استشهاد در اصطلاح بدیع آن است که نویسنده متناسب با منظور خود، شاهد آورد. در میان انواع استشهادهایی که به آیه، حدیث و شعر می شود، استشهاد شعری به دلیل داشتن قدرت تأثیرگذاری و منحصر نشدن مفهوم در یک لفظ، در آثار منثور از دیرباز حضور مستمر و پایدار داشته است. برخی نویسندگان، اشعار سنایی را به دلیل ساختار و محتوای نو و بدیع و گستردگی معانی با اغراض گوناگون در آثارشان به کار برده اند. این پایان نامه به منظور بررسی و تحلیل این ابیات در آثار منثور مهم زبان فارسی در چهار فصل فراهم شده است. فصل اوّل، در نثر مزیّن به شواهد شعری، اهمّیّت استشهاد و جایگاه سنایی و شعرش در زبان و ادب فارسی است. فصل دوم، در ابیات استخراج شده ی سنایی از متون نثر تا پایان قرن دهم و ضبط های گوناگون آن در متون یاد شده و آثار سنایی، فراهم آمده است. فصل سوم، شامل تحلیل این ابیات از نظر انواع کاربرد و ارتباط با متن است. فصل چهارم، شامل جدول ها و نمودارهای به دست آمده از این بررسی است که به نمایش گذاشته شده است.

هنر نگارگری از نمونه های ادبی سرمشق گرفته است. با این وجود در تحلیل نگاره ها ع.ما ÷شتوانه های ادبی آن مغفول می ماند.با توجه به اهمیت شاهنامه نگاری در ادوار مختلف بررسی نگاره های شاهنامه می تواند تصویری از رابطه ادبیات و نگارگری آشکار سازد.برای رسیدن به درکی جامع از شاهنامه خوانش آن به همراه نگارههایش ضرورت دارد. تحلیل ادبی نگاره های شاهنامه جنبه های نوینی از قابلیت های متن ادبی را مکشوف میسازد. از دیگر سو بررسی پشتوانه های ادبی در درک معنای اصیل نگاره های شاهنامه به پژوهشگر کمک کیکند.

کیمیای سعادت مهمترین اثر فارسی ابوحامد محمّد غزالی است که در ایران دو بار تصحیح و منتشر شده است. بار نخست در سال 1319 به اهتمام احمد آرام، بر اساس نسخه ای ناقص و بی تاریخ و نیز مقابله گهگاهی با پنج نسخه دیگر و بار دوم به کوشش حسین خدیوجم، بر اساس نسخی کهن تر که نیمه نخست آن در 1354 و متن کامل در 1361 منتشر شده است. هیچ یک از این دو چاپ، تصحیح انتقادی کیمیا به شمار نمی رود، چرا که جز چند مورد، از هیچ نسخه بدلی یاد نشده است. همچنین هر دو چاپ مبتنی بر نسخی است که از نظر صحت و قدمت در میان نسخ متعدد کیمیا جایگاه درخوری ندارد. در این رساله مقدمه و ربع عبادات کیمیا بر اساس نسخه کتابخانه ملک (مورّخ 605 ق.) و مقابله با پنج نسخه کهن دیگر، از جمله نسخه نویافته اوپسالا (مورّخ 619 ق.) تصحیح شده است. افزون بر این، تعلیقات گسترده ای برای متن فراهم آمده که در فهم بهتر و ژرف تر کیمیا و نیز پی بردن به سرچشمه های فکری غزالی بسیار سودمند است. همچنین فهرستهای متنوعی برای کتاب تنظیم شده که دستیابی پژوهشگران را به مطالب گوناگون کیمیا آسان کرده است. مقدمه رساله نیز شامل قسمتهای گوناگون از جمله نسخه شناسی دستنویسهای مورد استفاده، ویژگیهای زبانی کیمیا و بررسی محتوایی کتاب است.

پژوهش حاضر تصحیح کتاب مرآت الاخلاق و تحقیق دربار? آن است. این اثر از جمله متون اخلاقی سد? 11 هجری است که توسط یکی از عالمان شیعی به نام صفی بن ولی قزوینی در سال 1074ه.ق نوشته شده است. اهمیّت این نسخ? منحصر به فرد، این است که در سال 1077ه.ق به مقابل? مولّف تصحیح شده؛ از این رو بسیار قابل توجّه است. از این اثر تنها یک نسخه در دانشکد? ادبیّات دانشگاه فردوسی مشهد موجود است؛ از این رو شیو? تصحیح به روش قیاسی است. نکت? قابل ذکر در خصوص این پایان نامه، این است که از آنجا که این اثر اخلاقی است، پیش از تصحیح اثر، به سیر تطوّر اخلاقیات و نیز متون اخلاقی تا زمان مولّف (سد? 11 هجری) پرداخته شده است.

چکیده پایان نامه: در پژوهش حاضر به تحلیلِ سبک شناسی سه اثر خواجه عبدالله انصاری به روش سبک شناسی انتقادی پرداختیم. این پژوهش در پنج لای? آوایی، واژگانی / ایدئولوژی، نحوی و بلاغت سامان یافته، و نتایج ذیل به دست آمده است: در لای? آوایی، متغیرهای آوای بنا به اقتضای بافت موقعیتی(متناسب به موقعیت اجتماعی مخاطبان و مولف) به کار رفته است. در لای? واژگانی بسامد بالای رمزگان مذهبی با کارکرد محق دانستن دو مذهب (حنبلی و شافعی) و رد و طرد مذاهب دیگر سازمان دهی شده است. در لای? نحوی، استفاده فراوان از وجه امری و اخباری در متون مورد نظر نمود میزان بالای قطعیت متن و اقتدار بالای مولف در برابر مریدان و مخاطبان بوده، و سبک آمرانه و چالشی خواجه مولود استفاده از چنین ساختارهای نحوی و واژگانی است. ایدئولوژی خواجه حول این محور که «در مذاهب حنبلی و شافعی بدعت راه ندارد و این دو مذهب محق است» قابل تبیین است. از آن جا که میزان موضع گیری مذهبی خواجه در طبقات-الصوفیه و رسایل زیاد است، جا را برای این فتوا باز کرده است، که بگوییم خواجه بیش از این که عارف بوده باشد فقیه بوده است، و این فقیه برای تبلیغ مذاهب مورد نظرش از گفتمان عارفانه که گفتمان مسلط وقت بوده سود برده است. در این پایان نامه نتایج مطلبی حاصل شده است.

این رساله به «بازشناسی، تحقیق و ترجمه خدای نامه به روایت ابن مقفع از کتاب نهایه الارب فی اخبار الفرس و العرب» می پردازد. نهایه الارب کتابی مجهول المولّف در موضوع تاریخ اساطیری و داستانی ایران باستان است. در این کتاب بسیاری از روایت های مربوط به تاریخ ایران با عبارت «قال ابن المقفّع» آمده است که منبع بسیار مهم و باارزشی در شناخت سیرالملوک یعنی ترجمه خدای نامه دوران ساسانی است. بنابراین پس از شناخت و ترسیم ساختار موضوعی کتاب، نمایی کلّی از سیرالملوک ابن مقفع بازشناسی و ترجمه شده است. در این بازشناسی تنها به روایت های ابن مقفّع پرداخته شده و در ترجمه وفاداری به متن مورد نظر بوده است. دستاورد این پژوهش را می توان دستیابی به متن عربی و ترجمه فارسی خدای نامه به روایت ابن مقفّع به طور مستقل دانست؛ بخش هایی که از پادشاهی گشتاسپ تا پایان پادشاهی خسروپرویز را دربرمی-گیرد.

پژوهش حاضر تصحیح قرآن مترجم شمار? 2053 محفوظ در کتابخان? آستان قدس رضوی است. این اثر از جمله ترجمه های قرآن متعلّق به قرن ششم هجری است که مترجم و کاتب آن نامعلوم است. این ترجم? قرآن، شامل هفت سوره از قرآن کریم است. این سوره ها عبارتند از: البقره، آل عمران، النساء، الکوثر، الکافرون، النصر و تبّت که بخشی از سوره های البقره و النساء افتادگی دارد. از این اثر تنها یک نسخه در کتابخان? آستان قدس رضوی موجود است؛ از این رو شیو? تصحیح بر اساس نسخ? واحد است. قابل ذکر است که با توجه به قدمت نسخه، رسم الخط، واژگان و ویژگی های دستوری آن از اهمیّت بسیار برخوردار است؛ بنابراین در این تحقیق، علاوه بر تصحیح اثر، مقدّمه ای دربار? برخی ویژگی های واژگانی، دستوری و رسم الخطی آن نوشته شده است. در پایان نیز تعلیقات و فهرست واژگان و کلمات مشکول آمده است.

در تحقیق حاضر کتب تاریخی قرن دهم هجری (996-907) از لحاظ تاریخ ادبی مورد بررسی قرار گرفته تا به اهمیت و نقش آنها در تکمیل و تصحیح اطلاعات منابع تاریخ ادبیات فارسی پی برده شود. تاریخ نویسان در آثار خود علاوه بر شرح حوادث تاریخی و سیاسی، به ذکر مطالب تاریخ ادبی نیز پرداخته و دورنمایی از جامع? ادبی عصر خود و گاه عصر پیش از خود را در آثارشان به تصویر کشیده اند. در مرحل? نخست این تحقیق پس از شناسایی کتب دور? مذکور، موضوعات مرتبط با تاریخ ادبیات را از دل آنها استخراج کردیم؛ سپس آنها را با محتوای تاریخ ادبیات های فارسی و گاه با دیگر تحقیقات سنجیدیم تا نقاط اشتراک و تفاوت بین اطلاعات آنها مشخص شود. پس از مقایس? مطالب، مشخص شد که اطلاعات تاریخ ادبی تاریخ نویسان در برابر گفته های مورخان ادبی سه وضعیت دارد: اول اینکه، گاهی مطالب تاریخ ادبی موجود در کتب تاریخی با اطلاعات تاریخ ادبیات ها هم خوانی دارد. دوم اینکه، گاهی مطالب مذکور در کتب تاریخی و تاریخ ادبیات ها با یکدیگر متفاوت است. سوم اینکه، گاهی مطالبی در کتب تاریخی یافت می شود که مورخان ادبی به آنها اشاره نکرده اند. بنابراین مطالب تاریخ ادبی در کتب تاریخی دور? مورد بحث برای تکمیل و تصحیح مطالب تذکره های شاعران و به تبع آنها تاریخ ادبیات های فارسی بسیار مفید است و گاهی نیز حاوی اطلاعاتی است که یا در تذکره ها و تاریخ ادبیات ها ذکر نشده و یا اگر هم ذکر شده، گفته های آنها از کتب تاریخی مذکور که حکم منابع مادر را دارند، نقل شده است. ارزشمندی مطالب این کتب زمانی روشن می شود که تاریخ نویسان تاریخ ادبیات عصر خود را بررسی می کنند و اطلاعاتی را به مخاطب می دهند که دست اول و معتبر است. در نظریه-های جدید تاریخ ادبی به مخاطبان نهاد ادبی توجه زیادی می شود. تحقیق حاضر واکنش تاریخ نویسان را به عنوان گروهی از مخاطبان نهاد ادبی در برابر شاعران و ادیبان نشان می دهد.

امروزه بیشتر تحقیقات تاریخی در حوزه های گوناگون، به دانش تصحیح متن (textual criticism) وابسته است. مصحح می کوشد با استفاده از روش ها و قواعد خاصی، متنی را بر اساس دستنویس های موجود و منابع جانبی، بازسازی کند. برخی بر این گمان اند که روش ها، اصول و قواعدی که مصححان در تصحیح متون به کار می برند، در دورۀ جدید از اروپاییان گرفته شده است. این رساله می کوشد تا با بررسی دستنویس ها و آثار مکتوب دانشمندان مسلمان ایرانی، نشان دهد که فن تصحیح متون، در تمدن اسلامی دانشی دیرینه است که ایرانیان در پیدایش و تطور آن سهمی ممتاز داشته اند. همچنین تلاش شده است تا با بررسی تاریخی فن تصحیح در ایران بعد از اسلام، روش ها، ویژگی ها و معایب و مزایای سنت تصحیح مورد نقد و بررسی قرار گیرد. در فصل پایانی نیز آرای مصححان بزرگ ایرانی در دورۀ جدید مورد بررسی قرار گرفته است.

هدف اصلی این پژوهش معرّفی و تحلیل نمادهای رایج در سه دین یهود، مسیحیّت و اسلام در شعر نو فارسی است. به این منظور سروده های ده شاعر نوپرداز مطالعه و نمادهای دینی به کار رفته در شعر آن ها بررسی شد. بخش نخست پایان نامه، به تعریف نماد، انواع نماد، تفاوت نماد با استعاره و تشبیه و معرفی اجمالی شاعران مورد بررسی اختصاص یافته است. بدنه ی اصلی پژوهش، از صد و سی و دو مدخل تشکیل شده که به صورت فرهنگ الفبایی تنظیم گردیده است. در ذیل هر مدخل، معانی نماد مورد بررسی را در فرهنگ جهانی و ادبیّات کلاسیک فارسی آورده و سپس معانی ای که شاعران نوپرداز ایران وضع کرده اند، ذکر کرده ایم. بدین گونه از طریق مقایسه گستره ی معانی نمادها در ادبیّات کلاسیک ایران و جهان با آن چه در شعر نو فارسی مطرح شده، میزان نوآوری شاعران نوپرداز معلوم می شود. پایان بخش این تحقیق، ارائه ی تصویری کلّی از بازتاب نمادهای دینی در شعر هر کدام از شاعران مورد بررسی است.

این پژوهش به بررسی شیوه های بازنمایی کارگزاران اجتماعی در برخی از مطبوعات اوایل دوره ی مشروطه در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد. تحلیل گفتمان انتقادی از جمله رویکردهای نوین در تجزیه و تحلیل گفتمان و متن است. این رویکرد، صورت نوین و توسعه یافته ی تحلیل گفتمان نقش گراست که علاوه بر بافت موقعیتی، مفاهیمی همچون قدرت و ایدئولوژی را نیز وارد تحلیل می کند تا تحلیل از سطح توصیف فراتر رفته و به سطح توجیه و تبیین برسد. در این پژوهش با استفاده از الگوی ون لیوون، متون انتخاب شده از 41 شماره از 8 نشریه ی سال های آغازین دوره ی مشروطه (صوراسرافیل، حبل المتین، مساوات، ندای وطن، مجلس، رهنما، صبح صادق، آیینه ی غیب نما)، به منظور یافتن شیوه های بازنمایی کارگزاران اجتماعی در متون، تجزیه و تحلیل شده اند. همه ی این متون کم و بیش از مولفه های گفتمان مدار استفاده کرده اند. در این نشریات شیوه ی غالب در بازنمایی کارگزاران اعم از کلیه ی کارگزاران و موافقان و مخالفان مشروطه، با استفاده از مولفه های گفتمان مدار به ترتیب زیر است: تشخص بخشی، فعال سازی، تشخص زدایی، حـذف و منفعـل سازی. اصولاً کارگـزاران، انسان هایی فعال و پویا تصویرسازی شده اند. از سوی دیگر کارگزاران با پوشیدگی کم و صراحت بالا بازنمایی شده اند که این موضوع نشانگر فضای باز سیاسی آن سال هاست. در انجام این پژوهش علاوه بر تحلیل کیفی از بررسی کمی یعنی محاسبه ی بسامد و درصد مولفه ها و اعمال شیوه های آماری مجذور خی و فرمول نسبت استفاده شده است.

پیش از آغاز هر گونه تحقیقی پیرامون یک شخصیّت یا آثارش، آگاهی از چیستی و میزان پژوهش های انجام شده در مورد آن شخص یا اثر ضروریست. میرزا عبدالقادر بیدل-یکی از چکادهای سبک هندی- از شعرایی است که تا کنون چنین پژوهشی در مورد او انجام نشده است. به این منظور، در پژوهشی کوشیده ایم به بررسی سیر بیدل پژوهی در 4 بخش مستقل بپردازیم. این تحقیق در مجموع به معرفی 77 کتاب چاپ سنگی، 74 کتاب(چاپ سربی)، 208 مقاله و 24 پایان نامه ی نگاشته شده در مورد بیدل به زبان فارسی پرداخته است. در هر قسمت تلاش کردیم ضمن مشخص کردن چهارچوب و مندرجات مطلب، ارزیابی مختصری نیز از آن به دست دهیم. پایان نامه 5 فصل را در برگرفته است در پایان 4 فصل نخست از منظر جدول ها و نمودارها اطلاعات بررسی شده اند. در آخرین فصل پا یان نامه دستاوردهای کلی پژوهش به همراه پیشنهادهایی چند بیان شده است.

رساله حاضر در سه قسمت تنظیم شده است . در مقدمه به اختصار از چهره و جایگاه ادبیات کودک در آثار کلاسیک و فرهنگ عامه، وجوه اشتراک و افتراق در قالب قصه و داستان، دشواریهای نوشتن و سرودن برای کودکان، نقش تصاویر و اهمیت تصویرگری در آثار ویژه آنان، اهمیت و نقش داستان در تکوین شخصیت کودک و بهره آموزشی آن، تاریخچه مختصر ادبیات کودکان و نوجوانان به مفهوم امروزی آن در قبل و بعد از انقلاب اسلامی با تکیه بر داستان نویسی، ویژگیهای برجسته ادبیات کودکان و نوجوانان در دهه نخست بعد از انقلاب اسلامی، کتابشناسیهای کتابهای مخصوص کودکان و نوجوانان و سرانجام ذکر شیوه کار و دشواریهای راه، سخن به میان آورده شده است . بخش اصلی رساله در بر گیرنده کتابشناسی آثار هفتصد نویسنده است که در قلمرو ادبیات کودکان و نوجوانان، از حدود سالهای 1320 تا اوایل 1374، اثری داستانی و مستقل به شکل تک داستان یا مجموعه داستان برای چهار گروه سنی الف (پیش از دبستان) ب (سالهای اول و دوم دبستان) ج (سالهای آخر دبستان) د (دوره راهنمایی) به چاپ رسانیده اند. این آثار که عمدتا برای کودکان و نوجوانان خلق شده، به ترتیب تحت عنوان تحقیقات و پژوهشها، گردآوری ها، ترجمه ها، شعر کودکان و نوجوانان، نمایشنامه ها، رمانها، داستانهای کوتاه کودکان و نوجوانان، بازنویسی ها و بازآفرینی ها آورده شده است . در بیش از صد مورد قبل از طبقه بندی آثار، زندگینامه مختصر شخصی - هنری نویسنده نیز ذکر گردیده است . بخش پایانی رساله را دو فهرست نام اشخاص و نام کتابها و نشریه ها شکل می دهد. این فهرستها در صفحات سه ستونی و به ترتیب حروف الفبا مرتب شده اند تا رساله حاضر مورد توجه و استفاده تمامی دست اندرکاران ادبیات کودکان و نوجوانان قرار گیرد.

این رساله که از سه بخش و دو ضمیمه تشکیل شده، به نقد و بررسی یکی از بزرگترین رمانهای زبان فارسی اختصاص دارد. بخش اول شامل دو فصل است : در فصل اول تاریخچه و سیر رمان نویسی در ایران به طور خلاصه و در قالب چند جریان برجسته مطرح می شود. فصل دوم به معرفی کلیدر به عنوان "رمانی حماسی" می پردازد. در این فصل علاوه بر طرح دوازده وجه شبه اساسی میان این اثر و حماسه های بزرگ جهان، تاثیر نویسنده از دو حماسه عاشورا و شاهنامه نیز مورد بررسی قرار می گیرد. نقد فنی کلیدر به عنوان یک "رمان" موضوع بخش دوم است . در این بخش ساختمان کلی کلیدر از هشت جهت - که در عرف داستان نویسان به "عناصر داستان" معروفند - مورد ارزیابی واقع می شود. اهمیت زبان به عنوان یکی از برجسته ترین عناصر سبکی کلیدر باعث شده تا بخش سوم رساله حاضر تماما به این امر اختصاص یابد. در این بخش پس از بیان شیوه کار و ویژگیهای عمومی زبان کلیدر، ظرافتهای متعدد و متنوع بیان این اثر تحت عنوانهای "آراستگی" و "کهن گرایی" بررسی می گردد. در پایان این بخش به برخی از لغزشهای زبانی کلیدر اشاره می شود. دو ضمیمه رساله یعنی "خلاصه کلیدر" و "سالشمار زندگی و آثار محمود دولت آبادی" نیز در پایان رساله ضمن یادآوری داستان کلیدر، وقایع مهم زندگی و کارنامه نویسندگی دولت آبادی را پیش روی خواننده می گذارد.

چکیده ندارد.

این پایان نامه، مشتمل است بر شش فصل که در آن جلوهها و ارزشهای فرهنگی درخت با تکیه بر آثار منظوم عرفانی در قرنهای ششم تا نهم بررسی شده است . فصل اول به نگرشها و باورهای افسانه ای و اساطیری درباره درخت اختصاص دارد. تجلی درخت بویژه جلوه رمزی آن در فرهنگ و عرفان اسلامی موضوع فصل دوم را تشکلی می دهد. در فصلهای سوم تا پنجم به ترتیب به جنبه های نمادین درخت شامل: رمز حق تعالی، نماد انسان، و تمثیل فضایل و رذایل اخلاقی پرداخته شده، و در فصل ششم پیوند درخت با آب با تکیه بر جنبه های رمزی آن مورد بررسی قرار گرفته است .

این پایان نامه به منظور بررسی "جلوه های آب در شعر فارسی" (تا آغاز قرن هفتم) فراهم آمده و مطالب اصلی آن در هشت فصلت تنظیم شده است . فصل اول جایگاه آب و نقش آن را در طبیعیت بیان می کند. در فصل دوم آب از نظر اسلام بررسی می شود و به طور مختصر در مقدمه کلام نظر ادیان توحیدی دیگر را نیز ارائه گردیده و آیات قرآن و سخنان بزرگان دین در خصوص آب و نقش آن در زندگی انبیا بیان شده است . فصل سوم به بررسی آب در اساطیر و فرهنگ ایران می پردازد و در گفتار بعد به جایگاه آب در فلسفه اشاره می شود و در فصل پنجم به اختصار آب از دیدگاه عرفا بیان شده و به دنبال آن از آب حیات و ارتباط آن با رویین تنان اساطیری و خضر و اسکندر سخن به میان می آید دو فصل نهایی نیز به تصویر آفرینی ها و صور خیال شاعران با استفاده از آب اختصاص دارد و تجلی بسیار زیاد آب در امثال و ترکیبات و تعبیرات را نشان می دهد.

رساله حاضر مشتمل بر پنج قسمت است . در پیش گفتار ضمن اشاره به جایگاه کیهان شناسی در فرهنگ ایرانی، از انگیزه انتخاب موضوع، ضرورت پرداختن به آن و شیوه کار سخن به میان آمده است . بخش اول در برگیرنده مباحثی پیرامون اخترشناسی در ایران باستان است که در آن ضمن پرداختن به بررسی میزان اهمیت باورهای کیهانی در آیینهای کهن ایرانی، به شواهد و قراینی از متن شاهنامه نیز که بیانگر سابقه دیرساله ستاره شناسی در ایران باشد استناد جسته ایم. در بخش دوم که شامل گفتارهایی چون تصویر آفرینی و مبالغه حماسی در اوصاف و تصاویر کیهانی، اخترشناسان و جایگاه آنان در شاهنامه، پیشگوییهای ستاره شناسان در شاهنامه، میزان آشنایی فردوسی با نجوم ادب پهلوی، نجوم علمی و نجوم احکامی در شاهنامه، و واژه گزینی فردوسی در قلمرو علم نجوم است ، سعی مان بر این بوده که با ارائه شواهد و قراینی مستند از شاهنامه، ضمن اثبات آشنایی وسیع و پردامنه فردوسی با دانش اخترشناسی، اهمیت نجوم در اسطوره هاو حماسه های ایرانی نیز نموده شود. بخش سود، که بخش اصلی رساله محسوب می شود، در برگیرنده یکایک واژگان و اصطلاحات کیهانی مندرج در شاهنامه است که به شیوه الفبایی مرتب گردیده و ضمن شرح و توضیح آنها، بسیاری از بن مایه های آیینی و اسطوره ای واژگان مزبور نیز براساس متون و منابع کهن ایرانی بیان شده است . شش فهرست آیات و احادیث ، ابیات ، اعلام و اسامی خاص ، اسامی کتب ، واژگان توضیح داده شده، و منابع و ماخذ بخش پایانی رساله را تشکیل می دهد تا دستیابی به مطلب مورد نظر با سهولت بیشتری صورت گیرد.

در این رساله سعی شده است تنها به بررسی مضامین اجتماعی شعر پروین و بهار و علل ایجاد پدیده ها و پیامدهای آن، پرداخته شود. از آن جایی که اساس کار رساله بررسی اندیشه های اجتماعی این دو شاعر بوده است از بررسی ویژگیهای زبانی و تکنیکی و صور خیال اشعار و تاثیر جامعه بر این دو شاعر در پدید آمدن زبان، نوع تصاویر و موسیقی دوری جسته و این تاثیر نظام جامعه را بر شاعر در ایجاد زبان و تخیل، به زمانی دیگر و با دیدگاههای جدیدتر اختصاص داده ام. تا آن جا که ممکن بود از موضوعهای اجتماعی که در شعر پروین و بهار آمده، سخن به میان آمده و به تحلیل و بررسی آنها می پردازد که بعضی از این مقوله ها چنین است : فرهنگ که خود شامل ارزشها، هنجارها، اخلاقیات ، آداب و رسوم، عرفان، تعلیم و تربیت ، تاثیر نیروهای موهوم در جامعه، فرهنگ آرمانی و فرهنگ پذیری می شود، شخصیت ، بویژه شخصیت پروین و بهار در شعرشان، خانواده و نقش پدر و مادر و فرزندان و کارکرد آنها در خانه و تاثیر فقر بر تعلیم و تربیت و بزهکاری فرزندان در خانواده ها، فرزندان یتیم و بی سرپرست ، فرد در برابر جمع، طبقات و قشرهای اجتماعی در عهد شاعر و بررسی کارکرد طبقات و قشرهایی چون: طبقه حاکم، فقیر و غنی، عاقل و جاهل و دیوانه، مذهبیان، عوام و خواص و زنان، نقش و پایگاه اجتماعی، روابط اجتماعی و اصولی که در روابط اجتماعی از دیدگاه این دو شاعر باید مدنظر قرار گیرد، جامعه شناسی سیاست که خود از مباحثی چون حکومت ، قوه مجریه و ویژگیهای حاکمان و مجریان کشور و بررسی کارکردهای مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه، احمدشاه، رضاخان و محمدرضا پهلوی، قوه مقننه و جامعه قانونمند و مقام قانون در جامعه ایرانی، انتخابات و وضع مجلس ایران، قوه قضاییه و تحلیل نظام قضایی کشور و قاضیان و نقش آنها در ایجاد امنیت ، تحلیل نوع برخورد بهار با حکومتیان تشکیل می شود، مذهب و جامعه و نقش و کارکرد دین در جامعه ایرانی، اندیشه های دینی در جامعه، نقش مصلحان دینی در اصلاح جامعه، برخورد پروین و بهار با متولیان دین و فرهنگ دینی ایرانی در عهد بهار، قدرت اجتماعی و برخورد این دو شاعر با قدرتمندان، وطن گرایی در شعر بهار، نظام اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور در عهد بهار براساس شعر بهار و بررسی ساختار جامعه و رویدادهای اجتماعی در عهد بهار و سرانجام راه حل جامعه نابسامان ایرانی از دیدگاه بهار.

چکیده ندارد.