بافته های عشایری و نقوش نقش بسته بر آنها سالهاست که توسط بزرگان و محققان بسیاری مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است. در میان این تألیفات بیشمار، می توان به خوبی شاهد آن بود که بافته های قشقایی بیش از همتایان دیگر خود مورد لطف واقع شده اند. و این امر میسر نبود، مگر با قدم نخست سیروس پرهام که در راه شناخت این بافته ها برداشته شد. اما در میان تمام گفته ها و نوشته ها، هنوز نقوش بسیاری از این دسته ناشناخته و یا کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. نقوشی که با بررسی بیشترشان پی به پیوند اعجاب انگیز آنها با نقوش بافته های دیگر مناطق و حتی با نقوش سفالینه های ایران باستان خواهیم برد. برهمین اساس بار دیگر نیاز به تمرکز و تأمل بر روی این بافته ها و کنکاش درون آنها احساس می شود. در نهایت، آنچه در این پژوهش حاصل آمده، نگاهی مجدد در کنار پرداختن به نکات کوچکی است، که بعضا در دریافت و ادراک از فرهنگ و باورهای پیشینیانمان موثر واقع می گردند. اگرچه به خوبی بر این امر واقفیم که بسیاری از این مفاهیم چون اسراری مهرو موم شده، تا همیشه ناشناخته باقی خواهند ماند. با این وجود به نظر می رسد این جستجو مسیری نو را در راه دریافت روشنتری از بافته های قشقایی و نقوش آنها ایجاد کرده و در این میان از مفاهیم نظام هایی چون نشانه شناسی و اسطوره شناسی بهره مند گردیده است.

مطالعه اسطوره ها، یکی از مهم ترین روش های شناسایی تاریخ و فرهنگ های گوناگون است و می تواند ما را در آگاهی از شباهت ها و تفاوت های میان ملیت های گوناگون یاری دهد. در این میان اندیشه روئین تنی، که ریشه ای کهن داشته و بیانگر آرزوی دیرینه بشر برای دستیابی به آسیب ناپذیری و بی مرگی است به انحای گوناگون در میان اسطوره های ملل مختلف نمود یافته و از برجستگی قابل تاملی برخوردار است. با مراجعه به کتب و مقالات ارائه شده در این زمینه، درمی یابیم سه اسطوره رویین تن تاریخ یعنی آشیل، اسفندیار و زیگفرید، در مقایسه با سایر رویین تنان تاریخ از تواتر بیشتر و جامع تری برخوردارند و رویین تنی به عنوان یک انگاره کهن الگویی در روایت هر سه اسطوره قابل بحث و مطالعه است. این پژوهش، با هدف شناسایی ریشه های مشترک این اسطوره های رویین تن از منظر نظریه کهن الگوها به بررسی نقاط اشتراک و افتراق میان آنها و میزان اثرپذیری این سه اسطوره از یکدیگر پرداخته و با رویکرد کهن الگویی در مطالعه تطبیقی میان اسفندیار، آشیل و زیگفرید که از سه ملیت مختلف می باشند، به این سئوال اساسی پاسخ می دهد که چه ریشه های مشترک و یا متمایزی را می توان در مطالعه این سه اسطوره رویین تن یافت.

در این پایان نامه پس از بیان کلیات پژوهش در فصل اول که متناسب با پرسشنامه تأییدشده می باشد در فصل دوم پس از بیان مختصری درباره ی تاریخ فرش ایران، به معرفی فرش قم و یزد،بیان ویژگیهای قالی قم و یزد، به ارایه ی نمونه هایی از قالی قم و یزد پرداخته شده است. نمونه های انتخاب شده کاملا مستند می باشند و از طرحهای متنوع برخوردارند.در ادامه، مطالعه ی تطبیقی این قالیها از جهت طرح، رنگ و بافت مورد بررسی قرار گرفته و یافته ها و نتایجی در این زمینه ها به دست آمده است. قالی های یزد و قم از جهت دارکشی و شیوه ی گره زدن و ابزاربافت شباهتهایی به یکدیگر دارند؛ ولی ظرافت قالی های قم وتنوع طرح و رنگ آنها بیشتر از قالی های یزد می باشد. این وجوه شباهت و قابلیت تأثیرگذاری قالی های قم می تواند به تعامل مثبت میان این دو نوع قالی مدد رساند. به همین دلیل در فصل پایانی به رابطه ی میان این دو نوع قالی پرداخته شده است. رابطه ی تقابلی، رابطه ی تأثیری یک سویه و رابطه ی تعاملی تحول بخش، سه رابطه ی قابل تصور میان قالی های قم و یزد هستند که پس از بحث تحلیلی در این خصوص به این نتیجه رسیده ایم که رابطه ی تعاملی تحول بخش را می توان رابطه ی مثبت و قابل قبولی میان قالی های قم و یزد دانست.در پایان راهکارها و پیشنهاداتی مرتبط با موضوع ارایه شده است.

تکیه معاون الملک جلوه گاه هنر مذهبی و حماسی و چهره های تاریخی ایران، یکی از بناهای مهم تاریخی شهر کرمانشاه است ،که از دوره ی قاجار به یادگار مانده است.این گفتار به بررسی تاریخی روایات ترسیم شده در نقاشی های تکیه معاون الملک کرمانشاه در قسمت زینبیه با موضوع عاشورا می پردازد و طی یک مطالعه ی تطبیقی، آنها را با کتاب های زمان خود مقایسه می کند.در نقاشی های تکیه معاون الملک، قسمت زینبیه، شاهد تجمع تعداد زیادی روایت هستیم، در مورد منشاء و چگونگی پیدایش آن ها اطلاع دقیقی در دست نیست و به نظر میرسد که سر منشاء بسیاری از آن ها را می توان در حوادث تاریخی، مرثیه ها ، سوگواری ها، مجالس وعظ و تعزیه ها یافت.از مهمترین منابعی که احتمال می رود در ترسیم روایات این نقاشی ها موثر بوده باشد، مقاتل هستند و از جمله پرآوازه ترین این مقاتل بین مردم مقتل «روضه الشهدا» اثر «ملاحسین کاشفی»است.نثر بسیار جذاب و آمیخته بودن حوادث با جزئیاتی بیش از یک کتاب تاریخی، باعث رواج و انتشار گسترده ی این کتاب در اواخر قرن دهم هـ. ق و پس از آن شد.در این مقاله، تعدادی از نقاشی های قسمت زینبیه با موضوع عاشورا با کتاب روضه الشهدا و همینطور مقتل معتبر دیگر تطبیق داده شده است، تا بدین ترتیب میزان وام گیری نقاشی ها از این مقاتل مشخص شود.در مرحله بعدی، به توصیف و تفسیر آثار پرداخته می شود. در نتیجه این تحقیق، روشن می شود که اگر چه میزان تاثیر پذیری این آثار از روضه الشهدا بالا است ،اما نقاش از سایر مقاتل و همین طور داستان هایی که بین مردم رواج داشته نیز بهره زیادی برده است.اصالت تاریخی روایت چندان برای او اهمیت نداشته و بیشتر سعی کرده وقایعی را به تصویر بکشد که از لحاظ عاطفی بر روی خود و مخاطبش تاثیر گذاری بیشتری داشته است.

دوره صفوی، اوج شکوفایی هنر و معماری اسلامی در ایران به شمار می رود. مسجد شیخ لطف الله و امام اصفهان، نمونه ای از معماری اسلامی در این دوره می باشند که با تاکید بر هنر و معماری ایرانی بنا شده اند. عمده تزیینات ابنیه را کاشی کاری تشکیل داده، که نقش اصلی آن، نقوش گیاهی می باشد که بر روی کاشی هفت رنگ و معرق منقوش گردیده است. در این پژوهش، روش تحقیق تطبیقی است؛ با مطالعه اسناد موجود در پیشینه تحقیق، جمع آوری داده های جدید، و تهیه تصاویر کاشی کاری، به آنالیز طرح ها و شناسایی نقوش پرداخته تا در نهایت با تطبیق طرح های به دست آمده، گونه های متنوع نقش مایه ها، دسته بندی و ارائه گردد. گرچه این نقوش از نظر هر بیننده ای بی شمار می باشد اما با یک طبقه بندی تفکیک شده می توان دریافت که هر نقش با اصول طراحی یکسان در نوع خود خلق شده، و فقط تزیینات و نوع ارائه آن ها متفاوت است. در نتیجه شباهت های فراوانی در این سطوح منقوش دیده می شود، که دستخوش موقعیت مکانی مساجد، و همچنین هم دوره بودن دو بنا از لحاظ شیوه طراحی و اجرا می باشد.

این پژوهش در پی چگونگی بازنمایی زنان در سینمای دهه هفتاد و هشتاد ایران با رویکردی تطبیقی و تأکید بر نقد فمنیستی است. هدف از این پژوهش نشان دادن برداشت های طبیعی شده ای از زنان و الگوهای کلیشه ای و مطابق با عقل سلیم و معناهای قالبی و تثبیت شده آنان در سینما و سپس تطبیق این معناها در دهه های یاد شده است. در واقع این پژوهش فراز و فرودهای نقش زن را در این دو دهه با توجه به زمینه های اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاست های سینمایی بررسی می کند و به دنبال بازنمایی منطبق بر واقعیت از زن است. از سینمای دهه هفتاد ایران سه فیلم سارا، سگ کشی و زیر پوست شهر و از سینمای دهه هشتاد نیز سه فیلم ده،آتش بس و به همین سادگی انتخاب شده است. داده ها با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه ای گرد آوردی شده، و فیلم ها به روش تحلیلی- توصیفی بررسی شده اند. سپس با محوریت قرار دادن نقد فمنیستی به سینما و با در نظر گرفتن گفتمان های موجود در جامعه سینمای این دو دهه مورد تطبیق قرار گرفته اند. با توجه به تفاوت های دیدگاهی و تغییرات گفتمانی در دهه هفتاد و هشتاد ایران تغییرات زیادی در بازنمایی نقش زن در این دو دهه دیده نمی شود. در واقع جریان های سینمایی دهه هفتاد و هشتاد ایران روابط نابرابر قدرت در جامعه ایران را پنهان می کنند و معناهای قالبی از جنسیت و خصوصاً زن، ارائه می دهند.

واژه ی قدرت در معنای توانایی داشتن و توانستن بکار رفته است و مفهومی که از قدرت بیان میشود ، متضمن فکر و داشتن نوعی توانایی و قدرت برتری بر کس دیگر است. تجلیل و بزرگداشت شاه یکی از موضوعات مهم و فراگیر در هنر های تصویری ایران پیش از اسلام و همچنین دوران اسلامی است. در دوره ی ساسانی نقش برجسته های صخره ای که بر بستر اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر تداوم یافته ، تصاویری از شکوه و جلال و قدرت شاه را به نمایش در آورده است . همچنین نقاشی دوره ی قاجار که در دوره ی سلطنت فتحعلیشاه به اوج خود رسید ، حاوی آثار پیکره نگاری درباری فراوانی است که قدرت و شوکت شاه را به بیننده نشان می دهد. هنرمند ایرانی چه در دوره ی ساسانی و چه در دوره ی قاجار ، تنها به گزارشگری تاریخی یا سلف پرتره های شاهی نمی پردازد ، بلکه با گزینش و انتخاب خود ، دست به خلق تصاویری بدیع زده تا مفاهیم کنایی و استعاری خود را در راستای کارکرد سیاسی و اجتماعی که در بستر فرهنگ جامعه جاری بوده است ، عرضه کند. در این پژوهش آثاری از دوره ی ساسانی و قاجار مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است . ابتدا اجزای متن تصاویر و عناصر دیداری توصیف ، سپس در مطالعه ای تطبیقی ، به بررسی مضمونی و معانی آنها پرداخته شده است. این بررسی به شباهت های زیادی در بیان قدرت شاه در نقاشی های قاجار و نقش برجسته های ساسانی رسیده است.

امروزه در دنیایی زندگی می کنیم که رسانه ها بر آن حکومت می کنند. کودک نیز بیشترین تاثیر را در مواجهه با بمباران اطلاعاتی که رسانه ها برایش به ارمغان می آورند، می پذیرد. در این میان انیمیشن نقش مهمی در جذب کردن کودکان به رسانه تلویزیونی ایفا می کند. در بررسی انیمیشن های ساخته شده در دهه حاضر، دو مجموعه انیمشنی باب اسفنجی و باربی در بین کودکان از محبوبیت بالایی برخوردار است. آنچنان که در نقاشی هایشان حضور پرنگ کاراکترهای اصلی آن دو انیمیشن را به وضوح می بینیم. نقاشی، به دلیل نقش فرافکنانه ای که دارد، دریچه ای برای دست یابی به ذهن کودک محسوب می شود. بنابرین با مطالعه ی نقاشی کودکان می توان میزان و نوع تاثیری که آن ها از انیمیشن می پذیرند را مورد مطالعه قرار داد.در رساله حاضر نقاشی کودکان دختر مورد بررسی قرار گرفت و پس از تحلیل دو عامل جذابیت بصری و تاثیر ذهنی-روانی علت حضور مداوم دو شخصیت خاص در بین نقاشی هایشان شناخته شد. با رعایت این دو عامل مهم، می توان در راستای ساخت انییمشن های ایرانی-اسلامی که با انیمیشن های غربی رغابت کنند گام بلندی برداشته شود.

دولت ساسانی یکی از باشکوه ترین ادوار تاریخی ایران به شمار می رود که در آن شاهد شکوفایی انواع هنرهای گوناگون هستیم. سکّه ها از جمله مهم ترین انواع دست ساخته های هنری دوره ی ساسانی به شمار میروند. این دوره از جمله ادواری است که حجم قابل توجّه ای از سکّه ها را به خود اختصاص داده است که هم اکنون زینت بخش موزه های دنیا و مجموعه های خصوصی است. این فرایند نشانگر اهمیّت آن در روند مطالعات تاریخی است که نقش اساسی در سازمان اقتصادی، سیاسی، مذهبی و هنری این دوره بر عهده دارد. بررسی تحوّلات دولت ساسانی در زمان هر یک از شاهان با توجّه به سکّه ها و نقش تاج های آنان و واکاوی علّت تغییر و تحوّل آنها می تواند به روشن شدن زوایای مبهم تاریخ کمک کند. هر پادشاه پس از به دست گیری تاج و تخت سلطنت فقط برای مدتی از فرم تاج پادشاه قبلی استفاده می کرد، بنابراین بعضی از تزیینات سکّه ها و تاج های پادشاهان پیشین در ساخت سکّه و تاج های جدید مورد استفاده قرار می گرفته است. از آنجایی که در جامعه ساسانی دین زرتشتی دین غالب بوده است و هر کدام از ایزدان این دین با سمبلی خاص تفسیر شده اند به نظر می رسد شاهان در تزیین تاج های خود از این سمبل ها استفاده کرده اند زیرا ایران ساسانی، ایران دین و سیاست بوده است. این مسئله در پشت سکّه ها که موضوعات مذهبی را بیان می کند به خوبی قابل مشاهده است. کلید واژه: دولت ساسانی، سیر تحولات، سکّه ها، تاج ها