نام پژوهشگر: محمدرضا حاجی نژاد
مهران سپاهی محمدرضا حاجی نژاد
امروزه مصرف رژیم¬های غذایی با چربی بالا افزایش چشمگیری پیدا کرده است، چربی بالای خون ارتباط نزدیکی با بیماری¬هایی از قبیل بیماری¬های قلبی عروقی، کبد چرب، برخی از انواع سرطان¬ها و ... دارد. علاوه بر این چربی بالا می¬تواند باعث کاهش قدرت سیستم آنتی¬اکسیدانی بدن شود، لذا می¬تواند بدن را به انواع بیماری¬ها مستعد بسازد. نخستین گام در جهت تعدیل چربی¬های خون استفاده از رژیم¬های درمانی است که حاوی ترکیبات موثر در جهت کاهش آن¬ها باشد، در نتیجه شناخت و مطالعه بر روی این ترکیبات می¬تواند حائز اهمیت باشد. نظر به اینکه گیاهان یکی از منابع غنی آنتی¬اکسیدان¬ها می¬باشند لذا مصرف آنتی¬اکسیدان¬های طبیعی با منشا¬ء گیاهی ارزان و در دسترس بدلیل عوارض کمتر نسبت به داروهای شیمیایی مورد استقبال قرار گرفته است.karela با نام علمی موموردیکارانتیا ((momordica charantia از خانواده¬یcucurbitaceae می¬باشد و یک گیاه دارویی شناخته شده¬ است. میوه¬ی این گیاه دارای مواد کربوهیدراتی معدنی،کارانتین، موموردیوم، آسکوربیک اسید، آلکالوئیدها و گلیکوزیدها می¬باشد. در این بررسی اثرات آنتی¬اکسیدانی میوه¬ی نارس گیاه مورموردیکاکارانتیا بر سطح مالون-دی¬آلدهید(mda) در سرم بعنوان یکی از شاخص¬های معتبر استرس اکسیداتیو در موش¬های صحرایی هیپرلیپیدمیک مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از تهیه¬ی گیاه کارلا میوه¬ی نارس گیاه با دستگاه هموژنایزر بطور کامل هموژنیزه شده و بعد در دمای 37 درجه سانتی¬گراد به مدت 48 ساعت نگهداری ¬گردید تا خشک شود، سپس از پودر آماده شده به نسبت 4 و 8 درصد به جیره غذایی حیوانات گروه¬های مورد نظر اضافه شد تا بصورت پلیت تهیه شود. تعداد چهل عدد موش نر صحرایی با وزن تقریبی 250 تا 300 گرم که به صورت تصادفی به چهار گروه، هر گروه شامل 10 عدد تقسیم شدند. گروه اول به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته ¬شد و با غذای معمولی بدون هیچ دارو یا عصاره¬ای تغذیه ¬شدند و موش¬های گروه¬های 2، 3 و4 پس از هیپرلیپیدمیک شدن به ترتیب با جیره هیپرلیپیدمیک، جیره 4 و 8 درصد میوه گیاه کارلا بمدت 1 ماه تغذیه شدند. پس از پایان دوره موش¬ها بیهوش شده و از قلب آنها خونگیری به عمل آمد و پارامترهای تری گلیسیرید، کلسترول، لیپوپروتئین با دانسیته بالا (hdl)، لیپوپروتئین با دانسیته پایین (ldl)، لیپوپروتئین با دانسیته خیلی پایین (vldl) و سطح mda بررسی شد. مالون¬دی¬آلدهید ( mda ) بعنوان شاخص پراکسیداسیون لیپیدی بوسیله کیت تجاری شرکت آنزان شیمی ماندگار اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف میوه نارس گیاه به همراه جیره غذایی می¬تواند باعث بهبود پروفایل لیپیدی و بهبود عملکرد آنتی اکسیدانی از طریق کاهش سطح mda سرمی شود.
شهناز کمالی جوان حمیدرضا میری
هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر عصاره هیدرو الکلی برگ گیاه جغجغه بر میزان گلوکز خون و بیان ژن پیرووات کیناز در موش های صحرایی نر دیابتی می باشد . بدین منظور تعداد 45 موش صحرایی نر به طور تصادفی در سه گروه 15 تایی شاهد سالم و شاهد دیابتی و دیابتی تحت تیمارتجویز عصاره برگ گیاه جغجغه تقسیم شدند. القا دیابت نوع 1 در موش های صحرایی نربه وزن (300-150 گرم )با تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین به میزان( mg/kg 60) صورت پذیرفت. به موش های دیابتی تحت تیماربه صورت روزانه (mg/kg 300) به مدت 30 روزعصاره هیدروالکلی برگ گیاه جغجغه از طریق گاواژ خورانده شد. گروه شاهد سالم وشاهد دیابتی در این مدت آب مقطر دریافت کردند. سپس در روز قبل از تجویز عصاره و روز های 15 و 30 بعد از تجویز عصاره میزان گلوکز خون اندازه گیری شد و بیان ژن پیروات کیناز بافت کبدی با استفاده از روش real- time pcr اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در گروه دیابتی تحت تیمار در روز 15 مقدار گلوگز خون نسبت به گروه شاهد دیابتی کاهش یافت. بررسی بیان ژن پیروات کیناز نیز نشان داد میزان بیان ژن در گروه دیابتی تحت تیمار در روز 15 به طور معنی¬داری نسبت به شاهد دیابتی افزایش یافت، سپس در پایان روز 30 بیان آن مقداری کاهش یافت ولی همچنان از گروه شاهد دیابتی بیشتر بود. نتایج تحقیق حاضر نشان می¬دهد تجویز عصاره هیدروالکلی برگ گیاه جغجغه توانست در مدت 15 روز احتمالاً از طریق افزایش بیان ژن پیروات کیناز باعث کاهش گلوکز خون شود.
حبیب نورا محمدرضا حاجی نژاد
بیماری دیابت یکی از بیماریهای متابولیکی است که با کمبود نسبی یا مطلق انسولین، افزایش گلوکز خون و اختلال در متابولیسم کربو هیدرات، چربی و پروتئین همراه می باشد. بسیاری از گیاهان با خاصیت دارویی خود می¬توانند برای درمان و کنترل دیابت و پیشگیری از عوارض بعدی موثر بوده که از جمله این گیاهان می¬توان به کهورک اشاره نمود. گلوکوکیناز آنزیمی است که باعث تسهیل فسفوریلاسیون گلوکز و تبدیل آن به گلوکز-6- فسفات می¬گردد و از این طریق در مصرف گلوکز نقش کلیدی بر عهده دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر عصاره هیدروالکلی میوه گیاه کهورک بر میزان بیان ژن گلوکوکیناز در موش¬های صحرایی نر دیابتی هست. به همین منظور تعداد 45 سر موش با وزن gr 300-150 انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه 15 تایی : شاهد سالم، شاهد دیابتی و دیابتی تحت تیمار تقسیم بندی شدند. القای دیابت در موش¬ها با تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین به میزان mg/kg 60 وزن موش تزریق شد. گروه دیابتی تحت تیمار به صورت روزانه (mg/kg 300) عصاره میوه کهورک را به صورت گاواژ به مدت 30 روز دریافت نمودند. گروه شاهد سالم و شاهد دیابتی آب مقطر دریافت کردند. سپس در روز قبل از تجویز عصاره و روزهای 15 و 30 بعد از تجویز عصاره میزان گلوکز خون اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد در گروه دیابتی تحت تیمار در روز 15 میزان گلوکز خون به طور معنی¬داری نسبت به گروه شاهد دیابتی کاهش یافت و در روز 30 تفاوت معنی¬داری بین گروه شاهد دیابتی و دیابتی تحت تیمار مشاهده نشد. در بررسی بافت کبد با استفاده از روش real- time pcr میزان بیان ژن مورد نظر در کبد موش¬های نر با استفاده از آنالیز آماری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بنابراین نتیجه نشان داد آزمون f معنی¬دار نشده است. پس در بین هیچکدام از میانگین¬های نه گانه تفاوت معنی¬داری وجود ندارد.
پریسا کیانی هادی هاشمی
ازآنجایی که آمینواسیدها پیش ساز بسیاری از ترکیبات ضروری برای فعالیت طبیعی بدن هستند به تازگی مطالعات زیادی برای اثبات تاثیر دسترسی به یک آمینواسید در افزایش بازده بیمار انجام شده است. نقش گلایسین به عنوان یک آمینواسید غیرضروری در حفاظت سلول ها ی کبدی علیه کمبود اکسیژن ثابت شده است، فعالیت کانال های کلر-گلایسینی به دنبال درمان با گلایسین باعث سرکوب فعالیت سلول های کوپفر می شود و جلوی آپوپتوز سلولهای اندوتلیال سینوزوئید را می گیرد درنتیجه درمقابل آسیب کبدی محافظت ایجاد می کند. گلایسین می تواند در درمان هپاتیت استفاده شود و یک ماده ی مغذی ایمنی زا با خاصیت درمانی برای انواع بیماری های مزمن کبد به شمارمی رود. کبد بزرگ ترین غده ی بدن است که نقش مهمی در تنظیم بسیاری از فرایند های فیزیولوژیک بدن ازجمله متابولیسم، ذخیره سازی و ترشح بازی می کند و ظرفیت بالایی در پاکسازی خون از مواد سمی دارد. آسیب کبدی می تواند توسط مواد سمی به وجود آید بر این اساس مطالعه ی حاضر برای ارزیابی اثر محافظتی نیتریک اکسید و گلایسین برآسیب کبدی ناشی از سم تیواستامید صورت گرفته است. طبق تحقیقات انجام شده نیتریک اکسید آسیب اندام ها را کاهش می دهد و باعث بازسازی کبد از طریق تنظیم مایعات و جریان خون کبدی می شود. نیتریک اکسید توسط واکنش های آنزیمی از ال آرژنین تولید می گردد. دراین مطالعه ی تجربی 40رت نر به 4گروه 10تایی تقسیم شدند، گروه اول(شاهد): آب وجیره ی طبیعی دریافت کردند. گروه دوم(کنترل منفی): 2 تزریق تیواستامید(200میلی گرم برکیلوکرم) بافاصله ی 24ساعت به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. گروه سوم هم زمان با مصرف آب وغذا گلایسین را به صورت خوراکی هر 24ساعت(600میلی گرم بر کیلوگرم)برای 14 روز به دنبال تزریق 2دوز تیواستامید دریافت کردند. گروه چهارم هم زمان با مصرف آب وغذا ال آرژنین را به صورت خوراکی هر 24 ساعت (500میلی گرم بر کیلوگرم) برای 14 روز به دنبال تزریق 2دوز تیواستامید دریافت کردند. سپس نمونه های بافت و خون گرفته شد و میزان آنزیم های کبدی سرم و تغییرات بافتی کبد در هرگروه تعیین شد. در گروه های دریافت کننده ی ال آرژنین و گلایسین آنزیم های آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین ترانس آمیناز و آلکالین فسفاتاز کاهش معنی داری را نسبت به گروه دریافت کننده ی تیواستامید نشان می داد و مقاطع بافتی بیان گر کاهش نکروز و دژنرسانس چربی در سلول های کبدی این گروه ها در مقایسه با گروه کنترل منفی بود. نتایج بیوشیمیایی و بافتی مطالعه ی ما نشان دهنده ی تاثیر ال آرژنین و گلایسین درحفاطت علیه آسیب کبدی ناشی از تیواستامید در رت می باشد. کلمات کلیدی:کبد،نیتریک اکسید،گلایسین،تیواستامید،رت