیا که قرآن کریم بارها به آن زبان ترجمه شده است، زبان انگلیسی می باشد. در این پژوهش سه ترجمه از میان ترجمه های انگلیسی قرآن یعنی ترجمه های شاکر، آربری و محمداسد انتخاب شده و از جهت افزایش، کاهش و تطابق واژگانی با متن اصلی آیات سوره یوسف(ع) مقابله و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که به طور کلی گرایش به افزایش واژگانی در میان مترجمان انگلیسی جهت توضیح مفاهیم قرآنی، بیشتر از تمایل به کاهش واژگانی است. در میان سه ترجمه انگلیسی مورد بررسی، ترجمه محمداسد بیشترین افزایش واژگانی، ترجمه آربری بیشترین کاهش واژگانی، و ترجمه شاکر بیشترین تطابق واژگانی را داشته است.

اخلاق زیست محیطی یکی از زیر مجموعه های اخلاق کاربردی در علم فلسفه به شمار می رود که در دهه های اخیر اهمیت بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده است؛ چرا که زندگی و سلامت جانداران در معرض خطر بحران زیست محیطی کنونی قرار گرفته است. با گذشت زمان ابعاد این فاجعه از انسان ها فراتر رفته و حیوانات و گیاهان و عناصر زیست بوم را هم تحت تاثیر خود قرار داده است. اندیشمندان و بزرگان علم راهکارهای بسیاری برای برون رفت از این بحران پیشنهاد داده اند که یکی از آن راهکارها اخلاق می باشد. در این رساله به بررسی نقش اخلاق در حل بحران محیط زیست پرداخته ایم. اما اینکه اخلاق بر چه مبنایی باید باشد ؟ معیار فعل اخلاقی و کانون ارزش ذاتی از منظر یک نهضت اخلاقی چیست؟ سوالاتی است که همواره در علم اخلاق مطرح بوده است . ما در این رساله، دین را بهترین پیام آور اخلاق معرفی کرده و به تبیین ارتباط بین دین و اخلاق می پردازیم و به طور خاص نظرات دین اسلام را از جهت پاسخگویی به اهمّ مسائل اخلاقی بررسی خواهیم کرد. و در گام بعدی محورهای اخلاق زیست محیطی را بر پایه اولاً قرآن کریم و ثانیاً روایات ائمه معصومین علیهم السلام شرح می دهیم که شامل معرفی نظر اسلام در مورد ارتباط انسانها با انسانها در درجه اول ـ زیرا که مهمترین عنصر محیط زیست یک جاندار هم نوعان او هستند ـ و در ثانی ارتباط انسانها با حیوانات و سپس ارتباط انسانها با گیاهان و در آخر هم ارتباط انسانها با عناصر زیست بوم را از دو منظر قرآن و روایات مفصلاً بررسی و موشکافی نموده ایم. که در نتیجه آن نظرات اسلام را به عنوان کاملترین و جامع ترین مکتب اخلاقی، خصوصاً برای حل بحران محیط زیست معرفی نموده ایم.

ترجمه بازی های کلامی بی گمان در میان انواع دیگر ترجمه از پیچیده ترین و دشوارترین حوزه ها بشمار می آید. بخش عمده ای از این پیچیدگی به تفاوت های ساختاری زبان ها و ویژگیهای زبانشناختی آن ها مربوط می شود. از سویِ دیگر عدم توجهِ کافی به روش هایِ به کار گرفته شده در ترجمه بازی های کلامی ، و فقرِ نظری در حوزه ترجمه این مقوله، به خصوص در ترجمه از انگلیسی به فارسی، بر دشواری های موجود افزوده است. نکته حائز اهمیتِ دیگر این است که علاوه بر دشواری های ترجمه بازی های کلامی ، ماهیتِ متونِ نوشتاری و متونِ صوتی تصویری، و ویژگیهایِ منحصر به فرد آنها، باعث ایجاد محدودیت هایی در تصمیم گیریِ مترجمین می شوند. لازم به ذکر است ترجمه فیلم دارای ویژگی هایی است که آن را از ترجمه سایر متون متمایز می سازد. از این رو، هدف از انجام این پژوهش یافتنِ روش های ترجمه بازی های کلامی و تفاوت این روش ها در متن نوشتاری و متن صوتی تصویری است. پژوهش حاضر از آن جهت اهمیت می یابد که نه تنها به مطالعه? روشهای معمول و متداول ترجمه بازی های کلامی از زبان انگلیسی به فارسی میپردازد، بلکه این روش ها و بسامد استفاده از آن ها را در متن نوشتاری و متن صوتی تصویری با یکدیگر مقایسه می نماید. چهارچوب نظری این تحقیق بر پایه مدل دلا باستیتا (????) است. دلاباستیتا (????) نه تنها تعریف قابل قبولی از "بازی های کلامی " ارائه می دهد، بلکه انواع بازی های کلامی، و نیز روشهای ترجمه? آنها را بر می شمارد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که مترجمین در ترجمه بازی های کلامی از انگلیسی به فارسی آن ها را به عبارت توصیفی و گزاره های طولانی تر بر میگردانند، و استفاده از این استراتژی در مورد هر دو ترجمه نوشتاری و صوتی تصویری صادق است. علاوه بر آن، تفاوتهای ساختاری نظام زبان فارسی و انگلیسی ، و نیز عدم توجه مترجمین به ویژگی های ساختاری زبان های مورد برسی ، و ساختار های زبانشناختی به کار رفته در تشکیل بازی های کلامی از یک سو? و محدودیت های غالب بر متن نوشتاری و متن صوتی تصویری از سوی دیگر موجب این امر میشوند.

هدف از تحقیق، یافتن پرکاربردترین راهبرد ها برای ترجمه ی اصطلاحات در کتاب هری پاتر و یادگاران مرگ، توسط سه مترجم مختلف ایرانی بود: اسلامیه، نوراللهی و اشراق. چارچوب مورد استفاده، مدل بیکر(1992) بود که در آن چهار راهبرد برای ترجمه ی اصطلاحات معرفی شده است:1) ترجمه ی اصطلاح به اصطلاحی با صورت و معنای یکسان در زبان مقصد؛ 2)ترجمه ی اصطلاح به اصطلاحی با معنای یکسان اما صورتی متفاوت در زبان مقصد؛ 3) تأویل؛ 4) حذف. نتایج تحقیق نشان دادند که پرکاربردترین راهبرد مورد استفاده برای ترجمه ی اصطلاحات، تأویل بود. مقایسه ی سه ترجمه نشان داد که اسلامیه بیشترین استفاده از اصطلاحات فارسی برای ترجمه ی اصطلاحات انگلیسی و اشراق کمترین استفاده را داشته اند.

ترجمه عبارت است از انتقال معنای کلام، از یک قالب زبانی در یک قالب زبانی دیگر. این فرایند پیچیده و سازمان یافته در مورد آثار علمی و هنری، به صور گوناگون تحت الّفظی، آزاد و... مطرح بوده و از اهمّیت برخوردار است. پیچیدگی این فعّالیّت علمی در مورد کتب مقدّس بیشتر است. در ارتباط با قرآن، که آخرین کتاب آسمانی و کامل ترین دستورالعمل فردی و اجتماعی بوده و متضمّن سعادت دنیوی و اخروی افراد بشر است، از ترجمه در درجات بالایی از اهمّیت بحث می شود. در فرایند ترجمه دو عامل زبان و فرازبان ایفای نقش می کنند. گستره واژگانی زبان ها و عدم تساوی آنها در تعدّد معنایی از جمله عوامل زبانی هستند که در ترجمه ایفای نقش می کند. عامل دوم زبانی که موثّر در امر ترجمه می باشد، اختلافات نحوی السنه گوناگون است. مهمّ ترین عامل فرازبانی که ترجمه را تحت تأثیر خود در می آورد، ایدئولوژی و باورهای ایدئولوژیک است. تأثیر ایدئولوژی مترجم در ترجمه، به عنوان یک عامل فرازبانی، بیشتر از آنکه آگاهانه باشد، ناآکاهانه و غیر ارادی است ؛ هرچند گاهی مترجم به صورت آگاهانه و ارادی هم می تواند ایدئولوژی خاصّی را در قالب ترجمه ارائه نماید.

this study gives a rough notional method to find their textual placing and valuating in the text, narrows the board of vision to mystic items and finally lists the strategies used by the translators of mathnawi to present solutions for preserving the additional values. at last, as the sum-up, strategies in comparison would be presented. it should be noted that by extending the translations from the same texts, here those of mathnawi, and using them in analysis, the final result was more authentic and that was a call for any further investigations.

در این مطالعه که در حوزه ی جامعه شناسی ترجمه قرار می گیرد، مجموعاً600 مصاحبه ی صورت گرفته با مترجمین ادبی ایران طی ده سال اخیر از نظر روش تحلیل محتوا مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت تا پاسخ سوال تحقیق یافت شود: چگونه مترجمین ادلی ایران برای بهبود تصویر خود تلاش می کنند؟ در این راستا طبق نظریه های ارائه شده از جامعه شناسی مترجمین تمایل دارند سه تصویر از خود نشان دهند که در طی پ‍ژوهش حاضر اعمال این سه تصویر در بین مترجمین ادبی ایران مورد بررسی قرار گرفت.

بطورکلی، کتاب های مقدسی همچون قران کریم را خوانندگان میتوان مطابق با پیش زمینه های مختلفی که درند درک کنند. محقق تلاش کرده نقش پیش زمینه اجتماعی-فرهنگی را روی ایدئولوژی های مترجمین زن و در نتیجه تاثیراتش را روی خواندن و ترجمه آیات قرآن کریم بررسی کند و ببیند که آیا تفاوت های واژگانی عمده ای میان این مترجمین وجود دارد یا نه. به این منظور، ترجمه 24 آیه از آیات قرآن کریم مورد بررسی مقایسه ای قرار گرفت . نتایج تحقیق حاکی از اینست که تفاوت های واژگانی عمده ای میان ترجمه های این دو مترجم زن وجود دارد.

این تحقیق به بررسی استراتژیهای بکاررفته توسط مترجمین مختلف در ترجمه واژه های فرهنگی خاص در ترجمه فارسی به انگلیسی قانون مدنی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران میپردازد.این تحقیق بر اساس نظریه پیتر نیومارک صرت گرفته است. در این تحفیق واژه های فرهنگی خاص اقتباس شده و پس از مقایسه با متن مبدا به بررسی انها پرداخته می شود.در قسمت ضمائم تحقیق واژه نامه ای برای اشنایی خوانندگان با لغات و اصطلاحات حقوقی تدوین شده است.

100 هزار کلمه ترجمه قبل و بعد از بازبینی بررسی شده اند و تغییرات مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با تعدادی مسئول سازمانهای مرتبط با ترجمه مصاحبه شد و برنامه های آنها در راستای کیفیت ترجمه مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق اشکالات عمده مترجمان بر اساس بازبینی های انجام شده را تشان داد، از جمله اشکالات گرامری، کاربردی، ساختاری، اتحادی و غیره. به علاوه، نشان داد که قوانین کیفی موسسات کافی نمی باشد و لازم است مستندات بیشتری در رابطه با کیفیت ترجمه ایجاد شود. نکته دیگر آن است که بیشتر افرادی که با آنها مصاحبه شد سررشته ای در رشته ترجمه نداشته اند.

هدف تحقیق حاضر تأثیر کارپوشه در ارزیابی ترجمه ترجمه آموزان می باشد. به همین دلیل 48 دانشجو از دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر در این تحقیق جامعه آماری را تشکیل دادند. و بر اساس تست تافل که به منظور همگون سازی برگزار شده بود 40 نفر از آن ها انتخاب شدند و بطور تصادفی به دو گروه شاهد و کنترل تقسیم گردیدند. به گروه کنترل بر اساس روش سنتی و به گروه شاهد بر اساس روش کارپوشه آموزش داده شد. در پایان کار مشخص شد که نمرات نهایی دانشجویان در گروه شاهد بسیار بالاتر از گروه کنترل گردید.

هدف از پژوهش حاضر مطالعه راهبردهای بکاررفته در ترجمه کلیشه های هیجان در فیلم های سینمایی کودک دوبله شده در شرکت های توزیع کننده فیلم برای شبکه خانگی در ایران از انگلیسی به فارسی بود. چارچوب نظری از دو بخش تشکیل شده است. بمنظور تعیین پربسامدترین و کم بسامدترین راهبرد، بخش اول بر پایه مدل دلاباستیتا (delabastita) بنا شده است. بخش اول مدل شامل ساختار متنی موجود در آرایه های کلاسیک است (تکرار، اضافه، حذف، جابجایی و انتقال) و بخش دوم شامل کدهای بیانگر زبانی و غیرزبانی است که بواسطه شبکه های دیداری و شنیداری منتقل می شوند. همچنین جهت بررسی بارزترین هنجار حاکم بر ترجمه کلیشه های هیجان، بخش دوم براساس تکنیک های دلاباستیتا در راستای تبیین تاثیر کاربرد هر یک از راهبردهای تکرار، اضافه، حذف، جابجایی و انتقال در روابط ترجمه ایی مبتنی شده است. ضمنا، کلیشه ها طبق طبقه بندی ارائه شده توسط آروژو که شامل نه نوع کلیشه عصبانیت، هیجان، گناه، استهزا، شادی، عشق، غم، تعجب و همدردی است مورد مطالعه قرارگرفتند. اما دو کلیشه ترس و هشدار توسط پژوهشگر به طبقه بندی اضافه شده اند. محقق برآن شده است تا به این سوالها پاسخ دهد: 1-پربسامدترین و کم بسامدترین راهبردی که مترجمان در ترجمه کلیشه های هیجان در فیلم های کودک دوبله شده از انگلیسی به فارسی بکار می برند چیست؟2-بارزترین هنجارحاکم بر راهبردهای بکاررفته در ترجمه کلیشه های هیجان در فیلم های کودک دوبله شده از انگلیسی به فارسی چیست؟ تحقیق از نوع پیکره ای و توصیفی بوده و پیکره آن موازی و مقایسه ایی است که متشکل از 8 فیلم سینمایی کودک به زبان انگلیسی می باشد که بین سالهای 2007 تا 2010 تولید، همراه با نسخه دوبله شده که بین سالهای 2009 تا 2011 توسط شرکت های توزیع کننده فیلم های خانگی در ایران به زبان فارسی دوبله شده اند و از نوع انیمیشن و ترکیبی از انیمیشن و بازی شخصیت های غیرکارتونی بوده اند. تحلیل آماری داده های بدست آمده از 461 کلیشه هیجان نشان داد که طبق مدل دلاباستیتا، جایگزینی پربسامدترین راهبرد است که اغلب در ترجمه کلیشه های عصبانیت و استهزا بکاررفته است. از سویی دیگر، حذف کم بسامدترین راهبرد است و غالبا در ترجمه کلیشه های عشق و محبت مورد استفاده قرارگرفته است. اما در ترجمه تصاویر، تکرار پربسامدترین و حذف کم بسامدترین راهبرد شناخته شدند. ضمنا، تحلیل کیفی داده ها و یافته های تحقیق طبق تکنیک های دلاباستیتا در تبیین روابط ترجمه ایی حاکی از آن است که هنجار طبیعی بودن بر ترجمه کلیشه های هیجان در فیلم های کودک دوبله شده از انگلیسی به فارسی حاکم است و محصول نهایی دوبله شده کاملا طبیعی و عامه پسند است. بدین ترتیب یافته ها و نتایج این پژوهش کاملا برخلاف نتایج و مشاهدات بدست آمده از پژوهش آروژو (2004) در برزیل، بوکاریا (2008) در ایتالیا و محمودوند (2010) در ایران می باشد که هر سه پژوهش حاکی از غیرطبیعی بودن هنجار حاکم برترجمه زبان هیجان در دوبله هستند. ضمنا، با توجه به هنجارهای فرهنگی، اجتماعی، و... حاکم بر جامعه ایران و حساسیت تربیتی و آموزشی موجود در برنامه های کودک، این بررسی نشان داد که مترجمان در حوزه ترجمه کلیشه های هیجان درفیلم های کودک از زبان انگلیسی به فارسی با جایگزین نمودن کلیشه های بومی- فارسی بجای کلیشه های انگلیسی تلاش نموده اند تا محصولی کاملا بومی برای قشر کودک ارائه نمایند و از تداخل فرهنگ و زبان بیگانه ممانعت بعمل آورند. اما تکرار اکثر تصاویر همراه کلیشه ها مبین این امر است که تداخل فرهنگ بیگانه بطور غیرمستقیم همچنان محسوس و اجتناب ناپذیر است.

در این پژوهش اقسام استعاره در کتاب های تصنیف و همچنین راهبردهای ترجمه مربوط به آن مورد بررسی قرار می گیرد . هدف این تحقیق در این است که نشان دهد استعاره ها در متون ادبی بر پایه ی مفاهیم استعاری ای استوار است که در زبان روزمره بکار می رود. این تحقیق می تواند به دانشجویان و مترجمان متون ادبی در انتخاب راهبردهای ترجمه یاری رساند تا با مدنظر قرار دادن تفاوت های فرهنگی و مفاهیم استعاری در دو زبان، راهبردهای مناسب برای ترجمه ی استعاره را انتخاب کنند.

ترجمه می تواند از ارتباطات درون زبانی و ویژگی های استنتاجی آن درس های بسیار ارزشمندی بگیرد. مهمترین خصیصه ی ارتباطات زبانی آن است که گوینده می کوشد تا با استفاده از امکانات زبانی خود به مخاطب سرنخ هایی بدهد تا وی بتواند به مقصود او پی ببرد. مترجم هم ایضاً از همین رویه پیروی می کند و بر آن است تا با استفاده از امکانات زبانی که بدان ترجمه می کند به دوباره سازی سرنخ های ارتباطی متن مبدأ بپردازد. اگر در ترجمه ای تمامی سرنخ های ارتباطی متن مبدأ در متن مقصد دوباره سازی شوند می توان گفت که آن ترجمه به شباهت کامل تفسیری دست یافته است مشروط بر آن که بافت متن مبدأ در فرایند ترجمه بدون تغییر باقی بماند. به منظور انجام تحقیق حاضر از دو چارچوب نظری استفاده شد. نخست نظریه ی گات درباره ی ترجمه که بر اساس نظریه ی نسبیت استوار است و دوم «شیوه های ترجمه» که مدلی مناسب برای انجام مطالعات کمی در باب ترجمه می باشد . از رمان« ناتور دشت» نوشته ی نویسنده ی آمریکایی جی.دی. سلینجر و دو ترجمه از آن به زبان فارسی به عنوان پیکره ی تحقیق استفاده شد. محقق ابتدا از میان سرنخ های ارتباطی هشت گانه گات به بررسی چهار گونه سرنخ پرداخت. 110 سرنخ ارتباطی متن اصلی و 220 شیوه ی مختلف استفاده شده در ترجمه ها بررسی شد. سپس با استفاده از آزمون دوجمله ای میزان شباهت تفسیری دو ترجمه نسبت به متن اصلی تعیین گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد ترجمه ای که شباهت تفسیری بیشتری نسبت به متن اصلی دارد در باب سرنخ های ناشی از ساختار های دستور سعی بر آن دارد تا ویژگی های دستوری متن مبدأ را حفظ کرده و تا جای ممکن از حذف و تغییر های غیر ضروری بپرهیزد. در باب سرنخ هایی که نمود های معنایی فراهم می کنند می کوشد تا مدخل های منطقی متن مبدأ را با مدخل های منطقی متن مقصد جایگزین می کند اما در باب اطلاعات دایره المعارفی متن مبدأ از ترجمه ای تحت اللفظی یا شیوه های مشابه استفاده می کند. اصطلاحات ثابت زبانی در این چنین ترجمه ای با معادلشان در زبان مقصد جایگزین می شوند. محقق همچنین دریافته است که مفاهیم ترجمه ی مستقیم، سرنخ ارتباطی و شباهت تفسیری می تواند درک مترجمان را نسبت به شرایط گوناگون بدست آمدن شباهت تفسیری در موقعیت های متفاوت ترجمه افزایش می دهد و توجه مترجمان را به بافت محور بودن ارتباطات زبانی و تلویحات آن در رابطه با ترجمه جلب می کند بعلاوه به مترجمان کمک می کند تا بهترین شیوه ی ترجمه را در شرایط متفاوت برگزینند و امکان ایجاد ارتباطی موثر با مخاطبین خود را فراهم آورند.

در تحقیق حاضر راهبردهای اتخاذ شده برای ترجمه اصطلاحات در فیلم های دوبله شده و زیرنویس دار مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفت. نتایج و یافته های این تحقیق حاکی از آن بود که پربسامدترین راهبرد برای ترجمه هر دو نسخه دوبله شده و زیرنویس دار فیلم های درام آمریکایی، راهبرد «دگرگویی» بود. بنابراین دوبله یا زیرنویس بودن یک فیلم تأثیری بر تصمیمات مترجمان در هنگام ترجمه اصطلاحات ندارد.

مطالعه حاضر تلاشی برایبررسی فرایند تصریح به صورت در زمانی در یک اثر خاص توسط چند مترجم متفاوت است. به منظور بررسی نحوه ی بازنمود تصریح در این ترجمه ها، پژوهش گر از چارچوبکلودی(1998/2009) استفاده کرد.با استفاده از این مدل ، ترجمه ها بررسی شدند و رویکرد تغییرات اعمال شده در ترجمه ها،ناشی از اعمال تصریح، ثبت شد. مدل کلودی (1998/2009) برای بررسی این تحقیق انتخاب شد. محقق به دنبال پاسخ به این سوال ها بود که اولاً رویکرد تصریح در ترجمه های اخیر در مقایسه با ترجمه قدیمی تر چگونه است و ثانیاً در بررسی های سالانه و دهه ای این ترجمه ها، بیشترین و کمترین میزان تصریح مربوط به کدام نوع است؟ دو فصل از ده فصل کتاب قلعه حیوانات همراه با 6 ترجمه آن که توسط شش مترجم متفاوت ترجمه شده بودند، انتخاب شد. این فصل ها به واحد جمله تقسیم شد و همراه با ترجمه های آن در جدول قرار گرفت. پیکره حاصل شده شامل 259 جمله بود که براساس مدل کلودی (1998/2009) بررسی شد. با توجه به تجزیه و تحلیل داده ها، محقق به این نتیجه رسید که انسجام در بسامدهای تصریح و انواع آن در بین ترجمه های بررسی شده وجود ندارد. پر بسامد ترین تصریح در ترجمه جواهری و کم بسامدترین آن در ترجمه نوریان دیده می شود. تعداد کل تصریح ها در طول دهه ها کاهش یافته است. از میان انواع مختلفی از تصریح که کلودی (1998/ 2009) ارائه کرده بود، در تمام ترجمه ها به غیر از ترجمه آخوندی بیشترین نوع تصریح را تصریح اختیاری تشکیل می دهدکه این نوع در ترجمه فیروز بخت بیشترین میزان را داراست.کم بسامدترین نوع تصریح، تصریح منظور شناختی است که در ترجمه موسایی یافت می شود.

در این تحقیق تفاوت مترجمان بومی و غیربومی در راهبرد های به کارگرفته شده برای ترجمه واژگان و عبارت های فرهنگی از فارسی به انگلیسی مورد مطالعه قرارگرفت. در ترجمه های ادبی از جمله مشکلاتی که مترجمان با آن مواجه می شوند چگونگی ترجمه اصطلاحات فرهنگی می باشد. اهمیت این موضوع از این جهت است که تفاوت مترجمان بومی و غیربومی در به کارگیری این راهبردها مورد برسی قرار می گیرد. در مطالعه حاضر از چارچوب نظری اگزیلا(aixela, 1996) برای طبقه بندی راهبردهای به کارگرفته شده در ترجمه واژگان و عبارت های فرهنگی استفاده شده است. در پایان سوالات زیر پاسخ داده می شود: 1. مترجمان بومی و غیر بومی در فراوانی به کارگیری راهبردهای ترجمه اصطلاحات فرهنگی تا چه حد با یکدیگر متفاوت هستند؟ 2. بیشترین استراتژی به کارگرفته شده در ترجمه واژگان و عبارت های فرهنگی توسط مترجمان بومی و غیر بومی کدام است؟ نتایج بررسی حاضر نشان داد که کمترین استراتژیهای به کار کرفته شده در ترجمه واژگان و عبارت های فرهنگی (repetition, intertextual gloss, synonymy, autonomous creation, compensation, dislocation) می باشند که هیچ یک از مترجمان در ترجمه پیکره حاضر از آن استفاده نکرده است. بیشترین فراوانی هم مربوط به استراتژی absolute universalization می باشد که هر دو مترجم بیشترین استفاده را از آن داشته اند. با در نظر گرفتن اهمیت ترجمه متونی که به نحوی عناصر فرهنگی را در خود دارند، و همچنین مشکلاتی که مترجمان در ترجمه این عناصر با آن روبرو می شوند، تحقیق در این حوزه اهمیت خاص خود را دارد.

این تحقیق یک تحقیق توصیفی است که شیوه های ترجمه استعاره را بر اساس تئوری نیومارک در ترجمه فارسی غزل های شکسپر بررسی میکند. در آغاز، محقق پنجاه و شش استعاره را در بیست غزل متفاوت پیدا کرده است. و نمونه های فارسی آنها را که توسط تقی تفضلی(1384) و بهنام مقدم(1388) ترجمه شده اند، مورد مطالعه قرار داده تا بیشترین و کمترین استراتژی استفاده شده را در ترجمه ها پیدا کند. چهارچوب استفاده شده در این تحقیق، شیوه ی ترجمه استعاره نیومارک(1988) است. هر دو ترجمه به صورت همزمان مورد مطالعه قرار گرفتند و شیوه های استفاده شده در ترجمه استخراج شدند. در انتها محقق نتیجه گرفت که در ترجمه تقی تفضلی، ترجمه استعاره با "تولید تصویر مشابه در زبان مقصد" استراتژی ایست که بیشتر استفاده شده و "ترجمه استعاره با تشبیه" کمتر از دیگر استراتژیها استفاده شده است. در ترجمه بهنام مقدم، " تولید تصویر مشابه در زبان مقصد" بیشتر از همه استفاده شده است ولی میزان استفاده آن به اندازه تقی تفضلی نیست. وی از "ترجمه استعاره با تشبیه" اصلا استفاده نکرده است.

هدف از تحقیق حاضر، ابتدا آشنا کردن مترجمان نوآموز با کارکرد مجاز در زبان انگلیسی و راهبرد های ترجم? آن به فارسی و سپس بررسی مسائل مربوط به مقول? مجاز در ترجمه، از جمله مسائل سبک شناختی بود.تحقیق حاضر سعی در پاسخ به دو پرسش داشت: 1) حین ترجم? رمان ها از انگلیسی به فارسی، مترجمان از چه راهبرد هایی برای ترجم? مجاز ها بهره می برند؟، 2) حین ترجم? رمان ها از انگلیسی به فارسی، پر کاربرد ترین راهبرد مورد استفاد? مترجمان برای ترجم? مجاز ها کدام است؟ چارچوب اولی? تحقیق حاضر، مدلی بود که لارسون برای ترجم? مجاز ارائه داده است. این چارچوب در مرحل? اول تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. در مرحل? دوم تحقیق، پس از آنکه حدود یک چهارم پیکره مورد بررسی قرار گرفت، محقق به دو راهبرد دیگر نیز برخورد کرد و این امر منجر به شکل گیری مدلی تازه شد. مطابق این مدل، راهبرد های مورد استفاده برای ترجم? مجاز از انگلیسی به فارسی عبارتند از: 1) ترجم? مجاز به غیر مجاز، 2) ترجم? مجاز به مجاز، 3) ترجم? مجاز به مجاز نما، 4) ترجمه بوسیل? حذف مجاز.ده رمان انگلیسی به هراه ترجم? فارسی آنها به عنوان پیکر? تحقیق انتخاب شد. پیکره ای 500000 واژه ای برای یافتن مجاز ها وترجم? آنها مورد بررسی قرار گرفت. 480 نمونه مجاز بهمراه ترجم? فارسی آنها از پیکره استخراج گردید. محقق برای جمع آوری، طبقه بندی تحلیل داده ها از هیچ گونه نرم افزاری بهره نبرد. مدل تازه به منظور طبقه بندی و تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. داده های بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت تا بدین وسیله فراوانی راهبرد های بکار رفته برای ترجم? مجاز های انگلیسی مشخص شود.همانگونه که پیش تر نیز اشاره شد، چهار راهبرد برای ترجم? مجازها از انگلیسی به فارسی مشاهده شد که به ترتیب فراوانی عبارتند از: 1) ترجم? مجاز به غیر مجاز، 2) ترجم? مجاز به مجاز، 3) ترجم? مجاز به مجاز نما، 4) ترجمه بوسیل? حذف مجاز.نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر نشان می دهد که ملاحضات سبکی ترجمه، حداقل در ارتباط با راهبردهای ترجم? مجاز، هنوز در ایران چندان جدی گرفته نمی شود. در نتیجه بهتر آن است که مترجمان نوآموز را نسبت به مسائل سبک شناختی مانند ظرایف زیبایی شناختی متون حساس و نیز راهبرد های ترجم? آنها آگاه کنیم تا بدین وسیله این مترجمان قادر باشند کیفیت ترجمه های خود را ارتقا دهند و نیز در جهت رعایت نکات ظریف سبکی گام بردارند.

در ادیان ابراهیمی، پیامبران به عنوان آفریدگانی زمینی که دارندگان پیام های آسمانی هستند، جایگاهی بسیار والا دارند؛ گرچه سر بر آستان آسمان می سایند، امّا گام بر زمین می زنند، و با زمینیان می زیند. هم ازاین روی؛ چون همه ی زمینیان، در مردمان پیرامون خود، کسانی دارند که با ایشان در پیوند بستگی و خویشاوندی هستند. از همینجا، زمینه ی پیدایش چنین پژوهشی فراهم می گردد. از سویی، به عنوان یک مسلمان، می دانم که؛ در آیین اسلام و به نزد مسلمانان، خاندان پیامبر(ص) از جایگاه بسیار بالایی برخوردارند، و از سوی دیگر، می دانم که؛ اسلام یکی از سه دین ابراهیمی است؛ سه دینی که پیوندهای نزدیکی با هم دارند، و با همه ی ناهمگونی های کوچک و بزرگ، در بسیاری از آموزه های بنیادین، هم سانی های معنی دار بسیاری نیز دارند. پرسش از کشیده شدن یا نشدن دامنه ی این هم سانی ها به مفهوم و مصداق خاندان پیامبران ابراهیمی، و این که آیا چنین جایگاه و کارکردی، ویژه ی دین اسلام است یا امری مشترک میان ادیان ابراهیمی است؟، زمینه ی پیدایش این پژوهش است. ب: مبانی نظری(شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری، پرسش ها و فرضیه ها): برپایه ی آموزه های متون محوری ادیان ابراهیمی؛ از دیدگاه مصداقی، چه نسبتی میان خاندان پیامبران برقرار است؟ آیا ادیان ابراهیمی، بر مصداق های خاندان پیامبران، اشتراک دارند؟ آیا این سه دین، به کسانی که با پیامبران پیوند خویشاوندی دارند، به یک گونه می نگرند؟ کدام گونه از گونه های پیوندهای خویشاوندی با پیامبران، از اهمّیت بیشتری برخوردار است؟ از دیدگاه مفهومی، آیا خاندان پیامبران دارای کارکرد(ها) و جایگاه ویژه ای هستند؟ اگر آری؛ این جایگاه و کارکرد(ها) چیست؟ آیا با جایگاه و کارکرد خود پیامبران، همانند است؟ درباره ی این مفهوم، چه نسبتی میان خاندان پیامبران برقرار است؟ آیا خاندان همه ی پیامبران، از این ویژگی ها و کارکردها برخوردار هستند؟ آیا می توان برپایه ی آموزه های قرآن و کتاب مقدّس، به کارکرد(ها) و جایگاه ویژه ی مشترکی میان خاندان پیامبران ادیان ابراهیمی باور داشت؟ هم سانی ها و ناهم سانی ها چیست؟ آیا در ساختار دستگاه اندیشه ی این ادیان، ریشه دارند؟ آیا این ویژگی ها و کارکردها، تنها به خاندان پیامبران اختصاص دارد، یا دیگران نیز از آنها برخوردار هستند؟ آیا می توان از این رهگذر، گزاره های تازه ای درباره ی مبانی و نسبت های آموزه های بنیادین ادیان ابراهیمی، به دست داد؟ پیش پندار من در این پژوهش، مشترک دانستن مفهوم و مصداق خاندان پیامبران، در کتاب مقدّس و قرآن است. به دیگر سخن، در آغاز چنین می پندارم که؛ خاندان پیامبران در قرآن و کتاب مقدّس، از پیوندی نزدیک برخوردار هستند، و این مفهوم، در میان ادیان ابراهیمی مشترک است. همچنین، می پندارم که خاندان پیامبران در دستگاه اندیشه ی ادیان ابراهیمی، دارای جایگاه و کارکردهای ویژه ای هستند، و جایگاه و کارکردهای پیامبران و خاندان آنان، از نسبت های معنی داری برخوردار است. نیز، می پندارم که؛ خاندان همه ی پیامبران، از چنین ویژگی ها و کارکردهایی برخوردار هستند؛ امّا دیگران را از ویژگی ها و کارکردهای اختصاصی خاندان پیامبران، بی بهره می پندارم. تلاش می کنم برپایه ی روش هایی که در بخش های آینده بازگو خواهم نمود، فرضیه ی خود را سنجیده، و آن را به سامان کنم. پ: روش تحقیق(شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه ی مورد تحقیق، نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه ی اجرای آن، شیوه ی گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها): این پژوهش، پس از معرّفی روش های تاریخی و تطبیقی، و الگوی نشانه شناختی بینامتنیت(intertextuality)، به بررسی تطبیقی خاندان پیامبران در قرآن و عهدین می پردازد. در قرآن و کتاب مقدّس، به تعبیرهایی برمی خوریم که؛ از ترکیب دو واژه ای پدید می آیند، که یکی نشانگر نام یک پیامبر، و دیگری نشانگر گونه ای پیوند خویشاوندی است. خاندان پیامبران، یکی از بخش های برجسته ی گزارش های تاریخی کتاب مقدّس؛ به ویژه عهد قدیم را، پدید می آورد. این گزارش ها، گستره ی پهناوری از گونه های پیوندهای خویشاوندی را دربرمی گیرند. بازتاب بخش هایی از این گزارش ها، در عهد جدید هم دیده می شود. قرآن نیز، بی آن که در بسیاری از نمونه ها همچون کتاب مقدّس؛ به بازگویی جزییات بپردازد، بر این حقیقت که؛ پیامبران نیز همچون دیگر انسان ها؛ دارای همسر و فرزند بوده اند، تأکید می کند. ت: یافته های تحقیق: ابراهیم(ع)، برجسته ترین پدر باواسطه ی پیامبران است. قرآن و کتاب مقدّس، دست کم در شش نمونه(یعقوب(ع)، داود(ع)، سلیمان(ع)، زکریّا(ع)، یحیی(ع) و عیسی(ع))، به او به عنوان پدر باواسطه ی پیامبران، اشاره می کنند. چنین پیوندی، در میان پیامبران پیشاابراهیمی و پیامبران ویژه ی قرآن، دیده نمی شود. قرآن و کتاب مقدّس، در بیشتر نمونه ها، از پدران بی واسطه ی پیامبران ابراهیمی، چهره ی نیکویی به دست می دهند. برجسته ترین نمونه ی منفی پدر بی واسطه ی پیامبران، پدر ابراهیم(ع) است. قرآن و کتاب مقدّس، او را بت پرست می دانند. بدین ترتیب، ابراهیم(ع)، نمونه ی والای ایستادگی دربرابر پندارهای نادرست پدران(بت پرستی)، و آغاز یک راه نو(یگانه پرستی) است. بااین همه؛ دستگاه اندیشه ی اسلامی تلاش می کند، تا پدر ابراهیم(ع) را برکنار از این گناه، به شمار آورد. اوج پیوند پدر بی واسطه ی پیامبران در کتاب مقدّس و قرآن، از ابراهیم(ع) تا یوسف(ع) دیده می شود. در این نمونه، با چهار نسل پیاپی از پدران و پسرانی برخورد می کنیم که همگی پیامبر هستند. چنین فشردگی ای هرگز تکرار نمی شود. بااین همه؛ نمی توان این نمونه را به معنی انتقال کارکردهای پیامبرانه از پدر به پسر، دانست. زیرا گرچه کتاب مقدّس و قرآن، از کارکردهای معرفتی و مسئولیتی ابراهیم(ع) سخن می گویند؛ امّا نشانه ای از کارکردهای مسئولیتی پیامبرانه ی اسحاق(ع) و یعقوب(ع)، در آنها دیده نمی شود. یوسف(ع) نیز در کتاب مقدّس و قرآن، از کارکردهای معرفتی و مسئولیتی پیامبرانه، برخوردار نیست. دیگر پیوند پدر-پسر میان دو پیامبر، در نمونه ی داود(ع) و سلیمان(ع) دیده می شود. این پیوند، در عهد قدیم و قرآن، از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ امّا عهد جدید چندان به سلیمان نمی پردازد، و برای نشان دادن مسیحابودن عیسی(ع)، بر پیوند باواسطه ی او با داود(ع)، تأکید می نماید. زکریّا(ع) نیز در جایگاه پدر یحیی(ع)، چهره ی مثبتی در عهد جدید و قرآن دارد. هرچند؛ عهد جدید، بیشتر به الیزابت؛ و قرآن بیشتر به زکریّا(ع) می پردازند. کتاب مقدّس و قرآن، چندان به مادران پیامبران نمی پردازند. بااین همه؛ مادران پیامبران، همواره از چهره ی مثبتی برخوردارند. برای نمونه؛ قرآن، آمرزش خواهی نوح(ع) برای مادر خود را گزارش می کند. مادران پیامبران، ازبرای زاییدن آنان(الیزابت و مریم(س))، و تلاش برای زنده نگهداشتن آنان(یوکابد)، ستوده می شوند. بااین همه؛ نمی توان این کارکردهای همگانی را، برخوردار از معنی ویژه ی الاهیاتی به شمار آورد. امّا عهد قدیم، دست کم در سه نمونه(سارا، ربه کا و بت شبع)؛ نقش سرنوشت ساز رساندن کارکردهای پدران پیامبران به یکی از فرزندان شان را، برای آنان برمی شمارد. در نمونه ی راحیل و یوسف(ع) نیز، فرزند همسرِ دوست داشتنی یک پیامبر(یعقوب(ع))، از دیگر فرزندان او، برتر می شود. گرچه عهد جدید، برجستگی ویژه ای را برای مریم(س) برنمی شمارد. امّا دستگاه اندیشه ی مسیحی، رفته رفته جایگاه او را بالاتر می برد؛ کارکردهای عیسی(ع) را به او نیز گسترش می دهد، و حتّا در برخی خوانش ها؛ او را مادر خدا به شمار می آورد. قرآن، مریم(س) را بنده ی برگزیده ی خدا، و برترین زن جهان می خواند، امّا روا نمی دارد که؛ ویژگی های مانند دوشیزه زایی، زمینه ی پدیدآمدن پندارهای فراانسانی درباره ی او را فراهم آورند. برادران و خواهران پیامبران، از گونه های نه چندان مهمّ پیوندهای خویشاوندی آنان به شمار می روند. تنها پیوند برادری باواسطه با پیامبران، در نمونه ی یوسف(ع) و دیگر پسران یعقوب(ع) دیده می شود، که می توان آن را از گونه های کم یاب به شمار آورد. در این نمونه؛ برادران باواسطه ی یوسف(ع)، از آن روی که بر برادر خویش رشک می برند، از چهره ی مثبتی برخوردار نیستند. برادران بی واسطه ی عیسی(ع) نیز چهره ی چندان مثبتی ندارند، و در میان آنان؛ تنها یعقوب، به او ایمان می آورد، و از رسولان برجسته ی او می شود. بااین همه؛ یعقوب، از جانشینی عیسی(ع) بهره ای ندارد، و کارکرد معرفتی او نیز، به اندازه ی دیگر رسولان است. تنها نمونه ی مثبت پیوند برادری با پیامبران، میان موسی(ع) و هارون(ع) دیده می شود. در این نمونه؛ هارون(ع)، از برخی کارکردهای مسئولیتی و معرفتی، و همه ی کارکرد کهانتی موسی(ع) برخوردار می شود، و در یک موقعیّت(رفتن موسی(ع) به بالای کوه سینا)، نیز جانشین او می گردد. خواهر بی واسطه نیز، از دیگر گونه های کم یاب پیوندهای خویشاوندی پیامبران است، و تنها در نمونه ی مریم-موسی(ع) دیده می شود. این گونه، از اهمّیت چندانی برخوردار نیست. همسران پیامبران پیشاابراهیمی در قرآن و کتاب مقدّس، چهره ی چندان نیکویی ندارند. آنان به گناه آلوده می شوند، و ازبرای آن کیفر می شوند. کتاب مقدّس، بار گناه آدم(ع) را به دوش حوّا می افکند، امّا قرآن چنین دیدگاهی را نمی پذیرد. چهره ی همسران پیامبران ابراهیمی، روشن و نیکوست؛ امّا کمبود بزرگی مانند نازایی، ویژگی برجسته ترین چهره های آنها(سارا، ربه کا، راحیل، الیزابت) است. کتاب مقدّس، کمبود فرزندنداشتن پیامبران را، به گردن همسران آنان می اندازد. گویی خود پیامبران، هرگز نابارور نبوده اند. همچنین، عهد قدیم از همسران غیراسرائیلی پیامبران ابراهیمی(هاجر، همسران سلیمان(ع))، چهره ای منفی به دست می دهد. فرزندان بی واسطه ی پیامبران، در کتاب مقدّس و قرآن، از جایگاه الاهیاتی ویژه ای برخوردار هستند. در این میان؛ فرزندان بی واسطه ی پسر، همواره اهمّیت بیشتری نسبت به دختران دارند. برای نمونه؛ دختران آدم(ع)، لوط(ع) و یعقوب(ع)، اهمّیت چندانی ندارند. امّا این همه ی سخن نیست. گناه و چالش های درون خاندانی، دو ویژگی برجسته ی فرزندان بی واسطه ی پیامبران است. پسر آدم(ع)(قابیل) بر پسر دیگر او(هابیل) رشک می برد، با او می ستیزد، و دست خود را به خون او می آلاید. یکی از پسران نوح(ع)(حام/کنعان) گناه می کند و تباه و روسیاه می شود. چالش هایی میان پسران ابراهیم(ع)(بر سر وراثت)، و پسران اسحاق(ع)(بر سر برکت) درمی گیرد. پسران یعقوب(ع) نیز، بر برادرشان؛ یوسف(ع)، رشک می برند، و تلاش می کنند جان او را بگیرند، و با سرنوشت او بازی کنند. ازسوی دیگر؛ در برخی نمونه ها(ابراهیم(ع)، اسحاق(ع) و زکریّا(ع))، پیامبران، سال ها بی فرزند زندگی می کنند؛ امّا سرانجام خدا آنان را بارور، زنان شان را زایا و فرزندان شان را فراوان و نیکوکار می کند، و شگفت آن که؛ از این رهگذر، ادیانی پدید می آیند، که تا به امروز نیز، در طول و عرض تاریخ و جغرافیا، ادامه دارند. گویی فرزندان بی واسطه ی پیامبران، بازتاب آفاقی و انفسی، و آیینه ی تمام نمای ستیز همواره ی نیکی و بدی در درون و برون آدمی هستند. امّا خدا، همواره به یاری فرزندان نیکوکار پیامبران می شتابد، و آنان را بر فرزندان گنه کار پیامبران، پیروز می گرداند. بدین ترتیب، از نگاه ادیان ابراهیمی؛ چیرگی فرجامین جهان، با نیروهای نیکی و راستی است. فرزندان باواسطه ی پیامبران، یکی از برجسته ترین گونه های پیوندهای خویشاوندی آنان هستند. مهمّ ترین ویژگی این پیوند، امکان استمرار تاریخی، و گسترش آن به همه ی پیروان پیامبران است. قرآن و کتاب مقدّس، پیوند فرزند باواسطه با دو شخصیّت را، بسیار ارزش مند می دانند؛ ابراهیم(ع) و یعقوب(ع). عبرانیان و اعراب، همگی فرزندان باواسطه ی ابراهیم(ع) هستند. عهد جدید و قرآن تلاش می کنند، تا نسبت عیسی(ع) و محمد(ع) را به ابراهیم(ع) برسانند، و آنان را فرزندان باواسطه ی او بدانند. یهودیان، خود را فرزندان باواسطه ی یعقوب(ع) می دانند؛ نگاهی که در آموزه ی پیوند خویشاوندی ویژه ی آنان با خدا، و برتری نژادی آنان، ریشه دارد. عهد جدید و قرآن، این گونه پیوند را(چه با ابراهیم(ع) و چه با یعقوب(ع)) به خودی خود ارزش مند نمی دانند. عهد جدید، عیسی(ع) را فرزند باواسطه ی داود(ع) نیز می داند، امّا قرآن دراین باره خاموش است. در نمونه ی موسی(ع)، اهمّیت فرزندان باواسطه بیشتر روشن می شود. زیرا او از این گونه ی پیوندهای خویشاوندی، برخوردار نیست، و جایگاه کهانت موروثی او، به فرزندان و نوادگان هارون(ع) بخشیده می شود. برجسته ترین بازتاب پیوند فرزند مجازی با پیامبران، در چارچوب آموزه ی گناه نخستین؛ به خوانش دستگاه اندیشه ی مسیحی از پیوند انسان ها با آدم(ع)، و انتقال موروثی گناه او به فرزندان مجازی اش، بازمی گردد. قرآن، هرگز چنین آموزه ای را نمی پذیرد، و در دستگاه اندیشه ی یهودی نیز چنین دیدگاهی به چشم نمی خورد. پیوند برادران مجازی، در پیامبران ابراهیمی دیده نمی شود. این گونه پیوند خویشاوندی، تنها در میان پیامبران پیشاابراهیمی و پیامبران ویژه ی قرآن، دیده می شود. عهد قدیم، پیوند برادری مجازی با پیامبران را به کار نمی برد، و حتّا در برخی نمونه ها(لوط(ع))، آن را انکار می کند. این رویکرد، یکی از روشن ترین بازتاب های آموزه ی پیوند خویشاوندی ویژه ی خدا با نژاد یهود، و برتری نژادی آنان است. عهد جدید، پیروان و شاگردان عیسی(ع) را، برادران مجازی او می خواند، و این گونه پیوند را ارزش مند به شمار می آورد. قرآن، از چنین پیوندی سخن به میان نمی آورد. بااین همه؛ پیوند برادری مجازی، در پیامبران ویژه ی قرآن، بسیار پررنگ است، و در هر سه نمونه(هود(ع)، صالح(ع)، شعیب(ع)) دیده می شود. از گزارش های قرآنی چنین برمی آید که؛ برادران مجازی پیامبران، نماد مردم هم روزگار آنان هستند؛ مردمی که پیامبران، آنان را به سوی راه خدا و دست کشیدن از گناه، فرامی خوانند. بدین ترتیب؛ قرآن، این گونه از پیوند خویشاوندی با پیامبران را، به معنی هم دینی و پیروی از آنان نمی داند، و به ارزش الاهیاتی آن، اشاره نمی کند. پیوند خاندان مجازی، ویژه ی پیامبران ابراهیمی(ابراهیم(ع)، یعقوب(ع) و داود(ع)) است. عهد قدیم، بنی اسرائیل را خاندان مجازی پیامبران می داند. عهد جدید و قرآن، چنین نگاهی را نمی پذیرند، و تنها پیروان راستین پیامبران را، به عنوان خاندان مجازی آنان، می پذیرند. قرآن، بر به دست دادن چهره ای نیکو از خاندان مجازی این پیامبران، و فراخواندن آنان به سوی ایمان، نیکوکاری و شکرگزاری به درگاه الاهی، تأکید می کند، و همواره عنصر ایمان و نیکوکاری را بخش جداناشدنی چنین پیوندی، می داند. بدین ترتیب؛ قرآن، همه ی پیروان راستین ادیان ابراهیمی و فرزندان و نوادگان نیکوکار ابراهیم(ع) را، گذشته از نقش های خانوادگی(همسر، فرزند، ...)، جنسیّت، و نسبت، به عنوان اعضای خاندان او، می ستاید. پیوند خویشاوندی خاندان حقیقی پیامبران، تنها در نمونه های پیامبران پیشاابراهیمی، موسی(ع) و هارون(ع)، و نیز در پیامبران ویژه ی قرآن، دیده می شود. خاندان حقیقی موسی(ع)، جایگاه ویژه ای در کتاب مقدّس و قرآن ندارند. خاندان حقیقی هارون(ع) در کتاب مقدّس، ازبرای کارکرد کهانتی اهمّیت می یابند. قرآن، چنین کارکردی را نمی پذیرد؛ پس خاندان حقیقی هارون(ع) در قرآن، ارزش چندانی ندارد. قرآن، پسر گناه کار نوح(ع) را نیز از خاندان حقیقی او جدا می کند. بدین ترتیب، قرآن؛ نیکوکاران خانواده و پیروان پیامبران غیرابراهیمی را خاندان حقیقی آنان می داند. کتاب مقدّس و قرآن، پیوستن به خاندان حقیقی پیامبران را؛ آرمانی بلند و انجامی ارزش مند به شمار می آورند، که رستگاری و نیک فرجامی را به ارمغان می آورد. قرآن، همواره در کنار نزدیک ترین اعضای خانواده(همسر و فرزندان بی واسطه)؛ پیروان پیامبران را نیز، از خاندان ایشان، به شمار می آورد، و بدین ترتیب؛ پیوستن حقیقی مومنان به خاندان آنها را می پذیرد. عهد قدیم، پیوند ویژه ی خدا-انسان را در چارچوب آموزه ی برتری نژادی یهود، و عهد جدید آن را در چارچوب دو آموزه ی پسر خدا بودن عیسی(ع) و جانشینی کلیسا به جای اسرائیل، نشان می دهد. اهمّیت خاندان پیامبران در دستگاه اندیشه ی یهودی و مسیحی، در همین راستاست. امّا قرآن، چنین آموزه هایی را نمی پذیرد، و تلاش می کند تا چهره ای خردورزانه و نیک، از مفهوم خاندان پیامبران به دست دهد. بااین همه؛ قرآن، این مفهوم را، به خودی خود ارزش مند نمی داند. رویکرد قرآن درباره ی پیامبران ویژه ی خود(هود(ع)، صالح(ع)، شعیب(ع))، بهترین گواه این مدّعاست. اشاره نکردن قرآن به خاندان اسماعیل(ع) نیز می تواند نشانگر همین گرایش باشد. برآیند بررسی های این پژوهش نشان می دهد؛ نقش های اعضای خاندان پیامبران در نسبت با آنان، از شخصیّت جداگانه ی آنان مهمّ تر است. به دیگر سخن؛ یک فرد می تواند در یک جایگاه و پیوند با پیامبران، چهره ای برجسته و ارزش مند داشته باشد؛ امّا همان فرد در جایگاه و پیوند دیگری، از چنین چهره ای برخوردار نباشد. برای نمونه؛ بااین که یوکابد، هم مادر هارون(ع) و هم مادر موسی(ع) است؛ امّا تنها ازبرا ی تلاش برای نجات جان موسی(ع) است، که ستوده می شود. فرزندان یعقوب(ع)، همان برادران یوسف(ع) هستند، امّا در جایگاه فرزندان یعقوب(ع)؛ چهره ای مثبت، و در جایگاه برادران یوسف(ع)؛ چهره ای منفی دارند. آیا خاندان پیامبران در کتاب مقدّس و قرآن، همواره ارزش مند هستند؟ آیا خاندان همه ی پیامبران، جایگاه و کارکردهای برجسته ای دارند؟ آیا با بالارفتن جایگاه یک پیامبر، جایگاه خاندان او هم بالا می رود؟ پاسخ این پژوهش به این پرسش ها، منفی است. زیرا در برخی نمونه ها(ادریس(ع)، ایّوب(ع) و الیاس(ع) و الیسع(ع) و یونس(ع))؛ کتاب مقدّس و قرآن، هیچ گزارشی از خاندان پیامبران به دست نمی دهند. رویکرد قرآن به پیامبران ویژه ی خود(هود(ع)، صالح(ع) و شعیب(ع)) نیز همین گونه است. از همه ی اینها فراتر؛ نمونه ی موسی(ع) است. بااین که او، در دستگاه ادیان ابراهیمی، از جایگاهی بلند و اهمّیتی فراوان برخوردار است، به گونه ای که الگوی پیامبران و آینه ی تمام نمای پدیده ی پیامبری به شمار می رود؛ امّا خاندان او هرگز از جایگاه و کارکردهای برجسته ای، برخوردار نیستند. گزارش های کتاب مقدّس و قرآن درباره ی خاندان موسی(ع)، بسیار کوتاه و گذراست. کارکرد مسئولیتی او، به یوشع می رسد؛ کسی که از خاندان او نیست. همچنین، بخش کوچکی از کارکرد معرفتی او؛ در چارچوب کهانت خاندانی، به الیعزر؛ فرزند هارون(ع)، می رسد. همچنین، نمونه های موسی(ع) و الیاس(ع) نشان می دهند؛ ممکن است پیامبری از جایگاه بسیار بلندی برخوردار باشد؛ امّا خاندان او دارای اهمّیت چندانی نباشند، و حتّا هرگز از آنان یاد نشود. آیا همواره جایگاه و کارکردهای پیامبران به خاندان ایشان منتقل می شود؟ پاسخ منفی است. انتقال جایگاه و کارکردهای پیامبران به خاندان شان، پدیده ای است که تنها در میان پیامبران ابراهیمی دیده می شود. برای نمونه؛ برکت الاهی ابراهیم(ع)، به خاندان او منتقل می شود، و کارکردهای مسئولیتی(پادشاهی) و معرفتی(دانش الاهی) داود(ع)، به سلیمان(ع) می رسد. امّا کارکرد مسئولیتی(رهبری) موسی(ع)، به اعضای خاندان اش منتقل نمی شود. جایگاه پیامبرانه ی الیاس(ع) به الیسع(ع) می رسد؛ کسی که از خاندان الیاس(ع) نیست. بااین همه؛ در بیشتر نمونه ها، انتقال بخش هایی از جایگاه و کارکردهای پیامبران به خاندان خود؛ به ویژه فرزندان(پسران) بی واسطه، دیده می شود. راستای بردار انتقال جایگاه و کارکردهای پیامبران، همواره ازسوی نسل گذشته(پدران) به سوی نسل آینده(پسران) است. تنها نمونه ی خلاف، در انتقال معکوس جایگاه و کارکردهای عیسی(ع) به مریم(س)، دیده می شود. عهد جدید، کارکرد مسئولیتی عیسی(ع) را به کسی واگذار نمی کند، امّا دستگاه اندیشه ی مسیحی، مریم(س) را نیز از شفاعت برخوردار می داند. کارکرد معرفتی عیسی(ع)، به پتروس می رسد؛ کسی که از خاندان او نیست. این کارکرد، به سرپرستان کلیساهای مسیحی منتقل می شود، و تا به امروز نیز ادامه می یابد. ث: نتیجه گیری و پیشنهادات: خاندان پیامبران، بخش مشترک بسیار مهمّی از متون مقدّس ادیان ابراهیمی را پدید می آورند. در همین راستا پیشنهاد می نماید؛ با پذیرش روش به کارگرفته شده در این پژوهش؛ 1) به مقایسه ی موضوع پژوهش با متون قدّس دیگر ادیان؛ به ویژه اوستا و بازتاب آن در دستگاه اندیشه ی زردشتی پرداخته شود، 2) به بررسی و پردازش داده های قرآنی و حدیثی پیرامون خاندان پیامبر اسلام(ص)، پرداخته شود.

آذربایجانی های ایران به زبان فارسی مسلط اند؛ با این حال به خود زحمت ترجمه متونی را می دهند که به زبان فارسی در اختیارشان است. اغلب چنین ترجمه هایی در حوزه های خاص و محدود انجام می گیرد. این مطالعه بر آن بود که (1) به شناسایی دلایل حضور و غیاب ترجمه در آذربایجان بپردازد، و (2) نقش اجتماعی و فرهنگی ترجمه در این بافت را توصیف کند. در این مطالعه، چارچوب زبان شناسی اجتماعی ادواردز (2010) برای توصیف وضعیت زبان آذربایجانی و چارچوب گونزالز (2005) برای توصیف وضعیت ترجمه در این بافت به کار رفت. سپس مفاهیم ارائه شده توسط کرانین (1995، 1998، 2009) و فوکوس (2005) برای بحث درباره کارکردهای ترجمه در بافت اجتماعی-فرهنگی آذربایجان به کار گرفته شد. داده های اصلی این مطالعه را اطلاعات کتاب شناختی ثبت شده در پایگاه داده های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، و اسناد و نوشته های تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، و زبانی دیگر پژوهش گران درباره ی آذربایجان تشکیل می داد.داده های اصلی این مطالعه را اطلاعات کتاب شناختی ثبت شده در پایگاه داده های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، و اسناد و نوشته های تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، و زبانی دیگر پژوهش گران درباره ی آذربایجان تشکیل می داد. داده های کتاب شناختی برای بررسی تعداد ترجمه ها به آذربایجانی، ژانر ترجمه ها، سال ترجمه ها، زبان مبدا ترجمه ها، و دیگر اطلاعات بررسی شد. پژوهش های دیگران نیز برای توصیف وضعیت اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، زبانی، اقتصادی، سیاسی، و روانشناختی آذربایجان، آنگونه که چارچوب ادواردز (2010) ضروری ساخته بود، مورد تحلیل محتوایی قرار گرفت. تحلیل ها نشان داد که دلیل غیاب ترجمه در بسیاری از حوزه ها وابستگی آذربایجانی به زبان فارسی است. با این حال، در حوزه های به خصوصی همچون ادبیات، حضور ترجمه قابل مشاهده بود. دلیل چنین ترجمه هایی، بنابه این مطالعه، فعالیت هایی برای حفظ زبان و هویت آذربایجانی تشخیص داده شد.

الف.موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف ): یافته های این تحقیق می تواند مورد استفاده مترجمان واقع شود. همچنین دانشجویان رشته مترجمی که در خصوص فنون و روش های ترجمه آموزش دیده اند ولی از ملزومات ترجمه متون ریاضی و ویژگی های زبان و نوشتار ریاضی اطلاع ندارند می توانند آز آن بهره مند شوند. همچنین، دانشجویان رشته ریاضی می توانند از یافته ها و نتایج این تحقیق استفاده کنند. بعلاوه این پژوهش موجب می شود مطالعات ترجمه از لحاظ حوزه های فنی و علمی پربار گردد. هدف از تحقیق حاضر بررسی فنون مورد استفاده مترجمان در ترجمه متون ریاضی از انگلیسی به فارسی می باشد و در آن تلاش می شود د اهمیت فنون مختلف ترجمه را از حیث فراوانی کاربرد آنها تعیین شود و همچنین ملزومات و شرایط لازم جهت ترجمه متون ریاضی گردد. ب . مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع،چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: از جمله منابعی که در تدوین این پایان نامه مورد استفاده قرار گرفت می توان به introducing translation studies اثر ماندی (2001) و a textbook of translation از نیومارک (1988) اشاره کرد.چارچوب نظری مورد استفاده در پژوهش حاضر مدل فنون ترجمه مولینا و هرتیدو آلبر (2002) می باشد که شامل 18 نوع فن ترجمه می باشد که در اعمال این مدل بر متون ریاضی ترجمه شده از انگلیسی به فارسی هفت فن ترجمه « وام گیری، گرته برداری، معادل موضوع، آفرینش گفتمانی، بسط زبانی، فشرده سازی زبانی» قابل اعمال بود. پرسش تحقیق در این پایان نامه عبارت بود از پرکاربردترین فن ترجمه در ترجمه متون ریاضی چیست؟ پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم ،روش تحقیق،جامع? مورد تحقیق،نمونه گیری و روشهای نمونه گیری،ابزار انداره گیری،نحو? اجرای آن ،شیوه گرد آوری و تجزیه و تحلیل داده ها: جامعه مورد تحقیق در این تحقیق کتب درسی ریاضی دانشگاهی ترجمه شده از زبان انگلیسی به فارسی همراه با اصل انگلیسی آنها بود. نمونه گیری بصورت تصادفی صورت گرفت. جهت گردآوری داده ها نخست متن انگلیسی به دقت مورد مطالعه قرار می گرفت، سپس با توجه به تعریف داده ها در پژوهش حاضر، زیر داده های مورد جستجو خط کشیده می شد آنگاه معادل این داده ها در متن فارسی آن به دقت مورد جستجو قرار می گرفت. آنگاه جفت داده پیدا شده در جدول قرار می گرفت و با استفاده از تعاریف هر فن ترجمه و برگه های معیارسنجی که ویژگی های هر فن در آن به تفکیک ارائه شده بود مشخص می شد که فن ترجمه به کار رفته در ترجمه آن مورد چه بوده است، در پایان مرحله گردآوری داده ها، شمارش تعداد و درصدگیری از میزان وقوع هر فن ترجمه در کل نمونه های مورد مطالعه به عمل می آمد. سپس نتایج به دست آمده با استفاده از مدل مولینا- هورتیدو آلبر (2002) مورد تحلیل واقع شد. ت.یافته های تحقیق : در این تحقیق یافت شد که گرته برداری با 33.5درصد پرکاربردترین فن ترجمه در ترجمه متون ریاضی از انگلیسی به فارسی می باشد. پس از آن فنون وامگیری، آفرینش گفتمانی، افزایش زبانی، فشرده سازی زبانی به ترتیب با 31.35%، 17.64%، 7.84% و 2% در رتبه های 2 تا 5 قرار دارند. کم کاربردترین فن ترجمه متون ریاضی نیز فن بسط (amplification)با 0.3% درصد کاربرد می باشد. همچنین 0.7 % درصد از معادل های ترجمه ای با هیچ یک از فنون ترجمه ارائه شده در مدل مولینا-هورتیدو آلبر (2002) قابل توضیح نیست. . ث.نتیجه گیری و پیشنهادات: دلیل پرکاربردی فن گرته برداری سهل الوصول بودن معادل سازی با آن می باشد که برای مفاهیم جدید با استفاده از ترجمه اجزای سازنده یک اصطلاح می توان معادلی در زبان مقصد ساخت. همچنین دلیل فراوانی کاربرد معادل موضوع وجود معادل برای بسیاری از اصطلاحات ریاضی است که در دوران رشد ریاضیات در تمدن ایرانی-اسلامی وضع شده اند و ریاضیدانان ایرانی کتابهای ریاضی فراوانی تألیف نموده اند. پیشنهاد می شود مترجمان ، دانشجویان ترجمه و دانشجویان ریاضی در ترجمه متون ریاضی هنجارهای تولید متون ریاضی متناسب با مقتضیات زمان را بررسی کنند و از ظرفیت ها و محدودیت های هر یک از فنون ترجمه و معادل گذاری که در این پایان نامه نیز به آنها پرداخته شده است آگاهی یابند و به آنها توجه کافی نمایند

در این تحقیق روش های واژه سازی به کار رفته در ساخت واژگان علوم رایانه و پزشکی بررسی و مقایسه شده اند. زبان انگلیسی در تولید علم زبان اول و زبان فارسی زبان دوم انگشاشته شده است. روش های واژه گزینی به کار رفته توسط فرهنگستان زبان فارسی ذکر شده در اصول و ضوابط واژه گزینی به عنوان چارچوب تحلیل روش ها به کار رفته است. در مجموع 4845 اصطلاح در علوم رایانه و پزشکی و معادل های انگلیسی آنها از مجموعه فرهنگ واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی استخراج شد و هر یک به تفکیک روش واژه گزینی در یکی از 13 روش معرفی شده در اصول و ضوابط واژه گزینی و آثار گرهارد و بودین طبقه بندی شد. سپس این مجموعه هدف تحلیل های آماری قرار گرفت و نمودار های فراوانی و جداول رسم و ارائه شد. اشتقاق و ساخت عبارات نحوی متداول ترین روش ها در ساخت اصطلاحات علوم پزشکی و رایانه در زبان فارسی هستند. زبان انگلیسی، در ساخت اصطلاحات خود در علم پزشکی بیشتر از اشتقاق استفاده می کند اما در علوم رایانه متداول ترین روش واژه سازی استفاده از روش ترکیب و تولید واژگان مرکب بود. زبان فارسی در مقام زبان دوم در تولید علم بیشتر امر معادل گزینی را پی می گیرد که به علت وجود سابقه زبانی برای اصطلاحی که هدف یافتن معادلی برای آن است در مواقعی که منابع واژگان بسیط اجازه ایجاد واژگان مشتق را فراهم آورده است روی به سوی اشتقاق دارد، اما در زمان هایی که واژگان بسیط فارسی امکان ایجاد اشتقاق را فراهم نمی آورند دست به توضیح زده و ترکیبات نحوی را می سازد. علت یک چنین نتیجه ای در زبان انگلیسی را می توان در تاریخ واژه سازی در زبانهای اول و دوم جستجو کرد. واژگان پزشکی سابقه ای طولانی در زبان انگلیسی دارند و به علت نزدیکی به ریشه های یونانی و لاتین این زبان روند اشتقاقی تولید آنها مبرهن است. اما علوم رایانه علمی جدید است و سابقه زبانی چندانی ندارد، به همین علت زبان انگلیسی به استفاده از منابع موجود زبان خود روی می آورد و دست به ترکیب می زند.

نتایج تحقیق حاکی از آن است که متون غیرترجمه ای بیش از هر سبک دیگر به سبک «هرم وارونه» تمایل دارند. در این دسته از متون، فاصله میان «هرم وارونه» و سایر سبکها بسیار زیاد و چشمگیر است. در حالی که در متون ترجمه ای اگرچه «هرم وارونه» کماکان سبک غالب است اما فاصله آن با سایر سبکها کاهش یافته و سبک «ساعت شنی» حضور قابل توجهی دارد.

با شیوع سبک ساده نویسی و ایجاز، نویسندگان من جمله مترجمین به این روند گرایش یافتند. تحقیق پیش روی دامنه تاثیر و محدوده این روند را برپایه چارچوب نظری وینی و داربلنه (1958/1995) و مدل ایجاز دلیل (1993) مورد مطالعه قرار می دهد. براساس این مدل و توضیحات وینی و داربلنه، 5 متغیر تعریف شده اند که از میان آنها 4 متغیر، رویه های تولید ایجاز را توصیف می کنند: 1) تمرکز فرم، 2) اختصار دستوری، 3)اختصار معنایی، و 4) حذف به قرینه معنوی؛ و رویه پنجم نشان دهنده حذف معنا می باشد. متغیر ها در پیکره ای متشکل از 35 داستان کوتاه فارسی و ترجمه انگلیسی آنها بررسی شده است و نتایج این بررسی فراوانی استفاده از هر متغیر- بیشترین فراوانی در اختصار دستوری و کمترین فراوانی در حذف به قرینه معنوی دیده شد- و چگونگی دستیابی به آنها در گروه زبانی مورد بررسی و همچنین مقیاسی برای ارزیابی کیفیت ترجمه برحسب ایجاز بدست داد. یافته دیگری که از این مطالعه برآمد، طبقه بندی جدیدی از ایجاز در مطالعات ترجمه بود که ایجاز را درون زبانی (ایجاز زبانی) و همچنین بین زبانی (مختص ترجمه) تعریف می کند.

طبق فرضیه ی بازترجمه، ترجمه ی نخست یک اثر دارای پذیرفتگی بیشتری است تا بتواند مورد اقبال خوانندگان مقصد قرار بگیرد. ترجمه های بعدی این اثر بیشتر به زبان مبدا گرایش دارند. در این پژوهش بازترجمه ی ادبیات کودک مورد برری قرار گرفت و این فرضیه در مورد ادبیات کودک کارامد نبود.

زبان قرآن یک زبان زیبا و سرشار از صنایع بدیع است. یکی از این صنایع بدیع تمثیل و تشبیه است. قدرت ادبی صنعت تشبیه چنان زیاد است که بسیاری از نویسندگان از آن در نوشته های خود استفاده می کنند. قرآن کریم هم در موارد متعددی از تشبیه استفاده کرده تا باایجاد تصاویری آشنا در ذهن خواننده، وی را به تفکر عمیق تر وادارد. از آنجاکه تمثیل و تشبیه در قرآن یکی از صنایع بدیع مهم برای انتقال پیام است، ترجمه آنها هم به همان اندازه اهمیت پیدا می کند. در این پژوهش ترجمه های انگلیسی مختلف تمثیلات قرآنی از نظر تبدیل مقوله دستوری مورد بررسی قرار گرفته است

مترجمان متون مذهبی به ویژه قران کریم با واژگانی روبه رو میشوند که یافتن معادل برای انها دشوار است زیرا این واژگان خاص فرهنگ زبان مبدا هستند .درفرهنگ زبان مقصد یعنی زبانی که به ان ترجمه میشود وجود ندارند.مترجمان برای ترجمه این عناصر فرهنگی از استراتژی های خاصی استفاده میکنند که هدف ازاین پژوهش برسی این استراتژی هاست. از انجایی که کتاب اسمانی قران ارزشمندترین کتاب مسلمانان میباشد لذا ترجمه دقیق ان اهمیت شایانی دارد و در این راستا بررسی و ارزیابی ترجمه های انجام شده ضروری می نماید . چارچوب نظری مورد استفاده شده در این پژوهش بر اساس مدل ارایه شده مونابیکر(1992) است که برای ترجمه عناصر فرهنگی یک زبان به زبان دیگر ارایه کرده است.در این مدل 8استراتژی مختلف برای ترجمه عناصر فرهنگی مطرح میسازد که عبارتند از: 1) استراتژِی"ترجمه با استفاده از یک واژه کلی تر" 2) استراتژِی"ترجمه با استفاده از یک واژه خنثی تر" 3) استراتژِی"ترجمه با استفاده ازجایگزینی فرهنگی" 4) استراتژِی"ترجمه با استفاده ازواژه قرضی" 5) استراتژِی"ترجمه با استفاده ازتوصیف و یک واژه مرتبط" 6) استراتژِی"ترجمه با استفاده از توصیف و یک واژه نامرتبط" 7) استراتژِی"ترجمه با استفاده ازحذف" 8) استراتژِی"ترجمه با استفاده از شکل و نمودار" پرسش های تحقیق عبارتنذ از: الف:پر بسامدترین استراتژی بکار رفته در ترجمه عناصر فرهنگی قران کدام است؟ ب:کم بسامدترین استراتژی بکار رفته در ترجمه عناصر فرهنگی قران کدام است؟ ج:دیگر استراتژی بکار رفته در ترجمه عناصر فرهنگی قران کدامند ؟ پ.روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: این مطالعه یک پژوهش توصیفی است که روی سه نسخه از ترجمه های انگلیسی قران کریم که توسط سه مترجم برجسته قران صورت گرفته, انجام شده است.روش کاربدین صورت بود که ابتدا ایه هایی که شامل عناصر فرهنگی بودندمشخص شده و سپس ترجمه انها نیز استخراج شد.سپس با استفاده از چارچوب نظری مورد نظر استراتژی های به کار رفته شده مشخص شدند. ت. یافته های تحقیق: پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد مترجمان قران کریم برای ترجمه عناصر فرهنگی قران از استراتژی"ترجمه با استفاده از یک واژه کلی تر" بیشترین استفاده را کرده اند. همچنین معلوم شد که بسامد استفاده از دو استراتژی "حذف"و"شکل و نمودار" صفر است.دیگر استراتژی های مورد استفاده شده به ترتیب بسامداستفاده عبارتند از:" جایگزینی فرهنگی"," توصیف و یک واژه مرتبط"," واژه خنثی تر"," واژه قرضی" و" توصیف و یک واژه نامرتبط". ث. نتیجه گیری و پیشنهادات: پس از برسی استراتژی های به کار رفته در ترجمه عناصر فرهنگی قران کریم ازسوی مترجمان می توان نتیجه گیری کرد که معادل های اختیار شده برای اینگونه عناصر متمایل به فرهنگ و زبان مقصد بوده و ناکافی است.عناصر فرهنگی خاص قران با عناوین کلی ترجمه شده اند که دیگر خاص فرهنگ قران نیستند.

تحقیق حاضر با عنوان" افزایش و کاهش در دوبله ی فیلم های انیمیشن"، به استراتژی های به کار گرفته شده توسط مترجمان در دوبله ی فیلم های انیمیشن می پردازد.از آن جا که کودکان مخاطب اصلی این فیلم ها می باشند، روش های به کار رفته در ترجمه ی این فیلم ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. : چارچوب نظری تحقیق حاضر بر اساس نظریه ی نیومارک (1981) یعنی " افزایش و کاهش "استوار است. در این تحقیق دو پرسش مطرح است:1.کدام یک از دو استراتژی افزایش یا کاهش در دوبله ی فیلم های انیمیشن متداول ترند؟2.دلایل احتمالی به کار گیریه هر کدام از این دو استراتژی در دوبله فیلم های انیمیشن چیست؟: در این تحقیق سه فیلم انیمیشن با عنوان مربی اژدها،در جستجوی نمو و وحش به عنوان پیکره ی تحقیق استفاده شده است. واحد ترجمه ی جمله در نظر گرفته شد. محقق با مقایسه ی جملات مبدا و دوبله ی آن در زبان مقصد میزان به کار گیری هر کدام از دو استراتژی افزایش و کاهش را مورد ارزیابی قرار داد. : با توجه به نتایج به دست آمده مشاهده شد که مترجمان فیلم های انیمیشن بیشتربه استفاده از استراتژی افزایش گرایش دارند و میزان استفاده از آن در انیمیشن در جست و جوی نمو بیش تر از دو انیمیشن دیگر بود.

مطالع? حاضر به بررسی مسائل و مشکلات نحوی ترجمه از زبان ترکی آذربایجانی به زبان فارسی می پردازد. برای نیل به این هدف محقق از منابع متعددی که به تفصیل در پایان تحقیق آمده است، استفاده کرده است. منابع فوق الذکر هم کتابهای ترکی آذربایجانی و هم کتاب های فارسی و انگلیسی را شامل می شود. مدل استفاده شده در این تحقیق مدل کت فورد(1965) می باشد که بر اساس آن تبدیل ها به دو قسمت اصلی تقسیم می شوند. پرسش های تحقیق به شرح زیر است: 1. تبدیل های نحوی اعمال شده در ترجمه از زبان ترکی آذربایجانی به فارسی کدام تبدیل ها هستند؟ 2. کدامیک از تبدیل های اعمال شده پربسامدترین تبدیل می باشد؟ کلیدواژه های مورد استفاده در تحقیق به شرح زیر است: پیکره موازی: به پیکره ای که اصل آن در زبان "الف" به همراه ترجمه اش در زبان "ب" است، اطلاق می شود. بررسی مقابله ای: شامل بررسی و مقابله ی دو زبان با هدف ترجمه یا تدریس زبان خارجی می باشد. تبدیل: تغییراتی که در فرایند ترجمه از یک زبان به زبان دیگر انجام می پذیرد. جامع? مورد تحقیق شامل یک رمان 700 صفحه ای به نام "دلی کور" به زبان ترکی آذربایجانی و ترجمه ی فارسی 550 صفحه ای آن با نام "سیلاب های خروشان" می باشد. نمونه گیری به صورت دستی انجام شد. با مقایسه و تطبیق جمله به جمله متن مبدا و مقصد، محقق در صدد یافتن تبدیل های ترجمه و طبقه بندی انواع تبدیل بود. سپس محقق انواع تبدیل ها را در جداول جداگانه جای داده، پربسامدترین تبدیل بکار گرفته شده را یافت. با رجوع به جداول بسامد تبدیل ها و در فصل چهار و با توجه به نمودارهای مدور رسم شده در بخش ضمیمه که نشان دهنده درصدها هستند، چنین برمی آید که انواع تبدیل های استفاده شده در ترجمه از زبان ترکی آذربایجانی به زبان فارسی عبارتنداز: تبدیل واحد، تبدیل ساختار، تبدیل درون سیستم و تبدیل طبقه. از میان این تبدیل ها، تبدیل واحد با تعداد 266 از 570 مورد معادل با 46.67 درصد، پربسامدترین نوع تبدیل یافت شده می باشد. بررسی تبدیل های اعمال شده در ترجمه از ترکی آذربایجانی به فارسی نشان داد که تبدیل واحد پراستفاده ترین تبدیل توسط مترجمان بوده است. به گفته کت فورد تبدیل ساختار پربسامدترین تبدیل در ترجمه می باشد در حالیکه یافته های این تحقیق این گفته را نقض می کند و تبدیل ساختار همیشه پربسامدترین نیست. دلیل آن را می توان در همسان بودن ساختار جمله بندب در دو زبان ترکی و فارسی دانست. هر دو زبان از ساختار sov برای بیان معانی استفاده می کنند. از جمله پیشنهاداتی ارائه شده برای تحقیقات آینده، انتخاب متون غیر ادبی برای مقایسه ساختار دو زبان است. زیرا پیکره مورد استفاده در این تحقیق متن ادبی بود و تجربه محقق نشان داد که برای مقایسه ساختار زبان ها متون ادبی مناسب نیست.

as some definitions show, idioms are expressions whose meanings cannot be obtained from individual words. in every society, people use their own conceptions and feelings through different idioms and expressions. so every culture and society has their own idioms. some scholars proposed methods for translating idioms but baker’s strategies are very important and constructive. this research tried to find the most frequently used strategy employed by the translator in translating the idioms of the novel “funny in farsi” . to achieve this aim, the researcher chose 14 chapters of the novel for analysis. it was discovered that “translation by paraphrase” is the most frequently used strategy by the translator and “using an idiom of similar meaning and form” is the least frequently used strategy by the translator. it was also discovered that the translator has used some other strategies for translating idioms. for example, he has also employed strategies like modulation, literal translation and borrowing.

تحقیق کنونی که تحقیقی توصیفی و پیکره بنیاد است، با هدف بررسی میزان تفاوت یا شباهت احتمالی بین ویژگی های متنی متون فنی ترجمه ای و غیر ترجمه ای صورت گرفت. در واقع، هدف تحقیق مشخص کردن ویژگی ها و زبان خاص متون ترجمه ای فنی بود. تحقیق حاضر، که در چهارچوب زبان شناسی پیکره ای صورت گرفت، تلاشی بود برای پاسخ به سوالات زیر: 1. به لحاظ میانگین طول جمله، تنوع واژگانی و تراکم واژگانی، متون فنی غیرترجمه ای دارای چه ویژگی هستند؟ 2. به لحاظ میانگین طول جمله، تنوع واژگانی و تراکم واژگانی، متون فنی ترجمه ای دارای چه ویژگی هستند؟ 3. آیا بین متون فنی ترجمه ای و غیرترجمه ای تفاوتی به لحاظ میانگین طول جمله، تنوع واژگانی و تراکم واژگانی وجود دارد؟ یافته های تحقیق صحت ادعای لاویوسا (1998)، در خصوص میانگین طول جمله و تراکم واژگانی، را تایید کردند. وی معتقد است که میانگین طول جمله و تراکم واژگانی در متون ترجمه ای کمتر از میانگین طول جمله و تراکم واژگانی در متون غیر ترجمه ای است. علاوه بر این، در خصوص تنوع واژگانی نیز مشخص شد که متون ترجمه ای از تنوع واژگانی به مراتب بالاتری نسبت به متون غیرترجمه ای برخوردار هستند. این یافته نیز با ادعای بیکر (1995) در مورد تنوع واژگانی مطابقت دارد. بررسی ویژگی های متنی در متون فنی ترجمه ای و غیر ترجمه ای نشان داد که به لحاظ میانگین طول جمله، مترجمان از جملات به مراتب کوتاهتری استفاده می کنند. هم چنین در خصوص تنوع واژگانی، مشخص شد که در متون غیرترجمه ای تکرار واژه کمتر صورت می گیرد؛ به عبارتی مترجمان از واژگان متنوع تری استفاده می کنند. به لحاظ تراکم واژگانی، متون ترجمه ای از تراکم کمتری برخوردار هستند و این بدان معنا است که مترجمان تلاش می کنند که متن را برای خواننده قابل فهم تر کنند.

تعداد واژگان و لغات روزافزون واردشده در زبان فارسی و فعالیت های فرهنگستان سوم زبان و ادبیات فارسی ایجاب می کند که زبان فارسی در مقام زبان ثانویه در مورد فرآیندهای واژه سازی به تکامل برسد. در این تحقیق سعی شده است روش های اصلی فرآیندهای تولید واژگان فارسی و انگلیسی با رویکرد تطبیقی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور دو هزار واژه از رشته های علوم انسانی ،علوم پایه، هنر و مهندسی از زبان انگلیسی و معادل های آنان از زبان فارسی با یکدیگر مقایسه و بر اساس فرآیندهای تولید واژه در دو زبان طبقه بندی گردیدند. یافته ها نشان دادند که پر بسامد ترین فرآیندهای تولید واژه در فارسی به ترتیب ساختار نحوی، اشتقاق، ترکیب و بسط معنایی هستند و فرآیند های وام گیری، نوگزینش و اختصار سازی کم بسامد ترین هستند. در پایان، فرضیه این تحقیق که بیانگر این حقیقت است که در میان گروه های فرهنگستان زبان و ادب فارسی گروه زبانشناسی از بالاترین اولویت در مورد واژه سازی ساختارهای نحوی برخوردار است را می توان اثبات شده دانست.

در این پژوهش انواع استعاره های مفهومی/شناختی در سه قصیده از اشعار پروین اعتصامی مورد بررسی قرار می گیرد. هدف از این تحقیق این است که نشان دهد استعاره تنها یک صنعت ادبی یا زینت زبانی نیست، بلکه ابزاری شناختی یا پدیده ای از فرآیندهای تفکر بشری است که در زبان روزمره بکار می رود ونیز نقش مهمی در القای معنای مورد نظر شاعر دارد. این تحقیق می تواند به مترجمان متون ادبی در انتخاب راهبردهای ترجمه کمک کند تا با توجه به تفاوت های فرهنگی میان دو زبان، مناسب ترین راهبرد را برای ترجمه استعاره های مفهومی برگزینند.یافته های این پژوهش نشان داد که تعداد زیادی از استعاره ها دردو زبان همانند است و استراتژی اول کووچش پربسامدترین استراتژی ترجمه بکارگرفته شده توسط دو مترجم می باشد. در ضمن پربسامدترین حوزه های مبدأ و مقصد در دو زبان نیز یکسان است. علت این امر می تواند این باشد که مترجمین ایرانی سعی براین داشته اند که عین کلام پروین را در ترجمه هایشان منعکس کنند، و یا این که اصولاً اکثر استعاره ها جهانی هستند.

نسبت بین نظریه حرکت جوهری ملاصدرا که بحث از هستی شناسی دارد و منطق ترجمه که صحبت از معناشناسی می کند در ظاهر قیاسی مع الفارق است. اما اگر مراد از ترجمه بیان مراد ماتن باشد که عملاً درکی فراتر از متن تنهاست، در این صورت می توان برای نظریه ملاصدرا در این خصوص وجهی قائل شد. این تحقیق، با تمسک به نظریه حرکت جوهری ملاصدرا، کشش معنا در امتداد زمان و مکان را با مفهوم حرکت بررسی می کند. برداشت مترجم، به مثابه یک مفسر و یا خواننده، از متن که با قوه و فعلیت آمیخته است، در امتداد زمان سیر می کند و در لایه های وجودی متن جریان می یابد. در واقع این برداشتها در فرآیند ترجمه و بازترجمه از یک متن واحد به فعلیت بیشتر می رسند و کاملتر می شوند. گزاره اخیر فرضیه اصلی ما را تشکیل می دهد که در آن حرکت در مولفه های موجود در فرآیند ترجمه مورد بررسی قرار می گیرد.

پایان نامه حاضر به بررسی میزان موفقیت ترجمه های انگلیسی منظوم، منثور، و مشروح قرآن کریم در حفظ صورت و معنای این کتاب آسمانی می پردازد. در این پایان نامه تنها سوره یس و سه ترجمه مذکور آن که به ترتیب توسط پرفسور نیک آیین، آرتور آربری، و یوسف علی صورت گرفته اند، مورد بررسی قرار گرفتند. در پایان نامه حاظر همچنین سعی شده است میزان موفقیت شیوه ترجمه formal correspondence و dynamic equivalence که توسط نایدا و تیبر (nida & taber) ارائه شده اند و این سه ترجمه از آنها بهره برده اند مرد بررسی قرار گیرد.

مطالعه حاضر به حوزه مطالعات ترجمه و فرهنگ اختصاص داشته و به بررسی راهبردهای منتخب از سوی مترجمان مختلف در ترجمه انگلیسی اصطلاحات اسلامی در 114 سوره قرآن کریم پرداخته است. برای همین منظور، چهارده ترجمه انگلیسی دقیقاً بررسی و تحلیل شده است. در این تحقیق به اهمیت انواع مختلف نکته نیز اشاره شده است. یکی از مواردی که نقش اساسی نکات بسیار پررنگ می شود، زمانی است که تمام معانی نهفته در یک اصطلاح اسلامی در قالب یک معادل انگلیسی قابل بیان نباشد. راهبردهایی که در این تحقیق بررسی و ارائه شده است برای پژوهش های بعدی در این حوزه بسیار راهگشا خواهد بود. اهداف عمده این تحقیق عبارتند از: تعیین راهبردهای استفاده شده؛ بررسی تأثیرات عوامل گوناگون در این خصوص، از جمله زبان، فرهنگ، دین، زمان، جنسیّت و تعداد مترجمان (فرد/گروه)؛ تعیین راهکارهای مفید برای انتقال عناصر معنایی؛ ارائه راهکارهای جدید برای تکمیل مدل های نظری فعلی.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

پژوهش حاضر به بررسی نحوه برخورد دو گروه از مترجمان حرفه ای (بومی و بیگانه) با مشکلات ترجمه واژگان همایند که مونا بیکر به آنها اشاره دارد، می پردازد. بدین منظور محقق سه داستان از ادبیات معاصر نوشته صادق هدایت (بوف کور، سه قطره خون و سگ ولگرد) و دو نسخه ترجمه برای هر داستان که یکی توسط مترجم بومی و دیگری توسط مترجم بیگانه ارایه شده بود را برای تعیین60 همایند فارسی و 120 همایند ترجمه (2 ترجمه به ازای هر همایند متن مبدأ/فارسی) انتخاب و مطالعه کرد. مترجمان بومی و بیگانه به ترتیب عبارتند از: سیاوش دانش، ایرج بشیری و دی.پی کاستلو، برایان اسپونر و ریچارد آرندت. سپس همایندی های مورد نظر به سه گروه همایندی های فرهنگی، برجسته و غیر برجسته جدول بندی شد (20 همایندی مبدأ و دو نسخه ترجمه از آنها برای هر گروه) و در اختیار 8 دانشجوی سال آخر کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی قرار گرفت تا آنها با توجه به دانش و تجارب زبانی و ترجمه ای خود و بر اساس پارامترهایی که بیکر مشخص کرده بود یکی از دو ترجمه موجود به ازای هر همایندی مبدأ را برای تحلیل نهایی داده ها انتخاب کنند. بنابراین ترجمه هایی را که اکثریت دانشجویان انتخاب کردند مورد تحلیل نهایی قرار گرفت بدین صورتکه ترجمه معکوس همایندی های ترجمه شده ارایه گردید تا شیوه ای را که هر یک از مترجمان دو گروه برای ترجمه اتخاذ کرده بود، بدست آید. سپس شیوه های بدست آمده در جامعه آماری پژوهش مورد بررسی قرار گرفت و منتج به نتایج ذیل گشت: 1. با توجه به سه نوع همایندی تحت مطالعه این پژوهش، هیچ یک از مترجمان بومی و یا بیگانه به شیوه خاص و مستقل برای ترجمه اصرار نداشته اند و ترجمه آنها حداقل برای یکبار از هر یک از شیوه های بدست آمده بهره مند شده است. 2. اگر چه مترجمان شیوه های "جا افتاده" (بیکر) را به عنوان روشهای راهگشا و کارساز به کار می گیرند اما این شیوه ها تنها شیوه های برخورد با مشکلات همایندی ها نیستند. مترجمان روشهای ترجمه ای را به کار گرفتند که در لیست روشهای ارایه شده بیکر وجود نداشت.مترجمان می توانند این شیوه های جدید را در برخورد با همایندی ها به کار بگیرند. 3. مگر در مورد آن دسته از همایندی های فرهنگی که در ترجمه آنها از روش "معادل توصیفی" استفاده شده بود در سایر موارد مترجمان بیگانه نسبت به مترجمان بومی موفقتر عمل کرده اند.

در بررسی تصریح در 4 کتاب ترجمه شده هری پاتر به فارسی مشخص شده که مقوله های دستوری اسم و صفت بیش از بقیه مقوله ها افزایش داشته اند و مقوله ضمیر در ترجمه نسبت به متن اصلی کاهش یافته است. افزایش تدریجی استفاده از تصریح در ترجمه های این مجموعه با شمارش تعداد کلمات افزوده شده به نسبت کلمات حذف شده مشخص گردیده است به نحوی که تعداد کلمات افزوده شده به مرور زمان و با ترجمه کلمات بیشتر از مجموعه 4 کتاب افزایش یافته است. این تحقیق نشان می دهد که در این ترجمه ها مقوله دستوری قید به مقوله های اسم و صفت تبدیل شده و در نتیجه تعداد قیدها در ترجمه کمتر شده است. کم شدن تعداد ضمیرها در ترجمه نیز به دلیل نبود ضمیر سوم شخص مفرد در زبان فارسی نشان داده شده است. از برچسب زنی دستوری برای هر دو متن فارسی و انگلیسی و از همترازی کلمات برای مشخص کردن مقوله های دستوری تغییر یافته در این تحقیق استفاده شده است.

چکیده ندارد.

بنیان این رساله براساس تالیف خانم مک اولیف بنا شده است که با توجه به بیان صریح ایشان و استنباط نویسنده می توان هدف او را از اینکار بقرار زیر توصیف کرد: نخست : اینکه مولف با توجه به گستردگی تفاسیر و مفسرین قرآن کریم مجبور بوده است بصورت گزینشی آثار ده مفسر را انتخاب کرده و خود نیز اذعان می دارد که اینکار جامع و مانع نمی باشد و فقط ترتیب تاریخی (کرونولوژیک) عصر زندگی آنها ملاک کار بوده است. دوم: اینکه همین نگاه و انتخاب گزینشی ، طیفی از تحلیل تفسیری از اواخر قرن نهم میلادی تا اواخر قرن بیستم را شامل شده است که از طبری آغاز و به علامه طباطبائی ختم می گردد. سومین: نکته اینکه از جهتی دیگر از میان این ده مفسر، چهار تفسیر گزینش شده دو تا به زبان فارسی و دو تا به زبان عربی بوده است که همگی توسط مفسرین شیعی نگارش یافته اند که سیر منطقی از کلاسیک تا معاصر را نیز پوشش می دهند.چهارمین موضوع آنکه اگر چه ممکن است 6مفسر باقیمانده را سنی مذهب تلقی کنیم اما دیدگاههای متنوع و متفاوتی را در خود جای داده اند، از رویکرد کلامی تفسیر زمخشری که با دیدگاههای معتزلی نزدیک است تا فخرالدین رازی که با اندیشه اشعری همخوانی دارد، در حال که رویکرد همچون حنبلی مذهبان را می توان در آثار ابن جوزی و ابن کثیر یافت، همچنین بی شک نمی توان از قرائت نوگرایانه رشید رضا در تفسیر المناراش نیز چشم پوشید.پنجمین :نکته اینکه بدلیل اهداف مقایسه ای که در لابلای نمایندگان نحله های مختلف فکری این تفاسیر در نظر بوده است و نیز جهت برطرف کردن این نقص گهگاه از نگرش صوفی گرایانه سمبل این نحله که در محی الدین عربی متجلی می گردیده نیز سود جسته است. ششمین و آخرین اینکه مولف در دسترس بودن این تفاسیر در بازار توزیع قاهره را مبنای کار خویش قرار داده است.