نام پژوهشگر: حسین حق شناس
سید مرتضی رنجبران علیرضا قاری قرآن
علاوه بر مشکلات ترافیکی شهر اصفهان در ایام معمول سال، اصفهان به دلیل جذابیت های گردشگری از یک سو و از سویی دیگر قرار گرفتن مکانی آن به عنوان چهارراه ارتباطی شمال، جنوب، شرق و غرب کشور به عنوان یکی از پر بازدیدترین شهرهای ایران در ایام خاص محسوب می شود که مشکلات ترافیکی آن در این ایام دو چندان می شود. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری حل مشکل ترافیک با استفاده از تجارب شهرها و مناطق پر بازدید دیگر کشورها و ارائه راهکارهای مدیریت تقاضا ضروری است. در این پژوهش ابتدا به اهمیت صنعت گردشگری و مزایای حاصل از آن از جمله درآمدزایی و اشتغال زایی پرداخته می شود. سپس منابع معتبر علمی داخلی و خارجی جهت ارائه راهکارهای بهبود حمل و نقل گردشگران مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج حاصل از این منابع نشان می دهد که مهمترین راهکار بهبود حمل و نقل گردشگران استفاده از سیاست های تشویقی و تنبیهی از جمله ارائه سرویس جایگزین مناسب و قیمت گذاری پارکینگ و محدوده می باشد. پس از بررسی منابع معتبر علمی به سیاست های اجرا شده در شهرهای مختلف جهان پرداخته می شود. نتیجه حاصل از این بررسی نشان می دهد در اکثر این شهرها سرویس های جذاب و ویژه ای با مشخصات خاص به نام سرویس hop on hop of ارائه می گردد. سپس با توجه به اهمیت مشخصات گردشگران در برخورد با سیاست ها، ابتدا مصاحبه ای در نوروز 91 در مناطق گردشگری اصفهان با گردشگران برای شناخت ویژگی های آن ها صورت گرفت، نتایج این مصاحبه نشان می دهد، بیش از نیمی از گروه گردشگران بیش از یک خانواده می باشند، حدود 70% گردشگران اقامتی کمتر از 4 روز در شهر دارند، بیش از 94% گردشگران با سواری خود به این شهر مسافرت می کنند، همچنین حدود 80% گردشگران سفر شهری خود را به وسیله سواری شخصی انجام می دهند و درصد زیادی از گردشگران به وسیله نقشه مسیر خود را پیدا می کنند. پس از شناخت مشخصات گردشگران، در تابستان 91 با استفاده از روش رجحان بیان شده، مصاحبه ای برای بررسی واکنش گردشگران در برخورد با سیاست قیمت گذاری محدوده و در ازای آن ارائه سرویس جایگزین مناسب صورت گرفت. با توجه به نتایج این قسمت در صورتی که هزینه ورود به محدوده مرکزی برای هر سواری شخصی 15000 تومان و بلیط اتوبوس به صورت روزانه 1000 تومان باشد درصد استفاده از اتوبوس حدود 80% و سواری شخصی حدود 20% می باشد، همچنین نیاز به سیاست تشویقی و تنبیهی در کنار هم در این قسمت مورد تایید قرار گرفت. در انتها از مدل های انتخاب لوجیت دوگانه، چندگانه و آشیانه ای استفاده شد، نتایج نشان می دهد، اتوبوس،سواری و تاکسی گزینه های مستقل از یکدیگر می باشند، همچنین قیمت گذاری محدوده، هزینه استفاده از اتوبوس، قیمت وسیله گردشگران، تعداد گردشگر همراه هم و محل اقامت گردشگران بر انتخاب وسیله گردشگران تأثیر گذار می باشد.
شیرین رحیمی محمد علی رهگذر
حوادث، مسئولیت 50 درصد از تراکم ترافیک را در شهرهای بزرگ بر عهده دارند. به علت اینکه این حوادث معمولا به صورت رندم و اتفاقی رخ می دهند، بسیار مخرب هستند و تأثیر قابل ملاحظه ای بر روی فعالیت های اقتصادی و اجتماعی می گذارند. اخیرا آسیب پذیری زیرساخت های حیاتی به شدت مورد توجه قرار گرفته است. به منظور ارزیابی کمی این موضوع، اندازه گیری های عملیاتی نیاز است. این اندازه گیریها به برنامه ریزان در جهت اولویت بندی تعمیر و نگهداری معابر کمک شایانی می کند. هدف از این پایان نامه الویت بندی پلهای حیاتی شبکه معابر شهری از لحاظ آسیب پذیری در ترافیک زمان عادی و تخلیه در زمان بحران است به همین منظور از فاکتور زمان سفر کل شبکه به عنوان کمیتی که تقاضای سفر، توپولوژی شبکه، ظرفیت و هندسه راه را در نظر می گیرد، برای شناسایی پل های حیاتی شبکه معابر استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز نظیر شبکه حمل و نقل، ماتریس تقاضای سفر در شرایط عادی و توابع هزینه – حجم با استفاده از مطالعات جامع حمل و نقل جمع آوری شده است. همچنین ماتریس تقاضای سفر در زمان تخلیه با در نظر گرفتن 6 سناریو تخلیه 5، 10، 20، 30، 40و 50 درصد جمعیت هر ناحیه ترافیک با استفاده از مدل توزیع سفر جاذبه ساخته شده است که در نهایت به علت تراکم ایجاد شده ناشی از تخصیص ماتریس تقاضا در سناریو دوم تا ششم، از ماتریس تقاضای سناریو اول (5 درصد جمعیت) به عنوان ماتریس تقاضا در زمان تخلیه استفاده شده است. به منظور اولویت بندی پل ها، ابتدا ماتریس تقاضا در دو شرایط ترافیک عادی و تخلیه به شبکه معابر تخصیص داده شده و زمان سفر کل شبکه محاسبه شده است. سپس هر یک از پل ها از شبکه حذف شده است و تقاضای سفر موجود روی شبکه تخصیص داده شده است و زمان سفر کل شبکه در حالت حذف هر پل محاسبه شده است. در نهایت پل ها بر اساس تغییر زمان سفر کل شبکه در حالت نرمال و حذف پل رتبه بندی شده اند. آنالیزهای این پژوهش بر روی شبکه معابر شهر اصفهان انجام شده است. بدین ترتیب در شرایط عادی پل های وحید، غدیر، میرزاکوچک خان، شهید عرب و در امتداد اقارب پرست به عنوان پر حجم ترین پل ها از لحاظ حجم ترافیک و پل های شهید میثمی، وحید، غدیر، امام خمینی و در امتداد اقارب پرست از لحاظ تغییر زمان سفر کل شبکه دارای اهمیت هستند. در نتیجه می توان گفت که لزوما پر حجم-ترین پلها، حیاتیترین نیستند. در تحلیل آسیب پذیری در تخلیه نیز پل های اندیشه، شهیدان امینی، گلستان شاهمرادی (جنوب به شمال)، امام خمینی و وحید به عنوان پرحجم ترین پل ها از لحاظ حجم ترافیک و اندیشه، امام خمینی، وحید، شهیدان امینی و تمدن از لحاظ تغییر زمان سفر شبکه دارای اهمیت هستند. بنابراین باز مشخص شده است که پلها با حجم ترافیک زیاد همواره بحرانی ترین پل ها در شبکه حمل و نقل نیستند. و در نهایت، با استفاده از ضریب همبستگی رتبهای اسپیرمن، نتایج اولویت بندی پل ها در ترافیک و تخلیه با یکدیگر مقایسه شده اند که نشان می دهد رتبه پل ها در شرایط ترافیک عادی و تخلیه در شرایط تخلیه یک ارتباط مستقیم با یکدیگر دارند، اما شدت آن زیاد نیست.
اشکان غلامی علم غلامرضا شیران
مزایایی از قبیل سرمایه گذاری کمتر و زیرساخت ارزان¬تر مورد نیاز دوچرخه¬سواری، سازگاری بالا با محیط زیست و مصرف بسیار مناسب انرژی از یک سو و مشکلات ناشی از حمل¬ونقل از جمله رشد بی رویه استفاده از وسایل نقلیه موتوری و محدودیت های فضایی موجود در شهرها از سوی دیگر، دوچرخه را برای سفرهای درون شهری مورد توجه برنامه¬ریزان و سیاستگذاران شهرها قرار داده است. در این مطالعه ابتدا به اهمیت و ضرورت توسعه دوچرخه در شهرها پرداخته می¬شود. سپس اطلاعات مرتبط با دوچرخه¬سواری در شهرهای جهان جمع-آوری می¬شود و وضعیت دوچرخه¬سواری و اقدامات و سیاست¬های اجرا شده در این شهرها مورد بررسی قرار می-گیرد. نتایج حاصل از این منابع نشان می¬دهد که لزوم ایجاد زیرساخت¬های دوچرخه به منظور ترویج آن ضروری است و ارتباط تنگاتنگی بین سهم سفر دوچرخه و شاخص مسیرهای ویژه دوچرخه وجود دارد. در ادامه وضعیت دوچرخه¬سواری اصفهان که پیشینه دوچرخه¬سواری بسیار مناسبی داشته و در دهه¬های اخیر با کاهش شدید سهم سفرهای دوچرخه روبرو بوده مورد ارزیابی قرار می¬گیرد و با شهرهای موجود در پایگاه داده این مطالعه مقایسه می¬شود. مقایسه صورت گرفته نشان می¬دهد که نه تنها شهرهای دوچرخه¬¬- محور اروپایی که شهرهای خودرو- محور آمریکایی نیز توجه ویژه ای به دوچرخه داشته¬اند به طوری که سهم سفرهای دوچرخه رو به افزایش است. در ادامه به بررسی موانع و مشکلات دوچرخه¬سواری از دیدگاه شهروندان اصفهان پرداخته می¬شود و نتایج مصاحبه با شهروندان ارائه می¬شود. در انتها، مدل مکان یابی تسهیلات دوچرخه بر مبنای سیستم اطلاعات جغرافیایی برای شهر اصفهان پیاده¬سازی و محدوده با بیشترین تقاضای دوچرخه شناسایی می¬شود. استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی امکان ورود لایه¬های اطلاعاتی مختلف به روند تحلیل را فراهم نموده که این مورد از مهم ترین مزایای مدل مذکور است. محدوده پر تقاضا رینگ اول، دوم و قسمتی از رینگ سوم شبکه معابر اصفهان را در بر می¬گیرد که به عنوان هسته تقاضای دوچرخه در شهر اصفهان مستعد ایجاد زیر ساخت و تسهیلات مناسب دوچرخه می¬باشد.