به منظور بررسی تأثیر تاریخهای مختلف کاشت بر روی برخی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه در چهار رقم گندم زمستانه در منطقه اردبیل، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل در سال 1388 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل: چهار تاریخ کاشت (10و 20 مهر، 1 و 10 آبان) و چهار رقم گندم (آذر2، سبلان، سرداری و زاگرس) بودند نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت اثر معنی داری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت داشت ولی اثر آن بر ارتفاع ساقه، طول سنبله، تعداد پنجه بارور و غیر بارور غیر معنی دار بود. همچنین اثر رقم بر اکثر صفات مورد بررسی به جز تعداد برگ، تعداد پنجه بارور و غیر بارور معنی دار بود. در بین تاریخهای کاشت، تاریخ کاشت 10 مهر بالاترین عملکرد دانه را داشت و در بین ارقام بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک و خصوصیات مورفولوژیکی از رقم سبلان بدست آمد. اثر متقابل رقم و تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، شاخص سطح برگ، وزن هزاردانه، تعداد سنبله، تعداد پنجه بارور و غیر بارورو تعداد برگ در بوته غیر معنی دار ولی بر دیگر صفات مورد بررسی در این آزمایش معنی دار بود. با توجه به نتایج بدست آمده رقم سبلان و تاریخ کاشت اول (10 مهر) به خاطر ثبات عملکرد بعنوان مناسبترین رقم و تاریخ کاشت برای شرایط آب و هوایی منطقه توصیه می گردند.

چکیده: امروزه حل مشکل بحران غذایی با توجه به رشد روز افزون جمعیت دنیا به یک مسئله مهم جهانی تبدیل شده است. سیب زمینی از جمله محصولات کشاورزی است که در تغدیه بشر نقش مهمی را ایفا می کند. بر این اساس با توجه به اینکه می توان از مینی تیوبرهای سیب زمینی بذور مناسب و با کیفیتی برای کاشت تولید کرد و همچنین با توجه به اینکه استان اردبیل یکی از قطب های مهم کاشت سیب زمینی است به منظور بررسی چگونگی بهبود صفات فیزیولوژیکی، ریخت شناسی، فنولوژیکی، زراعی، کیفی و دیگر خصوصیات مینی تیوبرهای سیب زمینی، آزمایشی در گلخانه بر اساس آزمایش فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملا" تصادفی انجام شد که در آن فاکتور رقم سیب زمینی شامل دو رقم آگریا و ساوالان، فاکتور اسید جاسمونیک شامل سه سطح (0، 1 و 2 میکرومول) و کومارین شامل چهار سطح (0، 5، 10 و 15 میلی گرم بر لیتر) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که در اثر متقابل 3 جانبه ی رقم، اسید جاسمونیک و کومارین در صفت وزن کل تر غده چه ها در هر گلدان، تیمار اسید جاسمونیک 2 میکرومول و کومارین 15 میلی گرم بر لیتر در رقم ساوالان بیشترین میانگین را با اختلاف معنی داری از سایر تیمارها داشت و کمترین مقدار برای تیمار اسید جاسمونیک شاهد و کومارین 5 میلی گرم بر لیتر در رقم آگریا بود. در صفت میانگین قطر غده چه، تیمار اسید جاسمونیک 2 میکرومول و کومارین 15 میلی گرم بر لیتر در رقم ساوالان بیشترین میانگین را با اختلاف معنی داری از سایر تیمارها داشت و کمترین مقدار میانگین برای تیمار اسید جاسمونیک شاهد و کومارین شاهد در رقم آگریا بود. صفت تعداد استولون زایی در هر بوته بیشترین مقدار میانگین را برای تیمار اسید جاسمونیک 2 میکرومول و کومارین 15 میلی گرم بر لیتر در رقم ساوالان داشت و کمترین میانگین برای رقم آگریا تحت تیمارهای شاهد اسید جاسمونیک و کومارین بود. صفت حجم غده چه، تیمار اسید جاسمونیک 2 میکرومول و کومارین 15 میلی گرم بر لیتر در رقم ساوالان بیشترین میانگین را با اختلاف معنی داری از سایر تیمارها داشت و کمترین مقدار برای تمامی تیمارهای اسید جاسمونیک و کومارین شاهد در رقم آگریا بود. در اثر متاقبل دو جانبه اسید جاسمونیک و رقم برای صفت وزن خشک اندام هوایی در هر گلدان، رقم ساوالان تحت تیمار اسید جاسمونیک 2 میکرومول بیشترین مقدار میانگین و رقم آگریا تحت تیمار اسید جاسمونیک شاهد کمترین مقدار میانگین را با اختلاف معنی داری به خود اختصاص دادند. برای اثر متقابل دو جانبه رقم و کومارین برای صفت مذکور، رقم ساوالان تحت تیمار کومارین حالت شاهد بیشترین میانگین و رقم آگریا تحت تیمار کومارین 15 میلی گرم بر لیتر کمترین میانگین را داشتند و برای اثر متقابل دو جانبه کومارین و اسید جاسمونیک وزن خشک اندام هوایی در هر گلدان تحت تیمار کومارین حالت شاهد و اسید جاسمونیک 2 میکرومول بیشترین میانگین و تحت تیمار اسید جاسمونیک حالت شاهد و کومارین 15 میلی گرم بر لیتر کمترین میانگین را داشت. در اثر اصلی رقم، اسید جاسمونیک و کومارین، صفت تعداد غده چه های تر در هر گلدان در رقم ساوالان، تیمار 2 میکرومول اسید جاسمونیک و کومارین 15 میلی گرم بر لیتر بیشترین مقدار میانگین را دارا بود. اسید جاسمونیک در بهبود ویژگی های مختلف زراعی و اجزای عملکرد سیب زمینی به عنوان ماده مناسبی می تواند استفاده شود. کومارین بر روی اکثر صفات اندازه گیری شده ی کمی و کیفی زراعی اثر معنی داری داشت.

به منظور بررسی اثر زمان برداشت مختلف روی خصوصیات کمی و کیفی عملکرد ارقام کلزا در اردبیل، و همچنین اثر بر اجزای عملکرد و برخی از خصوصیات فنولوژیکی و فیزیولوژیکی ارقام کلزا، آزمایشی بصورت فاکتوریل دو عاملی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی، منابع طبیعی و گیاهان دارویی سامیان اردبیل واقع در 15 کیلومتری جاده اردبیل- مشگین شهر انجام شد. عامل اول چهار رقم کلزای بهاره (420h-، 308h-، ساری گل و 003rgs) و عامل دوم زمان برداشت در سه تاریخ شامل رسیدگی فیزیولوژیک، رسیدگی میانی و رسیدگی کامل یا رسیدگی برداشت می باشد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که مرحله شروع گل دهی، طول دوره گل دهی، تعداد ساقه اصلی، تعداد خورجین در ساقه، فاصله اولین غلاف از سطح خاک،تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن با اختلاف معنی داری تحت تاثیر ارقام قرار گرفتند. طول خورجین و درصد رطوبت دانه تحت تاثیر زمان برداشت قرار گرفتند، و دو صفت کل دوره رشد و نمو گیاه، ارتفاع بوته نیز تحت تاثیر رقم و زمان برداشت قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد که از بین ارقام مورد مطالعه بیشترین عملکرد دانه و بیشترین درصد روغن و همچنین عملکرد روغن از رقم rgs003، به دست آمده که برای منطقه مورد آزمایش مناسب تر به نظر می رسد.

تولید مینی تیوبر سیب زمینی عاری از بیماری در محیط کنترل شده می تواند اهمیت زیادی در افزایش محصول داشته باشد. این تحقیق به منظور بررسی پتانسیل تولید مینی تیوبر از میکروتیوبر ارقام مختلف سیب زمینی در بسترهای مختلف کاشت در شرایط گلخانه ای صورت گرفت و آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول ارقام سیب زمینی شامل: آگریا، ساوالان، سانته و اسپیریت و فاکتور دوم بستر های مختلف کاشت شامل: زئولیت، پوکه معدنی، پیت ماس وینتراشتاین، پیت ماس وینتراشتاین:زئولیت (1:1)، پیت ماس وینتراشتاین:پوکه معدنی (1:1) می-باشند. نتایج نشان داد که بین بستر کاشت و رقم از لحاظ صفات تعداد و وزن مینی تیوبر در متر مربع، متوسط اندازه مینی تیوبر، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد و وزن مینی-تیوبرکوچکتر از 2 گرم، بین 5-2 گرم و بزرگ تر از 5 گرم و بین برهمکنش رقم × بستر کشت از لحاظ صفات تعداد و وزن مینی تیوبر در متر مربع، متوسط اندازه مینی تیوبر اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1 درصد مشاهده شد. بین بستر کاشت، رقم و برهمکنش رقم × بستر کشت از لحاظ سایر صفات از جمله تعداد ساقه اصلی در بوته، قطر ساقه اصلی و شاخص کلروفیل اختلاف معنی دار وجود نداشت. بیش ترین تعداد و وزن مینی تیوبر در متر مربع، متوسط اندازه مینی تیوبر (یکنواختی مینی تیوبر) و تعداد برگ در بوته مربوط به رقم اسپیریت در بستر کاشت پیت ماس وینتراشتاین: زئولیت به نسبت 1:1 بود. اختلاف تعداد مینی تیوبر در متر مربع رقم اسپیریت با شاهد (آگریا) در بستر کاشت پیت ماس و زئولیت 1600 مینی تیوبر در متر مربع بود. با توجه به خصوصیات خوب و بازارپسندی این رقم و بر اساس نتایج این آزمایش، در صورت کشت این رقم تعداد 1600 مینی تیوبر در متر مربع با مبلغ حدود 000/8000/4 هزار ریال سود بیشتری عاید تولید کنندگان مینی تیوبر خواهد بود.

به منظور بررسی تاثیر بسترهای مختلف کشت به همراه کاربرد سطوح مختلف کود آلی هیومی فورته بر خصوصیات کمی و کیفی غده چه در دو رقم سیب زمینی آگریا و ساوالان، آزمایشی در سال 1391 در شرایط گلخانه در شهرستان اردبیل اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی 2× 3× 3 بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اول شامل دو رقم سیب زمینی اگریا و ساوالان، فاکتور دوم سه نوع بستر کاشت (خاکبرگ جنگل فندقلو اردبیل+ پرلیت؛ خاکبرگ جنگل عندبیل خلخال+ پرلیت؛ و پیت ماس میکس کار+ پرلیت) و فاکتور سوم محلول پاشی کود آلی هیومی فورته به میزان صفر (شاهد)، 2 در هزار (1000:2) و 4 در هزار (1000:4) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر رقم بر ارتفاع بوته، وزن تک غده چه، وزن غده چه در بوته و عملکرد غده چه؛ اثر بستر کشت روی صفات سطح برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، عملکرد غده چه و غلظت عناصر فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، منگنز، آهن و مس در غده چه و همچنین اثر کود آلی روی صفات قطر ساقه و غلظت عناصر فسفر، پتاسیم، نیتروژن، کلسیم، منیزیم و منگنز در غده چه معنی دار بود. اثر متقابل رقم در بستر کشت روی صفات تعداد ساقه در بوته، تعداد غده چه در بوته و عملکرد غده چه؛ اثر متقابل رقم در کود آلی روی صفت وزن غده چه در واحد سطح و اثرات متقابل بستر کشت در کود آلی روی صفات وزن غده چه در بوته و واحد سطح و غلظت عناصر فسفر، نیتروژن، کلسیم، منیزیم، روی، آهن و مس در غده چه معنی دار شد. اثر برهمکنش سه جانبه عامل ها فقط در صفات سطح برگ، ارتفاع بوته و وزن تک غده چه معنی دار شد. در ترکیب تیماری سه جانبه رقم ساوالان در بستر کشت خاکبرگ عندبیل+ پرلیت به همراه مصرف 4 در هزار هیومی فورته بالاترین سطح برگ به دست آمد. بیشترین تعداد غده چه در بوته از رقم آگریا در پیت ماس میکس کار+ پرلیت (8/7 عدد) و یا خاکبرگ فندقلو+ پرلیت (3/7 عدد) و رقم ساوالان در بستر کشت خاکبرگ عندبیل (3/7 عدد) یا فندقلو+ پرلیت (2/7 عدد) به دست آمد. بستر کشت خاکبرگ عندبیل+ پرلیت در شرایط مصرف 2 در هزار از کود آلی، بالاترین وزن غده چه در بوته (7/223 گرم) را موجب شد. بالاترین میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم غده چه از ترکیب تیماری خاکبرگ فندقلو+ پرلیت با مصرف 2 در هزار هیومی فورته بدست آمد. همچنین بیشترین میزان کلسیم، منیزیم و عنصر روی غده چه به ترتیب از ترکیبات تیماری پیت ماس میکس کار+ پرلیت با مصرف 4 در هزار کود آلی، خاکبرگ فندقلو+ پرلیت بدون مصرف کود و خاکبرگ عندبیل+ پرلیت با مصرف 4 در هزار کود هیومی فورته به دست آمد. از نظر میزان آهن غده چه ترکیبات تیماری متعددی از بستر کشت و کود آلی در گروه آماری مشترک قرار گرفتند. بالاترین میزان مس و روی غده چه نیز متعلق به بسترکشت پیت ماس میکس کار+ پرلیت بود. با توجه به اهمیت تعداد غده چه در تولید مینی تیوبر به نظر می رسد کشت میکروتیوبرهای رقم آگریا در بستر حاوی خاکبرگ عندبیل+ پرلیت و مصرف 2 در هزار از کود آلی هیومی فورته ترکیب تیماری مناسبی در تولید مناسب و اقتصادی مینی تیوبر تحت شرایط این آزمایش باشد، همچنین در خصوص اکثر صفات کیفی، بستر کاشت پیت ماس میکس کار+ پرلیت مناسب تشخیص داده شد که تحت این بستر با مصرف 2 و یا 4 در هزار از کود آلی هیومی فورته امکان بهبود خصوصیات کیفی در هر دو رقم میسر بود.

چکیده: به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در هیبریدهای حاصل از دورگ گیری ارقام ساوالان و کایزر، تعداد 8 هیبرید پیشرفته به همراه والدین آنها، براساس طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال 1392 اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین هیبرید های مورد مطالعه از نظر صفات تعداد روز تا غده زایی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، قطر ساقه اصلی، تعداد و وزن غده در بوته، متوسط وزن غده، عملکرد غده کل و قابل فروش، درصد ماده خشک، مقدار اسید آمینه لیزین، درصدپروتئین، عملکردپروتئین، درصدنیتروژن و میزان نیتروژن جذبشدهاختلاف معنی داری وجود داشت. هیبرید شماره 8 (?ساوالان ×? کایزر) دارای بیشترین مقدار پروتئین کل و اسید آمینه لیزین، عملکرد و اجزا عملکرد غده و درصد ماده خشک، عمق چشم سطحی، رنگ گوشت و پوست زرد و شکل غده گرد تخم مرغی بود و به عنوان هیبرید پرمحصول و مناسب برای صنعت فرآوری انتخاب شد.براساس نتایج تجزیه کلاستر، 10 ژنوتیپ در چهار گروه قرار گرفتند. گروه اول و دوم (هیبریدهای شماره 1، 4، 3، 7 و 8) از نظر عملکرد غده کل و قابل فروش و درصد ماده خشک بالاترین میانگین را به خود اختصاص دادند. براساس نتایج تجزیه به عامل ها، عامل اول به عنوان "عامل عملکرد و اجزا عملکرد غده"، عامل دوم "یکنواختی غده"، عامل سوم "عاملساختار گیاه" و عامل چهارم "عامل کیفی" نامگذاری شدند.

در این پژوهش اثر غلظت های مختلف کود زیستی هیومستر پرفکت در تراکم های100، 150 و 200 گیاهچه در متر مربع بر روی تولید مینی تیوبر سیب زمینی رقم آگریا بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل کود زیستی هیومستر پرفکت در 4 سطح (صفر، 200، 250 و 300 گرم در هزار لیتر آب) و فاکتور دوم در سه تراکم 100، 150 و 200 گیاهچه در متر مربع بوده است. کود زیستی هیومسترپرفکت به مقدار 300 گرم در هزارلیتر در تراکم 150 گیاهچه در متر مربع و تیمار بدون کود زیستی هیومسترپرفکت در تراکم 200 گیاهچه در متر مربع دارای بیشترین تعداد مینی تیوبر در بوته و متر مربع بودند. تاثیر کود زیستی هیومسترپرفکت به مقدار 300 گرم در هزار لیتر در تراکم 150 گیاهچه در متر مربع نسبت به شاهد معنی دار بوده و به 86/5 عدد مینی تیوبر در بوته و یا 879 عدد مینی تیوبر در مترمربع رسید.

چکیده ندارد.