نام پژوهشگر: فاطمه تبریزی
فاطمه تبریزی علی اصغر جعفر زاده
خاک به عنوان یک محیط باز و متخلخل، دائما در معرض تماس با پیرامون خود بوده و آسیب پذیری تدریجی ناشی از آلودگی های عمومی و مصرف بی رویه کودهای شیمیایی و سموم نباتی، فسفر و فلزات سنگین در آن امری بدیهی است. هدف این تحقیق استفاده از مدل pantanal سیستم تصمیم گیری میکرولیز برای ارزیابی حساسیت آسیب پذیری خاک در بخشی از اراضی پایین دست معدن مس مزرعه می باشد. منطقه مورد مطالعه به مساحت 1414 هکتار و بین طول شرقی 47 درجه و 2 دقیقه و 47 ثانیه تا 47 درجه و 3 دقیقه و 46 ثانیه و عرض شمالی 38 درجه و31 دقیقه و 56 ثانیه تا 38 درجه و 37 دقیقه و 12 ثانیه در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. با توجه به نتایج مدل درصد حساسیت به آسیب پذیری واقعی ناشی از مصرف فسفر به ترتیب در کلاس 1v ، 2v و4v و با 47%،7%و 47% اراضی بوده و نیتروژن به ترتیب در 17% ،33%، 30% و20% اراضی کلاس های 1v ، 2v ، 3v و 4v را به خود اختصاص می دهد. حضور فلزات سنگین در کلاس 1v ، 3v با 53%و 47% اراضی بوده و وضعیت آفت کش ها در اراضی با مساحت حدود 3%،17%،27% و53% به ترتیب در کلاس 1v ، 2v ،3v و 4v قرار می گیرند. با توجه به نتایج حساسیت به آسیب پذیری اراضی ناشی از اعمال مدیریتی می توان به نحوه استفاده غلط از کودهای نیتروژنه و حساسیت به آسیب پذیری ناشی از نیتروژن در50 درصد اراضی محدوده مورد مطالعه اشاره نمود که شیوه نادرست مدیریت نیز باعث آسیب پذیری 20% از اراضی در اثر مصرف نیتروژن شده است. همچنین با اندازه گیری مقدار مس از فلزات سنگین در این اراضی و با وجود آلوده بودن این اراضی به دلیل نزدیکی با معدن مس، حد مسمومیت فلز مذکور در این اراضی به اثبات رسیده و مدل نیز نشان می دهد که47% از اراضی در کلاس آسیب پذیری 3v ناشی از فلزات سنگین قرار می گیرد.