امروزه به دلیل بروز مشکلات ناشی از استفاده ی بی رویه سموم شیمیایی در مزارع کشاورزی، گرایش زیادی به استفاده از مواد بیولوژیکی از جمله متابولیت های ثانویه گیاهی جهت کنترل بیماری ها و آفات گیاهی ایجاد شده است. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی اثرات ضدقارچی برخی اسانس های گیاهی و قارچکش های شیمیایی به منظور کنترل بیماری پژمردگی فوزاریومی در چند گیاه مختلف انجام گردید. بدین منظور نمونه های نخود ایرانی از استان کردستان، نمونه های گوجه فرنگی از شهرستان مرودشت استان فارس و نمونه های طالبی از شهرستان ساوه استان مرکزی جمع آوری گردید. پس از جداسازی و خالص سازی (به دو روش تک اسپور و نوک ریسه)، آزمون بیماریزایی انجام گردید. برای فرم مخصوص fusarium oxysporum f. sp. lycopersici جدایه های f27 و f37، f. oxysporum f. sp. ciceri جدایه های f3 و f6 و برای f. oxysporum f. sp. melonis جدایه های f12 و f22 برای انجام مراحل بعدی تحقیق انتخاب گردید. اسانس های دارچین (cinnamomum zeylanicum)، زنیان (carum copticum) و زیره ایرانی (bunium persicum) به روش تقطیر با آب و بخار استخراج و ترکیبات اسانس به روش گاز کروماتوگرافی با طیف سنجی جرمی (gc-ms) شناسایی گردید. بر این اساس در ترکیب اسانس دارچین 28 ماده [(51/77%) cinnamaldehyd، (13/11%) ? - linalool]، اسانس زنیان 37 ماده [(95/52%) thymol ، (53/13%) ? - terpinene و (28/11%) p - cymene] و اسانس زیره ایرانی 48 ماده [(02/24%) ? - terpinene ، (1/20%) cuminaldehyde، (09/13%) para - cymene، (01/13%) benzenemethanol,.alpha - propyl] شناسایی گردید. همچنین دو قارچکش شیمیایی بنومیل و رورال تی - اس (اپیرودیون + کاربندازیم) مورد استفاده قرار گرفتند. در مرحله ی بعد اثرات ضدقارچی اسانس های گیاهی و قارچکش های شیمیایی علیه جدایه های انتخاب شده از عامل پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی، عامل زردی فوزاریومی نخود ایرانی و عامل پژمردگی فوزاریومی طالبی و خربزه به روش اختلاط با محیط کشت در 5 غلظت ( 100، 200، 300، 400 و 500 ppm) بررسی گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، در شرایط آزمایشگاه اسانس های مورد مطالعه روی رشد میسلیومی قارچ های مورد مطالعه اثر بازدارندگی نشان دادند اما اسانس دارچین اثر بازدارندگی مناسب تری نسبت به سایر اسانس ها از خود نشان داد و در غلظت های بالاتر از ppm 100 از رشد جدایه های مختلف هر سه قارچ جلوگیری نمود. اسانس زیره ایرانی از بین جدایه های مختلف روی جدایه f22 مربوط به f. oxysporum f. sp. melonis اثر مطلوب تری نسبت به سایر جدایه ها از خود نشان داد. دو قارچکش مورد مطالعه هم اثر بسیار مطلوبی داشته و در غلظت ppm 100 به طور کامل از رشد تمام جدایه های قارچی جلوگیری نمودند. در شرایط گلخانه نیز اسانس دارچین و قارچکش های بنومیل و رورال تی - اس اثرات مناسب تری نسبت به اسانس های زنیان و زیره ایرانی از خود نشان دادند.

مگس های گل(diptera: syrphidae) یکی از بزرگ ترین و متنوع ترین خانواده‎ های دوبالان هستند. حشرات بالغ بیشتر گونه ها در اطراف گل ها پرواز می کنند. از مهم ترین گروه های گرده ‎افشان هستند. لارو بسیاری از گونه-ها به خصوص لاروهای زیر خانواده syrphinae شکارگر آفات مختلف زراعی و باغی بخصوص شته ها هستند، از این لحاظ نقش مهمی در کنترل بیولوژیکی آفات بصورت طبیعی داشته و دارای اهمیت اقتصادی بالایی هستند. فون مگس های سیرفیده در ایران بسیار متنوع است اما در سال های اخیر مطالعاتی مقدماتی در این خصوص انجام شده است. به منظور تکمیل مطالعات انجام شده در ایران در سال های 1389-90 تحقیقی در باره شناسایی این حشرات مفید در شهرستان سنندج صورت گرفت. در این مطالعه با استفاده از تور حشره گیری و تله ملایز تعداد 27 گونه جمع آوری شد. تعداد19 گونه از آن ها برای شهرستان سنندج جدید بوده که گونه غالب منطقه گونه eupeodes corollaeمی باشد

چکیده خانواده ی pteromalidae(hym: chalcidoidea) یکی از بزرگترین خانواده های زنبوران پارازیتوئید است. افراد این خانواده مهمترین دشمنان طبیعی طیف وسیعی از حشرات زیان آور از جمله سخت-بالپوشان (choleoptera)، دوبالان (diptera)، بالپولکدارن (lepidoptera) و جوربالان (homoptera) را در بر می گیرد. بنابراین نقش این خانواده در کنترل بیولوژیکی آفات مهم محصولات کشاورزی دارد. زنبورهای متعلق به این خانواده در شهرستان سنندج (غرب کشور ایران) در سال 1389-1390 توسط تله ی مالیز و تور دستی جمع آوری و با استفاده از کلیدهای مختلفی از جمله؛ graham, 1969 و boucek and rospolus, 1991 شناسایی شدند، در بین آنها 6 گونه به عنوان رکورد جدید از ایران گزارش شده است. گونه های جدید برای ایران توسط علامت ستاره (*) مشخص شده اند. apsilocera sp. (boucek, 1954)*، asaphes vulgaris (walker, 1934)*، catolaccus crassiceps(massi, 1911)،conomorium amplum (walker, 1935)* ، conomorium patulum (walker, 1835)، halticoptera circula (walker, 1833)، halticoptera longipetiolus (hedqvist, 1975)*، hobbya stenonota (delucchi, 1956)، oodera monsterum (nikolskaya, 1952)*، pachyneuron grande (thomson, 1878)، pachyneuron muscarum (linnaeus, 1758) ، pachyneuron nelsoni (girault, 1928)، pteromalus sp. (swederus,1795)، pseudocatolaccus nitescens (walker, 1834)، schizonotus sieboldi (ratzeburg, 1848)، sphegigaster nigricornis (nees, 1834)، stenoselma nigrum (delucchi, 1956)*، trichomalus rufinus (walker, 1835).

چکیده در این پایان نامه با توجه به مشکل رسوبگذاری در دهانه ورودی بندرصیادی باسعیدو-قشم به بررسی مکانیسم پیچیده رسوبگذاری تحت اثر باد، امواج و جریان های جزرومدی در این بندر پرداخته خواهد شد. مدلسازی این تحقیق به روش عددی تفاضل محدود با استفاده ازمدل نرم افزاری mike21 انجام شده است. اطلاعات مورد استفاده توسط سازمان بنادر و دریانوردی ایران ارائه شده است . الگوی انتشار امواج در مدول sw و جریانهای کرانه ای و جزرومد در مدول هیدرودینامیک hd والگوی انتقال رسوبات ماسه ای تحت تاثیر جریانها درمدول st به کمک داده های جمع آوری شده از منطقه مورد مطالعه، شبیه سازی و به منظور اطمینان از صحت مدلسازی صورت گرفته در این تحقیق نتایج به دست آمده از مدل با نتایج اندازه گیریهای میدانی در بندر باسعیدو (منطقه مورد مطالعه) مقایسه و درستی سنجی شده و تاثیر احداث بندر برالگوی جریان و نرخ انتقال رسوب در منطقه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و جریانهای جزرومدی به عنوان اساسی ترین عامل در بروز مشکل فوق شناخته و در نهایت پس از بررسی گزینه های پیشنهادی مختلف، مناسب ترین راهکار جهت رفع مشکل مذکور ارائه شده است.

چکیده شاخابه ها به عنوان محیط هایی که میان دریا و بدنه های آبی کوچک ارتباط برقرار می کنند؛ جهت شناخت مکانیزم هیدرودینامیک و رسوبات در شاخابه ها و مشکل تاریخی بندر تیاب در رسوبگذاری دهانه ورودی خور ، مکانیزم رسوبگذاری شاخابه های جزرومدی تیاب تحت اثر امواج و جریانهای دریایی در این تحقیق مورد ارزیابی علمی قرار گرفت. مدلسازی انتقال امواج بوسیله مدول sw از بسته نرم افزاری mike21 صورت پذیرفت. با توجه به شیب بسیار ملایم منطقه شکست امواج در چند مرحله انجام و کاهش انرژی موج باعث استهلاک شدید موج و کاهش ارتفاع آن می شود. سپس با استفاده از مدول mike 21 fm تغییرات تراز آب در محدوده طرح و جریان های ناشی از جزر و مد مورد بررسی قرار گرفت. عامل اصلی تغییرات تراز آب در این محدوده پدیده جزر و مد بود. افزایش درصد ایام آرام در نقاط خارج از خور نسبت به نقاط داخلی دلیل مضاعفی بر رسوبگذاری و کم عمقی دهانه خور می باشد. برای مدلسازی رسوب از مدول mike 21 st و همچنین از بسته نرم افزاری litpack استفاده شد. تحلیل پدیده انتقال رسوبات در سواحل اطراف محدوده خور و دهانه آن نشان داد که الگوی جریانات جزر و مدی که عمود بر ساحل هستند همراه با اثر امواج در منطقه مهمترین عامل رسوبگذاری و ایجاد ناحیه پهن و عریض جزر و مدی در ساحل اطراف خور هستند. نتایج حاصل از مدلسازی دو بعدی انتقال رسوبات ساحلی با در نظر گرفتن عوامل موثر جزر و مدی و امواج فرضیات ارائه شده در خصوص انتقال رسوبات ساحلی را تا حد زیادی تأیید کرد. بر اساس نتایج مطالعات رسوب گذاری در اطراف کانال پیشنهاد گردید که برای حفاظت کانال و ایجاد امکان بهره برداری دراز مدت تر و با مشکلات نگهداری کمتر از راهکار احداث سازه رسوبگیر در اطراف آن استفاده شود. واژگان کلیدی: شاخابه، موج، جریان جززومدی، رسوب،خور تیاب،mike21

موضوع این تحقیق بررسی، تغییرات فصلی جمعیت حشرات کامل خوشه خوار انگور، پراکنش و تراکم آفت در شهرستان های سنندج، سقز و مریوان و مناطق آنها، تاثیر ارقام مختلف انگور بر روی میزان جلب آفت، تاثیر غلظت های فرمون، رنگ های تله دلتا (سفید، زرد، سبز، قهوه ای و مولتی کالر) و ارتفاع های نصب آنها (یک و نیم متر، یک متر و نیم متر) بر روی میزان جلب آفت بود. نتایج بدست آمده نشان داد که این آفت دارای سه نسل می باشد و اوج پرواز حشرات کامل در سه نسل آن در شهرستان سنندج به ترتیب بیست و سوم اردیبهشت، ششم تیرماه و بیستم مرداد ماه، در شهرستان سقز ، سی ام اردیبهشت، بیست و چهارم تیر و بیست و هشتم مرداد و در شهرستان سرو آباد سوم اردیبهشت، دوازدهم تیر و بیست و نهم شهریور ماه می باشد. بین تراکم آفت در مناطق تله گذاری شده سه شهرستان، تفاوت معنی دار مشاهده شد (001/0>p). مقایسه میزان تراکم این آفت در نسل اول و دوم آن، در منطقه محمده شهرستان مریوان، نشان داد که میانگین تراکم آفت نسل اول به صورتی معنی دار بالاتر از نسل دوم بود (001/0=p). در بین غلظت های مختلف 01/0، 1/0 و 1 میلی گرم بکار رفته در آزمایش، غلظت یک میلی گرم بیشترین میزان جلب آفت را داشت (05/0>p). بین ارقام انگور عسکری، رشه، فرخی و بیدانه قرمز برای مقایسه میزان جلب آفت، تفاوت معنی داری مشاهده شد(051/0=p).اثرهای رنگ تله (114/0=p) و ارتفاع نصب تله (919/0=p) بر جلب آفت معنی دار نبود.

چکیده اکثر آفت کش های مدرن، زیست کش های عمومی بوده و برای انسان و تعداد زیادی از موجودات غیر هدف، سمی هستند. علاوه بر اثرات بلند مدتی که روی سلامتی انسان دارند، ایجاد مقاومت در آفات، مسمومیت جانوران اهلی، زنبور عسل و سایر گرده افشان ها، حیات وحش و دشمنان طبیعی آفات نیز باعث می شوند. زنبور تریکوگراما brassicae trichogramma یکی از دشمنان طبیعی آفات کلیدی چون کرم سیب، کرم ساقه خوار برنج، کرم گلوگاه انار و .... می باشد. به همین دلیل مطالعه ی اثرات جانبی سموم روی تریکوگراما می تواند اطلاعات و ابزارهای با ارزشی را در زمینه مدیریت تلفیقی آفات وحفظ این حشره مفید در ایران ارائه دهد. در این مطالعه زنبور تریکوگراما بر روی میزبان واسط (sitotroga cerealella ) پرورش داده شد. سپس اثرات چهار نوع قارچکش رایج درکنترل بیماریهای برنج (بلاست برنج) که شامل کارپروپامید(وین) تری سیکلازول( بیم) و پروپیکونازول(تیلت) و مانکوزب می باشند، بر روی تخم پارازیت شده، توسط زنبور تریکوگراما با استفاده از روش زیست سنجی ارزیابی شد. برای این منظور تخم های پارازیت شده ی بید غلات توسط زنبور را به مدت پنج ثانیه در هفت تا هشت دز مختلف از قارچ کش های فوق، غوطه ور شدند. در تیمار شاهد از آب مقطر استفاده گردید. این تخم ها تا مرحله ی خروج حشره کامل هر 24 ساعت یکبار به مدت سه روز مورد بازدید قرار گرفتند و میزان مرگ و میر تخم و حشرات کامل آمار گیری شد. قارچکش های آزمایش شده شامل کارپروپامید(وین)، تری سیکلازول(بیم)، پروپیکونازول(تیلت) و مانکوزب می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه برای زنبورها بعد از 24 ساعت اول نشان داد که قارچکش پروپیکونازول با lc50، 44/10 پی پی ام، بیشترین تاثیر نسبت به سایر قارچکش های آزمایش شده دارد؛ قارچکش کارپروپامید که lc50 آن برابر با 83/627 پی پی ام است و lc50 برای مانکوزب 1/1735 پی پی ام و تری سیکلازول lc50 برابر با 21/802 بدست آمده است. در 48 ساعت بعد از آزمایش میزان lc50 به ترتیب برای کارپروپامید 44/15 پی پی ام، تری سیکلازول 62/474 پی پی ام، پروپیکونازول 52/0 پی پی ام و مانکوزب 84/297 پی پی ام می باشد بنابراین قارچکش‏های مورد استفاده در تحقیق حاضر، باعث افزایش تلفات و عدم تفریخ تخم حشرات می‏شوند و این موضوع زنگ خطری برای کنترل بیولوژیک حشرات و همچنین جمعیت‏های دشمنان طبیعی در طبیعت می‏باشد. قارچکش‏ها برخلاف تصور ایمن نبوده و واقعا روی تخم و حتی طول عمر حشره بالغ زنبور نیز اثرات منفی دارند. قارچکش عمومی پروپیکونازول در مقایسه با سایر قارچکش‏ها اثرات کشندگی بیشتری داشت. قدرت حشره کشی این سموم با گذشت زمان با توجه به کوچک تر شدن مقدار lc50 بیشتر می شود و این موضوع سبب کاهش توانایی جستجو زنبورهای رهاسازی شده در باغات و مزارع خواهد شد. واژگان کلیدی: اثرات جانبی، زنبور تریکوگراما، قارچکش، زیست سنجی،

درختان اوکالیپتوس در شمار گونه های جنگلی سریع الرشد محسوب می شوند.گونه ی eucalyptuscamaldulensisدر مقایسه با گونه های دیگر اوکالیپتوس بیشترین سطح کشت را در کشور دارد. در سال های اخیر این گونه در نهالستان ها و عرصه های اوکالیپتوس کاریشده ی استانمازندران مورد حمله ی شدید یکی از انواع زنبورهای گالزای اوکالیپتوس قرار گرفته است.جهت شناسایی گونه ی این زنبورنمونه برداری های متعددی از درختان آلوده انجام گردید. همچنین بیولوژی و خسارت آن از مرداد ماه 1390 تا تیر ماه 1391 در شرایط طبیعی منطقه ی جویبار و شرایط آزمایشگاه، روی درختان اوکالیپتوس گونه یe.camaldulensisمطالعه شد.زنبور گالزای مورد نظرگونه ی (hymenoptera: eulophidae)leptocybe invasafisher & la salle تشخیص داده شد. این گونه در شرایط طبیعی شهرستان جویبار در طی سال دارای چهار اوج جمعیتی مشخص است که از نظر زمانی با هفته دوم خرداد، هفته آخر تیر، هفته دوم شهریور و هفته آخر مهر مصادف می باشد، بنابراین این حشره قادر به ایجاد 4 نسل هم پوشان در طول سال می باشد.طول دوره رشدی یک نسل حشرهدر شرایط محیط طبیعی به طور متوسط11/5 ±1/43 روز است. متوسط طول عمر حشره با رژیم غذایی آب و عسل 17/0± 5/5روز می باشد.زمستان را بیشتر به شکل لارو های سنین بالا، شفیره و تاحدی حشره کامل در داخل گال ها سپری می کند.زنبورهای ماده تخم های خود را در دو طرف رگبرگ میانی، درون بافت دمبرگ و ساقه های جوان قرار می دهند. تخم ها بصورت منفرد و جدا ازهم گذاشته می شوند.آسیب وارد شده به بافت گیاه باعث تحریک رشد بافت و شکل-گیریگال های برجسته روی دمبرگ، رگبرگ و ساقه های جوان اوکالیپتوس می شود. لارو در داخلگالتبدیل به شفیره شده و در نهایت حشره بالغ با ایجاد حفره ی دایره ای شکل از داخل گال خارج می شود.این زنبور به طریق بکرزایی ماده زایی تولید مثل می کند و تعداد حشرات جنس نر در جمعیت آن ها بسیار کم می باشد.طی بررسی صورت گرفته جنس نر این گونه برای اولین بار در کشور مشاهده شد.خسارتزنبورl. invasaدر نهالستان ها و عرصه های نهال کاری شده (2 تا 4 ساله) بسیار شدید می باشد.بررسی انتشار آفت در مازندران نشان می دهد که میزان شیوع آفت در بخش شرقی و مرکزی استان بسیار شدیدتر از غرب استان می باشد.

شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی با نام علمی (lep.: gelechiidae) (meyrick, 1917)tuta absoluta یکی از آفات نسبتاً جدید گوجه فرنگی در اروپا، بخش هایی از آسیا و ایران است. زیست شناسی این حشره در شرایط گلخانه بر روی رقم ریوگراند ایتالیایی در استان کردستان بررسی شد و نتایج زیر به دست آمد. تخم ها بعد از 11/0±5 روز تفریخ شدند. این آفت در مدت 20- 19 روز چهار سن لاروی را طی کرد. دوره شفیر گی نرها 12/0±5 روز و ماده ها 24/0±7 روز بود. طول یک نسل این آفت برای نر ها 14/0±61/35 روز و برای ماده ها 14/0±20/33 اندازه گیری شد. بررسی مقاومت سه رقم رایج گوجه فرنگی گلخانه ای شامل ریوگراند ایتالیایی، الیت و سوپرچیف نسبت به شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی نشان داد بین ارقام از نظر شاخص های زیستی شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی از جمله میزان تخم ریزی در روی هر رقم (05/0p < و 15/25f= )، وزن شفیره (05/0p < و 7/6f= )، تراکم کرک (05/0p < و 1/40f= ) و سطح خسارت (05/0p < و 15/21f= ) اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از بررسی مقایسه آماری پارامترهای جمعیت پایدار مینوز برگ گوجه فرنگی بر روی سه رقم گوجه فرنگی نشان داد که توان تخم ریزی مینوز برگ گوجه فرنگی بر روی رقم ریوگراند ایتالیایی بیشتر است و آفت یک نسل خود را در زمان کوتاهتری نسبت به سایر ارقام مورد مطالعه طی می کند. بررسی پارامترهای جمعیت پایدار مینوز برگ گوجه فرنگی برروی سه رقم رایج گوجه فرنگی و سیب زمینی نشان داد که این آفت گوجه فرنگی را نسبت به سیب زمینی ترجیح داده است.

سس (cuscuta epithymum l) گیاهی است علفی و متعلق به خانواده پیچ صحرایی که در طب سنتی از آن استفاده های فراوان می شود. منظور به بررسی تنوع ژنتیکی گیاه سس در استان های گلستان و مازندران، 20 ژنوتیپ این گیاه از نقاط مختلف جمع آوری و از دو نشانگر مولکولی issr و rapd استفاده شده. تعداد 6 آغازگر issr، 90 باند قابل امتیازدهی را حاصل کرد که حدود 70.33 درصد باندها چند شکل بودند. میزان متوسط pic برای این نشانگر 0.26 و mi 20 برآورد گردید. نشانگر rapd تعداد 195 باند را حاصل کرد که بیش از 95 درصد باندها چند شکل بودند و مقدار pic و mi به تر تیب 0.27 و 24.7 محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل کلاستر بر مبنای ضریب تشابه دایس و الگوریتم upgma نشان داد که تنوع گستردهی در نمونه های جمع آوری شده وجود دارد به نحوی که متوسط تشابه بر اساس نشانگر issr 0.57 و بر اساس نشانگر rapd 0.45 بود. تنوع بسیار وسیع مشاهده شده می تواند مرتبط به دلالیلی نظیر قدرت تفکیک بالای نشانگرهای بکار رفته در تحقیق و وجود چند زیر گونه این گیاه باشد.

سن گندم (hemiptera: scutelleridae) eurygaster integriceps putton آفت مهم غلات است که سبب خسارت شدید کمی و کیفی می شود. سیکل زندگی آن دو مرحله متفاوت دارد، مرحله رشد و نمو و مرحله دیاپوز. طی مرحله دیاپوز، ذخایر انرژی سن گندم به طور چشم گیری تغییر می-کند. به منظور بررسی فیزیولوژی دیاپوز سن گندم، حشرات کامل زمستان گذران نر و ماده به صورت ماهانه از آبان 90 تا فروردین 91 از ارتفاعات شهرستان دهگلان استان کردستان، جمع آوری شد. سپس ترکیبات ضد یخ مانند ترهالوز، گلیسرول، گلوکز، مایواینوزیتول و سوربیتول در حشرات کامل سن گندم با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc) اندازه گیری شد. نتایج نشان دهنده تنوع وزنی بالایی در نمونه های اندازه گیری شده سن گندم بود، به طور کلی وزن حشرات نر از حشرات ماده پایین تر بود، این کاهش وزن به علت ناهماهنگی رشد دستگاه تولیدمثلی در حشرات دو جنس نر و ماده است. همچنین غلظت ترکیبات ضد یخ با کاهش دمای هوا افزایش یافت، به طوری که نتایج حاصل از اندازه گیری پلی ال ها نشان داد که گلیسرول و ترهالوز مهم ترین قندهای بدن می باشند. بیش ترین مقدار گلیسرول در بهمن ماه در حشرات نر 002/.0 ± 0/116 میلی گرم بر گرم وزن و در حشرات ماده 0/003 ± 0/139 میلی گرم بر گرم وزن به دست آمد و بیش ترین میزان ترهالوز محاسبه شده در دی ماه بود که مقدار آن در حشرات نر 0/0141 ± 0/509 میلی گرم بر گرم وزن و در حشرات ماده به 0/036 ± 0/583 میلی گرم بر گرم وزن رسید. طی دیاپوز گلیسرول با سرد شدن هوا افزایش و پس از سردترین ماه های سال (دی و بهمن) کاهش یافت. به نظر می رسد طی دوره دیاپوز گلوکز با تبدیل شدن به گلیسرول در سرماسختی حشرات نقش مهم و حیاتی را ایفا می نمایند. سایر ذخایر غذایی مهم بدن مثل پروتیین و چربی کل در این دوره تغییرات قابل توجهی را متحمل نشدند. هر چند غلظت برخی ترکیبات ضد یخ در سن گندم پایین است، اما به نظر می رسد ترکیبات مختلف پلی ال ها حتی در غلظت های پایین نیز حشرات را در برابر دماهای پایین محافظت کنند.

علف هرز پیچک صحرایی یکی از مهمترین علف های هرز مزارع و باغات جهان می باشد و تاکنون مطالعات بسیاری روی کنترل بیولوژیک این علف هرز صورت گرفته است که بیشترین درصد آن مربوط به حشرات می باشد. در مزارع شهرستان سنندج نیز سوسک برگ خواری مشاهده شد که هم حشرات کامل و هم لاروهای سنین مختلف آن از برگ های پیچک صحرایی تغذیه می کردند. بدین جهت برای شناسایی و بررسی بیشتر، این حشره به آزمایشگاه منتقل شد و طبق مطالعات تاکسونومیکی سوسک hypocassida subferruginea (col., chrysomelidae) تشخیص داده شد. تخم گذاری این حشره به صورت دسته ای (8/1±7/4 تخم در هر دسته) و اکثراً بر روی سطح پشتی برگ ها می باشد. سوسک h. subferruginea دارای 5 سن لاروی می باشد که در شرایط آزمایشگاه در 7/7 ± 3/88 روز یک نسل آن کامل می شود. علاوه بر این حشرات ماده در طول دوره 9/4 ± 4/70 روز فعالیت زنده خود قادر به تولید حدود 47/705 تخم می باشند. بررسی بیولوژی این گونه در شرایط مزرعه در شهرستان سنندج نشان داد که حشره مذکور قادر به ایجاد 5 نسل در طول سال می باشد و زمستان را به شکل حشره کامل در خاک سپری می کند. سوسک h. subferruginea از میان گیاهان گوجه فرنگی، سیب زمینی، نخود، گندم و پیچک صحرایی فقط از پیچک صحرایی تغذیه می کند و تمام طول دوره زندگی این حشره روی این علف هرز سپری می شود. در بررسی کارایی h. subferruginea در کنترل پیچک صحرایی مشخص شد که در اثر تغذیه این حشره رشد آن کاهش می یابد و در صورت افزایش تعداد حشره، رشد آن متوقف نیز خواهد شد. به این صورت که در اثر تغذیه سوسک مذکور وزن ساقه، ارتفاع ساقه، فاصله میان گره و وزن ریشه کاهش یافت. رشد سطحی ریشه نیز کاهش یافت اما در مقابل رشد طولی آن افزایش یافت.

چکیده گندم به عنوان مهمترین محصول زراعی در مناطق وسیعی کشت می گردد. این محصول دارای آفات بسیاری می باشد که مهمترین آنها سن گندم است. به منظور بررسی رابطه میزان تراکم سن گندم با دما و رطوبت(بارندگی) و هم چنین ارتفاع در اماکن زمستان گذران، به مدت دوازده سال (91-80) مناطق آلوده به سن گندم واقع در بخش مرکزی شهرستان روانسر شامل روستاهای قلاین، مهرگان و گرگیدر مورد بررسی قرار گرفتند. در فاز اول تحقیق پارامترهای سن گندم در ارتفاعات چهارگانه شامل ارتفاع های 1530و 1490- 1450- 1410 مورد ارزیابی قرار گرفت تا تاثیر ارتفاع بر هر کدام از این پارامترها مشخص گردد و نتیجه اینکه ارتفاع دوم (1450) متر به عنوان ارتفاع شاخص که بیشترین تراکم سن را به خود اختصاص داده است شناخته شد. در فاز دوم این تحقیق به منظور بررسی رابطه میزان تراکم سن گندم با دما و رطوبت (بارندگی)، به عنوان متغیرهای زیست محیطی غالب، میانگین تراکم سن مادر در مزارع کانون در 12 سال محاسبه و ارتباط دما و رطوبت به عنوان شرایط محیطی تاثیر گذار بر تراکم سن مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از کادر چوبی به ابعاد50 ×50 سانتی متر معادل 25/0 متر مربع به عنوان ابزار نمونه برداری از سن مادر استفاده گردید. بدین منظور در روستاهای مذکور 10 مزرعه انتخاب و در هر مزرعه 10 مرتبه به صورت کاملا تصادفی کادر اندازی (تعداد 40 عدد معادل 10 متر مربع) گردید. تمامی سنهای موجود در کادر پس از شمارش، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی بین مقادیر روزانه رطوبت(بارندگی) و تراکم سن گندم در مزرعه، یک همبستگی بالا (معکوس) ومعنی دار در سطح 95 درصد را نشان می دهد. ضریب تبیین ( (r2برای مقادیر روزانه رطوبت در زمان نمونه برداری و تراکم سن مادر، 3/62 درصد برآورد گردید. همچنین ضریب تبیین ((r2 برای مقادیر روزانه دما در زمان نمونه برداری و تراکم سن مادر، 5/70 درصد برآورد گردید. که نشان دهنده ارتباط مستقیم دما و تراکم سن گندم در سطح بالائی می باشد. واژه های کلیدی: سن گندم، تراکم، رطوبت، دما

گیاهان دارویی همواره به عنوان یکی از مهم ترین منابع ترکیبات فعال زیستی مورد توجه بوده اند. ترکیبات فعال (متابولیت های ثانویه) موجود در این گیاهان، مسئول خاصیت ضد میکروبی آن ها می-باشند. این ترکیبات همچنین در دفاع از گیاهان در برابر آفات و عوامل بیماری زای گیاهی موثرند. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره های گیاهی در کنترل باکتری erwinia amylovora عامل بیماری آتشک درختان میوه دانه دار به اجرا در آمد. به این منظور ابتدا عصاره خالص 70 نمونه گیاهی با استفاده از حلال متانول، علیه باکتری e. amylovora بر اساس روش دیسک کاغذی به مقدار 5 میلی گرم بر هر دیسک بررسی شد. در مرحله ی بعد از بین گیاهان مورد مطالعه سه گیاه انار (punica granatum)، موسیر (allium hirtifolium) و اکالیپتوس (eucalyptus sp.) انتخاب گردید و عصاره خام این گیاهان با استفاده از سه نوع حلال مختلف شامل آب مقطر استریل، اتانول و متانول استحصال گردید. سپس اثر ضد باکتریایی عصاره های حاصل به روش دیسک کاغذی مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت عصاره متانولی گیاهان مذکور که بیشترین اثر بازدارندگی را علیه باکتری e. amylovora نشان داده بود انتخاب گردیده و اجزای این عصاره ها با استفاده از کروماتوگرافی لایه نازک جداسازی و اثرات بازدارندگی هر کروماتوگرام علیه باکتری فوق بررسی گردید. براساس نتایج حاصل از کروماتوگرافی و اثرات بازدارندگی شان ترکیبات موجود در 0rf = در باند 1از عصاره متانولی انار و 45/0 rf =در باند 4 از عصاره متانولی موسیر و 0rf =، 11/0rf= و 73/0rf = به ترتیب در باند های 1، 2 و 5 از عصاره متانولی اکالیپتوس بیشترین اثر بازدارندگی را روی باکتری e. amylovora نشان دادند. در نهایت اثر عصاره متانولی گیاهان منتخب در مهار باکتری e. amylovora در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار روی میوه سیب مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد عصاره متانولی موسیر دارای بیشترین اثر بازدارندگی بر علیه باکتری فوق می باشد. گیاه موسیر برای انجام آزمایشات تکمیلی انتخاب گردید و اجزای موجود در آن با استفاده از فلش کروماتوگرافی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد باند های 10 و 11 عامل اثر بازدارندگی این گیاه می باشند.

چکیده بیماری آتشک ناشی از باکتری erwinia amylovora از مهم ترین بیماری های درختان میوه دانه دار به خصوص گلابی می باشد. در این مطالعه اثر همستیزی جدایه¬هایpantoea agglomerans و pseudomonas fluorescens جداسازی شده از درختان سیب و گلابی به همراه تعدادی جدایه موجود در آزمایشگاه بیماری شناسی گیاهی دانشگاه کردستان روی عامل بیماری آتشک مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از آزمون میوه نارس گلابی 11 جدایه برای برای مطالعات بعدی در نظر گرفته شد. بر اساس توالی 16s rdna، جدایه¬ ps170 متعلق به جنس pseudomonas، جدایه en112، en113 و en23 متعلق به جنس enterobacter و جدایه se111 به جنس serratia تشخیص داده شد. در بررسی¬های آزمایشگاهی تمامی جدایه¬ها در آزمون کشت متقابل توانستند با تشکیل هاله بازدارنده از رشد جدایه بیمارگر ممانعت کنند، همچنین همه جدایه¬های همستیز با تولید آنتی¬بیوتیک از رشد جدایه بیمارگر ممانعت کنند. در آزمون تولید هیدروژن سیانید تنها دو جدایه ps117 و ps170 واکنش مثبت نشان دادند. جدایه-های ps170، ps117 و ps49 نیز با تولید سیدروفور مانع از رشد e. amylovora شدند. نتیجه آزمون تولید پروتئاز در جدایه¬های ps89، ps170، pa112 و ps49 مثبت بود. در آزمون برگ بریده گلابی از میان جدایه¬های ps170، ps117، en113 و pa21 در آزمون گل بریده گلابی جدایه¬ ps170 و در آزمون میوه گلابی جدایه pa21 از توانایی همستیزی بیشتری برخوردار بودند. نتایج مطالعات مولکولی پیرامون ردیابی ژن¬ آنتی¬بیوتیک pca، phl، prn و plt نشان داد که جدایه ps170 توانایی تولید هر چهار نوع آنتی¬بیوتیک را دارا می¬باشد. ژن¬های سنتزکننده آنتی¬بیوتیک¬های pca و phl در جدایه¬های ps170 و ps117 ردیابی گردید. همچنین ژن مسئول تولید آنتی¬بیوتیک¬های prn در جدایه¬های ps170 و ps89، en113 و se111 شناسایی شد. ژن سنتز آنتی¬بیوتیکplt در جدایه¬های ps170، ps117، ps49 و ps89 و en113 ردیابی گردید.

زنبور عسل دارای اهمیت اقتصادی زیادی بوده و نقش مهمی در گرده افشانی گیاهان بازی می کند. با توجه به اینکه از آفت کش های مختلف جهت کنترل آفات و بیماری های گیاهی استفاده می گردند بنابراین زنبور عسل به طور ناخواسته با این سموم تماس پیدا می کند. به منظور بررسی اثرات منفی بعضی از این آفت کش ها، سمیت خوراکی و تماسی حشره کش های فوزالن و پیریمیکارب، کنه کش های پروپارژیت و فن پروپاترین و قارچ کش های اکسی کلرومس و مخلوط بردو روی زنبور عسل مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش تماسی، سموم مورد نظر با شش غلظت و یک شاهد در سه تکرار، با استفاده از برج پاشش (فشار 2 بار، حجم 2 میلی لیتر) بر روی حشرات کامل زنبور عسل پاشیده شدند. در آزمایش خوراکی، زنبور های عسل با مخلوطی از شکر 25 درصد و غلظت های مختلف سموم (شش غلظت و یک شاهد در سه تکرار) تیمار شدند. غلظت های مربوط به هر آفت کش با توجه به ماده مؤثره، در آزمایش مقدماتی تعیین گردید. آزمایش های مربوطه در اتاق تاریک در دمای 30-25 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی حدود 45 تا 55 درصد انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم فزار های excel، spss، sas و polo-pc انجام گرفت. ارزیابی حساسیت و بررسی مرگ و میر زنبور عسل در اثر متقابل زمان های 24، 48 و 72 ساعت بعد از تماس با غلظت های مختلف آفت کش توسط آزمایش خوراکی و تماسی، انجام گرفت. مقدار lc50 در 24 و 48 ساعت بعد از شروع آزمایش محاسبه گردید. نتایج مربوط به آزمایش تماسی نشان داد که فن پروپاترین با lc50، 7/5 و (ppm)2/3 بالا ترین سمیت و مخلوط بردو با lc50، 79926 و (ppm)69552 کمترین سمیت (به ترتیب در 24 و 48 ساعت) را در بین آفت کش های آزمایش شده داشتند، همچنین در آزمایش خوراکی فن پروپاترین با lc50، 54/0 و (ppm)3/0 بالا ترین تلفات و پروپارژیت با lc50، 7785 و (ppm)6736 کمترین تلفات (به ترتیب در 24 و 48 ساعت) را در بین آفت کش های انتخابی روی زنبور عسل ایجاد کردند.

درختان اوکالیپتوس در شمار گونه های جنگلی سریع الرشد محسوب می شوند. در سال های اخیر این گونه در نهالستان ها و عرصه های اوکالیپتوس کاری شده ی استان مازندران مورد حمله ی شدید یکی از انواع زنبورهای گالزای اوکالیپتوس قرار گرفته است. جهت شناسایی گونه ی این زنبور نمونه برداری های متعددی از درختان آلوده انجام گردید. همچنین بیولوژی و خسارت آن از مرداد ماه 1390 تا تیر ماه 1391 در شرایط طبیعی منطقه ی جویبار و شرایط آزمایشگاه، روی درختان اوکالیپتوس مطالعه شد. زنبور گالزای مورد نظر گونه ی (hymenoptera: eulophidae) leptocybe invasa fisher & la salle تشخیص داده شد. زنبورهای ماده تخم های خود را در دو طرف رگبرگ میانی، درون بافت دمبرگ و ساقه های جوان قرار می دهند. تخم ها بصورت منفرد و جدا ازهم گذاشته می شوند. آسیب وارد شده به بافت گیاه باعث تحریک رشد بافت و شکل گیری گال های برجسته روی دمبرگ، رگبرگ و ساقه ها می شود. طی بررسی صورت گرفته جنس نر این گونه برای اولین بار در کشور مشاهده شد.

خانواده solanaceae با دارا بودن سبزی هایی نظیر گوجه فرنگی(lycopersicon esculentum) ،از مهمترین خانواده های سبزی های زراعی محسـوب می شـوند.این محصول دارای آفات مهمی مانند شب پره مینوزگوجه فرنگی است، که خسارت بالایی به محصول وارد می کند. جهت به حداقل رساندن استفاده از سموم، دانشمندان به دنبال کشف روش های جدید برای کنترل این آفت می باشند. بر این اساس، محققان بر روی کنترل بیولوژیک تاکید کردند. یکی از استراتژی های این کنترل، استفاده از دشمنان طبیعی از جمله پارازیتوییدها می باشد. جنس trichogramma به عنوان یک پارازیتویید، دارای پتانسیل بالا جهت کنترل آفات می باشد.

اسانس های گیاهی با اثرات شناخته شده ای که روی آفات گذاشته اند، می توانند جایگزین مناسبی برای آفت کش های شیمیایی رایج باشند. در این تحقیق، اثرات سمیت تدخینی، تماسی و دورکنندگی اسانس صمغ، میوه و برگ بنهpistacia atlantica desf. subsp. kurdica (zohary) rech. f. روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات callosobruchus maculatus (fabricius, 1775) و شناسایی ترکیبات، اثرات سمیت تدخینی، تماسی و دورکنندگی اسانس میوه و برگ خنجوکpistacia khinjuk stocks روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات و شپشه قرمز آردtribolium castaneum (col.: tenebrionidae) در 24 و 48 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی، در شرایط دمایی°c 25±1، رطوبت نسبی 5±60% و تاریکی انجام شد. 22 ترکیب فرار از اسانس میوه خنجوک که بتا-پینن (64/21%) و سابینن (20%) عمده ترین ترکیبات آن و در اسانس برگ خنجوک 18 ترکیب فرار که عمده ترین ترکیبات آن شامل اسپاتولنول (03/21 %)، بتا-پینن (19%) بود، شناسایی شد. در آزمایش های سمیت تدخینی، تماسی و دورکنندگی، با افزایش غلظت اسانس ها، به ترتیب میزان مرگ‎و‎میر و دورکنندگی آفات افزایش یافت. در آزمایش سمیت تدخینی اسانس اندام های بنه در 48 ساعت، به ترتیب اسانس صمغ (?l/l air 33/4lc50= ،h 19/16lt50= ) و میوه بنه (?l/l air 08/9 = lc50،h 87/18lt50= ) و در سمیت تماسی در 48 ساعت، اسانس صمغ (?l/l air 063/0(lc50= و برگ بنه (?l/l air 079/0(lc50= بیشترین سمیت را روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات داشتند. در آزمایش سمیت تدخینی اسانس های خنجوک روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات و شپشه قرمز آرد در 48 ساعت، گونه دوم مقاومت بیشتری در مقایسه با گونه اول نشان داد همچنین اسانس میوه خنجوک روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات (?l/l air77/13lc50= ،h 17/19lt50= ) تاثیر بیشتری در مقایسه با برگ آن (?l/l air 17/19= lc50،h 15/20lt50= ) و در آزمایش سمیت تماسی در 48 ساعت، اثر اسانس برگ خنجوک روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات (?l/cm2114/0(lc50= بیشتر از میوه آن (?l/cm2133/0(lc50= بود. در آزمایش دورکنندگی اسانس های بنه و خنجوک روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات در 2 و 4 ساعت، بیشترین میزان دورکنندگی در بالاترین غلظت اسانس ها ?l/cm3) 0234/0) به ترتیب مربوط به اسانس های صمغ بنه (88%)، برگ بنه (77%) و برگ خنجوک (76%) در 2 ساعت بود. نتایج، بیانگر تاثیر بالای اسانس اندام های بنه و خنجوک روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات و شپشه آرد بوده و این اسانس ها دارای پتانسیل بالایی جهت کنترل آفات مذکور می باشند.

امروزه بکارگیری روش های کنترل غیر شیمیایی آفات کشاورزی از موارد کاریردی در برنامه های مدیریتی آفات می باشد و حجم وسیعی از مطالعات روی آفت کش های زیست بنیاد متمرکز گردیده است. از این موارد می توان به اسانس های گیاهی با خاصیت حشره کشی اشاره نمود که اثرات سوء کمتری روی محیط زیست دارند که در این راستا فرمولاسیون های جدیدی از حشره کش های گیاهی به عنوان جایگزینی مناسب برای آفت کش های مصنوعی توسعه یافته است. در این بررسی سمیت تنفسی اسانس های گیاهان مفراح nepeta crispa willd.، بابونه کبیرtanacetum parthenium (l.) ، آویشن کرکی thymus eriocalyx ronniger. و اکالیپتوس eucalyptus globulus labill. و همچنین دوام سمیت تنفسی و سمیت تماسی فرمولاسیون اسانس گیاهی اکالیپتوس روی حشرات کامل شپشه آرد با نام علمی (col., tenebrionidae) tribolium confusum h. در شرایط آزمایشگاهی در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که سمیت تنفسی اسانس مفراح n. crispa با مقدار lc50 بدست آمده در مدت 24 ساعت برای شپشه آرد برابر 38/6 میکرولیتر بر لیتر هوا بود که نشان دهنده سمیت تنفسی بالای این اسانس نسبت به سایر اسانس های مورد آزمایش بود. همچنین سمیت تنفسی اسانس کپسوله نشده اکالیپتوس در مقایسه با اسانس کپسوله شده در مدت زمان 24 ساعت روی حشرات کامل شپشه آرد بیشتر بود. اما دوام تنفسی فرمولاسیون حاوی اسانس اکالیپتوس بطور معنی داری بیشتر از اسانس خالص بود. سمیت تماسی فرمولاسیون حاوی اسانس گیاه اکالیپتوس در روش اسپری کردن روی سطح ظرف و بدن حشره بسیار بالاتر از اسانس خالص گیاه بود. نتایج حاکی از این است که فرمولاسیون حاوی اسانس، خاصیت تماسی بالایی داشت و همچنین این فرمولاسیون قدرت رها سازی تدریجی اسانس را دارا می باشد و کپسوله کردن باعث بالا رفتن دوام اسانس گیاه شد.

اثرات آنتی زنوزی ده رقم توت فرنگی شامل ارقام کردستان، کویین الیزا، فرزنو، کارسین برگ، پاروس، پاجارو، میسیونری، کلاسیکا، اروماس، ونتانا و پارامترهای جدول زندگی کنه تارتن دولکه ای (acari: tetranychidae) tetranychus urticae koch روی این ارقام در دمای 0/5±26 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. در آزمون انتخاب آزاد بیش ترین ترجیح غذایی کنه تارتن روی رقم کارسین برگ بود و برخلاف آن رقم پاروس کمترین ترجیح غذایی را برای کنه داشت. نتایج نشان داد که میان فراوانی کنه و کرکهای غیر غده ای همبستگی مثبت، میان فراوانی کنه با کرک های غده ای و ضخامت برگ همبستگی منفی وجود دارد. طولانی ترین طول عمر کنه ماده روی رقم میسیونری مشاهده شد، در حالی که کوتاهترین طول عمر آن روی رقم کویین الیزا بود. بیشترین نرخ بارآوری در رقم میسیونری وجود داشت اما کمترین نرخ آن در رقم کارسین برگ مشاهده گردید. علاوه بر این بالاترین نرخ ذاتی رشد (rm) و نرخ متناهی افزایش جمعیت )ƛ) در رقم کردستان مشاهده گردید. پارامترهای مختلف کنه تارتن با روش wards خوشه بندی و رقم کردستان به عنوان رقم حساس و ارقام اروماس، فرزنو، کلاسیکا، پاجارو، ونتانا بعنوان ارقام مقاوم در این بررسی انتخاب شدند که می توان از آنها در روش های کنترل تلفیقی آفات استفاده نمود.

چکیده ندارد.