نام پژوهشگر: غلامرضا رهبر

بررسی عملکرد اقدامات بیولوژیکی آبخیزداری بر ترسیب کربن خاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کلستان فارس)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1392
  طاهره محمدی   حمیدرضا عظیم زاده

افزایش غلظت د ی اکسیدکربن در جو زمین به عنوان اصلی ترین عامل تغییرهای اقلیمی است که تغییر در اکوسیستم ها و در نتیجه کاهش تنوع زیستی از عواقب و خسارت های ناشی از آن هستند. حوزه های آبخیز در هر منطقه به عنوان بزرگترین واحدهای فیزیکی و توپوگرافیک همراه با تنوع اکوسیستمی از اهمیت خاصی برخوردار هستند. خاک، از مهم ترین اجزای این اکوسیستم ها در مقیاس جهانی سومین منبع ذخیره کربن است و در توازن جهانی کربن و ترسیب آن نقش بسزایی دارد. هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش پروژه های آبخیزداری روی ترسیب کربن است که می تواند باعث غنی شدن خاک و بهبود شرایط حوزه های آبخیز شود و روی توجیه پذیری این پروژه ها نیز تاثیر خواهد داشت. به منظور برآورد ترسیب کربن خاک، در حوزه آبخیز کلستان فارس شش کاربری مختلف (شامل: بادام دست کاشت، انگورکاری، بوته کاری (پیچک صحرایی)، گون، بادام طبیعی و بذرپاشی) انتخاب شد. نمونه برداری خاک در دو عمق (cm 20-0) و (cm50-20) انجام شد. و از هر عمق تعداد 35 نمونه به روش تصادفی – سیستماتیک برداشته شد. نتایج نشان داد که میزان ترسیب کربن در کاربری های مختلف متفاوت است و در عمق (cm20-0) بیشترین مقدار ترسیب کربن مربوط به بوته کاری، معادل 64/628 (تن بر هکتار) اندازه گیری شد. در عمق (cm50-20) بیشترین مقدار ترسیب کربن مربوط به بادام دست کاشت، معادل 57/652 (تن بر هکتار) اندازه گیری شد. ترسیب کربن کل در مجموع دو عمق مربوط به بادام دست کاشت، معادل 119/150 (تن بر هکتار) بود. کمترین میزان ترسیب کربن در عمق (cm 20-0)، (cm 50-20) و مجموع دو عمق مربوط به شاهد به ترتیب معادل، (23/598)، (14/314)، (37/913) تن بر هکتار اندازه گیری شد. باهدف ترسیب کربن، پیشنهاد می شود اولویت عملیات بیولوژیک به ترتیب با بادام دست کاشت، بوته-کاری، گون، انگورکاری، بذرپاشی و بادام طبیعی باشد.

بررسی تصرف های عدوانی در مراتع گمیشان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده مرتع و آبخیزداری و شیلات و محیط زیست 1393
  آمنه عسگری   محمود عقیلی

شیوه های نادرست بهره برداری از منابع طبیعی در چند دهه اخیر موجب تخریب شدید مراتع شده است. امروزه با گسترش هجمه هایی که به اراضی ملی، به قصد تملک و تصرف آنها صورت می گیرد، اراضی ملی اهمیت زیادی پیدا کرده است. تصرف عدوانی مراتع یکی از معضلاتی است که موجب تخریب کمی و کاهش سطح مراتع می شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی تصرف عدوانی در مراتع گمیشان است. به این منظور اطلاعات مربوط به پرونده های حقوقی مراتع گمیشان در یک دوره هفت ساله (1391-1385) از اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بندرگز گردآوری گردید. اطلاعات مربوط به 50 پرونده به فرم ها منتقل شد و داده های حاصل از آن در محیط نرم-افزاری spss به دو صورت فراوانی و درصد گیری (تحلیل توصیفی) و همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای بررسی پرونده ها از مواد قانونی شامل: قانون اساسی، قانون مجازات اسلامی، قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها، آیین دادرسی کیفری و مدنی و قانون وصول برخی از درآمدهای دولت استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ها حاکی از آن است که تصرف عدوانی مراتع بیشترین فراوانی را در مقایسه با سایر تخلفات مراتع داشته و روند تغییرات میزان تخلف تصرف عدوانی در طی این سال ها به صورت افزایشی بوده است. کمبود نیروهای حفاظتی و عدم حضور به موقع در هنگام تخریب و همچنین سرپیچی از قوانین و مقررات از عواملی هستند که می تواند منجر به ادامه روند تصرف و در نتیجه افزایش آمار تخلفات گردد. همچنین از عوامل مبادرت به تخلف تصرف عدوانی می توان شیوه تولید روستائیان، وابستگی به زمین و عدم آگاهی به مالکیت مراتع نام برد. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که در زمینه حفظ و توسعه جنگل ها و مراتع، توجه به جنبه های حقوقی و کیفری لازم و ضروری است.