این پژوهش با هدف شرح و نقد کتاب الاسرائیلیات فی التفسیر والحدیث تألیف محمد حسین ذهبی است. ورود اسرائیلیات به منابع اسلامی وآمیخته شدن آن با روایات اصیل، آسیب فراوانی به فرهنگ اسلامی وارد کرده است. علمای مفسر و محدثان جهان اسلام بدین خطر اذعان دارند، اهمیت و ضرورت این تحقیق دربیان و شرح دیدگاه های محمد حسین ذهبی درباره اسرائیلیات است.در این راستا این سوالات مطرح است که شیوه ی تألیف موضوعات و روش وی در طرح مسائل چگونه است؟ مفاهیم و اصطلاحات محوری کتاب به چه صورت تبیین شده است و دیدگاه وی درباره ی راویان و مفسران اسرائیلیات چیست؟در جهت تبیین موضوع و پاسخ به سوالات، بعد از ارائه ی تصویر کلی از کتاب، نظریات و دیده گاهای ذهبی در قالب موضوعاتِ جداگانه، مشخص و بر پایه ی منابع معتبر، شرح داده شده و در موارد نیاز دیدگاه های وی با نظریات علمای دیگر از شیعه و سنی مقایسه و نقد شده است. در انتها علاوه بر آشنایی با نظریات ذهبی در رابطه با اسرائیلیات،این نتیجه حاصل شده است که محتوای کتاب در قسمت مربوط به منابع ، معنا و منشأ ورود اسرائیلیات با نظریات علمای دیگر مشابه است و در قسمت مربوط به راویان روایات اسرائیلی و کتب تفسیری خالی از شائبه ی جانبداری نیست و بررسی بیشتری می طلبد.

تفسیر قرآن پیوسته از دریچه نگرش های متفاوت نظر شده است به طوری که کاوش در هر یک از این رویکردها می تواند در بهره گیری صحیح از تفاسیر، سودمند باشد. این نوشتار در مسیر بررسی روش تفسیری تفسیر شریف لاهیجی گام برمی دارد. شریف لاهیجی در بهرهگیری از مایه های گوناگون در امر تفسیر قرآن کریم دریغ نفرموده و در نیل به مفاهیم قرآنی، از سه روش عمده قرآن به قرآن، روایی و عقلی سود جسته است. تفسیر قرآن به قرآن وی در دو مرتبه استعانت از سیاق و استعانت از آیات دیگر، متجلی است. بهره گیری از روایت نیز در حیطه های گوناگون تفسیر با اجتهاد مفسر و اتخاذ رویکردهای متفاوت، همراه است. از گرایش های تفسیر عقلی مورد اهتمام شریف لاهیجی می توان به ادبی، کلامی، فقهی و فلسفی اشاره نمود. این پژوهش پس از ژرف کاوی در مجلدات تفسیر شریف لاهیجی و ملاحظه سایر آثار مفسر و نیز مطالعه منابع موجود در زمینه روش شناسی تفاسیر، روش تفسیری شریف لاهیجی و درون مایه ی عمده ی این تفسیر را، تفسیر روایی دانسته و در انتها به برخی کاستی های تفسیر اشاره نموده است.

درک اهداف و مقاصد آیات، توجه به سیاق، یعنی دقت در ماقبل و مابعد آیه و نگریستن به آهنگ کلی آیات را می طلبد.این پژوهش با عنوان«نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القرآن»و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ملاک های سید قطب در سیاق و موارد به کارگیری آن پرداخته سپس این مبانی مورد بررسی قرار گرفته شده است.اما سوال اصلی این است که مبانی سید قطب در استفاده از سیاق چیست و در این راستا تا چه اندازه موفق بوده است؟ مبانی او در ارائه سیاق، در نظر گرفتن وحدت موضوعی، زبان تصویری و پراکندگی در نزول آیات است. با مراجعه به آثار سید قطب و بررسی نمونه هایی از آیات در تفسیر فی ظلال مشخص می گردد که او هر چند به طرز گسترده و در موارد متعدد از سیاق استفاده کرده، اما در برخی آیات که مربوط به اهل بیت پیامبر(ص) است، به مهم ترین ملاک خود در مبنای وحدت موضوعی و پراکندگی در نزول پایبند نبوده و تنها با در نظر گرفتن سیاق آیات قبل و بعد به تفسیر آیات پرداخته است و در این موارد به نتایجی مخدوش دست یافته است. این پژوهش با هدف آشنایی با دیدگاه سید قطب و نحوه تعامل وی با سیاق موجود در آیات به خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) می باشد، زیرا در مواردی بین سیاق و اسباب نزول تعارض وجود دارد که در این میان اهل سنت به سیاق و شیعه به اسباب نزول نظر دارد. در این پژوهش ضمن شناساندن اهمیت سیاق و جایگاه آن در تفسیر فی ظلال به بررسی نظر سید قطب و نحوه عملکرد وی با چنین تعارضی در خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) می پردازد.در این پژوهش، نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القرآن مورد بحث قرار گرفته شده است. در فصل اول به زندگی سید قطب پرداخته شده است. در فصل دوم مهم ترین مبانی سید در ارائه سیاق مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل سوم به موارد به کارگیری سیاق در این تفسیر پرداخته می شود تا نقش و جایگاه سیاق مشخص گردد.

چکیده ندارد.