آلکالوئیدها، ترکیبات شیمیایی هتروسیکلی هستند که حداقل دارای یک اتم نیتروژن هستند. گیاهان به عنوان یکی از مهمترین منابع آلکالوئیدها به حساب می آیند. بنابراین بررسی آلکالوئیدها در منابع گیاهی بسیار مهم است. در مطالعه حاضر، چند ترکیب آلکالوئیدی از غدد زیرزمینی دو گونه از جنس leontice جدا سازی شدند طیف آن ها به کمک تکنیک1hnmrو13cnmr مشخص شد. به علاوه محتوای آلکالوئید تام غدد زیرزمینی l. leontopetalum از دو منطقه مختلف ایران، مریوان (1) و سنندج (2) و l. armeniaca از سنندج (3) و نقده (4) به وسیله ی اسپکتروفتومتر، براساس واکنش آلکالوئید با محلول بروموکرزول سبز، بررسی شدبعد از استخراج آلکالوئید تام با اسید استیک و افزودن بافر فسفات (ph=4/7) و محلول بروموکرزول سبز (104)، مخلوط واکنش با کلروفرم عصاره گیری شد تا زمانی که یک رنگ زرد در لایه ی کلروفرمی مشاهده شد که این نشان دهنده حضور آلکالوئید می باشد. اثرات فاکتورهای محیطی مانند ph، ازت کل، پتاسیم، بافت خاک، ارتفاع و محتوای نیترات غدد زیرزمینی، بر محتوای آلکالوئید تام سنجیده شد. داده های حاصل توسط دو روش tukey و onewayanova و با استفاده از نرم افزار spss آنالیز و در سطح معنی دار p< 0/05 مقایسه شدند. نتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین محتوای آلکالوئید تام l. leontopetalum منطقه ی 1 و 2 و بین محتوای l. armeniaca منطقه 3 و 4 وجود دارد. همچنین بین گونه های مناطق مختلف نیز تفاوت معنی داری مشاهده شد به غیر از l. leontopetalum منطقه 2 با l. armeniaca منطقه 3. نتایج حاصل از بررسی تأثیر فاکتورهای محیطی بر روی محتوای آلکالوئید تام نشان داد که با افزایش مقدار ازت کل، پتاسیم و نیترات محتوای آلکالوئید تام کاهش می یابد.

از بین متغیرهای محیطی، تنش خشکی فاکتور مهمی است که بر روی پاسخ گیاهان به اشعه ی uv-b تاثیر می گذارد. موضوع تحقیق حاضر، مطالعه ی اثر تنش خشکی، اشعه ی uv-b واثرات ترکیبی تنش های uv-b وخشکی بر روی دانه رست های دو رقم یونجه می باشد. گیاهان یونجه به مدت 45 روز با دوره ی 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و شدت نورs.2mol.m - µ150 کشت داده شدند، سپس دانه رست های 45 روزه به 4 گروه تقسیم شدند: گروه کنترل و 3 گروه برای مطالعه در شرایط تنش: uv-b، تنش خشکی با 25% ظرفیت زراعی خاک و ترکیب تنش های خشکی واشعه ی uv-b . نتایج نشان داد که طول ریشه و اندام هوایی، وزن تر ریشه و اندام هوایی، سطح کلی برگ، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیلa، کلروفیلb و کاروتنوئید، ضخامت ساقه، برگ و رگبرگ میانی و فعالیت آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز در شرایط خشکی، تحت تاثیر اشعه ی uv-b و یا ترکیب دو تنش در مقایسه با گیاهان شاهد اساساً کاهش یافتند. نتایج حاصل از اندازه گیری ترکیبات جاذب uv مانند آنتوسیانین، فلاوونوئید، فنل و فعالیت آنزیم های پاداکسایشی مانند آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و همچنین تراکم و شاخص روزنه ای نشان داد که این پارامترها تحت تاثیر اشعه ی uv-b و یا تنش خشکی افزایش نشان دادند. اندازه گیری پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نشان داد که با این شرایط آزمایش، تنش خشکی نسبت به اشعه ی uv-b اثرات تنشی قویتری برروی رشد دانه رست های دو رقم یونجه دارد.

چکیده rosa canina l. یکی از اعضای خانواده rosaceae است که مشهور به وجود ترکیبات فنولی بالاست. این ترکیبات به خاطر دارا بودن تأثیرات پاد اکسایشی و ضد رادیکالی شناخته شده هستند. به منظور مقایسه فعالیت پاد اکسایشی و ضد رادیکالی عصاره فنول جنس rosa، میوه های 2 گونه آن (r. canina و r. pimpinellifolia) از تکاب، اشنویه و دره قاسملو ارومیه از استان آذربایجان غربی در سال 1390 جمع آوری و انتخاب شد. سپس عصاره متانولی میوه ها آماده گردید. محتوای فنولی، فلاونوئیدی و درصد مهار جاروب کنندگی برای رادیکال های نیتریک اکساید، هیدروژن پراکسید، dpph، مهار پراکسیداسیون چربی و فعالیت شکستگی زنجیر اندازه گیری شد. که به ترتیب بین 5/2 ± 65/225- 7/2± 48/132 میلی گرم گالیک اسید بر 100 گرم وزن تازه برای محتوای فنول کل، 30/0 ± 02/2- 02/0 ± 41/0 میلی گرم کوئرستین بر 100 گرم عصاره، برای فلاونوئید کل، 72/0± 10 /58 - 64/0± 41/22 درصد برای هیدروژن پراکسید،10/0 ± 78/87- 61/0± 16/79 درصد برای dpph، 4 /16 ± 76/236- 31 /2± 93/76 درصد برای نیتریک اکساید، 73/1 ± 52/82- 77/0 ± 76/ 39 میکروگرم mda بر گرم وزن تازه برای مهار پراکسیداسیون چربی و07/0 ± 52/8- 09/0± 22/0 (-abs-3/min/mg fw) برای شکست زنجیر بدست آمد. مطالعات آناتومیکی بر روی 6 جمعیت از گونه های rosa انجام شد، این مطالعات شامل اندازه گیری تعداد لایه های پارانشیم پوستی وضخامت پارانشیم مغزی ساقه، قطر دمبرگ، تعداد لایه های پارانشیم پوستی و عرض دستجات آوندی دمبرگ بود. کلمات کلیدی: آناتومی، پاد اکسایشی، ضد رادیکالی، فلاونوئید، فنول، گونه های rosa

انگور (vitis vinifera l.) به خانواده ی vitaceae تعلق دارد. برگ های انگور سرشار از اسید های آلی، اسید های فنولیک، فلاونوئید ها، پروسیانیدین، تانن، آنتوسیانیدین، لیپید، آنزیم ها، کاروتنوئید ها، ویتامین ها، قند های احیاکننده و غیر احیاکننده می باشند. هدف از این تحقیق بررسی محتوای فنولی و فلاونوئیدی کل و همچنین فعالیت پاداکسایشی عصاره ی متانولی برگ های 4 رقم انگور ارومیه (قزل اوزوم، قرمز بیدانه، ریش بابا و تبرزه قرمز) بود. در بین ارقام مطالعه شده، رقم قرمز بیدانه دارای بیشترین (01/0 ±39/1 میلی گرم گالیک اسید بر گرم وزن تر) و رقم تبرزه قرمز دارای کمترین (03/0±43/0) محتوای فنولی بودند. بیشترین مقدار فلاونوئید در رقم ریش بابا ( 00±593/0 میکروگرم بر 100 گرم وزن تر) و کمترین مقدار آن در رقم تبرزه قرمز(00±420/0) مشاهده شد. بالاترین ظرفیت جمع آوری رادیکال dpph در قرمز بیدانه (104/0±95/95درصد) و کمترین ظرفیت جمع آوری در ریش بابا ( 553/0±23/93 درصد) دیده شد. از نظر جمع آوری رادیکال هیدروژن پراکسید رقم ریش بابا بیشترین (42/0±86/66 درصد) فعالیت و قرمز بیدانه کمترین (9/5±13/34 درصد) فعالیت را نشان داد. بیشترین درصد جمع آوری رادیکال سوپراکسید در رقم ریش بابا (02/13±3/54) و کمترین فعالیت در رقم تبرزه قرمز (07/19±46/24) مشاهده شد. تبرزه قرمز کمترین (00/8±64/12) درصد جمع آوری رادیکال نیتریک اکسید و قزل اوزوم بیشترین (07/2±75/50) فعالیت را در بین 4 رقم دارا بودند. از نظر قدرت احیا رقم تبرزه قرمز بیشترین (07/0±882/0) و ریش بابا کمترین (01/0±093/0) مقادیر را داشتند. ریش بابا دارای بیشترین فعالیت مهارکنندگی پراکسیداسیون چربی (71/0±11/11 میکروگرم mda بر گرم وزن تر) و تبرزه قرمز دارای کمترین (1/1±24/26) فعالیت بود. صفات آناتومیکی در برخی گونه های گیاهی از نظر رده بندی تاکسونومیکی مفید واقع می شوند. در برگ ارقام انگور مورد مطالعه تعداد لایه های پارانشیم نردبانی متفاوت بود. ارقام قزل اوزوم و ریش بابا دارای 2 ردیف پارانشیم نردبانی و تبرزه قرمز و قرمز بیدانه دارای یک ردیف پارانشیم نردبانی بودند. تعداد لایه های پارانشیم اسفنجی در ارقام مختلف متفاوت بود. ضخامت برگ، ضخامت رگبرگ میانی و طول بزرگترین سلول اپیدرم برگ نیز در بین 4 رقم آزمایش شده متفاوت بود. ضخامت دمبرگ و تعداد دستجات آوندی دمبرگ نیز در ارقام مختلف با هم تفاوت داشت. کلمات کلیدی: آناتومیکی، انگور، ترکیبات فنولی، فعالیت پاداکسایشی

امروزه مصرف بی رویه ترکیبات هالوژن دار باعث کاهش لایه ازن شده که این امر منجربه افزایش تابش اشعه ماوراءبنفش به سطح زمین گردیده و موجودات زنده به خصوص گیاهان را تحت تاثیر قرار داده است. موضوع این تحقیق اثر اشعه ی uv-bبر روی سه رقم از گیاه سویا (williames ، l17 ، linfored ) می باشد . گیاهان سویا در شرایط 16/8 ساعت روشنایی/ تاریکی با دمای محیط 3±27 درجه ی سانتی گراد ودر شدت نورmol.m-2s-1 µ 150 کشت داده شدند. بعد از 21 روزکشت (3 هفته) ، یک سری از گلدان ها به عنوان شاهد، و بقیه به مدت 1 هفته و هر روز به مدت 20 دقیقه تحت تیمار اشعه ی uv-b قرار گرفتند. اشعه uv-b توسط دو لامپ 15 وات تامین شد. گیاهان در فاصله 50 سانتی متری از منبع نور قرارگرفتند . نتایج نشان داد که اشعه uv-b در هر سه رقم پارامترهای رشد (سطح برگ ، وزن تر ، وزن خشک و رشد طولی اندام هوایی و ریشه) را کاهش داد. uv-b همچنین باعث کاهش میزان رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل b، a و کاروتنوئید) در هر سه رقم از گیاه سویا شد. اما در نتیجه تیمار گیاهان با اشعه uv-b میزان ترکیبات جاذب uv به ویژه آنتوسیانین، فلاونوئید و فنل افزایش یافت. اندازه گیری فعالیت آنزیم های پاداکسایشی (کاتالاز ، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز) در اندام هوایی و ریشه ارقام مطالعه شده نشان داد که تیمار uv-b باعث کاهش فعالیت آنزیم کاتالاز و افزایش فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز گردید. میزان مالون دی آلدئید و پرولین نیز تحت اشعه uv-b در هر سه رقم افزایش نشان داد. مطالعات آناتومیکی نشان داد که تیمار uv-b سبب کاهش ضخامت ساقه در دو رقم williamesوl17 و افزایش ضخامت ساقه در رقم linfored شد. تیمار uv-b سبب کاهش ضخامت پارانشیم مغزی ساقه در دو رقم williames و l17 در مقایسه با نمونه های شاهد شد اما در رقم linfored تاثیری بر ضخامت پارانشیم مغزی ساقه نداشت . تیمار uv-b سبب افزایش ضخامت دستجات آوندی در دو رقم williames و linfored شد ولی در رقم l17 تیمار uv-b سبب کاهش ضخامت دستجات آوندی شد . ضخامت پوست ساقه (اپیدرم ، کلانشیم و پارانشیم پوستی) در تمام ارقام افزایش یافت. ضخامت برگ در هر سه رقم افزایش معنی داری در مقایسه با نمونه های شاهد نشان داد . در این بررسی تیمار uv-b سبب کاهش ضخامت رگبرگ در دو رقم linfored و l17 شد اما در رقم williames سبب افزایش ضخامت رگبرگ شد. تیمار uv-b سبب کاهش ضخامت ریشه در دو رقم linfored و l17 شد اما در رقمwilliames ضخامت ریشه تغییری نیافت . این مطالعه نشان داد که گیاه سویا در برابر اشعه uv-b حساس بوده و از لحاظ مورفولوژی ، آناتومی و فیزیولوژی دچار تغییرات شد. البته لازم به ذکر است که تاثیر اشعه uv-b روی هر سه رقم یکسان نبوده و در واقع درجه حساسیت و مقاومت آنها بایکدیگر متفاوت بود.

ترب (raphanus sativus l.) از گیاهان رایج تیره ی شب بوbrassicaceae) ) می باشد که دارای شماری از خصوصیات دارویی است. در این تحقیق محتوای فنولی و فلاوونوئید و همچنین فعالیت پاداکسایشی عصاره ی متانولی در 3 رقم از ترب (ترب سفید، سیاه، نقلی ) بررسی شد. در بین ارقام مطالعه شده ترب سیاه دارای بیشترین محتوای فنولی (58/2 41/139 میلی گرم گالیک اسید در 100 گرم وزن تر)، فلاوونوئید کل (04/0 45/1 میلی گرم کوئرستین بر 100 گرم وزن تر)، درصد جمع آوری رادیکال dpph (29/1 56/77)، درصد جمع آوری رادیکال هیدروژن پراکسید (64/0 1/75) و درصد جمع آوری رادیکال نیتریک اکسید (98/5 28/316) بود .رقم نقلی دارای بیشترین فعالیت مهارکنندگی پراکسیداسیون چربی(46/0 15/30 میکروگرم mda بر گرم وزن تر) و رقم سیاه دارای کمترین فعالیت مهارکنندگی پراکسیداسیون چربی (19/1 92/16 میکروگرم mda بر گرم وزن تر) بود. بیشترین فعالیت شکستگی زنجیر در ترب سیاه(abs-3/min/mg fw- 77/140± 39/720) وکمترین فعالیت شکستگی زنجیر در ترب سفید)19/0 ±48/2) مشاهده شد. مطالعات آناتومیکی بر روی 3 رقم از ترب انجام شد. پس از برداشت نمونه های گیاهی از رویشگاههای طبیعی و فیکس نمودن آنها در محلول گلیسرول: الکل به نسبت 1:1 در آزمایشگاه، خصوصیات آناتومیکی دمبرگ و برگ توسط میکروسکوپ نوری مطالعه و بررسی شد.

چکیده از بین متغیرهای محیطی، تنش خشکی فاکتور مهمی است که بر روی پاسخ گیاهان به اشعه ی uv-b تاثیر می گذارد. موضوع تحقیق حاضر، مطالعه ی اثرتنش خشکی، اشعه ی uv-b و اثرات ترکیبی تنش های uv-b و خشکی بر روی دو رقم گیاه کدو می باشد. گیاهان کدو به مدت 14 روز با دوره ی 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و شدت نور umol.m-2.s 150 رشد داده شدند، سپس گیاهان 25 روزه به 4 گروه تقسیم شدند که یک گروه برای شاهد و 3 گروه برای مطالعه در شرایط تنش uv- bهرروز به مدت 30 دقیقه، تنش خشکی با0/250 ظرفیت زراعی خاک و ترکیب تنش های خشکی واشعه ی uv-b. تیمارها به مدت 14 روز اعمال شدند. نتایج نشان داد که طول ریشه و اندام هوایی، وزن تر ریشه و اندام هوایی، سطح کل برگ، تعداد برگ، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیلa، کلروفیلb و کاروتنوئید، ضخامت رگبرگ میانی در شرایط خشکی، تحت تاثیر اشعه ی uv-b و ترکیب دو تنش در مقایسه با گیاهان شاهد اساسا کاهش یافت. نتایج حاصل از اندازه گیری ترکیبات جاذب uv مانند آنتوسیانین، فلاوونوئید، فنل و فعالیت آنزیم های پاداکسایشی مانند کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و همچنین تراکم وشاخص روزنه ای نشان داد که این پارامترها تحت تاثیر اشعه ی uv-bو یا تنش خشکی افزایش نشان دادند. اندازه گیری پارامترهای فیزیولوژیکی وبیوشیمیایی نشان داد که با این شرایط آزمایش، اشعه ی uv-b نسبت به تنش خشکی اثرات تنشی قویتری برروی رشد دانه رست های دو رقم کدو دارد و همچنین تاثیر تیمار توام خشکی و اشعه ی uv-b در بسیاری از پارامترهای اندازه گیری شده سینرژیستی بود.

چکیده سنجد (.elaeagnus angustifolia l)، گیاهی متعلق به خانواده elaeagnaceae است و برای آن خواص درمانی فراوانی ازجمله ضد درد و ضد التهاب ذکرکرده اند. امروزه ثابت شده است که بسیاری از خواص دارویی آن ناشی از ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی موجود در آن است. گونه های واکنشگر اکسیژن (ros) در بیماری های مختلفی ازجمله آرتروز، آب مروارید، سرطان، پیری و دیگر بیماری ها نقش اساسی دارند. از همین رو مهار این عناصر مخرب، می تواند باعث ممانعت از بروز بسیاری از ناهنجاری ها شود. در این مطالعه دو رقم سنجد از دو منطقه مشهد و فریمان (واقع در 75 کیلومتری مشهد) در استان خراسان رضوی جمع آوری شدند. استخراج ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی، از برگ، گل و میوه این دو رقم توسط دو حلال اتانول و متانول انجام شد. محتوای کل ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری بررسی شد. میزان توانایی آنتی اکسیدانی عصاره ها با استفاده از روش های dpph، فعالیت شکستگی زنجیر، سوپراکسید، هیدروژن پراکسید، نیتریک اکسید و ic50 تعیین شد. میزان قدرت احیاء عصاره ها توسط آزمون frap و توانایی مهار پراکسیداسیون لیپیدها با روش tba اندازه گیری شد. نتایج نشان دادند که حلال متانول بیشترین ترکیبات فنلی (22/0±61/10) و حلال اتانول بیشترین ترکیبات فلاونوئیدی (11/0±87/5) را از برگ ها استخراج کرد. رقم فریمان در مقایسه با رقم مشهد حاوی سطوح بالایی از محتوای فنلی و فلاونوئید کل، قدرت احیاء، فعالیت شکستگی زنجیر،میزان پراکسیداسیون چربی، درصدجاروب کنندگی رادیکال dpph و سوپراکسید می باشد. از طرفی رقم مشهد در جمع آوری رادیکال های آزاد پراکسید هیدروژن و درصد مهار رادیکال نیتریک اکسید موفق تر از رقم فریمان عمل کرد به طوریکه بالاترین درصد مهار در این دو رادیکال به ترتیب در عصاره های اتانولی میوه ( 79/0±67/70 %) و برگ (06/0±86/1 %) رقم مشهد مشاهده شد. نتایج نشان داد، عصاره با ic50 کمتر دارای فعالیت پاداکسایشی بیشتری می باشد. مطالعات آناتومیکی و مورفولوژیکی نیز روی این دو رقم انجام شد. طول، قطر و رنگ میوه و همچنین رنگ و اندازه گل در دو رقم متفاوت بود. از لحاظ ساختار تشریحی، تیپ برگ هر دو رقم، bifacial و تعداد لایه های پارانشیم نردبانی دو لایه بود. طول دستجات آوند میانی و بزرگترین سلول اپیدرم در پهنک و نیز طول دستجات آوندی، بزرگترین سلول پارانشیم و شکل دستجات آوندی در دمبرگ دو رقم متفاوت بود.

گلابی منبع بسیار غنی از ویتامین های a ، c وپلی فنل هامی باشد. که این ترکیبات پاداکساینده های عمده ای هستندکه خطر بیماری ها را کاهش می دهند. در تحقیق حاضر محتوای فنولی و فلاونوئیدی کل و همچنین فعالیت پاداکسایشی عصاره ی متانولی برگ ها و میوه های3 گونه گلابی استان گیلان (تلکا، گرگانی pyrus boissieriana buhse ، خُجl. pyrus communis ، خزری pyrus hyrcana fedor) بررسی شد. در بین گونه های مطالعه شده برگ گونه ی p. communis دارای بیشترین (80/0 ±25/9 میلی گرم گالیک اسید در100گرم وزن تر) و میوه ی گونه ی p. communis دارای کمترین (03/0 ± 50/1 میلی گرم گالیک اسید در100گرم وزن تر) محتوای فنولی بودند. بیشترین مقدار فلاونوئید در برگ گونه ی p. boissieriana (03/0 ±39/2 میلی گرم کوئرستین بر 100 گرم وزن تر) و کمترین مقدار آن در میوه های دو گونه ی p. boissieriana و p. hyrcana (003/0 ± 04/0 میلی گرم کوئرستین بر 100 گرم وزن تر) مشاهده شد. همچنین بالاترین ظرفیت جمع آوری رادیکال dpph در برگ گونه های p. boissieriana (20/0 ± 72) وp. hyrcana (28/0±72درصد) بود و کمترین ظرفیت جمع آوری متعلق به میوه ی گونه ی p. communis (09/1 ± 18/33 درصد) بود. از نظر مهار رادیکال آزاد (dpph) بر اساس 50ic میوه گونه ی p. communis بالاترین مقدار (003/0± 39/0 میکرو گرم بر میلی لیتر) و برگ گونه ی p. boissieriana کمترین مقدار (006/0± 14/0 میکرو گرم بر میلی لیتر) را نشان داد. بیشترین درصد جمع آوری رادیکال پراکسید هیدروژن متعلق به میوه ی گونه ی p. communis (77/0 ± 40/80 درصد) و کمترین فعالیت در برگ گونه ی p. boissieriana (69/0 ± 32/30 درصد) مشاهده شد. از نظر جمع آوری رادیکال سوپر اکسید در میوه ی گونه ی p. hyrcana بیشترین (02/0 ± 56/1 درصد) و برگ گونه ی p. communis کمترین (01/0 ± 12/1 درصد) فعالیت را نشان داد. برگ گونه ی p. hyrcana بیشترین (04/0 ± 64/1) درصد جمع آوری رادیکال نیتریک اکسید و میوه ی p. boissieriana کمترین (009/0± 72/0 درصد) فعالیت را دارا بودند از نظر قدرت احیاء بر اساس سنجش frap برگ p.communis (m feso4 / 100g fw 22/0 ± 19/7) و میوه ی گونه ی p. hyrcana کمترین (m feso4/ 100g fw 03/0±15/1) مقادیر را داشتند. میوه ی گونه یp. hyrcana دارای بیشترین فعالیت مهار کنندگی پراکسیداسیون چربی (85/0 ± 10/39 میکرو گرم mda بر گرم وزن تر) و برگ گونه ی p. communis دارای کمترین (45/0 ± 85/13 میکرو گرم mda بر گرم وزن تر) فعالیت بود. از نظر سرعت شکستگی زنجیر برگ گونه ی p. boissierianaبیشترین (abs-3/ min/ mg fw- 01/0 ± 41/0) و میوه ی p. hyrcana کمترین (abs-3/ min/ mg fw- 006/0± 10/0) مقادیر را داشتند. ضخامت برگ، رگبرگ میانی و دمبرگ در بین 3 گونه ی آزمایش شده متفاوت بود . در بین گونه های متفاوت صفات مورفولوژیک از قبیل طول پهنک و سطح برگ نیز متفاوت بود.

در این تحقیق اثرات متقابل تنش های خشکی و اشعه ی uv-b روی دو رقم گیاه دارویی گشنیز مورد بررسی قرار گرفت. دو رقم گیاه گشنیز(همدان و اصفهان) در شرایط کنترل شده یعنی دما 2 ± 26و 2±22 درجه سانتیگراد با تناوب نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و شدت نور ?mol.m-2.s 150 کشت شدند. بعد از دو ماه یک گروه از هر رقم به عنوان شاهد یک گروه دیگر تحت تنش خشکی، یک سری تحت تنش اشعه ی uv-b و یک سری دیگر تحت هر دو تنش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که طول اندام هوایی، سطح برگ، تراکم و طول سلول نگهبان روزنه، بیشترین و کمترین ضخامت ساقه، طول سلول اپیدرمی محتوای رنگدانه های فتوسنتزی و پروتئین های محلول در اثر تنش های خشکی و اشعه-یuv-b کاهش یافت، ولی میزان این کاهش در تیمار توام نسبت به نمونه های شاهد کمتر از بقیه بود. در الگوی پروتئینی حاصل از الکتروفورز برخی از باندهای پروتئینی در اثر تنش ها حذف شد. محتوای نسبی آب تنها در تنش خشکی در هر دو رقم کاهش یافت. میزان ترکیبات آنتوسیانین، فنل، فلاونوئید، پرولین، مالون دی آلدئید، اسید آسکوربیک، آنزیم های پاد اکساینده مثل( فنیل آلانین آمونیالیاز، گایاکول پراکسیداز، کاتالاز، گلوتاتیون ردوکتاز) تحت تاثیر هر دو تنش افزایش یافت. با بررسی مطالب فوق نتیجه گیری شد که تنش های خشکی و اشعه ی uv-b اثرات زیانباری روی هر دو رقم گیاه گشنیز دارد بر همکنش دو تنش محیطی به گونه ای عمل کرده تا مکانیسم های حفاظتی و دفاعی را القاء کنند، بطوری که بکارگیری یک تنش، آسیب های وارد شده توسط تنش بعدی را روی گیاه کاهش داد.

fragaria ananasa l. یکی از اعضای خانواده rosacae است که مشهور به داشتن ترکیبات فنلی بالاست. این ترکیبات بخاطر دارا بودن تاثیرات پاداکسایشی و ضدرادیکالی شناخته شده هستند. تحقیق حاضر مطالعه ی برخی صفات مورفولوژیکی-آناتومیکی برگ و دمبرگ و فعالیت پاداکسایشی ترکیبات فنلی میوه ی دو رقم گیاه توت فرنگی (diamante و selva) با استفاده از سه حلال آب مقطر، اتانول و متانول می باشد. نمونه های مورد مطالعه از مزارع منطقه فندرسک استان گلستان جمع آوری شدند. سپس با توجه به نتایج بدست آمده با استفاده از روش های آماری، دو رقم مورد مطالعه بر اساس صفات مورفولوژیکی-آناتومیکی و بیوشیمایی مقایسه شدند. برای ارزیابی تنوع، برخی صفات مهم مورفولوژیکی بررسی شدند که فاکتور های مورد مطالعه اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. در مطالعات آناتومیکی دو رقم توت فرنگی اختلافاتی از نظر طول بزرگترین سلول پارانشیم دمبرگ و برگ، طول بزرگترین دسته ی آوندی دمبرگ، طول بزرگترین سلول اپیدرم دمبرگ، تعداد سلول روزنه در واحد سطح و در نهایت ضخامت برگ مشاهده شد. محتوای کل ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری بررسی شد. میزان توانایی پاد اکسایشی عصاره ها با استفاده از روش های dpph، فعالیت شکستگی زنجیر، محتوای سوپر اکسید، هیدروژن پراکسید و نیتریت اکسید، میزان قدرت احیاء و فعالیت پاد اکسایشی کل تعیین شد و توانایی مهار پراکسیداسیون لیپید ها با روش tba اندازه گیری شد. نتایج نشان دادند که رقم selva در مقایسه با رقم diamante حاوی سطوح بالایی از محتوای فنلی و فلاونوئیدی کل، فعالیت شکستگی زنجیر، فعالیت اکسایشی کل و درصد مهار رادیکال های dpph، نیتریت اکسید و سوپر اکسید می باشد. از طرف دیگر، رقم diamante در پاکسازی رادیکال آزاد پراکسید هیدروژن، احیای آهن و مهار پراکسیداسیون چربی موفق تر از رقم selva عمل کرد.

اشعه¬ی uv به سه باند تقسیم می¬شود. uv-a با طول موج 320 تا 400 نانومتر(ظاهرا کم خطر)، uv-b با طول موج 280 تا320 نانومتر(خطرناک) و uv-c با طول موج 220 تا 280 نانومتر(مخرب). اشعه uv-b یکی از پرانرژی ترین ترکیبات از نورخورشید است که به زمین می¬رسد و تاثیراتی را برروی گیاهان می¬گذارد. جو، با نام علمی (hordeum vulgar l.) ازنظراقتصادی وزراعی حائز اهمیت است. جو، گیاهی علفی ودارای ساقه ای به ارتفاع 50 تا 70 سانتی متر وحتی یک متر است. دراین مطالعه تاثیرات اشعه uv-b برروی دو رقم گیاه جو، ماکویی وبهمن، مورد مطالعه قرار گرفت. این گیاهان در شرایط 16 ساعت روشنایی و8 ساعت تاریکی با دمای محیط 21 تا30 درجه سانتی گراد و شدت نور ?mol.m-2.s-1 150در گلدان ها کشت داده شدند. بعد از 10روز کشت، 10گلدان به عنوان گروه شاهد و10 گلدان به عنوان گروه تیمار انتخاب شدند که گروه دوم به مدت 2 هفته روزی یک ساعت تحت تاثیر اشعه uv-b قرار گرفتند. نتایج نشان داد که طول ریشه و اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، رنگیزه-های فتوسنتزی، پروتئین محلول، dpph و قند محلول کاهش معنی¬دارپیدا کردند. اندازه¬گیری ترکیبات جاذب اشعه¬ی uv، آنزیم-های پاداکساینده (کاتالاز، گایاکول¬پراکسیداز و آسکوربات¬پراکسیداز)، مالون¬دی¬آلدئید، تعداد وطول روزنه، ضخامت برگ، رگبرگ و دستجات آوندی افزایش معنی¬داری در نمونه¬های تحت تاثیر اشعه¬ی uv-b نسبت به نمونه¬های شاهد نشان دادند. با بررسی این آزمایشات نتیجه¬گیری شد اشعه¬ی uv-b اثر زیان¬بار در حد کم ولی معنی¬دار بر شاخص¬های رشد و فیزیولوژیکی گیاه جو، رقم ماکویی و رقم بهمن می¬گذارد.

جنس plantago متلق به تیره بارهنگ (plantaginaceae) با بیش از 200 گونه به عنوان یک داروی خام در کشورهای شرق آسیا و ایران مورد استفاده قرار می گیرد و دارای خواص پاد اکسایشی و ضدرادیکالی می باشد. در این مطالعه مشخصات آناتومیکی و میزان محتوای کل فنول و فعالیت ضدرادیکالی عصاره ی اتانولی و متانولی ریشه ، برگ و گل آذین سه گونه گیاه بارهنگ شامل: p.lanceolata ، p. major و p. maritima در استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرارگرفت. بیشترین محتوای فنولی در عصاره متانولی گل آذین p. major و کمترین در عصاره متانولی ریشه گونه p.lanceolata مشاهده شد. از نظر محتوای فلاونوئیدی بیشترین مقدار در عصاره اتانولی برگ p. major و کمترین مقدار مـربوط به عصـاره مـتانولی ریشه گـونه p.lanceolata بود، از نظر قـدرت احیا بیشترین مقدار در عصـاره مـتانولی برگ p. major و کمترین میزان در عصاره اتانولی ریشه p. maritima دیده شد، بالاترین قدرت مهار پراکسیداسیون چربی درعصاره متانولی گل آذین p. maritima و پایین ترین در عصاره متانولی برگ p. major بود. از نظر جمع آوری رادیکال سوپراکسید عصاره اتانولی ریشه p. major بالاترین مقدار را دارا بود و عصاره متانولی گل آذین p. maritima کمترین میزان را داشت. قدرت جمع آوری پراکسید هیدروژن در عصاره اتانولی گل آذین p. maritima بالاترین و در عصاره متانولی ریشه p.lanceolata کمترین میزان بود. بالاترین ظرفیت جمع آوری رادیکال های dpph مربوط به عصاره اتانولی گل آذین p. major بوده و کمترین میزان را عصاره اتانولی ریشه p.lanceolata دارد. از لحاظ ظرفیت جمع آوری رادیکال آزاد نیتریک اکسید کمترین میزان به عصاره اتانولی برگ p. major و بیشترین ظرفیت به عصاره متانولی ریشه p. maritima تعلق دارد. بیشترین فعالیت شکستگی زنجیر در عصاره اتانولی گل آذین p. maritima و کمترین در عصـاره متانولی برگ p. major مشاهده شد. باتوجه به نتایج این مطالعه، به نظر می رسد که فعالیت پاداکسایشی، مهار رادیکال های آزاد و سرعت شکستگی زنجیر علاوه بر مقادیر فنول کل ، به ماهیت ترکیبات هم بستگی دارد. مطالعات آناتومی شامل اندازه گیری طول و تعداد سلولهای نگهبان روزنه اپیدرم تحتانی برگ و تعداد لایه های پارانشیم پوستی و ضخامت پارانشیم مغزی محور گل آذین ، ضخامت برگ ، تعداد لایه های پارانشیم زیر رگبرگ میانی و عرض دستجات آوندی رگبرگ میانی و تعیین بزرگترین سلول اپیدرم برگ و بزرگترین سلول پارانشیم میانی برگ بود.

به منظور ازریابی تأثیر میدان مغناطیسی و نانوذرات نقره روی فاکتورهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و آناتومیکی گیاه همیشه بهار، آزمایشاتی انجام شد. دانه رست ها به مدت 30 روز تحت تیمارهای میدان مغناطیسی (با شدت mt3)و نانوذرات نقره (ppm50) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گروه های تحت تیمار با نانوذره و میدان مغناطیسی باعث افزایش طول ریشه و اندام هوایی، وزن تر وخشک ریشه و اندام هوایی، ارتفاع کل دانه رست ها، همچنین افزایش میزان فنل کل، فلاونوئید، آنتوسیانین و آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز شدند. میزان جاروب کنندگی رادیکال آزاد dpph در هرسه گروه تیمار نسبت به گروه شاهد افزایش یافت. گیاهان تحت تیمار با میدان مغناطیسی، نانوذره نقره و میدان مغناطیسی ـ نانوذره نقره به صورت توأم از نظر محتوای اسمولیت های سازگار مثل پروتئین محلول، قند محلول، پرولین و گلایسین بتائین نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری داشتند. گروه تحت تیمار با میدان مغناطیسی ـ نانوذره نقره به صورت توأم از بیشترین میزان نیترات ونیترات ردوکتاز برخوردار بود. در گروه تحت تیمار با میدان مغناطیسی کلروفیل a، b و کاروتنوئید نسبت به سایر گروه ها افزایش یافت. میزان مهار پراکسیداسیون چربی ها در گروه تیمارشده با میدان مغناطیسی،نانوذرات نقره و میدان مغناطیسی و نانوذرات نقره به صورت توأم نسبت گروه شاهد افزایش یافت. میزان فعالیت آنزیم های پلی فنل اکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز در گروه تحت تیمار با نانوذره نقره در مقایسه با سایر گروه ها افزایش یافت ولی میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز در نمونه های تیمارشده با میدان مغناطیسی ـ نانوذرات نقره به صورت توأم بیشترین افزایش را نشان داد. فاکتورهای آناتومیکی مورد بررسی شامل طول و تراکم سلول های نگهبان روزنه، طول سلول های اپیدرمی و پارانشیم پوستی ساقه، ضخامت ساقه وبرگ، ضحامت استوانه آوندی و دستجات آوندی بود. در الگوی الکتروفورزی پروتئین بیشترین باندهای قابل مشاهده روی ژل الکتروفورز مربوط به گروه تحت تیمار میدان مغناطیسی ـ نانوذره نقره به صورت توأم بود. کلمات کلیدی: پاداکساینده، ترکیبات فنلی، میدان مغناطیسی، نانوذره نقره، همیشه بهار

متابولیت های ثانویه مشتق از گیاهان مانند فنل و فلاونوئید استخراج شده از گیاهان، دارای پتانسیل قوی برای پاکسازی رادیکال های آزاد می باشند که در تمام قسمت های مختلف گیاهی مانند برگ، میوه، دانه، ریشه و پوست وجود دارند. هدف از این کار بررسی و مقایسه آناتومیکی برگ در سه گیاه هلو انجیری، شفتالو و شلیل و نیز تجزیه و تحلیل ترکیبات فنولی و ظرفیت پاد اکسایشی برگ و میوه این -سه گیاه از خانواده روزاسهبا حلال های اتانول و متانول بود.بنابرایندر خصوص مطالعات آناتومیکی، بیشترین و کمترین ضخامت دستجات آوندی، بیشترین و کمترین ضخامت رگبرگ میانی، بزرگترین سلول اپیدرم، بزرگترین سلول پارانشیم، تعداد لایه های کلانشیم رگبرگ میانی، تعداد لایه های پارانشیم رگبرگ میانی، تعداد لایه های پارانشیم اسفنجی در پهنک ، تعداد لایه های پارانشیم نردبانی در پهنک، ضخامت پهنک، سطح پهنک، طول سلولهاینگهبان روزنه و تعداد سلولهای نگهبان روزنه اندازه گیری شد ودر خصوص کارهای بیوشیمیایی محتوای فنول کل و محتوای فلاونوئید کل مشخص شد و عصاره اتانولی و متانولیبرگ و میوه گیاهان هلو انجیری، شفتالو و شلیل توسط مهار رادیکال dpph، سوپراکسید، نیتریک اکسید،پراکسید هیدروژن، قدرت احیا آهن، فعالیت پاداکسایشی کل، قدرت شکستگی زنجیر وسنجشمیزانمهارپراکسیداسیونچربیسنجیده شد. مقدار فنول کل در محدوده -)17/19±12/444میلی گرم اکی والانهای گالیک اسید بر گرم وزن تر) مربوط به عصاره اتانولیبرگ شفتالو (persica vulgaris miller ) تا (4/3±28/23 میلی گرم اکی والانهای گالیک اسید بر گرم وزن تر) متعلق بهعصاره متانولی میوه شفتالو ( persica vulgaris miller ) و مقدار فلاونوئید کل برای این سه گیاه از ( 55/12±03/304 میلی گرماکی والانهای کوئرسیتینبر 100 گرم وزن تر )مربوط به عصاره اتانولی برگ شلیل (prunus persica. nucipersica) تا (84/6±35/10 میلی گرماکی والانهای کوئرسیتین بر 100 گرم وزن تر )مربوط به عصاره متانولیمیوه شفتالوpersicavulgaris miller)) متغیر بود. تفاوت معنی داری در محتوای فنول ومیزان جمع آوری رادیکالها در میوه و برگ سه گیاه مشاهده شد. این نتایج بیانگر آن هستند که گونه های مختلف، ترکیبات فنولی متعدد دارند وترکیبات فنولی متعدد قدرت جمع آوری رادیکال متفاوت دارند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.