یکی از مشکلات مهم گاوداریها و گوسفندداری ها در کشور ما، عبارت از تولد نوزادانی است که دارای ناهنجاری های مادرزادی می باشند، که علاوه بر تلف شدن نوزاد، سبب ایجاد سخت زایی و باعث به خطر افتادن جان مادر نیز میگردد. نحوه درمان این نوع از سخت زایی ها مهم بوده و در هر مورد با سایر موارد متفاوت است. بنابراین شناسایی و گزارش هر یک از این موارد حائز اهمیت بوده و می تواند کمک بسیار موثری را به دامپزشکان و متخصصان مامائی در هنگام مواجهه با موارد مشابه نماید. همچنین با انجام رادیوگرافی، کالبد شکافی و بویژه مطالعه ی پاتولوژیکی جنین ها، شاید بتوان به علت یا علل احتمالی بروز این نوع ناهنجاری ها پی برد و با رعایت مسائل پرورشی و بهداشتی، تا حدودی از بروز ناهنجاری های مادرزادی مشابه در گله جلوگیری نمود. بنابراین هدف نهایی از ارائه این پایان نامه جمع آوری اطلاعات مربوط به سخت زایی های ناشی از زایمان جنین های مبتلا به ناهنجاری های مادرزادی، ارجاع داده شده به دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز در پنج سال اخیر می باشد که شامل اطلاعات مربوط به مسائل پرورشی و بهداشتی، یافته های کالبدگشایی و تشخیص نوع ناهنجاری است.همچنین ارائه راهکارهای لازم برای نحوه مواجهه و درمان این نوع سخت زایی ها و بویژه توصیه بهترین روش اصلاح سخت زایی در موارد مذکور نیز مدنظر می باشد. بنابراین بررسی دقیق و تجزیه و تحلیل آنها و جمع آوری و مقایسه یافته های حاصل از معاینات بالینی و کالبدگشایی جنین های ناهنجار متولد شده، می تواند به عنوان الگوی کلی سخت زایی در دامداری های اطراف شهرستان تبریز باشد. جنبه دیگر گزارش متوجه دامپزشکان جوانی است که در آینده ی نزدیک مدیریت زایمان دامها را بر دوش خواهند گرفت و انعکاس این مطالب کمک بسیار موثری را در جهت انجام سخت زایی های با منشا جنینی به همکاران جوان خواهد نمود.

بروسلوز گوسفند و بز یک بیماری مشترک مهم است که دارای اهمیت درهردو بعد بهداشت انسانی و دامی بوده و دربسیاری از نقاط دنیا ازجمله ایران انتشار گسترده ای دارد. هدف اصلی این تحقیق ،بررسی سرولوژیکی بیماری بروسلوز دربین میش های سقط کرده و همزمان با آن بررسی dna باکتریایی دربافت- های جنینی سقط شده بود. از اول مهر تا اسفند ماه 1389، تعداد 100 جنین سقط شده بهمراه 100 نمونه خون محیطی ونمونه جفتی از میش های سقط کرده از گوسفندداری های اطراف تبریز جمع آوری گردید. بعد ازکالبدگشایی جنین ها، از مغز، قلب، مایع شیردان، کلیه ها، ریه ها، طحال و جفت مربوطه نمونه برداری انجام گرفت وتا زمان انجام آزمایشpcr به فریزرc?20 – منتقل شده ونگهداری گردیدند. سرم ها نیز پس از جداسازی از خون توسط سانتریفوژ در دور 3000 وبمدت 15 دقیقه به همان فریزر منتقل گردیدند. تعداد 12نمونه سرمی در آزمایش elisa نسبت به گونه های بروسلا واکنش مثبت نشان دادند . تعداد 12 نمونه بافتی تهیه شده از جنین های سقط شده هم در آزمایش pcr نسبت به سویه واکسنی بروسلا ملیتنسیس(rev-1) واکنش مثبت نشان دادند . هیچکدام ازنمونه های جنینی نسبت به سویه استاندارد بروسلا ملیتنسیس(atcc 23457) واکنش مثبت نشان ندادند. تجزیه وتحلیل آماری اختلاف معنی داری را میان دو آزمایش نشان نداد. با این حال آزمایش pcr نسبت به آزمایش elisa از نظردارا بودن توانایی تفریق سویه های واکسنی از وحشی مهمتر به نظر می رسد. نتیجه گیری کلی این است که واکسیناسیون با واکسن rev-1 در میش های آبستن باید با احتیاط زیاد صورت بگیرد زیرا این واکسن می تواند باعث سقط جنین در میش های آبستن شود. واژه های کلیدی: بروسلوز، سقط جنین، میش، pcr، elisa

سقط جنین گوسفندان از دیر باز یکی از بزرگترین مشکلات صنعت گوسفند داری نه تنها درکشور ما بلکه در اغلب کشورهای پرورش دهنده گوسفند بشمار می رود وهمه ساله باعث تحمیل خسارات سنگین اقتصادی بردامداران منطقه می گردد. کمپیلوباکتریوزکه در گذشته به ویبریوز معروف بوده، بعدازبروسلوز و لپتوسپیروز مهمترین عامل سقط جنین گوسفندان می باشد. زیرگونه های کمپیلوباکتر و بویژه کمپیلوباکترژژونای و فتوس بیشترین سقط جنین ها را در کشورهای دیگرایجاد کرده اند. هدف از اجرای این طرح بررسی میزان سقط جنین های کمپیلوباکتریایی در گوسفند داری های اطراف تبریز بوده است. بمنظور اجرای این پروژه تعداد132جنین سقط شده بهمراه جفت های مربوطه از مهرماه تااسفندماه سال1390از گوسفندداری های اطراف تبریز جمع آوری شده ودرمجاورت یخ به آزمایشگاه دانشکده ارسال گردید. در آزمایشگاه بعدازکالبدشکافی ازمحتویات شیردان ،کبد،کلیه ،طحال ،ریه، مغز وجفت نمونه برداری شده وتازمان اسخراج dna درفریزر20 - درجه سانتیگراد نگهداری شد. بعداز استخراج dna (accuprep genomic dna extraction kit, bioneer, s. korea) حضور ویا عدم حضورکمپیلوباکترهای مختلف (فتوس ، کولای وژژونای) توسط کیت تجاری بررسی شدند. براساس نتایج بدست آمده 12 نمونه( 09/9%) نسبت به کمپیلوباکترفتوس فتوس و2 نمونه(51/1%) نسبت به کمپیلوباکتر ژژونای واکنش مثبت نشان دادند. موردی از آلودگی جنین ها نسبت به کمپیلوباکتر کولای مشاهده نگردید. این گزارش اولین گزارش از سقط جنین های گوسفندی ایجاد شده بوسیله گونه های کمپیلوباکتریایی از تبریز می باشد.

ترکیبات گیاهی از دیرباز نقش بسار مهمی را در حفظ سلامت انسان بر عهده داشته اند. فیتواستروژن ها به طور طبیعی ترکیبات گیاهی هستند که می توانند به صورت آگونیست یا آنتاگونیست گیرنده های استروژنی در بدن عمل کنند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثرات اسانس گیاه پنج انگشت به عنوان یک گیاه فیتواستروژنی بر ساختار و مورفولوژی لوله های سمینیفر، کیفیت و کمیت اسپرم و قدرت لقاح آزمایشگاهی اسپرم استحصال شده می باشد. در این مطالعه از 30 موش نر استفاده شد که به 5 گروه تقسیم شده بودند. گروه های مورد مطالعه شامل کنترل، شم و سه گروه تیمار که اسانس گیاه پنج انگشت را به میزان 75، 150 و 300 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت یک هفته دریافت نمودند. پس از این مدت موش ها به روش جا به جایی مهره های گردنی کشته شدند و هر دوبیضه آنها برداشته شده و داخل محلول تثبیت کننده بوئن قرار داده شد تا بقیه مراحل مربوط به پروسه بافتی انجام شده و برش هایی به ضخامت µ 7-5 از آنها تهیه شود. پس از رنگ آمیزی مقاطع با رنگ آمیزی مرسوم h&e مطالعات هیستولوژی و استریولوژی روی آنها زیر میکروسکوپ انجام شد. بخش دم اپیدیدم نیز دایسکت شده و پس از استحصال اسپرم، ارزیابی کیفیت و کمیت اسپرم و قدرت لقاح آزمایشگاهی روی آنها انجام شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تعداد کل اسپرم، تحرک اسپرم، درصد اسپرم های زنده و قدرت لقاح آزمایشگاهی آن در گروه های تیمار کاهش یافته بود (p<0.05). یافته های بافت شناسی نشان داد که اسانس گیاه پنج انگشت می تواند باعث آسیب به اپیتلیوم زایای سلول های سمینیفرگردد و ارتفاع بافت پوششی را کاهش دهد. مطالعات استریولوژیک نشان داد که حجم بافت بینابینی، لومن و قطر لومن به شکل معنی داری افزایش یافته بود (p<0.05). همچنین حجم اپیتلیوم زایا و لوله های سمینیفر، ارتفاع بافت پوششی ، تعداد سلول های سرتولی، لایدیگ، اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت، اسپرماتیدهای گرد و کشیده و نیز طول لوله های سمینیفر کاهش معنی داری داشت (p<0.05). در نهایت با توجه به نتایج مطالعه حاضر، می توان نتیجه گیری کرد که اسانس گیاه پنج انگشت بر لوله های سمینیفر و نیز کیفیت و کمیت اسپرم تاثیر مشخصی می گذارد به نحوی که آسیب ایجاد شده در یک الگوی وابسته به دز می باشد.

سقط جنین گوسفندان از دیر باز یکی از بزرگترین مشکلات صنعت گوسفند داری نه تنها درکشور ما بلکه در اغلب کشورهای پرورش دهنده گوسفند بشمار می رود و یکی از آرزوهای بزرگ دامپزشکان شناسایی و مقابله با عوامل ایجادسقط جنین می با شد. گونه های مختلف لپتوسپرا و بویژه لپتوسپیرا اینترروگانس مهمترین عامل سقط جنین در بین گله های گوسفند و بزدر کشور ما هستند . این بیماری مسری بوده و از طریق تماس با مواد دفع شده از رحم(از قبیل جنین، جفت و ترشحات رحمی) وادرار بسرعت در میان گله منتشر شده وباعث سقط جنین های گسترده می گردد. که این مسئله از یکطرف موجب ضرر اقتصادی و از طرف دیگر موجب انتشار بیماری در بین جمعیت انسانی می گردد. هدف از این بررسی عبارت از بر آورد صحیح از میزان سقط جنین های لپتوسپیرایی در بین گله های گوسفندی اطراف تبریز می باشد.در این مطالعه آینده نگردر اواخرفصل پاییز، بعداز آبستن شدن گوسفندان به دامداریها مراجعه و از آنان خواسته خواهد شد که در صورت مشاهده سقط جنین مراتب را به ما گزارش نمایند تا همزمان ازجفت و جنینها(محتویات شیردان،کبد،کلیه ها،طحال و ریه ها)نمونه برداری و از مادران سقط کرده خونگیری بعمل آید (حدود135 نمونه جنین بر اساس فرمول فیشر). سپس در آزمایشگاه برای تشخیص موارد سقط جنین لپتوسپیرایی از پروتکل pcr برای تشخیص گونه لپتوسپیرا اینترروگانس وازآزمایش matبرای تشخیص گونه های سرولوژیک لپتوسپیرا استفاده خواهد گردید. در نهایت نتایج حاصل از دو روش, باکمک نرم افزار spss version 16و روش آماری mcnemar مقایسه خواهد گردید.

آنستروس پس از زایمان یکی از مشکلات مهم گاوداری های کشور بشمار می رود. هر ساله خسارات اقتصادی زیادی به دلیل عدم فعالیت بموقع گاوهای شیری به دامداری های صنعتی کشور وارد می گردد. این خسارت در درجه اول بدلیل افزایش روز های باز(days open) اتفاق می افتد که نتیجه آن افت تولید شیر و زایمان های دیر هنگام خواهد بود . از طرف دیگر در نتیجه خشک شدن زود هنگام گاوها بیماری های خطرناکی از قبیل هیپوکلسمی ، کتوز و سندرم کبد چرب پیش خواهد آمد که گاها حذف گاوهای مبتلا اجتناب ناپذیر خواهد بود. در این طرح تعداد230 راس گاو هلشتاین مبتلا به آنستروس پس از زایمان با نمره بدنی(body condition score)5/2-3 که حداقل تا روز60 پس از زایمان علایم فحلی را نشان نداده اند ، از 4 گاوداری اطراف تبریزکه دارای شرایط مدیریتی مشابهی بودندانتخاب شده و به فاصله 10 روز دوبارخونگیری ودوبارمعاینه رکتال از آنها بعمل آمد. گاو هاییکه در هر دو بار آزمایش میزان پروژسترون خون آنها کمتر از ngr/ml 2بوده eliza kit: diaplus inc., usa) (و در معاینه رکتال ساختمان (های) فعالی از قبیل جسم زرد یا کیست بر روی تخمدان آنها موجود نبودند، به صورت تصادفی به دو گروه 100 تایی a=b و یک گروه 30 تایی (گروه کنترل)تقسیم شدند. در گروه a روز اول mg 021/0 bucerelin acetate (5سی سی وتوسپت ساخت شرکت داروسازی ابوریحان) و روز 7به میزان mg25 dinoprost tromethamine (5سی سی وتا- لایزساخت شرکت داروسازی ابوریحان) تجویز شد. در گروهb ، بمدت 8 روز بطور روزانه 125mg پروژسترون(5سی سی وتاژسترون ساخت شرکت داروسازی ابوریحان) تجویز شد. در گروه c ، 5 سی سی سرم فیزیولوژی بعنوان placebo بمدت 8 روز تجویز شد. بمدت 5 روز بعداز قطع داروها تشخیص فحلی توسط یک تکنسین با تجربه در ساعت های 8 ،12 ،18و2 ، وتشخیص آبستنی در روز 45 توسط یک دامپزشک متخصص از طریق توش رکتال صورت گرفت . درصدگاوهای فحل شده بعد ازقطع داروها در دو گروه aو b بترتیب5% و 68% و نرخ آبستنی در اولین تلقیح بعدازمشاهده فحلی بترتیب60% و25%ودر دومین تلقیح بترتیب100% و64% محاسبه گردید. در گروه c هیچیک از گاوها فحل نشدند. اختلاف آماری مشاهده شده بین گروهها از نظر میزان بروز فحلی و نرخ های آبستنی معنی دار بود. (p?0/01) نتیجه گیری کلی این است که استفاده ازهورمون پروژسترون بهترین و سریعترین راه درمان گاوهای مبتلا به آنستروس بعداز زایمانی می باشد.

گاوها بطور کاملا تصادفی به دو گروه a(کنترل ،50 n=) و گروه b (تیمار،50 n=) تقسیم شدند. درگروه a گاوها بترتیب داروهای انروفلوکساسین( mg/kg5/2)، فلونیکسین مگلوماین( mg/kg2/2)، بروگلوکونات کلسیم40%، ml250 وسالین نرمال( mg/kg5) را دریافت کردند. درگروه b، همین داروها به استثنای سالین نرمال تزریق گردید. به عبارت بهتر در گروه bبجای سالین نرمال از سالین هیپرتونیک ( salinjet, nacl 7.2%,)بمیزان ml/kg5 استفاده گردید. همه گاوها بدون محدودیت به آب اشامیدنی دسترسی داشتند. در گروه a، 26 راس از گاوهای مبتلا بدلیل اسهال و سپتی سمی شدید تلف شدند(52%) و 14راس گاو از 24 گاو باقیمانده بدلیل عفونت شدید مبتلا به کوری کارتیه گردیدند(58%). درحالیکه در گروه b، فقط 9راس گاو تلف شد(18%) و تعداد11 کارتیه از کارتیه های گاوان بهبود یافته کور گردید(22%). اختلاف بین دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (p? 0.05) . نتیجه گیری می گردد که انفوزیون وریدی سالین هیپرتونیک نقش بسیار مهمی را در درمان گاوهای مبتلا به ورم پستان ناشی از اشریشیا کولای بازی می کند.

سندرم جفت ماندگی یکی از مشکلات مهم گاوداری های کشور بشمار می رود. هر ساله خسارات اقتصادی زیادی به دلیل جفت ماندگی گاوهای شیری به دامداری های صنعتی و سنتی کشور تحمیل می گردد. این خسارت در درجه اول بدلیل افزایش هزینه های درمانی و دارویی اتفاق افتاده و در مرحله بعدی بدلیل دور ریختن شیرگاوها، حذف گاوهای مبتلا و نهایتاً افزایش روز های باز (days open)گله اتفاق می افتد .به منظور بررسی تاثیر تزریق ترانکرون (ساخت شرکت richter pharmaی اتریش) بر روی زمان دفع جفت در گاوهای مبتلا به جفت ماندگی، تعداد 100 راس گاو مبتلا به جفت ماندگی، از گاوداری های اطراف تبریز که دارای شرایط مشابه از نظرتغذیه، بهداشت، نژاد و سرویس دامپزشکی هستند، انتخاب شده و به صورت تصادفی به دو گروه 50 تایی aوb تقسیم شدند. در گروه a)کنترل)، گاوها درمان کلاسیک جفت ماندگی شامل تجویز آنتی بیوتیک(پنی سیلین + استرپتومایسین)، کلسیم و ویتامین ad3eرا دریافت نمودند. در گروه b علاوه بر درمان کلاسیک، گاوها در روزهای 2 (24 ساعت) و5 (120ساعت) بعد از زایمان داروی ترانکرون به میزان 10 سی سی (هرسی سی حاوی 1میلی گرم عصاره الکلی(tarantula cubensis بصورت زیرجلدی نیز دریافت کردند. میانگین زمان دفع جفت درگروه های aوbبه ترتیب 51/1± 4/8 و55/1 ±14/7 محاسبه گردید. اختلاف موجوددر بین دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (p?0/05). نتیجه گیری می گردد که دفع جفت در گاوهای مبتلا به جفت ماندگی می تواند با تزریق ترانکرون تسریع گردد