نام پژوهشگر: مریم امیرچقماقی
زهرا شفیعی آتس سا پاک فطرت
مقدمه و هدف: با پیشرفت علم پزشکی و امکانات پزشکی، میانگین سنی جامعه بالا رفته و با توجه به اینکه امروزه این طیف سنی به بهداشت و سلامت دهان و دندان خود اهمیت می دهند، تعداد مراجعه کنندگان با سن بالا به کلینیک های دندانپزشکی افزایش یافته است و متناسب با آن تعداد بیمارانی که مشکل پزشکی یا اختلال سیستمیک دارند نیز افزایش می یابد. از آنجایی که گاهی بیماری ها و مشکلات سیستمیک و درمان های دارویی مرتبط با آنها در تداخل با کارهای دندانی و طرح درمان ما هستند باید از شیوع این بیماری ها مطلع بوده تا بتوانیم طرح درمان مناسب در مواجهه با این موارد داشته باشیم. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی و ارزیابی ریسک ابتلاء به بیماریهای سیستمیک در مراجعه کنندگان به مراکز درمانی مشهد طرح ریزی شده است. از نتایج این طرح می توان در جهت تعیین برنامه های آموزشی دانشجویان و نیز در برگزاری بازآموزی جهت دندانپزشکان بهره گرفت. روش کار و مواد: برای تمام بیماران مراجعه کننده به بخش پذیرش دانشکده دندانپزشکی مشهد، درمانگاه ها و مطب های سطح شهر که وارد این مطالعه می شوند، پرسشنامه مربوط به فراوانی بیماریهای سیستمیک تکمیل خواهد شد در این پرسشنامه ،علاوه بر اخذ اطلاعات دموگرافی ، از پرسشنامه استاندارد (emrrh) یا european medical risk related history استفاده می گردد که برای مراکز دندانپزشکی طراحی شده است. از پاسخ های سوالات پزشکی برای تکمیل فرم دیگری تحت عنوان چک لیست (american society of anesthesia) استفاده می شود. این چک لیست ریسک پزشکی بیماران دندانپزشکی را طبقه بندی می کند.داده های حاصله با نرم افزار spssو با استفاده از آزمون کای دو و آزمون نسبت آنالیز می شوند. یافته ها: از میان1188 بیمار مراجعه کننده با میانگین سنی 37/38 سال،3/62 % زن و1/34% مرد بودند. که 3 %آنها ساکن روستا و 97% ساکن شهر بودند.3/73 % جمعیت حداقل یک مشکل پزشکی داشتند.شایع ترین مشکل مصرف دارو وکم شیوع ترین آنها هموفیلی بود. بیشترین داروی مصرفی ضد درد ها بودند.2/29% افرادی که مشکل پزشکی داشتند در دهه سنی 2و3 قرار داشتند.7/26 درصد افراد در گروه asai ،3/37در asaii، 9/16 درصد asaiii و 1/19 درصد در asaiv قرارداشتند. نتیجه گیری: بدلیل شیوع بالای مشکلات سیستمیک و مصرف دارو و به این دلیل که بسیاری از این بیماری هابا کار دندانپزشکی تداخل دارند یا اینکه انجام کار دندانی برای بعضی از این موارد کنتراندیکاسیون دارد گرفتن تاریخچه پزشکی وانجام معاینات دقیق و کامل برای بیماران مراجعه کننده به دندانپزشکی لازم و ضروری است. واژه های کلیدی به فارسی: ارزیابی ریسک – سطح سلامتی – طبقه بندی بیماران-بیماریهای سیستمیک
مجید فهرستی ثانی مجید صنعت خانی
چکیده مقدمه: روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره می کند.آزمون های دانشگاهی ابزار مهمی جهت ارزیابی یادگیری و توانمندی دانشجویان هستند،لذا بررسی روایی و کفایت این آزمون ها ضروری به نظر می رسد. هدف این مطالعه تعیین روایی محتوای آزمون های کتبی برگزار شده در دانشکده دندانپزشکی مشهد در نیم سال اول سال تحصیلی 91-90 می باشد. مواد و روش: در این مطالعه که با همکاری دفتر توسعه آموزش (edo) دانشکده دندانپزشکی مشهد انجام گردید، جهت بررسی روایی محتوای آزمون ها از کمی سازی روایی محتوا به روش مسیک استفاده شد. بدین منظور از هر گروه آموزشی یک آزمون نهایی برگزار شده در نیم سال اول سال تحصیلی 91-90 به صورت تصادفی انتخاب گردید. سپس جدول مشخصات (blueprint) برای آن آزمون توسط یکی از اساتید گروه تهیه شد. در نهایت میزان تناسب محتوایی (cr)، پوشش محتوایی (cc) و روایی محتوا (cv) برای آن توسط اساتید طراح سوالات آزمون تعیین گردید. نتایج: در این مطالعه 11 گروه آموزشی دانشکده دندانپزشکی مشهد شرکت کردند. میانگین cr در آزمون های نهایی برگزار شده در نیمسال اول سال تحصیلی 91-90 برابر 2/95% بدست آمد. میانگین cc و cv برای آزمون ها به ترتیب برابر 87/76% و 04/86% بدست آمد. نتیجه گیری: میزان پوشش اهداف آموزشی در بعضی گروه های آموزشی کمتر از حد انتظار بود و برگزاری کارگاه های آموزشی و ارزیابی روایی محتوایی برای هر آزمون پیشنهاد می گردد. واژگان کلیدی: آزمون-روایی- روایی محتوا-تناسب محتوا-پوشش محتوا-دانشکده دندانپزشکی
اسحاق یارا جواد سرآبادانی
مقدّمه: دانشجویان به عنوان درون داد های نظام دانشگاهی دارای ویژگی های ممتاز و با اهمیّتی هستند. نقش ارزیابی در جهت شناخت قوت ها ، ضعف ها ، فرصت ها وتهدید ها بعنوان مبنای برنامه ریزی توسعه و بهبود قابل توجّه است . هدف از انجام این طرح بررسی دیدگاه دستیاران تخصصی دانشکده دندانپزشکی درباره برنامه های آموزشی ارایه شده در دوره تخصص دانشجویان دانشکده دندانپزشکی مشهد بود. روش کار: به منظور بررسی دیدگاه دستیاران تخصصی دانشکده دندانپزشکی درباره برنامه های آموزشی و قوانین دوره تخصصی با هماهنگی سرپرست محترم تخصصی دانشکده، پرسشنامه ای تنظیم شد. ابتدا روایی آن توسط صاحب نظران دانشکده تایید گردید و سپس به منظور بررسی پایایی از روش(test-retest) استفاده گردید و سپس بین تمامی دستیاران تخصصی دانشکده دندانپزشکی توزیع و جمع آوری گردید و آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار spss نسخه 5/11 انجام شد. نتایج: در این مطالعه از 100 عدد پرسشنامه توزیع شده بین آسیستانهای دانشکده دندانپزشکی مشهد 80 نفر به آنها پاسخ دادند(80 درصد(. 43 درصد دستیاران از قوانین آموزشی (از قبیل مرخصی تحصیلی،انتقالی،حذف ترم و...) مطلع بودند. در مورد توانایی در نوشتن پروپوزال، 7/42درصد دستیاران دارای وضعیت مطلوب یعنی توانا در نگارش بیش از 80درصد پروپوزال بودند. 4/30درصد دستیاران دارای مدرک تخصصی زبان بودند .اکثر دانشجویان (77درصد)رضایت خود را از کادر تخصصی هیات علمی ابراز داشتند.تعداد زیادی از دانشجویان مایل به مشارکت در خصوص متد آموزشی برنامه های دستیاران بودند. نتیجه گیری: دراین مطالعه مشخص گردید که برنامه های آموزشی در حیطه مسائل آموزشی، پژوهشی و توانمندی های ویژه نقاط ضعف بسیاری را دارا می باشند ودستیاران شرکت کننده در این طرح، نظردر تغییرات اساسی در برنامه های آموزشی در حیطه های مختلف داشتند. در حیطه آموزش دستیاران، قسمت عمده ای از دستیاران تخصصی دانشکده دندانپزشکی مشهد نسبت به آیین نامه ها و قوانین آموزشی اطلاع کافی نداشته و طرح درس عملی نیز از دید آنها مناسب نبود. همچنین اکثر آنها از ارائه دروس علوم پایه و نیز نحوه انجام آنها ناراضی بودند.با توجه به این نتایج ارایه راهکارهای مناسب برای بازبینی کوریکولوم های آموزشی واستفاده از نظرات دستیاران در این برنامه ها لازم شده است ،برنامه هایی که بر اساس اصول و قوانین آموزشی و برگرفته از نظرات دانشجویان واساتید صاحب نظر باشد. کلمات کلیدی: دیدگاه(point of view) – دستیاران تخصصی(residents) – برنامه آموزشی(curriculum)
نوشین جلایری پناه برده علیرضا صراف شیرازی
مقدمه: موضوع آموزش همواره از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است. جایگاه این مبحث در علوم پزشکی به خاطر دروس فراوان نظری و عملی بسیار حائز اهمیت است. رایج ترین ابزار کمک آموزشی موجود، نرم افزار microsoft powerpoint می باشد. از آنجا که چگونگی تهیه این اسلایدهای آموزشی می تواند در تاثیرگذاری، میزان توجه و درک دانشجویان بسیار مهم باشد، بررسی بیشتر اصول تهیه اسلاید ضروری به نظر می رسد. هدف این طرح تعیین قلم های فارسی با بیشترین اثر بخشی آموزشی و یافتن سلیقه غالب میان دانشجویان سال پنجم دانشکده دندانپزشکی مشهد می باشد. مواد و روش ها: این طرح در دو بخش اثر بخشی آموزشی و بررسی کیفی سلیقه دانشجویان انجام می گردد. در بخش اول یک فایل پاورپوینت با موضوع آزاد نمایش داده می شود. این فایل انواع قلم های فارسی را بررسی می کند. اسلایدها هر کدام به مدت 30 ثانیه نمایش داده می شود و در 30 ثانیه بعدی دانشجویان به سوالات پاسخ می دهند. در بخش دوم یک فایل پاورپوینت برای تک تک دانشجویان نمایش داده می شود و در مورد متغیرهای مختلف سلیقه دانشجویان مورد ارزیابی قرار می گیرد. یافته ها: در قسمت اثربخشی آموزشی برای فونت آریال (1/48%)، برای فونت تیتر (4/57%)، برای فونت هما (3/46%)، برای فونت یکان (4/20%) و برای فونت ترافیک (3/46%) به تمامی پرسش ها (5 عدد) پاسخ درست دادند. در قسمت بررسی سلایق دانشجویان از نظر نحوه نگارش کلمات انگلیسی (58%) تمایل به استفاده از خود کلمه انگلیسی داشتند. از نظر شیوه جلب توجه (1/39%) تغییر رنگ را پسندیدند. از نظر شیوه هم تراز کردن جملات (52%) نوع هم ترازی justify را انتخاب نمودند. از نظر نوع پس زمینه (42%) پس زمینه ساده را انتخاب نمودند. از نظر نوع استفاده از متن 74% استفاده از smart art را به جای متن ساده انتخاب کردند. از نظر استفاده از بولت 50% استفاده از بولت به صورت با فاصله کناری از عنوان را انتخاب کردند. از نظر نحوه جداسازی پاراگراف 66% افراد وجود مکث را پسندیدند. نتایج: فونت ترافیک بیشترین میزان اثربخشی آموزشی را دارد و دانشجویان نگارش خود کلمه انگلیسی، تغییر رنگ برای جلب توجه، هم ترازی justified متون، پس زمینه ساده، متن smart art، وجود فاصله بین بولت و عنوان و جداسازی پاراگراف ها با ایجاد مکث را ترجیح می دهند. همچنین انجام مطالعه در سایر زمینه ها مانند استفاده از ترنزیشن، صدا، فیلم و ... در اسلایدها پیشنهاد می شود. کلمات کلیدی: نمایش اسلاید، نرم افزار پاورپوینت، اثربخشی آموزشی، دانشجویان دندانپزشکی، ایران
هانیه قلوانی آتسا پاک فطرت
مقدمه: لیکن پلان دهانی یک بیماری شایع مزمن پوستی مخاطی با منشا ایمونولوژیک میباشد که به اشکال متفاوتی از جمله: رتیکولار،پلاک مانند،آتروفیک،اروزیو و بولوز تظاهر می یابد.بیماران با لیکن پلان دهانی آتروفیک-اروزیو اغلب درد و سوزش دارند که نیازمند درمان میباشند.درمان اصلی و اولیه لیکن پلان دهانی کورتیکواستروییدهای موضعی و سیستمیک میباشد.با توجه به عوارض جانبی کورتیکواستروییدها به خصوص انواع سیستمیک آنها (افزایش فشار خون، ساپرس آدرنال و ...)امروزه استفاده از داروهای گیاهی با اثرات جانبی کم، خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی به تنهایی یا همراه با کورتیکو استروییدها دردرمان لیکن پلان دهانی رایج شده است.لیکن در این مطالعه به بررسی اثر کورکومین بر روی لیکن پلان دهانی آتروفیک- اروزیو پرداختیم. مواد وروش کار: این مطالعه به صورت کار آزمایی بالینی تصادفی شده دوسویه کور بر روی 22 بیمار مبتلا به لیکن پلان دهانی آتروفیک-اروزیو مراجعه کننده به بخش بیماریهای دهان دانشکده دندانپزشکی (از مهرماه تا اسفندماه 1391 ) که بیماریشان از طریق بالینی و هیستوپاتولوژی تایید شده بود، انجام شد.بیماران به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. در هر دو گروه دهانشویه دگزامتازون و نیستاتین به صورت 3بار در روز تجویر شد.همچنین گروه اول(کنترل) قرص دارونما(4عدد در روز) و گروه دوم قرص کورکومین(500میلیگرم 4 عدد در روز) به صورت سیستمیک، به مدت یک ماه دریافت کردند.کنترل بیماران، درهفته های دوم و چهارم انجام شد و ضایعات در این جلسات از نظر شدت درد و سوزش قبل و بعد از درمان بررسی شدند. متغیرها بوسیله آزمون فریدمن و من ویتنی آنالیز شدند و در سایرمتغیرها از آنالیزهای دیگر مانند:فیشر، t.test و... استفاده شد. یافته ها: 22 بیمار مبتلا به لیکن پلان دهانی وارد مطالعه شدند که 2 نفر از آنها به علت عدم همکاری از مطالعه خارج شدند.12 نفر(60%) در گروه تجربی قرار داشتند که شامل 10 زن(3/83%) و 2 مرد( 7/16% ) و8 نفر(40%)در گروه کنترل قرار گرفتند که شامل3 زن(5/37%) و 5 مرد(62.5%)بود. میانگین سنی بیماران گروه تجربی 22/11±42/49سال و در گروه کنترل 438/9±75/52 سال بود.مقایسه میزان درد و سوزش ، نوع و شدت ضایعات،میزان بهبودی در هر یک از دو گروه در پایان درمان نسبت به قبل از درمان از نظر آماری ،معنی دار بود ولی در مقایسه دو گروه تجربی و کنترل با هم،تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد.در ضمن هیچ عارضه جانبی در اثر مصرف کورکومین در این دوز مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به نبود تفاوت آماری معنی دار در میزان بهبودی،میزان درد و سوزش و نوع و شدت ضایعات بین دو گروه در این مطالعه ،اثر درمانی کورکومین در بهبودی ضایعات لیکن پلان دهانی اروزیو-آتروفیک تایید نگردید.انجام مطالعات بیشتر در این زمینه به خصوص با دوز بالاتر کورکومین و حجم نمونه بیشتر بیماران ضروری به نظر میرسد.